Wysoka kolumna popiołu nad wulkanem Shinmoedake

                                                              

W związku z moim już przeszłym wyjazdem wpis zbiorczy. 

3 lipca o godzinie 13.49 wchodzący w skład kompleksu wulkanicznego Kirishima wulkan Shinmoedake wyemitował obłok popiołu sięgający wysokości 5 km. Opad popiołu spodziewany jest w miastach Takaharu i Kobayashi (prefektura Miyazaki). 2 lipca o godzinie 11.43 lokalnego czasu słup popiołu nad Shinmoedake sięgnął wysokości 2.8 km. Zdj. z X.

Od dwóch tygodni trwa rój trzęsień ziemi w pobliżu wysp wulkanicznych Tokara obejmujący już ponad 1050 trzęsień ziemi, w tym dwa o magnitudach 5.1 i 5.5 (3 lipca br.). Nieliczni mieszkańcy wysp Tokara nie mogą spać. Trzęsienia ziemi są chociażby odczuwane przez mieszkańców wyspy wulkanicznej Akutsekijima. Być może trzęsienia ziemi są spowodowane ruchem magmy wywierającym nacisk na aktywne uskoki w pobliżu wysp. 4 lipca chętni mieszkańcy wysp Tokara mogą zostać ewakuowani promami do miasta Kagoshima. 

Analogia z kryzysem sejsmicznym na Santorini w 2025 roku nasuwa się sama. 

Do 27 epizodu erupcyjnego w kalderze Halemaumau wulkanu Kilauea doszło 29 czerwca 2025 roku. Oczywiście obejmował on wysoką (ponad 300 metrów) fontannę lawy oraz wyciek lawy. 

Natomiast 30 czerwca miał miejsce rój trzęsień ziemi w kalderze Campi Flegrei. Najsilniejszy wstrząs o magnitudzie 4.6 spowodował niewielkie osuwisko w Punta Pennata (gmina Bacoli). Nie spodziewam się jednak erupcji kaldery w najbliższych miesiącach, choć zdaję sobie sprawę, że te częste roje trzęsień ziemi są dla mieszkańców Pól Flegrejskich niepokojące i frustrujące. 

Przy okazji pozdrawiam rodzimego eksploratora wulkanów Tomasza, który obecnie bawi się na Open'er 2025. Oj, zobaczyłbym Massive Attack czy Nine Inch Nails na żywo (widziałem występ NIN w 2009 roku na Międzynarodowych Targach Poznańskich w ramach festiwalu Malta). 

EDIT 6 lipca br. - Zarejestrowano już ponad 1350 trzęsień ziemi w pobliżu wysp Tokara, w tym kilka o magnitudzie powyżej 5. Istnieją możliwości: 1) wystąpienia silniejszego trzęsienia ziemi 2) erupcji podmorskiej w pobliżu wysp Tokara 3) ustania roju po kilku tygodniach intensywnej aktywności sejsmicznej. 

Wandan i Shinmoedake

                                                                

Przynajmniej od rana 27 czerwca br. trwają emisje popiołu z japońskiego wulkanu Shinmoedake (kompleks wulkaniczny Kirishima, granica prefektur Kagoshima i Miyazaki). Obłok popiołu sięga wysokości 800 metrów. Opad popiołu może mieć miejsce w miastach Takaharu i Kobayashi. Zdj. Mainichi Photography.

26 czerwca br. doszło do erupcji wulkanu błotnego Wandan (Tajwan). To 10 erupcja tego aktywnego wulkanu błotnego w ciągu ostatnich 3 lat. Ostatnia miała miejsce 6 lipca 2024 roku.

Niewielka erupcja japońskiego wulkanu Shinmoedake

                                                                    

22 czerwca 2025 roku o godzinie 16.37 lokalnego czasu wulkan Shinmoedake wchodzący w skład kompleksu wulkanicznego Kirishima (granica prefektur Kagoshima i Miyazaki). Wulkan wyemitował obłok popiołu sięgający wysokości ponad 500 metrów. To pierwszy przejaw aktywności erupcyjnej Shinmoedake od czerwca 2018 roku. Erupcja była doskonale widoczna np. z miasta Kobayashi (prefektura Miyazaki). Opad popiołu zarejestrowano m.in. w mieście Takaharu. Zdjęcia z japońskiego X. 

Od 27 maja br. wulkan Shinmoedake był objęty drugim stopniem alarmu. Od 23 czerwca br. został objęty trzecim stopniem alarmu. Po erupcji zarejestrowano ostry wzrost emisji SO2 w pobliżu wulkanu (4000 ton dwutlenku siarki). 

Erupcja japońskiego wulkanu Sakurajima i chaos na lotnisku w Kagoshima

                                              

15 maja 2025 roku wulkanem Sakurajima na wyspie Kiusiu targnęły przynajmniej trzy eksplozje. Erupcja o godzinie 09.38 wyemitowała obłok popiołu o wysokości 2.5 km. Przed południem około godziny 11.35 lokalnego czasu obłok popiołu sięgnął wysokości 3 km ponad krater Minamidake. Przynajmniej od 5 maja br. Sakurajima miał przerwę w aktywności erupcyjnej. Wczorajsza erupcja była całkiem długa, a popiół opadał na wyspę Sakurajima. Opad popiołu jest możliwy w Kagoshima i Aira na północnej stronie wulkanu. 

Wulkan został objęty trzecim stopniem alarmu przez Japońską Agencję Meteorologiczną. Erupcja wulkanu Sakurajima wpłynęła na loty z i do miasta Kagoshima. Japan Airlines anulowały 19 lotów pasażerskich, a rankiem 16 maja anulowane zostały dwa loty Nippon Airways. Skymark Airlines - anulowanie 6 lotów w dniu 15 maja, jednego rankiem 16 maja, Solaseed Air -  jeden lot rankiem 16 maja. Koczujący na lotnisku w Kagoshima turyści i biznesmeni zaczęli domagać się zwrotów za bilety. 

Zdj. Yusashi Nakashima.

16 maja br. eksplozje wulkanu Sakurajima z krateru Minamidake są kontynuowane. Służby cywilne apelują o ostrożną jazdę samochodem, używanie parasoli i maseczek oraz pozostawanie wewnątrz pomieszczeń w przypadku opadu popiołu. Zapewne kolejne loty z lotniska Kagoshima zostaną dziś odwołane.

Livecam na wulkan:

https://livecam.asia/kagoshima/tarumizu/kyodonews-sakurajima.html

Dla przypomnienia Sakurajima (obok Suwanosejima) to od wielu lat najaktywniejszy wulkan w Japonii. Jego aktywność erupcyjna trwa zasadniczo od 1955 roku.

Silniejsza niż zazwyczaj erupcja filipińskiego wulkanu Kanlaon

                                                                     

8 kwietnia br. o godzinie 05.30 rano czasu lokalnego doszło do silniejszej erupcji eksplozywnej filipińskiego wulkanu Kanlaon na wyspie Negros. Obłok popiołu sięgnął wysokości 4 km, a z wulkanu zeszły niewielkie spływy piroklastyczne. Opad popiołu zarejestrowano m.in. w La Castellana, La Carlota City i Bago City. Wyrzut odłamków balistycznych spowodował pożary na zboczu wulkanu. Sama erupcja trwała 56 minut.

W okolicznych miejscowościach odwołano zajęcia szkolne.

Z kolei wczoraj doszło do ładnej eksplozji japońskiego wulkanu Sakurajima doskonale widocznej z miasta Kagoshima. Aktywność erupcyjna tego wulkanu jest na porządku dziennym.

Warto jeszcze dodać, że wczoraj to znaczy 7 kwietnia br. minęły dwa lata od tragicznej śmierci mojego Przyjaciela Grzegorza Gawlika (1980-2023). Grzegorz zginął w trakcie brawurowej eksploracji japońskiego wulkanu Ontake i tam też (w okolicach wulkanu) został skremowany. Pamiętam o Tobie, Przyjacielu.

Strona Grzegorza:

http://www.grzegorzgawlik.pl/

https://wulkanyswiata.blogspot.com/2023/04/moje-wspomnienia-o-grzegorzu-gawliku.html

Niewielka erupcja u wybrzeża wyspy wulkanicznej Iwojima

                                                               

Przynajmniej od 28 stycznia br. trwa niewielka erupcja podmorska blisko wybrzeża Okinahama japońskiej wyspy wulkanicznej Iwojima (Ioto, Wyspy Ogasawara). Erupcja wyrzuca pumeks, który formuje tzw. pumeksowe tratwy przy wybrzeżu Ioto. Iwojima jest jednym z najniebezpieczniejszych wulkanów Japonii, o czym wspominam we wcześniejszym artykule:

https://wulkanyswiata.blogspot.com/2023/11/erupcja-blisko-wybrzeza-wyspy.html

Zdj. NHK News. Jestem ciekaw czy znowu zostanie uformowana nietrwała wysepka wulkaniczna. To pierwsza erupcja blisko wybrzeża Okinahama od 21 lipca 2024 roku. 

Raport z tej erupcji poniżej:

https://www.data.jma.go.jp/vois/data/report/monthly_v-act_doc/tokyo/25m01/329_25m01.pdf

Wylew lawy u podnóża krateru Bocca Nuova sycylijskiego wulkanu Etna osiąga już długość 2 km. I nie zagraża obszarom zabudowanym. Słabe emisje popiołu mają miejsce z SE Crater. 

EDIT 12 lutego: Wyciek lawy osiąga już długość 3 km. Jego czoło znajduje się na wysokości 1900 metrów. Aktywność eksplozywna nasila się w SE Crater. 

Od przynajmniej roku trwa aktywność sejsmiczna wulkanu Mount Spurr (Alaska) zlokalizowanego niedaleko stolicy Alaski, Anchorage. Wulkan ten wybuchł eksplozywnie z bocznego krateru Crater Peak w latach 1953 i 1992 przysypując kilkumilimetrową warstwą popiołu Anchorage. Wulkanolodzy z Alaska Volcano Observatory uważają że w 2025 roku może dojść do jego erupcji (50 procent szans na erupcję). Przelot naukowców z AVO nad Mount Spurr w dniu 7 lutego br. ujawnił topienie się warstwy śniegu i lodu na wierzchołku wulkanu, zmniejszenie się jego jeziora kraterowego; rejestrowana jest też deformacja gruntu.

Erupcja Mount Spurr w 1992 roku została poprzedzona 10 miesiącami aktywności sejsmicznej.

Od 23 grudnia 2024 roku trwają krótkie (trwające kilkanaście godzin bądź kilka dni) erupcje w kalderze Halemaumau wulkanu tarczowego Kilauea (Hawaii). W trakcie ostatniego 9 już epizodu erupcyjnego fontanny lawy sięgnęły wysokości 100 metrów.  Po osiągnięciu szczytu intensywności te erupcje lawowe słabną i ustają. 

Cóż, czekam na 10 epizod oraz na pierwszy w 2025 roku wypływ lawy na półwyspie Reykjanes, który może wystąpić jeszcze w lutym br. 

Emisja popiołu z kolumbijskiego wulkanu Purace

                                                           

Rankiem 20 stycznia br. doszło do wzrostu aktywności sejsmicznej i emisji popiołu z kolumbijskiego wulkanu Purace. Opad popiołu miał miejsce w mieście Popayan. Zamknięto lokalne lotnisko. Do ostatniej znaczącej erupcji Purace doszło w maju 1949 roku. W jej wyniku zginęło 17 studentów wspinających się na wulkan. 

EDIT: Okazało się, że emisja popiołu miała miejsce z krateru Curiquinga, a nie z Purace. Oba wulkany emitują dwutlenek siarki z 4 punktów. W pobliżu Purace zarejestrowano martwe bydło, zapewne wskutek konsumpcji zanieczyszczonej pyłem wulkanicznym trawy. Purace i Curiquinga tworzą wraz z kilkoma innymi wulkanami łańcuch wulkaniczny zwany Los Coconucos. 

Cztery eksplozje indonezyjskiego wulkanu Lewotobi Lakilaki wyemitowały dzisiaj obłoki popiołu sięgające wysokości 1.5 km. 

Czwarty stopień alarmu dla indonezyjskiego wulkanu Ibu na wyspie Halmahera. Emisje popiołu sięgają wysokości 3-4 km.

Od 15 stycznia br. podobno (według GeologyHub) trwa emisja gazu ze szczeliny w kalderze etiopskiego wulkanu Fentale. Może to być przedsmak erupcji freatycznej bądź magmowej, ale równie dobrze może to być informacja, której prawdziwości nie udało mi się do tej pory zidentyfikować. Przydałyby się naoczne obserwacje tej fumaroli. 

19 stycznia br. wulkan Sakurajima (Kiusiu, Japonia) wyemitował obłok popiołu z krateru Minamidake. Do poprzedniej erupcji japońskiego wulkanu doszło 17 stycznia br. Wulkan wyrzucił wówczas rozżarzone fragmenty skał na odległość 800 metrów-1.1 km. 

Na YouTube jest dostępny do obejrzenia film dokumentalny National Geographic "Wulkan na krańcu świata" o pionierskim zdobyciu zlodowaciałego wulkanu Mount Michael (Sandwich Południowy) 23 listopada 2022 roku przez grupę badaczy i oficjalnym potwierdzeniu głęboko położonego w jego kraterze jeziora lawy. Link do obejrzenia poniżej:

https://www.youtube.com/watch?v=Z4oEhOSaWWw

Przepiękny krater na dolnym zdjęciu i wspaniałe osiągnięcie naukowo-eksploracyjne.

EDIT: 21 stycznia podniesienie stopnia alarmu na drugi przez Japońską Agencję Meteorologiczną dla wulkanu Ontake na wyspie Honsiu z powodu roju trzęsień ziemi. W 2023 roku na tym wulkanie zginął polski podróżnik i eksplorator wulkanów Grzegorz Gawlik.

Ontake wybuchł tragicznie 27 września 2014 roku zabijając 63 osoby. 

Emisja popiołu z nikaraguańskiego wulkanu Masaya

                                                              

22 grudnia br. miały miejsce emisje popiołu z krateru Santiago wulkanu Masaya (Nikaragua). Od kilkunastu miesięcy ten turystyczny wulkan jest zamknięty z powodu osuwiska wewnątrz krateru Santiago, które przysypało jego jezioro lawy. 

23 grudnia o godzinie 07.10 czasu lokalnego japoński wulkan Sakurajima (Kiusiu) wyemitował obłok popiołu o wysokości 3.5 km. 

Niewielkie emisje popiołu mają miejsce z wulkanu Home Reef (Tonga). Wyciek lawy powiększa najmłodszą wyspę wulkaniczną na Ziemi.

23 grudnia br. doszło do emisji popiołu z filipińskiego wulkanu Kanlaon (Negros). W okolicznych miejscowościach zawyły syreny ostrzegawcze. 

19 grudnia br. miał miejsce trwający 90 minut rój trzęsień ziemi (VT, wulkaniczno-tektonicznych) pod kopułą lawową karaibskiego wulkanu Soufriere Hills (Montserrat).  Do erupcji jednak nie doszło.

EDIT: O godzinie 2 w nocy czasu HST rozpoczęła się erupcja szczelinowa w kalderze Halemaumau wulkanu tarczowego Kilauea na Hawaii. Otworzyły się szczeliny erupcyjne, mają miejsce fontanny lawy zasilające wyciek lawy na powierzchni kaldery.

Drugi paroksyzm erupcyjny indonezyjskiego wulkanu Lewotobi Lakilaki

                                                               

W czwartek 7 listopada br. o godzinie 10.48 czasu WITA indonezyjski wulkan Lewotobi Lakilaki wygenerował wysokie fontanny lawy i obłok erupcyjny o wysokości 7-8 km. Ze zboczy wulkanu zeszły spływy piroklastyczne docierając na odległość 2 km. Wulkan dzisiejszego dnia emitował popiół 11 razy. Miejsce erupcji to północno-zachodni otwór erupcyjny. Z północnego zbocza wulkanu schodzi wyciek lawy. 

Dla przypomnienia paroksyzm erupcyjny Lewotobi Lakilaki z 3 listopada 2024 roku zabił 10 osób, ranił 64, zniszczył siedem szkół, kilkadziesiąt domów i konwent. Bomby wulkaniczne spadały w odległości nawet 7 km od wulkanu. Jedna z nich uformowała krater o szerokości 13 metrów i głębokości 5 metrów. W tej chwili ewakuacja objęła 4400 mieszkańców okolic wulkanu. Ze strefy zagrożenia wokół Lewotobi Lakilaki ma zostać ewakuowanych 16 000 osób. Przypomina mi się kryzys humanitarny związany z długotrwałą aktywnością erupcyjną wulkanu Sinabung na Sumatrze w latach 2010-21. Relokacja mieszkańców zapewne będzie permanentna. 

UPDATE 8 listopada: nocą miał miejsce kolejny paroksyzm erupcyjny Lewotobi Lakilaki z fontannami lawy sięgającymi setek metrów, wulkanicznymi błyskawicami i kolumną popiołu o wysokości kilku km. O godzinie 13.55 czasu WITA wulkan wyemitował obłok popiołu o wysokości ponad 16 km. 

Inny aktywny indonezyjski wulkan, a mianowicie sumatrzański Marapi także wykazuje aktywność erupcyjną w ostatnich dniach emitując wysokie obłoki popiołu. 

6 listopada br. wreszcie na wierzchołku ikonicznego japońskiego wulkanu Fudżi pojawiła się pokrywa śnieżna. Zdj. Ferra Motoda, Badan Geologi.

Przypominam o możliwości dobrowolnego kawowego i patronackiego wsparcia WŚ, jeśli macie możliwość i ochotę. Wsparcie może być długotrwałe, cykliczne bądź jednorazowe. Z góry dziękuję i pozdrawiam. Na pewno będzie to dla mnie ogromnie motywujące!

https://buycoffee.to/wulkanyswiata

https://patronite.pl/wulkanyswiata

Rój trzęsień ziemi w pobliżu wulkanu Fentale

Od drugiej połowy września trwa rój trzęsień ziemi w pobliżu stratowulkanu Fentale z kalderą (Oromia, Etiopia). Trzęsienia ziemi (w tym np. najsilniejsze o magnitudach 4.9 i 4.6) uszkadzają budynki i skutkują powstawaniem pęknieć w gruncie. Kilka dni temu mogło dojść do erupcji freatycznej w pobliżu Fentale, tudzież uformowania się nowego gejzeru. Zastanawiam się czy nie ma miejsca intruzja ryolitowej magmy na północny wschód od Fentale, która będzie skutkować w przyszłości erupcją eksplozywną (choć, rzecz jasna, nie musi).

Ostatnia erupcja szczelinowa Fentale miała miejsce w roku 1820 w kalderze wulkanu i z jego zboczy obejmując wylewy trachitowej i obsydianowej lawy. Możliwa może okazać się także reaktywacja pobliskiego systemu szczelin i stożków zwanego Dofen. Zdj. Tomasz Lepich. 

Warto dodać, że Oromia nie jest zbyt bezpiecznym regionem Etiopii do podróżowania.

Podwyższenie stopnia alarmu przez wulkanologów z AVO dla alaskańskiego wulkanu Mount Spurr z powodu wzrostu aktywności sejsmicznej, rejestrowanej deformacji gruntu oraz uformowania się latem 2024 roku szczytowego jeziora kraterowego. Pamiętna erupcja Spurr w 1953 roku obsypała Anchorage popiołem. 

Ze względu na wzrost aktywności sejsmicznej podniesiony został także stopień alarmu dla indonezyjskiego wulkanu Iya (Flores). Do jego ostatniej erupcji generującej spływy piroklastyczne i kolumnę popiołu o wysokości 5 km doszło w 1969 roku. 

13 października doszło do wulkaniańskiej eksplozji japońskiego wulkanu Sakurajima. 

Trwa aktywność erupcyjna dwóch kongijskich wulkanów Nyamuragira i Nyiragongo (aktywność jeziora lawy). Wulkan tarczowy Nyamuragira (Nyamulagira) emituje znaczny obłok SO2. 

Do niewielkich emisji popiołu doszło z filipińskiego wulkanu Kanlaon (Negros, Filipiny) w dniu 18 października br.

Trwają słabe i umiarkowane eksplozje wulkaniańskie kopuły lawowej Caliente wulkanu Santiaguito w Gwatemali. Kopuła lawowa Caliente zapada się generując niewielke spływy piroklastyczne. 

Koniec szóstej erupcji szczelinowej Sundhnukagigar

                                                                   

Po trzynastu dniach aktywności szczelinowej zakończyła się szósta erupcja szczelinowa systemu wulkanicznego Reykjanes-Svartsengi. Dla porównania 54 dni trwała erupcja, która rozpoczęła się w połowie marca 2024 roku, a 24 dni erupcja z końca maja 2024 r. Trwa jednak inflacja (wypiętrzanie się) gruntu w Svartsengi, zatem istnieje możliwość kolejnej erupcji szczelinowej w ciągu najbliższych trzech miesięcy. Zdj. Bjorn Oddsson/ Służba Cywilna.

Od 1 września 2024 roku zarejestrowano dwie niewielkie erupcje japońskiego wulkanu Satsuma-Iojima stanowiącego fragment kaldery Kikai (potężna erupcja eksplozywna o sile 7 w skali VEI ok. 6300 lat temu). Pierwsze od czterech lat. 

Udało mi się ostatnio znaleźć kolejne fotografie obszaru wulkanicznego Kunlun (Ashikule) wykonane z drona przez chińskiego fotografa w 2017 roku. To miejsce trudno dostępne i działające na wyobraźnię. W 2015 roku jako pierwszy w polskiej blogosferze popularnonaukowej zainteresowałem się tymi wulkanami (ostatnia erupcja 27 maja 1951 roku).  

Pod koniec sierpnia i we wrześniu aktywność erupcyjna objęła także kamczackie wulkany Karymski i Szywiełucz oraz kurylski Ebeko. Przykładowo 30 sierpnia wulkan Karymsky wyemitował obłok popiołu na wysokość 10 km.

Trwają słabe/umiarkowane eksplozje wulkaniańskie kopuły lawowej Caliente wulkanu Santiaguito w Gwatemali. Kolumny popiołu sięgają wysokości 3.4 km.

Paroksyzmy erupcyjne wulkanów Stromboli i Etna

                                                   

Przez ostatnie dni nie byłem zbytnio aktywny w mediach społecznościowych, gdyż przebywałem w Bolkowie na festiwalu Castle Party 2024. Na CP jeżdżę od 2014 roku, gdyż jestem fanem subkultury gotyckiej i muzyki tam prezentowanej (rock gotycki, darkwave, coldwave, EBM, aggrotech, dark ambient, ethereal, neofolk, doom metal, post-punk, dark industrial, dark electro, itd.) Tyle tytułem dygresji. 

11 lipca o godzinie 14.07 czasu lokalnego doszło do paroksyzmu erupcyjnego (serii eksplozji) wulkanu Stromboli, który wygenerował spływy piroklastyczne docierające do morza. Powstało małe tsunami o wysokości 50 cm. Kolumna erupcyjna wzniosła się na wysokość 4 km. Tym razem obyło się bez zniszczeń i ofiar śmiertelnych na wyspie. Od ponad tygodnia wulkan Stromboli objęty jest czerwonym stopniem alarmu. Zdj. Sebastiano Cannavo, Alfredo Spitaleri.

Od lipca 2019 roku nie wolno się wspinać na partie szczytowe wulkanu (paroksyzm erupcyjny z 3 lipca 2019 r., w wyniku którego zginął 35-letni mężczyzna).

Po południu 14 lipca doszło do nagłej emisji popiołu z NE Crater wulkanu Etna.

Natomiast 15 lipca doszło do trzeciego w tym roku paroksyzmu erupcyjnego wulkanu Etna z krateru Voragine. Objął on sięgające setek metrów fontanny lawowe oraz intensyfikację aktywności strombolijskiej. Erupcja była widoczna m.in. z Zafferana Etnea (wystąpił tam opad popiołu i lapilli), Katanii, a nawet o oddalonej o niespełna 120 km wyspy wulkanicznej Stromboli. Kolumna erupcyjna nad wulkanem wzniosła się na wysokość kilku km. 

14 lipca o godzinie 09.28 czasu GMT japoński wulkan Sakurajima wyemitował obłok popiołu o wysokości 2.1 km.

15 lipca zarejestrowana została satelitarnie emisja gazu i pary na bezludnej wyspie wulkanicznej Matthew Island (Vanuatu). To pierwsza aktywność erupcyjna tego wulkanu od 1956 roku.

Przynajmniej od 19 lipca trwa aktywność erupcyjna w morzu blisko plaży Okinahama na południu wyspy wulkanicznej Iwojima (Japonia). Zatem jest szansa uformowania się nietrwałej nowej wysepki wulkanicznej.

Najnowsze zdjęcia japońskiego wulkanu Nishinoshima

                                                                  

Nishinoshima (Wyspy Ogasawara) jest jednym z moich ulubionych wulkanów, zatem poświęcam jemu osobny wpis. Przelot członków Japońskiej Straży Przybrzeżnej w dniu 29 czerwca 2024 roku ujawnił w kraterze głównego stożka obecność niewielkiego jeziorka kraterowego. Odbarwiona woda w pobliżu tej przepięknej wyspy wulkanicznej wskazuje na aktywność hydrotermalną. Wulkan obecnie nie jest w stanie aktywności erupcyjnej. 

W Indonezji w zasadzie codzienne emisje popiołu mają miejsce z wulkanów Ibu (Halmahera), Dukono (Halmahera), Lewotobi Lakilaki (Flores) i Marapi (Sumatra).

Podmorska erupcja u wybrzeża wyspy wulkanicznej Iwojima

Przynajmniej od 16 marca trwa podmorska aktywność erupcyjna u wybrzeża japońskiej wyspy wulkanicznej Iwojima. Zdj. Japońskiej Straży Przybrzeżnej.

https://www1.kaiho.mlit.go.jp/kaiikiDB/kaiyo22-2.htm

Czwarta erupcja szczelinowa Sundhuksgigar systemu wulkanicznego Reykjanes-Svartsengi jest stabilna. Aktywna pozostaje południowa część szczeliny erupcyjnej o długości 800 metrów-1 km, wzdłuż której formuje się rząd 7-8 niewielkich kraterów (stożków). Lawa nie dotarła do drogi Sudurstrandarvegur, ani tym bardziej do oceanu. Bariery ochronne w formie wałów ziemnych uniemożliwiają lawie dostanie się do miasteczka Grindavik. 19 marca powierzchnia pola lawowego wyniosła 6 km kwadratowych. Tak czy owak, to najdłuższa erupcja z wszystkich dotychczasowych erupcji szczelinowych blisko miasteczka Grindavik (18 grudnia 2023 roku, 14 stycznia, 8 lutego i 16 marca 2024 r.)

Trwają wulkaniańskie eksplozje z krateru Verbeek sumatrzańskiego wulkanu Marapi. Obłoki popiołu np. 19 marca sięgają wysokości 3.4 km.

Trzęsienie ziemi i tsunami w Japonii

                                                   

Rzadko wspominam tutaj o tektonicznych trzęsieniach ziemi, gdyż koncentruję się na blogu w 99 procentach na wulkanach i ich erupcjach. Jednakże wspominałem tutaj nie raz o trzęsieniu ziemi  Tohoku 11 marca 2011 roku (magnituda 9.0-9.1), które przyczyniło się do powstania niszczycielskich fal tsunami i śmierci ponad 20 000 ludzi. Fale tsunami w Miyako (prefektura Iwate) mogły wówczas sięgnąć wysokości 40.5 metrów. Wczoraj, to jest 1 stycznia 2024 roku sytuacja się powtórzyła, choć w zdecydowanie mniejszej skali. O godzinie 16.10 czasu lokalnego 7 km na północ-północny zachód od Suzu miało miejsce trzęsienie ziemi o magnitudzie 7.6 (głębokość 10 km). Potem miało miejsce około 60 wstrząsów wtórnych. Liczne obszary zachodniej Japonii zostały objęte ostrzeżeniem przed tsunami, rozpoczęto ewakuację mieszkańców czterech prefektur: Ishikawa, Niigata, Yamagata i Toyama, łącznie 51 000 osób. Na szczęście fale tsunami, które uderzyły w wybrzeża zachodniej Japonii były niewysokie: w Wajima 1.2 metra, Kanazawa - 90 cm, Toyama - 80 cm. Tak czy inaczej, uszkodziły one wiele łodzi rybackich, przewracały samochody, podmywały budynki. 

W prefekturze Ishikawa wskutek zawalenia się budynków zginęło 48 osób, w tym 20 w Suzu, 19 w Wajima, 5 w Nanao, 2 w Anamizu i po jednej osobie w Shika i Hakui. W Wajima pożar strawił blisko 200 budynków. W regionach górskich zeszły liczne osuwiska. Upłynnienie gruntu miało miejsce w Niigata. W drogach pojawiły się liczne pęknięcia. Zakładam, że bilans ofiar śmiertelnych i rannych może być większy, choć i tak mam wrażenie, że Japończycy odrobili lekcje po tragedii z 2011 roku. 

1 stycznia wybuchły następujące wulkany: Lewotobi Lakilaki (Flores, Indonezja, opad popiołu w okolicach wulkanu), Suwanosejima (Japonia) oraz Dukono (Halmahera, Indonezja, erupcja o godzinie 06.15 lokalnego czasu, kolumna popiołu o wysokości 3 km). Wulkan Lewotobi objęty został trzecim stopniem alarmu (w stanie erupcji od 23 grudnia 2023 roku). Obecnie jego emisje popiołu sięgają wysokości 2.7 km.

Zdjęcia via Twitter i Magma Indonesia.  

Od 28 grudnia 2023 r. uaktywnił się kamczacki wulkan Kluczewska Sopka. Kolumny popiołu nad nim sięgają czasem wysokości 7 km. 1 stycznia 2024 roku jego aktywność erupcyjna ustała.

EDIT 4 stycznia: Bilans ofiar śmiertelnych wczorajszego trzęsienia ziemi wzrósł do 84, 330 osób jest rannych w prefekturze Ishikawa. Wyższe są także oszacowane wysokości fal tsunami: 3 metry w Suzu oraz 4.2 metra w Shika (uszkodzenia infrastruktury w porcie).

Sytuacja kryzysowa związana z erupcją indonezyjskiego wulkanu Lewotobi na wyspie Flores zdaje się pogłębiać. Ewakuowano do tej pory 3000 mieszkańców okolic wulkanu.

Erupcja blisko wybrzeża wyspy wulkanicznej Iwojima

                                                        

Przynajmniej od 25 października trwa erupcja wulkaniczna w pobliżu wyspy Iwojima (Wyspy Ogasawara, Japonia). Eksplozje wulkaniańskie formują niewielki aktywny krater (stożek żużlowy). Powstaje najmłodsza wysepka wulkaniczna, która być może z czasem połączy się ze 'starą' Iwo Jimą. Erupcja nabrała charakteru ciągłego, zatem być może wkrótce dojdzie do wypływu lawy, dzięki któremu wysepka stanie się trwalsza. Nadal jednak nie wiadomo czy obecna erupcja będzie długotrwała. Zdj. Kotaro Ehara.

Długość wysepki wynosi około 200 metrów. 

EDIT: 10 listopada aktywność erupcyjna tej maleńkiej wysepki ustała. Szkoda, bo miałem nadzieję, że nowa wysepka wytrzyma dłużej.

Od 1889 roku na wyspie Iwojima o wymiarach 8 x 4 km naliczono ponad 40 erupcji freatycznych i jedną magmową (w lipcu 2022 roku, ostatnie erupcje magmy na wyspie miały miejsce około 1300 lat temu, wówczas uformował się stożek piroklastyczny Suribachi). Główne struktury topograficzne na wyspie to stożek Suribachi (170 m. wysokości), płaskowyż Motoyama (115 metrów, wschodnia strona wyspy) oraz piaszczysta mierzeja Chidorigahara. Na wyspie od wieków trwa gwałtowna deformacja gruntu. W ciągu roku grunt podnosi się na Iwojima przeciętnie o 15-20 cm. Przykładowo od 1952 do 1968 roku płaskowyż Motoyama podniósł się o około 9 metrów, a a poprzecinana aktywnymi uskokami mierzeja Chidorigahara w latach 1977-2002 podniosła się o 4 metry. Wyspą targają liczne małe erupcje freatyczne (np. z krateru zwanego Million Dollar Hole), które są częste i mogą się w zasadzie wydarzyć wszędzie. Oprócz nich ma miejsce aktywność sejsmiczna oraz wspomniana intensywna deformacja gruntu. Grunt na wyspie jest ciepły, oprócz tego na Iwojima znajdują się liczne fumarole. O erupcjach freatycznych na wyspie można przeczytać w poniższym linku:

https://earth-planets-space.springeropen.com/articles/10.1186/s40623-018-0811-y

Około 100 000 lat temu potężna erupcja uformowała podmorską kalderę, której fragmentem jest Iwojima. Do kolejnej silnej erupcji generującej potoki lawy i podmorskie spływy piroklastyczne doszło około 2700 lat temu. 

Iwojima nie jest trwale zamieszkana, ale stacjonuje na niej około 300 żołnierzy Japońskich Sił Samoobrony (SDF). 

Dzisiaj aktywność sejsmiczna w Svartsengi (Islandia) jest zredukowana, ale deformacja gruntu wciąż trwa, co wskazuje na akumulację magmy. Do erupcji może dojść w Illahraun (pole lawowe i rząd kraterów) - w tym miejscu znajdują się elektrownia geotermalna Svartsengi i Blue Lagoon. Istnieje już plan ewakuacyjny dla mieszkańców miasteczka Grindavik.

Pierwsze zdjęcia nowej wyspy wulkanicznej Home Reef w Tonga

                                 

Zrobiłem mały research w sieci i udało się! Natrafiłem na zrobione na przełomie lipca i sierpnia 2023 roku zdjęcia najmłodszej wyspy wulkanicznej na świecie, czyli Home Reef w Tonga. Home Reef to płytki podmorski wulkan zlokalizowany kilkanaście km od bezludnej wyspy wulkanicznej (startowulkanu) Late w Tonga. Zdarza mu się formować w trakcie erupcji efemeryczne wyspy wulkaniczne. I tak właśnie zrobił we wrześniu 2022 roku formując nową wyspę wulkaniczną. Od 24 września 2023 roku trwa kolejna już erupcja freatomagmowa Home Reef, która powiększa ową najmłodszą obecnie na Ziemi wyspę wulkaniczną poprzez wypływ lawy. Wydłuża się jej południowa linia brzegowa. Zdj. Meet Me Underwater, Old Tomorrow IG/ Lacelid Productions. 

Istnieje zatem duża szansa, że Home Reef przetrwa długo podobnie jak Surtsey, Didicas czy Nishinoshima (Islandia, Filipiny, Japonia), choć na pewno będzie podatna na erozję morską.

Dołączam do wpisu także kolejne zdjęcia krateru wulkanu Late z sierpnia 2023 roku wykonane przez botanika Jeana Francoisa Butauda. Widoczne są aktywne fumarole oraz jezioro kraterowe na wyspie. I odsyłam do wpisu o Late z września br.

http://wulkanyswiata.blogspot.com/2023/09/pierwsze-zdjecia-wulkanu-late-w-tonga-i.html

9 października fale tsunami o wysokości 30-60 cm dotarły do wybrzeży archipelagu wysp wulkanicznych Izu m.in. do Hachijojima. Nie wiadomo do końca co było przyczyną powstania tych niewielkich fal tsunami. Być może podmorskie trzęsienie ziemi o nieznanej magnitudzie zarejestrowane o godzinie 5.25 rano w pobliżu wyspiarskiego wulkanu Torishima (ostatnia erupcja w 2002 roku, wulkan opisany w "Sekretach wysp wulkanicznych").

 

Są jednak inne czynniki, które warto wziąć pod uwagę. Erupcja podmorskiego wulkanu, tudzież podmorskie osuwisko spowodowane trzęsieniem ziemi. Aktywność sejsmiczna około 100 km SW od wyspy wulkanicznej Torishima trwała od 2 października. Ten wulkan jest jednak spokojny.

Być może wybuchł podmorski wulkan Sofugan, którego jedynym widocznym fragmentem jest iglica Lot's Wife. Ten wulkan znajduje się blisko epicentrum trzęsień ziemi. To podmorska kaldera o szerokości 2.6 km z niepotwierdzoną erupcją w 1975 roku.

Indonezyjski wulkan Lewotolo w stanie erupcji

                                                                

Wpierw krótkie info o tegorocznej wyprawie Tomasza na indonezyjskie wulkany. Do tej pory był już na 6 z nich: Tambora (Sumbawa), Rokatenda (Palu'e), Kelimutu i Egon (Flores), Lewotolo (Lembata), Iliwerung (Lembata), w planach jest jeszcze stratowulkan Merapi na Jawie. A potem powrót do Polski. Cieszę się, że jestem w kontakcie z Tomaszem, gdyż dzięki niemu jestem w stanie uzyskać świeże zdjęcia i materiały z wielu mniej znanych wulkanów. A niestety nie mam obecnie możliwości finansowych, aby dotrzeć do wielu z tych wybuchających gór. Tak czy owak, w Indonezji jest naprawdę dużo mniej znanych wulkanów znajdujących się poza tradycyjnym obiegiem turystycznym. I warto je stale badać! Będący w stanie aktywności strombolijskiej od 2020 roku Lewotolo jest jednym z nich. Zdj. Tomasz Lepich. 

O tym wulkanie i o wyspie Lembata na pewno będzie jednak później. 

Na zdjęciu Japońskiej Straży Przybrzeżnej z 20 września br. odgazowanie na wysokość 3 km japońskiego wulkanu Nishinoshima. 

22 września rozpoczęła się aktywność erupcyjna podmorskiego wulkanu Home Reef w Tonga.

Słaba aktywność erupcyjna ma miejsce w kraterze wulkanu Michael (Sandwich Południowy).

25 września ma miejsce kolejny paroksyzm erupcyjny aleuckiego wulkanu Shishaldin w bieżącym roku. Kolumna popiołu sięga wysokości 14 km, zarejestrowane zostają wulkaniczne błyskawice.

Szukając nowych dróg dotarcia do moich odbiorców z powodu stale ciętych zasięgów na Facebooku i IG obiecałem, że będę częściej pisał na Patronite WŚ. Dziś pojawił się pierwszy od dłuższego czasu wpis. Zachęcam oczywiście do czasowego bądź dłuższego dołączania do grona moich Patronów i Patronek. 

https://patronite.pl/wulkanyswiata

EDIT 6 października: 30 września kontynuacja aktywności strombolijskiej kamczackiego wulkanu Kluczewska Sopka. W jego kraterze formuje się aktywny stożek. 

2 października ma miejsce kolejny w tym roku kilkugodzinny paroksyzm erupcyjny aleuckiego wulkanu Shishaldin obejmujący fontanny lawy oraz obłok popiołu o wysokości 12 km.

Update z Islandii/ Grzegorz Gawlik odnaleziony

                                                                        

Od początku roju (4 lipca) zarejestrowano już ponad 8500 trzęsień ziemi na północny wschód od systemu wulkanicznego Fagradalsfjall. Intruzja magmy znajduje się obecnie na głębokości mniej niż 1 km. Wypływ lawy jest zatem prawdopodobny, choć może się zdarzyć, że intruzja magmy ustanie. Jeśli natomiast dojdzie do erupcji szczelinowej to może ona być nieco silniejsza niż erupcje Geldingadalsgos w 2021 roku oraz Meradalir w 2022 roku. Do erupcji zapewne dojdzie na północ (blisko) wzniesienia Litli Hrutur albo gdzieś na obszarze pomiędzy północnym zboczem Fagradalsfjall i Keilir. Natomiast wciąż należy pamiętać, że nie każda intruzja magmy kończy się erupcją. Nie mam pewności czy dojdzie do wypływu lawy na sto procent.

7 kwietnia rozpoczął się także rój trzęsień ziemi na obszarze wulkanicznym Eldey, na zachód od Reykjanesta w związku z czym podniesiony został stopień alarmu dla tego wulkanu. 

Tragiczne wieści z Japonii. Rankiem 7 lipca ratownicy japońscy dotarli do ciała podróżnika i eksploratora wulkanów, autora Projektu 100 Wulkanów Grzegorza Gawlika, który zginął na wulkanie Ontake 7 kwietnia. Wcześniej ekipa poszukiwawcza natrafiła na jego plecak. Ciało Grzegorza zostało odnalezione na wysokości 2350 metrów, w stromej dolinie blisko południowo-wschodniego wierzchołka Ontake zwanego Otaki. Zapewne Greg próbował dotrzeć do kraterów Jigokudani powstałych wskutek erupcji w 2014 roku i doszło do tragicznego wypadku (ześlizgnął się ze szlaku, lawina?)

Przerażająco smutna wiadomość. Będzie mi Ciebie brakować, Przyjacielu. Świat stracił nietuzinkowego, odważnego i ciekawego podróżnika i wspinacza, który kochał wulkany. Dziękuję Ci za wszelkie wsparcie, którego mi udzieliłeś.

Swoją drogą zainteresowanie medialne wyczynami wspinaczkowymi Grega nie było w mojej ocenie wystarczające, może dlatego, że Greg nie wspinał się w Himalajach i nie zdobywał ośmiotysięczników. Wybrał traktowane po macoszemu przez większość wspinaczy wysokogórskich wulkany. Co prawda zdobył Kazbek, Ojos del Salado, Elbrus, Kilimandżaro, Orizaba czy Demawend, ale skupił się też na mniejszych czynnych wulkanach. I bardzo dobrze. Uwierzcie mi. Na Ziemi jest mnóstwo niezdobytych do tej pory wulkanów, w tym liczne wyspiarskie. 

I jeszcze jedna refleksja. Teraz tym bardziej warto kupić książkę Grzegorza, gdyż jest pełna cennych informacji. Jego już nieopłacana strona grzegorzgawlik.pl może kiedyś po prostu zniknąć z sieci, a jest pełna znakomitych artykułów i zdjęć.

https://bezdroza.pl/ksiazki/projekt-100-wulkanow-przewodnik-trekkingowy-top-15-grzegorz-gawlik,benajw.htm

http://www.grzegorzgawlik.pl/ \

EDIT: Pod artykułami o odnalezieniu ciała Grzegorza pojawiło się kilka głupawych komentarzy anonimów o tym, że "Grzegorz nic nie osiągnął", itd. Uważam takie umniejszające komentarze rodaków za ignoranckie i bezczelne plus wystawiane z czystej zawiści. Chociażby jego wyprawa na Ojos del Salado i pionierskie udokumentowanie fotograficzne i pomiarowe najwyżej położonych jezior na Ziemi przyczyniła się do późniejszego nurkowania w jednym z tych jezior przez polskiego nurka ekstremalnego Marcela Korkusia. No ale trzeba trochę na ten temat poczytać i interesować się tzw. ukrytą geografią.

Na zdj. Grzegorz i indonezyjski wulkan Lokon-Empung (krater Tompaluan) w 2013 r. oraz najwyżej położony obszar geotermalny na andyjskim wulkanie Ojos del Salado, do którego Gregor pioniersko dotarł w 2016 roku.

Pierwsza w 2023 roku erupcja wulkanu Piton de la Fournaise

2 lipca 2023 roku o godzinie 08.30 lokalnego czasu po krótkim kryzysie sejsmicznym i gwałtownej deformacji gruntu rozpoczęła się pierwsza w bieżącym roku erupcja szczelinowa wulkanu Piton de la Fournaise na wyspie Reunion. Należało się jej spodziewać, bo erupcje lawowe tego wulkanu mają miejsce co roku. Miejsce erupcji to wschodnia flanka krateru Dolomieu na wysokości 2000 metrów. Aktywne pozostawały dwie szczeliny erupcyjne emitujące niewielkie fontanny lawy i dwa wylewy lawy oraz obłok SO2. 2 lipca o godzinie 17.50 na południowo-wschodnim zboczu krateru Dolomieu otworzyła się trzecia szczelina emitująca lawę w kierunku Grandes Pentes. Zdj. OVPF z 3 lipca.

Trwają emisje popiołu z peruwiańskiego wulkanu Ubinas sięgające wysokości 5-6 km. 

Trawa efuzja lawy z filipińskiego wulkanu Mayon. Niestabilna kopuła lawowa wulkanu czasem zapada się generując spływy piroklastyczne docierające na odległość 3-4 km. Dwa główne wylewy lawy osiągają długość 2.3 km i 1.3 km (dane z 30 czerwca 2023 r.) Wulkan jest wciąż objęty trzecim stopniem alarmu.

Trzecim stopniem alarmu został także objęty japoński wulkan wyspiarski Kuchinoerabujima z powodu płytkiej aktywności sejsmicznej.