Niusy - Ioto, Nevado de Huila, Batu Tara, Kilauea, Soufriere Hills

16-22 czerwiec 2010

Wulkan Ioto (Iwojima) wyprodukował chmurę popiołu o nieznanej wysokości. Owym wulkanem targają częste eksplozje freatyczne i Ioto jest aktywny fumarolicznie.

Wulkan Nevado de Huila w Kolumbii jest aktywny sejsmicznie. Wstrząsom towarzyszą emisje dwutlenku siarki i przypuszczalne eksplozje popiołu.

Batu Tara w Indonezji wyprodukował obłok popiołu sięgający wysokości 3 km. Na zdjęciu wybuch Batu Tara.

Kilauea na Hawajach nadal aktywny. Jezioro lawy w otworze erupcyjnym wyrzuca z siebie opady tefry.

Z Soufriere Hills na Montserrat zeszły spływy piroklastyczne na skutek zapadnięcia się erupcyjnych kopuł oraz lahar.

Z góry przepraszam za ostatni brak aktywności blogowej, ale mam obecnie sporadyczny dostęp do Internetu. W ten weekend (25-26 czerwca) brałem udział w Dniach Fantastyki we Wrocławiu, na których poznałem Jacka Ketchuma, wybitnego pisarza grozy i najstraszniejszego faceta w USA. W sobotę na DF poleciał także nasz najnowszy horror krótkometrażowy "Koszmary Mutantoida" i zebrał entuzjastyczne reakcje ze strony widowni. Gore, manekiny, oniryzm, surrealizm i jeszcze raz gore - oto nasz film! I jest w posiadaniu Jacka Ketchuma. Zatem "Koszmary Mutantoida w Nowym Jorku".

Erupcja wulkanu Sakurajima w Japonii

W ten weekend jeden z najaktywniejszych wulkanów Japonii Sakurajima pobił swój rekord i wybuchł 549 raz w tym roku. W 2009 roku Sakurajima wybuchał 548 razy. Erupcje wulkanu w 2010 roku podobno wyprodukowały blisko 3 miliony ton popiołu. Na wulkan Sakurajima składa się szereg stożków wulkanicznych tworzących wulkaniczny andezytowy kompleks. Obecny okres erupcyjny Sakurajima rozpoczął się w 1955 roku (skala VEI = 3). Wulkan miał dwie silniejsze erupcje (skala VEI = 4) w latach 1914 i 1779.

Niusy - Gorely, Ngauruhoe, Szywiełucz

Fotografie kamczackiego wulkanu Gorely na stronie rosyjskiego KVERT zrobione w dniach 6 i 12 czerwca ukazują obłoki pary wydobywające się z niego - jeden sięga wysokości 500 metrów.

Erupcja wulkanu Szywiełucz na Kamczatce w dniach 19-20 czerwca wyprodukowała eksplozywną chmurę popiołu o wysokości 4.5 km. W ostatnich dniach wulkanem targnęło blisko 150 wstrząsów sejsmicznych, ale nie ma zagrożenia dla pobliskich wiosek ani dla lotnictwa.

Odnotowano wstrząsy sejsmiczne pod nowozelandzkim wulkanem Ngauruhoe będącym częścią wulkanicznej strefy Taupo i znajdującym sie w pobliżu innego aktywnego wulkanu Ruapehu. Ngauruhoe ostatni raz wybuchł w 1977 roku i jest najmłodszym stożkiem (liczy sobie 2500 lat) wulkanu Tongariro. Jego erupcje są strombolijskie z wylewami bazaltowo-andezytowej lawy. Na fotografii Ngauruhoe w 2009 roku.

Kuryle, Rosja

DEMON - Stratowulkan o złowieszczej nazwie Demon o wysokości 1205 metrów znajduje się na północnym krańcu wyspy Iturup (Kuryle). Wiek wulkanu: holocen, uformował się w ciągu 10 000 lat w lodowej dolinie 3 km na wschód od zerodowanego wulkanu Kamui.  Szczyt wulkanu wieńczy szeroki na 1.5 km krater otwarty na wschodzie. Niestety brak danych o erupcjach Demon w czasach historycznych.

Wyspy Galapagos

MARCHENA - Niski (346 m) wulkan tarczowy na północnych wyspach Galapagos (Ekwador). Wulkan formuje wyspę Marchena i zawiera kalderę o wymiarach 6 na 7 km niemal całkowicie pogrzebaną pod szeregiem stożków wulkanicznych i wylewami lawy, z ktorych najstarsze mają 500 tysięcy lat. Wiek kaldery pozostaje nieznany. 25 września 1991 roku doszło do pierwszej od blisko 1000 lat erupcji wulkanu Marchena obserwowanej ze statku oddalonego 75 km na południe od wyspy. 28 września lawa zaczęła wpływać do morza. Eksplozywna aktywność wulkaniczna miała miejsce na wyspie. Post-kalderowa bazaltowa tefra pokrywa 23% obszaru wysepki. Wyspa jest niezamieszkana, nie żyją na niej charakterystyczne dla wysp Galapagos żółwie, natomiast zamieszkują ją np. jastrzębie, lwy morskie i lawowe jaszczurki.

Alaska

KUKAK - Liczący 2040 metrów i pokryty lodem stratowulkan położony w Parku Narodowym Katmai. Na północnym wierzchołku ma miejsce aktywność hydrotermalna. Kukak znajduje się w łańcuchu czterech andezytowo-dacytowych wulkanów, w skład którego wchodzą jeszcze Denison, Steller i Devils Desk. W 1953 roku na Kukak doszło do pojedynczej eksplozji pary. Daty erupcji: 1953.

Polinezja Francuska

MEHETIA - Wyspa Mehetia (archipelag Wysp Na Wietrze na wschód od Wysp Towarzystwa) stanowi wierzchołek wulkanu (435 m), który wznosi się na wysokość 4000 metrów od poziomu morza. Znajduje się 113 km na wschód od Thaiti i jest szeroka na 1.5 km. Wulkan posiada dobrze zachowany krater o szerokości 150 metrów i głębokości 80 metrów. Pomimo obecności na wysepce młodych wulkanicznych form i wylewów lawy brak informacji o erupcjach Mehetia w czasach historycznych. Wulkan jest uznawany za aktywny z podwodnymi erupcjami na głębokości 600 metrów. Pomiędzy marcem a grudniem 1981 roku na wyspie miało miejsce 3500 wstrząsów sejsmicznych. Na głębokości 1600 metrów nastąpiły erupcje wulkaniczne. Wulkan był aktywny w ciągu ostatnich 2000 lat.

Chile

LAUTARO - Mierzący 3607 metrów stratowulkan położony w południowym Chile. Posiada dwa kratery: jeden na północno-zachodniej stronie, drugi szeroki na 1 km na południowo-wschodnim zboczu. Lautaro jest mocno pokryty lodowcami. Aktywność wulkaniczna Lautaro rozpoczęła się 170 000 lat temu i trwa w czasach historycznych. Erupcje w latach: 1876, 1933, 1945, 1959, 1961, 1972, 1978, 1979.

Korea zagrożona wybuchem wulkanu?

O wulkanie Baitoushan położonym na granicy Chin i Korei Północnej pisałem już na blogu 12 maja 2010 roku, toteż odsyłam do tych informacji. Tymczasem wulkan wykazuje niepokojące oznaki aktywności: wzrasta jego aktywność sejsmiczna, nastąpił wzrost temperatur przy powierzchni oraz od 2002 roku zmiana kształtu gruntu o 10 cm. Władze koreańskie szykują środki zaradcze, które jakoby mają przeciwdziałać ewentualnej erupcji. Na szczycie wulkanu znajduje się kaldera, a w niej przepiękne jezioro zwane 'Jeziorem Niebios'. Ostatnia erupcja Baitoushan miała miejsce w 1903 roku. Do gigantycznej ryolitowej erupcji wulkanu doszło około roku 1000. Miała ona siłę 7 w skali VEI i wyprodukowała 150 km sześciennych pumeksu. Wokόł wulkanu znajdowała się gęsta kolista otoczka pumeksu o promieniu szerokim na przynajmniej 40 km. Była to jedna z największych erupcji w ciągu ostatnich 10 tysięcy lat.

W ostatnich dniach wyrzuciły z siebie chmury popiołu następujące wulkany:

Ulawun (Papua Nowa Gwinea)
Sarychev Peak (Kuryle, Rosja)
Kluczewska Sopka (Kamczatka, Rosja)
Manam (Papua Nowa Gwinea)

Honsiu, Japonia

AZUMA - Wulkaniczny andezytowy/bazaltowy kompleks Azuma na wyspie Honsiu (Japonia) składa się ze stratowulkanów, wulkanów tarczowych, kopuł lawowych i piroklastycznych stożków. Symetryczny krater Azuma-Kofuji oraz fumaroliczne pole na zboczach wulkanu Issaikyo są głównymi celami wycieczek turystycznych. W kompleksie Azuma znajdują się liczne jeziora kraterowe m.in Goshiki-numa i Oke-numa. Erupcje w czasach wulkanicznych ograniczone zostały do wulkanu Issaikyo, natomiast krater Kofuji jest źródłem 90% wyrzuconej na powierzchnię magmy. W 1977 roku doszło jak dotąd do ostatniej erupcji pary w kraterze O-ana w południowo-wschodniej części wulkanu Issaikyo. W 1893 roku dwoje naukowców poniosło śmierć wskutek eksplozji pary. Inne erupcje: 1331, 1893, 1894, 1895, 1914, 1950, 1952, 1966, 1977.

Jawa, Indonezja

MURIA - Mierzący 1625 metrów stratowulkan Gunung Muria jest położony na północnym wybrzeżu środkowej Jawy. Jego zbocza są silnie zerodowane, wulkan zbudowany jest z lawy z dużą zawartością potasu oraz z tefry. Centralny otwór erupcyjny zawiera kratery o średnicy do 5 km, a na zboczach Muria znajduje się około 25 mniejszych stożków. Liczne boczne otwory erupcyjne składają się ze stożków, maarów i kopuł lawowych. Ostatnia erupcja Muria miała miejsce 160 lat p.n.e (plus minus 300 lat). Są plany wybudowania w pobliżu Gunung Muria elektrowni nuklearnej.

Argentyna

SOCOMPA - Ogromny, mierzący 6051 metrów dacytowy stratowulkan położony na granicy Chile i Argentyny. Znany z gwałtownej erupcji 7200 lat temu zbliżonej do wybuchu Mount St. Helens z 1980 roku, która wyprodukowała gigantyczną lawinę gruzu o zasięgu 40 km. Ten trudno dostępny wulkan o młodym wyglądzie nie jest poddany procesom erozji. Brak danych o jego historycznych erupcjach.

Islandia

KRISUVIK - Rząd bazaltowych kraterów i małych wulkanów tarczowych położony na zachód od jeziora Kliefarvatn (ach, te islandzkie łamańce językowe). W 1188 roku doszło do dużej erupcji lawowej z krateru Ogmundargigar. Inne erupcje Krisuvik: 900?, 1075 (plus minus 75 lat), 1151, 1188, 1325?, 1340?.

Chile

MELIMOYU - Mierzący 2400 metrów bazaltowo-andezytowy stratowulkan w południowym Chile, 135 km na południe od wulkanu Chaiten. Posiada szeroką na 8 km kalderę wypełnioną wodą i krater erupcyjny o szerokości 1 km. Zidentyfikowano dwie eksplozywne erupcje wulkanu z warstw tefry: 820 p.n.e (plus minus 100 lat), 200 (plus minus 75 lat). Zastanawiają aktualne wstrząsy sejsmiczne pod wulkanem. Czyżby lodowy olbrzym budził się z uśpienia? Najgwałtowniejsze erupcje dotyczą wulkanów uśpionych od setek/tysięcy lat, czego dowodem Pinatubo i jego erupcja z 1991 roku.

Niusy - Melimoyu, Karymsky, Sakurajima

W ciągu ostatnich tygodni pod chilijskim stratowulkanem Melimoyu na głębokości do 15 km odnotowano wstrząsy sejsmiczne, w tym silny wczoraj. Być może kolejna erupcja na horyzoncie.

W dniach 4-11 czerwca z wulkanu Soufriere Hills (Montserrat) zeszły lawiny gruzu skalnego i spływy piroklastyczne.

12-14 czerwca japońskim wulkanem Sakurajima targnęły eksplozje. 15 czerwca obłok popiołu z wulkanu sięgnął wysokości 3 km. Widok z kamery 17 czerwca.

Nadal głośny pozostaje wulkan Karymsky na Kamczatce. Chmury popiołu wydobywające się z niego sięgają wysokości 2.6-6.1 km.

Udało się uratować po 5 godzinach reportera uwięzionego w kraterze wulkanu Taal (Filipiny). Biedak zszedł do krateru, a później nie mógł się wspiąć z powrotem ze względu na strome ściany. Nie ma to jak iście ułańska fantazja reporterska...

Na fotografii widok na krater Taal.

Wyspy Kanaryjskie

PICO DEL TEIDE - Najwyższy wulkan na Oceanie Atlantyckim (3715 metrów wysokości, 7500 metrów od dna oceanicznego). Już w 1492 roku jego erupcję zaobserwował Krzysztof Kolumb. Znajduje się na wyspie Teneryfa w archipelagu wysp Kanaryjskich. Stożek wulkanu posiada dwa szczyty - Pico del Teide i Pico Viejo (Stary Szczyt, 3134 m) oraz równiny Cañadas położone na wysokości około 2000 metrów, które stanowią ogromny krater o średnicy 14 km. Ostatni raz Teide wybuchł z otworu erupcyjnego Chinyero w 1909 roku. Ten masywny stratowulkan wchodzi w skład Parku Narodowego Teide corocznie odwiedzanego przez miliony turystów. Uchodził za świętą górę w wierzeniach ludu Guanczów - Guayota (diabeł) uwięził w wulkanie Boga światła i słońca Mageca sprowadzając na świat ciemność. Na skutek próśb Guanczów Bóg nieba Achaman po walce z Guayota uwolnił Mageca, po czym Magec zatkał krater diabłem. Teide słynie z destrukcyjnych erupcji: i tak wybuch z 1706 roku zniszczył port i miasto Garachico oraz kilka mniejszych wiosek. Erupcje Pico del Teide w latach: 1341?, 1396, 1430, 1444?, 1492, 1704-05, 1706, 1798, 1909.

Filipiny

ARAYAT - Wygasły stratowulkan na wyspie Luzon (Filipiny). Mierzy 1026 metrów. W jego pobliżu znajduje się Mount Pinatubo, słynny ze swojej gwałtownej erupcji w 1991 roku. Wulkan wieńczy kolisty krater o średnicy 1.2 km, mocno zerodowany. W trakcie dawnych erupcji wulkan produkował przede wszystkim wypływy lawy i materiał piroklastyczny. Na północno-zachodniej stronie wierzchołka ma miejsce słaba aktywność fumaroliczna. Erupcje Arayat w ciągu ostatnich 10 000 lat.

Meksyk

COFRE DE PEROTE - Wysoki na 4282 metry i rozległy andezytowo-dacytowy wulkan tarczowy położony w odległości 12 km od miasta Perote. Na północno-wschodnim zboczu posiada bazaltowe stożki z których wylewy lawy docierały na wschód w kierunku miasta Xalapa. Dwie ogromne lawiny zeszły ze zboczy wulkanu: jedna (Xico) miała miejsce 10 000 lat temu, druga (Los Pescados) wydarzyła się jeszcze wcześniej, bo 26 000 lat temu. Ostatnia erupcja Cofre de Perote w 1150 roku (plus minus 100 lat). Wiek wulkanu: Plejstocen.

Boliwia

CHASCON - Kopuła lawowa Cerro Chascon o wysokości 5125 metrów jest położona w południowej Boliwii. Brak danych o jej erupcjach. Uformowały ją wylewy gęstej lawy.

Antarktyda

DECEPTION ISLAND - Wyspa u wybrzeży Antarktydy znajdująca się w archipelagu Szetlandów Południowych. Wyspa stanowi jeden z najbardziej znanych wulkanów Antarktydy i ma kształt podkowy. Pośrodku wyspy znajduje się szeroka na 7 km kaldera wypełniona oceanem. Najwyższym jej punktem jest szczyt Mt Pond liczący 542 metry. W dniach 12/13 sierpnia 1970 roku doszło do erupcji wulkanicznej na Deception Island (Wyspie Zwodniczej), którą zapoczątkowała gwałtowna eksplozja freato-morska. Tefra została rozrzucona w północnej części wyspy przez 5 morskich kraterów i 7 lądowych otworów erupcyjnych. Popiół opadł na rosyjskie i argentyńskie stacje badawcze zakłócając ich działalność. 4 grudnia 1967 roku doszło do wcześniejszej erupcji na Wyspie Zwodniczej - w północnej części kaldery, gdzie uformowana została nowa wysepka. Erupcje Deception Island: 1800, 1827, 1839?, 1842, 1912, 1967, 1969, 1970, 1972?, 1987?. Deception Island była od początku odkrycia wykorzystywana przez rybaków, łowców fok i wielorybników a także badaczy z całego świata np. istniała tu baza naukowa British Antarctic Survey. W latach 30 Wielkiego kryzysu, została opuszczona i do dnia dzisiejszego nie została mimo prób zasiedlona. Ostatnia próba stworzenia stacji (chilijskie stacje Pedro Aguirre Cerda i Gutierrez Vargas) na wyspie zakończyła się w 1969 roku po erupcji wulkanu. Na wyspie żyją pingwiny.

Jezioro kraterowe w Eyjafjallajökull

W otworze erupcyjnym Eyjafjallajökull dostrzeżono jezioro kraterowe, które intensywnie paruje. Jeziorko jest szerokie tylko na 300 metrów. Wulkan jest spokojny, targają nim jedynie sporadyczne eksplozje freatyczne. Istnieje natomiast ryzyko powstania potoków błotnych (lahary) na skutek opadów deszczu.