Nurkowanie w jeziorze kraterowym Nevado Tres Cruces

Interesująca wyprawa rodaków w najbliższym czasie. Chodzi o nurkowanie w jeziorze kraterowym Tres Cruces Norte znajdującym się na wysokości 5915 metrów. Celem projektu jest ustanowienie Rekordu Guinessa w nurkowaniu wysokościowym, ale też analiza funkcjonowania ludzkiego organizmu w trakcie nurkowania. Interesujące na pewno będzie zbadanie jakie mikroorganizmy ekstremofilne mogą żyć w owym jeziorze. Określona zostanie głębokość jeziora i jego dokładna średnica (sugerowana 220 m na 150 m). Masyw wulkaniczny Nevado Tres Cruces (6749 metrów wysokości) znajduje się na granicy Argentyny i Chile i stanowi część Parku Narodowego Tres Cruces. Składa się z dwóch głównych wierzchołków Tres Cruces Sur (6749 m.) i Tres Cruces Central (6629 m.), a także trzeciego subsydiarnego Tres Cruces Norte (6030 m.) Wyprawa ma się rozpocząć 22 lutego 2015 roku i zakończyć się 17 marca, a jej kierownikiem jest Maciek Kołodziejczyk. Czekam na dalsze informacje i trzymam kciuki za jej powodzenie.

http://medexpeditions.org/
https://www.facebook.com/medexpedition

Wygląda na to że wspaniałe jezioro kraterowe Licancabur położone na wysokości 5900 metrów (w którym swego czasu nurkował Kamil Iwankiewicz) zostało zdetronizowane.

Jakie wulkany aktywne? 1) Sangay (Ekwador) - prawdopodobna umiarkowana aktywność strombolijska, 2) Shishaldin (Alaska) - prawdopodobna słaba aktywność erupcyjna w kraterze centralnym, 3) Karymsky (Kamczatka) - umiarkowana aktywność eksplozywna wulkanu z obłokami popiołu sięgającymi wysokości 4.2 km, 4) Kluczewska Sopka (Kamczatka) - wylew lawy aktywny na południowo-wschodnim wyższym stoku wulkanu. Zapadnięcie się lawy i jej interakcja ze śniegiem spowodowały powstanie spływu piroklastycznego, który w ciągu 2 minut przemierzył odległość 2 km.

Na zdjęciu jezioro Nevado Tres Cruces (autor Guillaume Ceyrac).

Antyczne zwoje z Herkulanum odczytane

Jak informuje Scientific American włoskim naukowcom udało się częściowo odczytać tekst ze zwęglonego zwoju papirusu z Herkulanum, które uległo zagładzie w wyniku erupcji wulkanu Wezuwiusz 24 sierpnia 79 roku. W 1754 roku setki papirusowych zwojów wykopano z Willi Papirusów w Herkulanum. Kilka z tych antycznych tekstów trzymano potem w Bibliotece Neapolitańskiej, kilka otrzymał jako podarunek Napoleon Bonaparte w 1802 roku. Vito Mocella z Instytutu Mikroelektroniki i Mikrosystemów w Neapolu oraz jego współpracownicy chcieli odczytać tekst w skręconych zwojach uszkodzonego papirusu, lecz jednocześnie nie chcieli go rozwijać zdając sobie sprawę, iż nieodwracalnie uszkodzi to ów cenny artefakt. Rozwiązaniem miała okazać się tomografia promieniowania X (XCT), ale owa metoda nie potrafi odróżniać materiałów z chemicznego punktu widzenia podobnych. Chemiczne podobieństwo opartego na węglu atramentu i zwęglonego papirusu oznacza że zarówno papirus, jak i atrament będą absorbować promienie X na podobnym poziomie i tym samym wyrazy zostaną stracone. Rozwiązaniem okazała się tomografia XPCT (tzw. obrazowanie z efektem kontrastu fazowego), czyli zmodyfikowana forma tomografii XCT nie opierająca się na zróżnicowanych poziomach absorpcji promieni X, lecz na tym w jaki sposób promienie X załamują się w każdym z różnych materiałów, by wygenerować niezbędny duży kontrast. Mocellemu i jego współpracownikom udało się wyświetlić kilkanaście liter greckiego alfabetu w trakcie pracy nad gęstymi warstwami antycznego dokumentu. Prawdopodobnym autorem części tekstu był Filodemos z Gadary, grecki filozof szerzący poglądy Epikura. Z czasem (wraz z rozwojem technik analizy danych) uda się zapewne odczytać dalsze części antycznego tekstu.

Link: http://www.scientificamerican.com/article/ancient-scrolls-burned-in-vesuvius-volcano-eruption-deciphered-by-advanced-x-ray-scans/

21 stycznia o godzinie 9.15 rano silna eksplozja wulkaniańska wulkanu Colima wygenerowała obłok popiołu sięgający wysokości 4 km oraz niewielki spływ piroklastyczny. Opad popiołu miał miejsce w Tuxpan, Zapotiltic i Ciudad Guzmán.

Słabnie erupcja wulkanu Fogo na Cabo Verde (Republika Zielonego Przylądka). Umiarkowana aktywność eksplozywna z otworu erupcyjnego, zanik znaczącej efuzji lawy. Trwają prace nad otwarciem drogi prowadzącej do Ilheu de Losna i zniszczonych wiosek Portela/Bangaeira.

Szywiełucz, Soputan, Aso i Kluczewska Sopka

Stan na 18 stycznia 2015. Brak większych niespodzianek.

- Szywiełucz (Kamczatka) - Umiarkowanie silna eksplozja tego wulkanu dzisiejszego ranka generująca obłok popiołu sięgający wysokości 6 km. Potem miały miejsce trwające kilka godzin emisje popiołu.

- Kluczewska Sopka (Kamczatka) - Umiarkowana aktywność strombolijska w centralnym kraterze generująca niewielkie obłoki popiołu. Niewielki wylew lawy prawdopodobnie aktywny na południowo-wschodniej stronie wulkanu. 20 stycznia wylew lawy na górnym wyższym stoku Kluczewskiej Sopki. Intensyfikacja erupcji w ciągu minionej doby. Obłok popiołu nad wulkanem osiąga wysokość 1.5-2 km.

- Soputan (Sulawesi, Indonezja) - O godzinie 11.38 lokalnego czasu erupcja Gunung Soputan generująca obłok popiołu sięgający wysokości 5-6 km. Lawina skał zeszła z zachodniej strony kopuły lawowej docierając na odległość 500 metrów. Soputan wybuchł dwukrotnie 6 stycznia 2015. 19 stycznia - gruby wylew lawy pozostaje aktywny na zachodnim zboczu centralnego stożka. Eksplozja dzisiejszego ranka wygenerowała spektakularny obłok erupcyjny i spływy piroklastyczne. Strefa zagrożenia wokół wierzchołka wulkanu wynosi 6.5 km.

- Aso (Kiusiu, Japonia) - Aktywność strombolijska oraz częste emisje popiołu z krateru Nakadake.

Na zdjęciach dzisiejsza erupcja wulkanu Soputan oraz emisje popiołu z krateru Nakadake wulkanu Aso.

19 stycznia - trwa aktywność erupcyjna wulkanów Sangay w Ekwadorze i Dukono w Indonezji. Mały obłok popiołu wygenerował kamczacki wulkan Karymsky.

Kluczewska Sopka, Fuego i Hunga Tonga-Hunga Ha'apai

- Hunga Tonga-Hunga Ha'apai (Tonga) - Podmorska erupcja prawdopodobnie przedarła się na powierzchnię. Wczoraj i przedwczoraj obłok erupcyjny sięgał wysokości 10 km, co wynikało z obserwacji pilotów. Niepotwierdzony opad popiołu i tefry ma miejsce na wyspie Ha'apai.

Stan na 13 stycznia 2015: Air New Zealand, Pacific Blue i Fiji Airways anulowały wszystkie loty do Tonga. Aktywny podmorski otwór erupcyjny znajduje się 3 km na południe od Hunga Tonga i 3.2 km na południowy wschód od Hunga Ha’apai. W odróżnieniu od erupcji z 2009 roku niewiele jest zdjęć tej aktualnej, a szkoda.

EDIT: Zdjęcia znajdziecie poniżej. Obecnie otwór erupcyjny emituje parę i gaz. Stan na 15 stycznia: podmorska erupcja uformowała efemeryczną wysepkę pomiędzy wyspami Hunga Tonga i Hunga Ha’apai o szerokości 1 km, długości 2 km i wysokości 100 metrów, która została przyłączona do Hunga Ha’apai. W trakcie obserwacji ekipy z Nowej Zelandii poczynionej 14 stycznia eksplozje miały miejsce co 5 minut. Gęste obłoki popiołu sięgają wysokości 400 metrów, ponad wysokością 1 km chmura erupcyjna składa się prawie wyłącznie z pary. Wilgotny popiół sprzyja budowie nowej wyspy. Opad popiołu i kwaśnego deszczu odczuwano w odległości 10 km od miejsca erupcji.

http://matangitonga.to/2015/01/14/ash-emission-slows-following-dramatic-jan-6-eruption

- Fuego (Gwatemala) - Intensywna aktywność eksplozywna wulkanu Fuego w minionych dniach. 6-8 silnych eksplozji strombolijskich w ciągu godziny czasami wyrzucających rozżarzone bomby wulkaniczne na wysokość 1 km ponad krater. Chmury popiołu sięgają wysokości 1-1.5 km ponad krater.

- Kluczewska Sopka (Kamczatka) - Aktywny wylew lawy na południowo-zachodnim zboczu Kluczewskiej Sopki. Chmury popiołu sięgają wysokości 8.5 km. Relatywnie intensywne emisje popiołu + wyrzucanie rozżarzonego materiału wulkanicznego na wysokość setek metrów. Na zdjęciu krater Kluczewskiej Sopki.

- Zhupanovsky (Żupanowski) (Kamczatka) - Obłoki popiołu z tego wulkanu zaobserwowano w pobliżu wulkanu Koriacka Sopka z Pietropawłowska Kamczackiego 12 stycznia 2015. Eksplozywna aktywność Żupanowski trwa.

Podlodowe wulkany Antarktydy oraz grubość pola lawy Nornahraun

15 grudnia 2014 roku na American Geophysical Union zaprezentowano nowe badanie wskazujące, iż w ciągu minionych 50 000 lat erupcje wulkaniczne dwukrotnie przebijały się przez lód Zachodniej Pokrywy Lodowej Antarktydy. W głębokich rdzeniach lodowych odkryto warstwy brązowego popiołu pochodzące z erupcji wulkanicznych sprzed około 22 470 lat temu i 45 381 lat temu. Skąd dokładnie? Nie wiadomo. Najbliższe wyrastające ponad powierzchnię lodu wulkanu Antarktydy znajdują się 300 km od tego obszaru. Cząstki popiołu odnalezione w rdzeniach są jednak zbyt blokowe i gruboziarniste by podróżować długie dystanse niesione przez antarktyczne zamiecie. Popiół różni się także chemicznie od erupcji odległych wulkanów. Owe dwie erupcje podlodowe miały prawdopodobnie charakter freato-magmowy - ich źródło może się znajdować blisko projektu odwiertu WAIS Divide (na satelitarnym zdjęciu), gdzie pokrywa lodowa sięga głębokości 3 km. Wykryto obecność trzech wulkanów pogrzebanych pod lodem, może być ich więcej.

Pod jednym z subglacjalnych wulkanów w West Antarctica’s Executive Committee Range wykryto w 2010 roku ruch magmy. Anomalie magnetyczne i grawitacyjne wskazują na potencjalną obecność 9 podlodowych wulkanów w okolicy WAIS Divide. Najbliższe przybrzeżne wulkany Mount Berlin, Mount Takahe i Mount Siple wybuchały 20 razy w ciągu minionych 571 000 lat na co wskazują warstwy popiołu w wydobytych rdzeniach lodowych, a aktywność geotermalna podgrzała dno pokrywy lodowej w pobliżu niektórych podlodowych wulkanów.

Pole lawy Holuhraun - obecna wielość: 84.4 km kwadratowych, przeciętna grubość: 10 metrów we wschodniej części, 12 metrów w centrum i 14 metrów/więcej w zachodniej. Według pomiarów maksymalna grubość pola lawy wynosi około 40 metrów blisko wschodniej krawędzi jeziora lawy. Powierzchnia kaldery Bárðarbunga od 16 sierpnia 2014 roku obniżyła się o 59 metrów. Lawa przekroczyła drogę Dyngjufjallaleið i zaczęła się rozciągać na inne pole lawy Þorvaldshraun.

Robot trafi do wnętrza wulkanu Kilauea

W marcu 2015 roku do wnętrza wulkanu Kilauea na Big Hawaii trafi robot nazwany VolcanoBot 2. Ma to pomóc w przeanalizowaniu mechanizmów zachodzących we wnętrzu wulkanu. Chodzi też o zbadanie szczelin i otworów erupcyjnych. Następca VolcanoBot 2 - VolcanoBot 1 - badał nieaktywną szczelinę wulkanu tarczowego Kilauea w dniach 5-9 maja 2014 roku. Dotarł na głębokość 25 metrów w dwóch lokalizacjach i pozwolił naukowcom stworzyć mapę 3D szczeliny. Lżejszy i mniejszy VolcanoBot 2 ma za zadanie zejść jeszcze głębiej. Jeśli chodzi o ciała pozaziemskie do erupcji szczelinowych dochodziło na Księżycu, Marsie, Merkurym, Enceladusie czy Europie, ale ich mechanizmy nie są znane. Oba roboty na zdjęciu - VolcanoBot 2 to ten mniejszy.

Erupcja Fogo zmierza ku końcowi

Aktywność erupcyjna wulkanu Fogo zmierza ku końcowi. Obecnie charakteryzuje się krótkotrwałymi wybuchami eksplozywnymi i wylewami lawy. Wczoraj chmura erupcyjna nad aktywnym otworem erupcyjnym sięgnęła wysokości 1.5 km, a wylew lawy osiągnął długość 50 metrów. W mieście Sao Felipe miał miejsce umiarkowany opad popiołu. Dotąd aktywny zachodni wylew lawy zatrzymał się, ale w ciągu minionych dni zniszczył wszystkie nietknięte domy w Ilhéu Losna.

Rankiem 7 stycznia kamczackim wulkanem Szywiełucz targnęła silna eksplozja wulkaniańska generująca obłok popiołu sięgający wysokości 9 km. Kolumna popiołu o szerokości 1.5 km częściowo zapadła się generując spływy piroklastyczne.

Erupcja Hunga Tonga-Hunga Ha'apai w Tonga wciąż trwa, ale pod wodą. Nad miejscem erupcji unosi się obłok pary (bez popiołu), co świadczy o tym, że podmorska erupcja jeszcze nie przedarła się na powierzchnię.

W dniu 2 stycznia mieszkańcy wioski Ahmed Ila w Etiopii zaobserwowali gęste i ciemne obłoki nad wulkanem Dallol. W obłokach pojawiały się nieregularnie występujące czerwone światła. Co jest przyczyną owych emisji?

Na zdjęciu Photo Volcanica kopuła lawowa wulkanu Szywiełucz w 2013 roku oraz Dallol w Etiopii.

Erupcja indonezyjskiego wulkanu Soputan

Wulkan Soputan wybuchł o godzinie 2:47 w nocy lokalnego czasu emitując obłok popiołu na wysokość 6.5 km. Na zachodnim i północno-zachodnim zboczu Soputan pojawił się wylew lawy. Brak zdjęć z tej erupcji w sieci. Poziom alarmu trzeci ("Siaga"). Silna eksplozja targnęła wówczas centralną kopułą lawową wulkanu.

Japońskie wulkany aktywne. W ostatnich dniach wulkanem Sakurajima targnęło sześć do ośmiu wulkaniańskich eksplozji (przeciętna ich liczba w ciągu jednego dnia) generujących obłok popiołu sięgający wysokości 3 km, pomiędzy eksplozjami mają miejsce niemal ciągłe emisje popiołu z krateru Showa. Rankiem 5 stycznia 2014 roku wulkan Suwanosejima wyprodukował chmurę popiołu sięgającą wysokości 1.8 km. Mała/ umiarkowana aktywność strombolijska wciąż trwa w kraterze Nakadake wulkanu Aso.

Na zdjęciach aktywny krater Showa wulkanu Sakurajima (Haruki Morishita) oraz indonezyjski wulkan Soputan.

Aktywność strombolijska Kluczewskiej Sopki

Rozpoczął się 2015 rok. Zobaczymy jaką aktywność erupcyjną przyniesie - które z wulkanów zaskoczą budząc się z drzemki, a które utrzymają aktywność erupcyjną.

- Kluczewska Sopka (Kamczatka, Rosja) - 29 grudnia zaobserwowano świeży popiół na ośnieżonych zboczach kamczackiego wulkanu Kluczewska Sopka. Wzrost aktywności sejsmicznej notowano już od 19 grudnia. Niewielki obłok wydobywający się z krateru centralnego zaobserwowano 2 stycznia 2015 roku. W nocy krater Kluczewskiej Sopki żarzy się. Prawdopodobna umiarkowana aktywność strombolijska.

- Holuhraun (Islandia) - Erupcja szczelinowa Nornahraun wkroczyła w 2015 rok. Brak znaczących zmian. Powierzchnia pola lawy: 82 km kwadratowych.

- Fogo (Cape Verde) - Także erupcja Fogo wkroczyła w 2015 rok. Efuzja lawy i aktywność eksplozywna nasiliły się 31 grudnia 2014 roku. Aktywny pozostaje zachodni wylew lawy.

- Colima i Popocatepetl (Meksyk) - 1) Colima - ekstruzja wylewu lawy z krateru centralnego; formuje on płaską kopułę lawową. Ta z kolei przecieka w kilku miejscach czego rezultatem jest krótki wylew lawy i rozżarzone lawiny. Sporadyczne niewielkie eksplozje generują obłoki popiołu. 2) Popocatepetl - Mała kopuła lawowa rośnie w wewnętrznym centralnym kraterze wulkanu. Sporadyczne eksplozje i emisje pary.

EDIT: 3 stycznia 2015 roku wulkanem Colima targnęła eksplozja generująca kolumnę popiołu sięgającą wysokości 3 km (na górnym zdjęciu). Alarm dla społeczności Tonila, Zapotitlic, Mazamitla, Tamazula i Valle Juárez.

- Sinabung (Sumatra, Indonezja) - Umiarkowanie duży spływ piroklastyczny rankiem 3 stycznia 2015 roku. Gorejące chmury i opad popiołu często paraliżują dystrykty Tiganderket, Payung i Lau Balang. W sobotę rano chmura popiołu sięgnęła wysokości 3 km, a spływ piroklastyczny dotarł na odległość 4 km.

- Etna (Sycylia, Włochy) - duża emisja popiołu 2 stycznia 2015 roku z New SE Crater. Rankiem 3 stycznia po dwóch latach ciszy uaktywnił się krater zapadliskowy Etny Voragine (umiarkowane eksplozje strombolijskie), który wraz z kraterem Bocca Nuova znajduje się w starym kraterze centralnym Etny.

- 3 stycznia 2015 roku minęła 32 rocznica początku erupcji wulkanu Kilauea na Big Hawaii, a konkretnie stożka Pu’uO’o. Czoło wylewu lawy zakrzepło 540 metrów od sklepu spożywczego w Pahoa.

Nadto wulkan Erebus wybuchł 1 stycznia 2015 roku, a erupcję zaobserwowali pasażerowie samolotu Qantas 747-400 czarterowanego na noc przez Antarctica Flights i lecącego z Sydney.

Na zdjęciach Kluczewska Sopka oraz dzisiejsza gorejąca chmura z wulkanu Sinabung.