23 epizod erupcyjny hawajskiego wulkanu Kilauea

                                                                   

O godzinie 10.25 czasu HST zakończył się 23 (od grudnia ubiegłego roku) epizod erupcyjny wulkanu tarczowego Kilauea w kalderze Halemaumau. Fontanny lawy z północnego otworu erupcyjnego sięgała wysokości ponad 300 metrów, natomiast z południowego 200-250 metrów. Kolumna tefry osiągnęła wysokość 1.5 km. 

Epizody erupcyjne hawajskiego wulkanu można oglądać na kamerach USGS:

https://www.youtube.com/@usgs/streams

W sobotę 24 kwietnia br. o godzinie 09.56 lokalnego czasu wulkan Telica w Nikaragui wyemitował popiół na wysokość 600 metrów ponad krater. 

Pierwsza od 38 lat erupcja wulkanu tarczowego Mauna Loa

                                                  

27 listopada o godzinie 11.30 czasu HST rozpoczęła się erupcja efuzywna wulkanu tarczowego Mauna Loa na Hawaii - pierwsza od 1984 roku. Poprzedził ją krótki rój trzęsień ziemi. Lawa płynie wewnątrz kaldery centralnej wulkanu zwanej Moku'aweoweo i póki co jej wypływ nie zagraża mieszkańcom hawajskiej wyspy. Gorzej będzie jeśli szczeliny erupcyjne otworzą się na zboczach Mauna Loa (wzdłuż stref ryftu). Zdj. USGS, Tim Ennis.

Od 1843 roku wulkan Mauna Loa wybuchał 33 razy, ale wcześniej także emitował płynne wylewy lawy. Wskazują na to podania rdzennych mieszkańców Big Island.

Ten wpis będzie aktualizowany. Przy okazji nieśmiało zachęcam do zakupu:

https://www.empik.com/wulkany-sekrety-wysp-wulkanicznych-bartlomiej-krawczyk,p1343451210,ksiazka-p?cq_src=google_ads&cq_cmp=18350051416&cq_term=wulkany%20sekrety%20wysp&cq_plac=&cq_net=g&cq_plt=gp&gclid=Cj0KCQiA1ZGcBhCoARIsAGQ0kko_WN0e1chG6FS9y2Fv6E0J6W61gyFcNXJOIJr8V7FhAdIMH1KX-0AaAhboEALw_wcB&gclsrc=aw.ds

Liczba ofiar śmiertelnych sobotniego laharu na wyspie Ischia wzrosła do ośmiu. Niestety wiele budynków na włoskiej wyspie zostało wybudowanych samowolnie, bez pozwoleń, na obszarach zagrożeń hydrogeologicznych. 

EDIT: godzina 19. Erupcja wulkanu Mauna Loa ma już miejsce z otworów erupcyjnych w północno-wschodniej strefie ryftu. Jeden z potoków lawy powoli zbliża się do Saddle Road i bazy wojskowej Pohakuloa. Badacze z USGS uspokajają, że łagodne zbocza w tej strefie zwanej NERZ spowolnią wyciek lawy.

Czyli kierunek Hilo. Jednakże warto dodać, że w 1984 roku lawa nie zdołała dotrzeć do tego hawajskiego miasta. Oby tak było tym razem. Zdj. USGS. Jutro z rana kolejny update sytuacji.

Kolejny kryzys sejsmiczny na półwyspie Reykjanes

Od kilku dni trwa kryzys sejsmiczny na półwyspie Reykjanes. Tym razem płytki rój trzęsień ziemi ma obecnie miejsce w odległości 5-7 km od miasteczka Grindavik, blisko rzędu kraterów Eldvörp będącego częścią obszaru geotermalnego Svartsengi. Owe kratery będące częścią systemu wulkanicznego Reykjanes powstały w trakcie serii erupcji Ognie Reykjanes w latach 1210-40. Najsilniejsze trzęsienie ziemi miało miejsce 15 maja i osiągnęło magnitudę 5.0. Rój trzęsień ziemi bywa odczuwany w różnych miejscach m.in. w stolicy Islandii, Reykjaviku oraz w Grindaviku. W ciągu 12 dni deformacja gruntu na obszarze Svartsengi wyniosła 2.5 cm. 

Czy dojdzie jeszcze w tym roku do kolejnego wypływu lawy na półwyspie Reykjanes? Niewykluczone. Pamiętać należy, że erupcje Ognie Reykjanes (lata 1210-40) czy Krafla (1975-84) składały się z wielu epizodów szczelinowych z wypływami lawy. Być może erupcja Geldingadalsgos w 2021 roku to dopiero przedsmak długotrwałej aktywności erupcyjnej na półwyspie Reykjanes. Zdj. Iceland Mag. 

Historyczne erupcje na półwyspie Reykjanes - kilka przykładów:

Lata 1151-1188, tzw. Ognie Krysuvik - okolice wulkanu tarczowego Trölladyngja - powstanie pól lawowych Ögmundarhraun i Kapelluhraun, w trakcie zapewne kilkunastodniowej erupcji Ögmundarhraun szczeliny erupcyjne w jej fazie początkowej osiągnęły długość 9 km otwierając się wzdłuż doliny Mohalsadalur, a wyciek lawy dotarł do morza. 

Lata 1210-1240, erupcja Svartsengi, tzw. Ognie Reykjanes. Powstały trzy pola lawowe Arnarseturshraun, Illahraun i Eldvarpahraun. Wyciek lawy Illahraun obejmuje m.in. obecny teren słynnej islandzkiej atrakcji Blue Lagoon. Erupcja Arnarseturshraun była zapewne dłuższa i bardziej znacząca, obejmowała fontanny lawy i masywne wylewy lawy, a także formowanie się jezior lawowych. 

Kilka erupcji było podmorskich czy wzdłuż islandzkiego wybrzeża. Erupcja w 1211 roku uformowała Eldeyjar (wyspy ognia). Erupcja w latach 1226-27 (okres zimowy) została oszacowana na 4 w skali VEI, zatem mogła mieć charakter freatomagmowy, eksplozywny z opadem popiołu. Do kolejnych erupcji sytemu wulkanicznego Reykjanes dochodziło w latach 1231, 1238 i 1240. 

Potem Ognie Reykjanes wygasły. Do czasu erupcji Geldingadalsgos w marcu-wrześniu 2021 roku. Pytanie kiedy i gdzie otworzą się nowe szczeliny erupcyjne. Oczywiście nie umiem na nie odpowiedzieć. Być może w Svartsengi, ale może to być równie dobrze inna lokalizacja zważywszy na to, że trzęsienia ziemi na półwyspie Reykjanes migrują. Natomiast zaczynam powątpiewać, że w bliższej lub dalszej przyszłości lawa znowu zacznie płynąć w dolinie Geldingadalir. Ale możliwe, że w przyszłości nazwa Ognie Fagradalsfjall może się przyjąć, bo erupcja Fagradalsfjall to był dopiero początek.

Gdyby doszło do erupcji w Svartsengi to w zależności od jej lokalizacji i jej miejsca zagrożone mogło być miasteczko Grindavik, Blue Lagoon czy elektrownia geotermalna Svartsengi. Tym razem dostęp do miejsca erupcji mógłby zostać przez Islandczyków zamknięty. 

Trwają także inflacja (podnoszenie się gruntu) i aktywność sejsmiczna na obszarze kaldery Askja. 

Koniecznie zajrzyjcie tutaj:

https://www.ig.cas.cz/wp-content/uploads/2021/04/naspmon_eag.pdf 

Od 13 maja ma miejsce efuzja lawy na północnym zboczu SE Crater wulkanu Etna - spokojny wypływ lawy. Bardzo malowniczy. 

16 maja japoński wulkan Sakurajima wyemitował popiół z krateru Minamidake na wysokość 2.5 km. 

Trwa także efuzja lawy powiększająca lawową deltę na wyspie Anak Krakatau (Indonezja). 

Kamczacki wulkan Karymski kontynuuje umiarkowaną aktywność eksplozywną emitując obłoki popiołu sięgające wysokości 4 km. 

Warto monitorować także wulkany Awu (Sangihe, Indonezja) oraz Ruapehu (Nowa Zelandia), bo mogą się w tym roku przebudzić.  

Wciąż trwa efuzywno-strombolijska erupcja z SE Crater wulkanu Etna, która rozpoczęła się wieczorem 12 maja. To spokojna erupcja w porównaniu do licznych krótkotrwałych paroksyzmów erupcyjnych sycylijskiego wulkanu.

Możecie wesprzeć moją aktywność popularyzatorską tutaj, do czego zachęcam:

https://buycoffee.to/wulkanyswiata

Zapraszam także do jednorazowego bądź cyklicznego mecenatu WŚ na Patronite:

https://patronite.pl/wulkanyswiata 

Plus Instagram (czasem coś wrzucę :-))

https://www.instagram.com/wulkanyswiatablog/ 

La Palma: emisja lawy spod przysypanego popiołem domu

Erupcja na La Palmie przestaje być powoli atrakcyjna dla polskich mediów, gdyż rządzą czwarta fala Covid19, nowy wariant koronawirusa z RPA zwany Omicron oraz zażarte dyskusje odnośnie zasadności szczepień i ewentualnych obostrzeń. A na La Palmie dzieje się od wczoraj sporo, stąd najnowszy wpis. 25 listopada pod przysypanym popiołem domem mieszkalnym w Corazoncillo (Las Manchas, na południe od nowego stożka) otworzył się nowy otwór erupcyjny i zaczął wydobywać się wylew płynnej lawy. Lawa o średniej temperaturze 1024 stopni Celsjusza popłynęła w kierunku południowo-zachodnim, zniszczyła cmentarz w Las Manchas, zakład fotowoltaiczny i sporo domów. Zwłaszcza strata cmentarza w Las Manchas jest ogromnym ciosem psychologicznym dla miejscowych, gdyż był on symbolem nadziei i przyszłej odnowy. Cmentarz w Las Manchas miał powierzchnię 1000 metrów kwadratowych, pochowano na nim 3160 zmarłych i stanowił jedyne miejsce krematoryjne na wyspie. Dom, spod którego wypływała lawa znajdował się na wysokości 685 metrów i podobno wciąż stoi. Tutaj widok z drona na to zjawisko:

https://www.youtube.com/watch?v=LLTZZpQAhuI

Lotnisko na La Palmie nadal pozostaje zamknięte z powodu opadu popiołu. Nie da się ukryć, że ta erupcja to straszny kataklizm naturalny: setki budynków farmerskich i domów rezydencjalnych, a także kościół i cmentarz pochłonęła lawa. Zniszczone zostały liczne pola uprawne i plantacje bananowców. Co prawda wyspa się rozrasta, jednak dla mieszkańców, którzy utracili dorobek życia to zapewne marne pocieszenie.  

Oszacowana  wysokość nowego stożka erupcji Cumbre Vieja to 1126 metrów.

Niewielki wylew lawy pojawił się w górnej części Sciara del Fuoco włoskiego wulkanu Stromboli. 

Pokrywa lodowa podlodowego wulkanu Grímsvötn zapada się codziennie o ok. 60 cm. Woda z jeziora Grímsvötn przedziera się przez lodowiec. Możliwa powódź glacjalna oraz być może erupcja islandzkiego wulkanu.

Rankiem około 03.30 24 listopada doszło do erupcji freatycznej w pobliżu północno-zachodniego wybrzeża wyspy Iwojima (Wyspy Ogasawara, Japonia, na zdj).

EDIT 28 listopada 2021 - nowy otwór erupcyjny otwiera się na północno-wschodnim zboczu nowego stożka i zaczyna emitować fontanny lawy zasilające nowy wylew lawy poruszający się wzdłuż północno-zachodniego zbocza blisko Tacande z prędkością 6 metrów na minutę. Lotnisko na La Palmie zaczęło znowu działać. 

Rój trzęsień ziemi na kanaryjskiej wyspie La Palma

Od 11 września 2021 roku trwa intensywny rój trzęsień ziemi na kanaryjskiej wyspie La Palma pod wulkanem Cumbre Vieja. Płytkie trzęsienia ziemi wskazujące na intruzję świeżej magmy mają miejsce na głębokości 8-3-1 km. Maksymalna deformacja gruntu zarejestrowana 15 września wyniosła 6 cm. Nadal nie wiadomo jednak czy dojdzie do erupcji wulkanicznej. Poprzednie roje trzęsień ziemi pod Cumbre Vieja nie skutkowały erupcją szczelinową. Może tak będzie i tym razem? Jeśli jednak dojdzie do erupcji na La Palmie to zapewne będzie umiarkowanie eksplozywna, szczelinowa, z potokami lawy docierającymi do morza tak jak w latach 1585, 1646, 1712, 1949 i 1971.

Erupcja Geldingadalsgos w toku. Już jest dłuższa od erupcji Holuhraun w latach 2014-15 (180 dni vs 182 dni). Wyciek lawy ma miejsce do doliny Natthagi i pokrył już niedawno otworzony szlak A. Powierzchnia obszaru lawowego wynosi już 4.6 km kwadratowych, objętość wyprodukowanej lawy = 143 miliony metrów sześciennych. Aktywny krater jest głęboki na około 70 metrów. Daleko jeszcze erupcji Geldingadalsgos do długości erupcji Surtsey, która trwała z przerwami od listopada 1963 roku do czerwca 1967 roku i uformowała nową wyspę wulkaniczną. Zdj. z powietrza Atlantsflug.

Trwają silniejsze niż zazwyczaj emisje popiołu z meksykańskiego wulkanu Popocatepetl. Wysokość chmur popiołu 1.5-3 km.

Kawałki lawy z erupcji Geldingadalur

 

Dzięki uprzejmości Karola Wójcickiego z Z głową w gwiazdach otrzymałem do prywatnej kolekcji dwa kawałki lawy z erupcji Geldingadalsgos. Nakręciłem o nich króciutki filmik, który możecie obejrzeć poniżej:

https://www.youtube.com/watch?v=bHFClLjA8jw

W skrócie prymitywna bazaltowa magma z erupcji Geldingadalir pochodzi z głębokości 17-20 km, czyli z płaszcza ziemskiego. Póki co czekam na kolejne szczegółowe badania tej magmy (jej pochodzenia, składu chemicznego, etc.) Wiem, że rodacy zamieszkujący Islandię, którzy wizytowali już miejsce erupcji kilka razy wzięli ze sobą na pamiątkę okruchy tej wspaniałej lawy. Być może w wakacje uda się wizytować dolinę i zabrać ze sobą 2-3 kolejne fragmenty bazaltowej lawy. Tymczasem u góry zdjęcia tych skalnych, otrzymanych w prezencie wspaniałości. Zdj. fontann lawy z aktywnego stożka - mbl.is.

Przy okazji zachęcam do wsparcia mojej skromnej działalności popularyzatorskiej na Patronite i dziękuję wszystkim moim dotychczasowym Patronom za okazane zaufanie. Działam dalej.  

Swoją drogą blog Wulkany Świata powstał dokładnie 11 lat temu. Dzisiaj kolejna rocznica. Mam nadzieję, że moja aktywność przyczyniła się do obudzenia w Was fascynacji ziemskimi i kosmicznymi wulkanami oraz ich erupcjami.

https://patronite.pl/wulkanyswiata

Fontanna lawy z aktywnego stożka wulkanu Nishinoshima

Pojawiły się nowe zdjęcia aktywności erupcyjnej wulkanu Nishinoshima, Wyspy Ogasawara, Japonia. Zostały one wykonane 11 lipca 2020 roku przez badaczy z Japońskiej Agencji Meteorologicznej z pokładu statku "Ryofu Maru". Tego dnia wulkan emitował znaczne ilości popiołu z krateru aktywnego stożka piroklastycznego. Obłok erupcyjny sięgnął wysokości 5.3 km. Bomby wulkaniczne były wyrzucane na odległość 2.5 km od krateru. Na zdjęciu widoczna jest fontanna lawy sięgająca wysokości 200 metrów. Wysokość aktywnego stożka obecnie wynosi około 200 metrów. Zastanawiam się jak długo potrwa erupcja Nishinoshima i czy się jeszcze zintensyfikuje.

16 lipca po południu doszło do emisji popiołu z wulkanu Copahue znajdującego się na granicy Chile i Argentyny. Widok z zimowego Caviahue, zdj. Fabricio Sosa.

Druga erupcja wulkanu tarczowego Piton de la Fournaise w 2020 roku

Mamy drugą erupcję szczelinową wulkanu Piton de la Fournaise na francuskiej wyspie Reunion. Fontanny i wylewy lawy mają miejsce na wschodniej flance Piton w odległości 1.7 km od krateru Dolomieu. Drugi stopień alarmu dla Piton. Erupcję poprzedził trwający od godzin wczesno-porannych kryzys sejsmiczny.

Piton de la Fournaise jest moim żelaznym pewniakiem co roku, jeśli chodzi o erupcje lawowe. Można wręcz uznać że obecnie to najaktywniejszy wulkan tarczowy na Ziemi. Ten wpis będzie aktualizowany. Jednocześnie zdaję sobie sprawę że zdjęć erupcji wulkanicznych w tym roku będzie mniej z powodu pandemii koronawirusa. Przykładowo wyspa Reunion jest zamknięta już od pewnego czasu - do tej pory odnotowano tam 334 przypadki zakażenia Sars-Cov2 i 0 zgonów.

EDIT: 4 kwietnia 2020 dochodzi do umiarkowanie silnej eksplozji japońskiego wulkanu Sakurajima, która generuje obłok erupcyjny o wysokości 3.8 km. Zdj. Sao.

Piękne wylewy lawy z wulkanu Piton de la Fournaise

Wulkan tarczowy Piton de la Fournaise zawsze jest corocznym pewniakiem, jeśli chodzi o malownicze szczelinowe erupcje lawowe. I tak od 10 lutego trwa jego pierwsza erupcja szczelinowa w 2020 roku. Ten wulkan zawsze wybuchnie (i to nawet kilka razy) w ciągu danego roku, a jego erupcje trwają w przedziale czasowym od kilku godzin do paru tygodni. Tym razem fontanny lawy mają miejsce na wschodnim zboczu wulkanu - wylewy lawy dotarły na wysokość 1700 metrów nad poziomem morza. Otworzyło się kilka pęknięć erupcyjnych. Zdjęcia z tej erupcji są wyjątkowo malownicze. Zachęcam do odwiedzin mojego fanpage'a WŚ, aby zobaczyć ich więcej. Zdj. OVPF/IPGP.

7 stycznia 2020 roku wulkanolodzy Emma Liu i Kieran Wood podjęli pionierską próbę wejścia południowym zboczem (spękanym lodowcem z głębokim śniegiem) na czynny Mount Michael, Sandwich Południowy. Nieudaną z powodu zamieci śnieżnej. Wulkan pozostaje nadal nie zdobyty. Jestem w stałym kontakcie z Kieranem, gdyż chcę się dowiedzieć jak najwięcej o mało zbadanych wulkanach Sandwichu Południowego.

Erupcje Piton de la Fournaise i Sakurajima

Od godziny 05.13 zarejestrowano kryzys sejsmiczny i gwałtowną deformację gruntu na wulkanie tarczowym Piton de la Fournaise (Reunion, Francja). Od godziny 12.30 trwa bodaj trzecia w tym roku erupcja tego wulkanu widoczna na kamerze Piton Basaltes. Na jego północnej flance w pobliżu Chapelle de Rosemont otworzyły się przynajmniej trzy szczeliny erupcyjne, które emitują lawę. Pierwsze zdj. OVPF-IPGP. Czekam na więcej info, aby wieczorem po przyjściu z pracy aktualizować wpis.

Trzy szczeliny erupcyjne otworzyły się na północnym zboczu wulkanu 600 metrów od Formica Leo na pozostałości wylewu lawy z lipca 2018 roku. Ich całkowita długość 450-600 metrów z powodu płaskiej topografii terenu, fontanny lawy osiągnęły wysokość 20-30 metrów.

Erupcja ustała o godzinie 04;30 lokalnego czasu w dniu 30 lipca 2019 roku.

28 lipca o godzinie 5.25 po południu wulkan Sakurajima (Kiusiu, Japonia) wyemitował obłok erupcyjny o wysokości 3.8 km.

W dniach 27 i 28 lipca zarejestrowano osiem eksplozji wulkanu Popocatepetl w Meksyku. W nocy krater wulkanu się żarzy.

Na zdjęciu BNPB także krater jawajskiego wulkanu Tangkuban Parahu po erupcji freatycznej w dniu 26 lipca 2019 roku. Wulkan na razie jest spokojny. Trwa generalne sprzątanie jego najbliższych okolic.

Rozpoczęcie nowej erupcji szczelinowej wulkanu Etna

Poranek 30 maja 2019 roku w przeddzień mojego wyjazdu do Włoch. Dwie aktywne szczeliny erupcyjne na północno-wschodniej i południowo-wschodniej stronie New SE Crater generują aktywność strombolijską i wylewy lawy. Na razie niewielki szczytowy wylew lawy został zarejestrowany przez badaczy z INGV oraz Obserwatorium Etneo o godzinie 05.37 rano. O godzinie 03.35 otworzyła się szczelina erupcyjna u południowej podstawy New SE Crater i zaczęła emitować lawę. Czekam na więcej informacji oraz dalszy rozwój sytuacji. Zdj. Boris Behncke.

31 maja wylewy lawy z obu otworów erupcyjnych dotarły do Valle del Bove. Wyciekom lawy towarzyszy głośna aktywność strombolijska. 2 czerwca ustaje wylew na północno-wschodniej stronie New SE Crater. 3 czerwca kończy się natomiast emisja lawy z południowo-wschodniego wylewu lawy.

1 czerwca o godzinie 21.40 lokalnego czasu dochodzi do małej eksplozji pary na wulkanie Great Sitkin (Alaska).

Wylew lawy z wulkanu Karangetang dociera do oceanu

Od kilku dni mamy kryzys wulkaniczny związany z erupcją indonezyjskiego wulkanu Karangetang (Api Siau) na wyspie Siau. Wylew lawy (długość ponad 3 km, szerokość 50 metrów) z północnego krateru centralnego tego czynnego wulkanu spłynął zalesionym wąwozem w kierunku północnym, przeciął lokalną drogę i zaczął zagrażać terenom wioski rybackiej Batubulan. W dniu wczorajszym i dzisiejszym ewakuowano 112 mieszkańców domów i okolic, którym wylew lawy zaczął zagrażać. Dzisiaj lawa dotarła do oceanu. Erupcja ma charakter w dużej mierze efuzywny, zdarzają się niewielkie spływy piroklastyczne. Co ciekawe, ma ona miejsce z do tej pory nieaktywnego północnego krateru Gunung Karangetang - w ostatnich latach aktywność erupcyjna niniejszego wulkanu ograniczała się do południowego krateru centralnego. Temperatura lawy została oszacowana na 700-1200 stopni Celsjusza.

O erupcji Tseax River Cone w Kanadzie

Najpierw krótka notka z ustnej tradycji ludu Nisga'a.

"Dawno temu dwoje dzieci bawiło się nad rzeką. Jedno dziecko złapało łososia i rozcięło mu grzbiet. Dziecko wbiło gałązki w plecy łososia, podpaliło je i zwróciło rybę do rzeki. Dzieci były rozbawione, widząc, jak łosoś pływa nieregularnie, z jego grzbietu unosi się dym. Drugie dziecko złapało łososia i rozcięło mu grzbiet, włożyło kawałek łupka i wrzuciło z powrotem do rzeki. Łosoś unosił się na grzbiecie, obciążony przez łupek. Dzieci śmiały się z walczącej ryby. Pojawił się członek starszyzny i ostrzegł dzieci: "Uważajcie, co robicie. Łosoś przeklnie was, a Stwórca odpowie w naturze." Ziemia zaczęła drżeć i drżeć. Harmonia natury została zakłócona. Do zbadania wysłano zwiadowcę. Ze szczytu Gennu'axwt zobaczył dym i płomienie i pobiegł, aby ostrzec ludzi o ich ognistym przeznaczeniu. W panice niektórzy wieśniacy uciekli z góry. Inni przepłynęli łodziami canoe na drugi brzeg rzeki, ale zostali zabici przez lawę. Gdy ludzie obserwowali przepływ lawy nad wioskami, nagle pojawił się Gwaxts'agat (potężna nadprzyrodzona istota), by zablokować wypływ lawy. Przez wiele dni Gwaxts'agat zwalczał lawę, dmuchając na nią swoim wspaniałym nosem. Wreszcie lawa zakrzepła, a Gwaxts'agat wycofał się w góry, gdzie pozostaje do dziś."

Do erupcji stożka żużlowego Tseax River Cone (lokalna nazwa Ayinash) w dolinie Nass (Kanada) doszło pomiędzy 1750 a 1775 rokiem. Lawa wywołała pożary okolicznych lasów i pokryła dwie wioski ludu Nisga'a: Wii Lax K'abit i Lax Ksiluux. Według podań ludu Nisga'a zginęło 2000 ludzi. Dokładna przyczyna ich śmierci nie jest znana. Mogli zatruć się dwutlenkiem węgla, być może miał miejsce spływ piroklastyczny, co jednak jest wątpliwe, gdy mamy do czynienia ze spokojną efuzją lawy (nie ma dowodów na erupcję eksplozywną Tseax River Cone). Warto dodać iż wylew lawy z Tseax River Cone o długości aż 22.5 km zatamował rzekę Tseax formując Lava Lake.

12 października 2018 roku mamy wznowienie aktywności eksplozywnej wulkanu Kadovar (Papua Nowa Gwinea).

Wylew lawy o długości 600 metrów z wulkanu Pacaya w Gwatemali płynie w kierunku Cerro Chino. Wulkan Fuego w dniu 12 października oprócz fontann i wylewu lawy generuje spływy piroklastyczne docierające do dwóch wąwozów (barrancas).

Zdj. krateru Tseax River Cone z lipca 2010 roku autorstwa The Grumpy Diver. Podobno krater stożka pozostaje wolny od śniegu nawet wówczas gdy zimą biały puch pokrywa jego otoczenie.

Piton de la Fournaise, Kilauea i Nishinoshima

Z racji tego że w ten weekend uczestniczyłem w festiwalu Castle Party 2018 i nie było czasu na solidny monitoring krótki przegląd informacji o aktywności wulkanów i zabieram się za relację z CP:

- Kilauea (Big Hawaii) - Lawa ze szczeliny erupcyjnej numer 8 niszczy szkołę Kua O Ka La przy Drodze 137 oraz "Warm Ponds" w Ahalanui Beach Park. Nieco wcześniej zniszczeniu uległy trzy domy w Leilani Estates. Niewielka wyspa o wymiarach 6 x 9 metrów uformowała się kilka metrów od wybrzeża (na zdj. Bruce'a Omori).

- Piton De La Fournaise (Reunion) - trzecia erupcja tego wulkanu tarczowego rozpoczęła się 13 lipca 2018 roku w nocy pomiędzy godziną 03.30 a 4.30. Jej zapowiedzią był wzrost sejsmiczności oraz gwałtowna deformacja gruntu wskazujące na napływ świeżej magmy. W Rosemont Chapel do Formica Leo na długości 1 km otworzyły się 4 szczeliny erupcyjne o długości 500 metrów, które zaczęły emitować lawę. O godzinie 12.30 14 lipca jedynie dwie były aktywne. Fontanny lawy widoczne były z parkingu Pas de Bellecombe. Erupcja zakończyła się o godzinie 22.00 po trzech godzinach emitowania gazów. Lawa pokryła niestety słynną Chapelle de Rosemont (charakterystyczną formację skalną tzw. hornito) opisywaną już w książkach w trakcie wypraw geograficznych do l'Enclos w XVIII wieku.

- Agung (Bali, Indonezja) - Wieczorem 14 lipca i rankiem 15 lipca wulkan Agung wybuchł dwukrotnie. Erupcja z 15 lipca wygenerowała obłok erupcyjny o wysokości 1.5 km. Trwała przez minutę i 45 sekund. Opad popiołu miał miejsce w wioskach Bhuana Giri, Pidpid, Nawa Kerti, Datah Ababi, Abang Kertha Mandala i Amlapura. Charakter tych erupcji: przypuszczalnie strombolijski.

- Nishinoshima (Japonia) - Od 12 lipca powrót aktywności erupcyjnej - aktywność eksplozywna z otworu erupcyjnego na górnej stronie stożka blisko jego wierzchołka i wylew lawy.

- Karymsky (Kamczatka) - 14 lipca wulkan Karymsky wyemitował obłok erupcyjny o wysokości 3.5 km.

Erupcja wulkanu tarczowego Sierra Negra na wyspie Isabela

26 czerwca godzinie 14.00 lokalnego czasu rozpoczęła się erupcja szczelinowa wulkanu tarczowego Sierra Negra na wyspie Isabela, archipelag Galapagos, Ekwador. To druga erupcja lawowa na Galapagos w czerwcu 2018 roku - po erupcji szczelinowej wulkanu La Cumbre na wyspie Fernandina 16 czerwca 2018 roku. Dwie erupcje szczelinowe na Galapagos w krótkim odstępie czasu - intrygujące. Erupcję poprzedził rój trzęsień ziemi (najsilniejsze o magnitudzie 4.6) na głębokościach 3-5 km będący prekursorem aktywności erupcyjnej. Otworzyły się szczeliny erupcyjne i fontanny lawy, liczne rzeki lawy płyną wewnątrz kaldery Sierra Negra i na północnym zboczu w kierunku zatoki Bahia Elizabeth. Zaobserwowano wysoką kolumnę erupcyjną. Ludność pobliskich terenów (50 osób) została ewakuowana do Puerto Villamil (20 km na południowy wschód od Sierra Negra). Zakaz dostępu dla turystów do wulkanu Sierra Negra i obszaru El Cura. Czekam na dalsze informacje i zdjęcia lepszej jakości. Zdj. Giancarlo Toti/ Clima Extremo.

Do ostatniej erupcji lawowej wulkanu Sierra Negra (inna nazwa Volcan Chico) doszło 23 października 2005 roku.

W kraterze wulkanu Cleveland (Aleuty, Alaska) pojawił się kolisty wylew lawy o średnicy około 80 metrów. 26 czerwca miała miejsce prawdopodobna emisja pary.

27 czerwca 2018 roku o godzinie 15.34 lokalnego czasu wulkan Shinmoedake (kompleks wulkaniczny Kirishima) wygenerował obłok popiołu i gazu o wysokości 2.2 km.

Kilauea i Ambae

Po południu 28 maja 2018 roku doszło do reaktywacji szczeliny erupcyjnej nr 8, która zaczęła generować fontanny lawy sięgające wysokości 60 metrów. Lawa wyemitowana z tej szczeliny przecięła Drogę (Highway) 132, którą zamknięto od Lava Tree State Park do Four Corners. Lawa zniszczyła już około 400 słupów energetycznych, co spowodowało kryzys energetyczny w Vacation Land i Kapoho Beach Lots. Niewielką aktywnością odznaczają się szczeliny erupcyjne nr 18, 19 i 20.

Najnowsza erupcja lawowa wulkanu Kilauea we wschodniej strefie zniszczyła wiele struktur i domostw (w tej chwili 224) i doprowadziła do ewakuacji 2000 ludzi. Wiele dróg w Lower Puna jest zamkniętych przez policję, która obawia się aktów wandalizmu i kradzieży w jeszcze ocalałych pustych domach. Ewakuowani co pewien czas do nich wracają, by zabrać swój dobytek. Ciekawscy, którzy chcą zobaczyć erupcję z bliska są zawracani na posterunkach.

Wulkanolog Philipson Bani zrobił wspaniałe i aktualne zdjęcia wulkanu Ambae (Vanuatu) - przed erupcją we wrześniu 2017 roku wulkan Ambae odznaczał się obecnością trzech jezior: Manaro Ngoru, Manaro Voui (zmiana kolorów z niebieskiego na zielony czy czerwony), Manaro Qesa/Lakua (zielony kolor). Obecnie widać duży stożek Manaro Voui oraz mnóstwo martwej i pokrytej popiołem wegetacji. Nie ukrywam że te zdjęcia mają specyficzny post-apokaliptyczny charakter. Są piękne i zarazem niepokojące.

Lawa zaczyna niszczyć elektrownię Puna Geothermal Plant

Lawa zaczyna niszczyć elektrownię geotermalną Puna Geothermal Plant. Przynajmniej dwie studnie geotermalne są już nią pokryte (na pewno KS6), ale nie ma emisji toksycznego siarkowodoru (zostały należycie zabezpieczone). Przedstawiciele obrony cywilnej i lokalnych władz twierdzą że jest bezpiecznie. Na ulicy Kupono w Leilani Estates otwiera się nowa szczelina erupcyjna nr 25. Szczelina numer 24 otworzyła się nieco wcześniej pomiędzy ulicami Kupono i Nohea. Szczególnie aktywne pozostają szczeliny erupcyjne nr 21 i 7 (ta druga generuje fontanny lawy o wysokości ok. 60 metrów).

Aktualna liczba zniszczonych struktur (domów, rezydencji, etc.): 182

Leilani Estates: 113 Lanipuna: 25 Pohoiki Road: 15 Hinalo St (na południe): 9 Malama Ki Place: 8 Bamboo Estates: 12.

W międzyczasie ma miejsce natychmiastowa ewakuacja ludzi z Leilani Estates (obszar ulic Luana, Kupono i Nohea) ze względu na szybko przemieszczający się wylew lawy pahoehoe ze szczeliny nr 7, którego grubość sięga 6-12 metrów. Lawa ze szczeliny nr 8 przecięła drogę Pohoiki, ale zastygła. 28 maja doszło do (niekiedy krótkiej) reaktywacji szczelin 8, 18, 20, 22, 6/13 i 7/21 - ta ostatnia generuje wysokie fontanny lawy.

Pytanie do Czytelników: Czy zastanawialiście się nad tym co byście zabrali ze sobą (oprócz bliskich i wspomnień) gdybyście z jakiegoś powodu (tornado, wylew lawy, pożar, tsunami) mieli tylko minutę, dwie na zabranie kilku rzeczy osobistych z domu? Co byście wzięli ze sobą?

U mnie zapewne laptop, smartfon, dyski zewnętrzne, może jakieś okruchy skał, płyty DVD, CD, 2-3 książki, o ile zdążył bym je wziąć ze sobą.

Ogarnąłem wreszcie zdjęcia z toskańskiego wulkanu Larderello. Sporo ryzykowałem, by zrobić kilka ujęć z poniższej galerii, ale kocham wulkany i chciałbym zobaczyć w swoim życiu jeszcze kilka. Łącznie galerii z Larderello jest pięć (ponad 400 zdjęć!), tutaj ostatnia z nich:

https://volcanic-landscapes.blogspot.com/2018/05/steaming-vents-of-larderello-volcano.html

Kilauea: dużo lawy i dwutlenku siarki

Erupcja lawowa w toku w Leilani Estates i Lanipuna Gardens. Największa intensywność erupcyjna w środkowej części systemu szczelin w niższej wschodniej strefie ryftu. Największą aktywność erupcyjną wykazują obecnie szczeliny nr 22, 19, 6, 5 i 23 (powstała między 22 a oceanem). Szczelina erupcyjna nr 17 jest obecnie słabo aktywna. 5, 6, 22 i 23 generują wylewy lawy. W pęknięciach dróg powstałych pod wpływem przemieszczania się magmy pojawiają się niebieskie płomyki metanu CH4 będącego produktem ubocznym spalonej przez lawę roślinności (wegetacji) - droga Kahukai, Leilani Estates. Wylew lawy docierający z 22 do oceanu powoduje sporadyczne eksplozje. Mają miejsce częste i niewielkie emisje popiołu z krateru Overlook. Obecność gazów w postaci dwutlenku siarki i siarkowodoru powoduje kłopoty z oddychaniem u mieszkańców Lower Puna. Problem są także nowe pęknięcia gruntu uszkadzające drogi i domostwa.

Reaktywacja szczeliny erupcyjnej nr 13. Lawa z niej płynie wzdłuż ulicy Pohoiki niszcząc mały magazyn. Obłok SO2 rozciągnął się pod wpływem silniejszych wiatrów na odległość 2000 km od Big Hawaii.

Podniesiono alarm dla jawajskiego wulkanu Merapi na stopień drugi (waspada) po czterech eksplozjach freatycznych. Ostatnia 22 maja 2018 roku wygenerowała obłok popiołu o wysokości 3.5 km. Ze strefy wykluczenia ewakuowano dotąd 600 osób, nie wolno wspinać się na wulkan.

24 maja 2018 roku o godzinie 02.56 czasu WIB wulkan Merapi wygenerował obłok erupcyjny o wysokości 6 km. Erupcja trwała 4 minuty i obsypała popiołem Magelang i pobliskie zachodnie wioski. Do drugiej erupcji freatycznej Gunung Merapi doszło o godzinie 10.48 czasu WIB - obłok erupcyjny o wysokości 1.5 km.

Erupcja Piton de La Fournaise na francuskiej wyspie Reunion wciąż trwa. Lawa przemieszcza się tunelami, ma miejsce odgazowanie SO2, H2S i CO2.

Osiem lat istnienia Wulkanów Świata

Tak jest. Blog niniejszy ma już 8 lat. Pierwszego posta inaugurującego napisałem 7 maja 2010 roku, gdy erupcja islandzkiego Eyjafjallajökull miała się powoli ku końcowi. Z perspektywy czasu trochę żałuję że nie zacząłem go pisać wcześniej, bo dzięki tej erupcji na Islandii wulkany przynajmniej na moment stały się szeroko komentowane na całym świecie. Pierwotnie obrałem sobie za cel stworzenie w miarę rzetelnej (napisanej przez nienaukowca) bazy danych dotyczącej wszystkich aktywnych i drzemiących wulkanów na Ziemi, ale równocześnie starałem się jak mogłem informować o aktywności wulkanów na Ziemi (ale także poza nią). Z czasem doszło trochę galerii podróżniczych, wywiadów i ciekawostek związanych z wulkanami. Starałem się też korzystać ze sprawdzonych źródeł oraz unikać plotek i katastroficznych bzdur częstokroć obecnych na innych portalach, które piszą osoby zazwyczaj nieobeznane kompletnie z danym zagadnieniem. Tak czy owak Wulkany Świata mimo długiego stażu istnienia są nadal blogiem niszowym - nawet na tle innych blogów popularnonaukowych np. fizycznych, astronomicznych, biologicznych, psychologicznych, ekonomicznych, etc. To nie jest tematyka, która zainteresuje wiele osób, tym bardziej że w Polsce z czynnymi i drzemiącymi wulkanami nie mamy do czynienia. Nie mamy nawet w posiadaniu ani jednej wyspy wulkanicznej. Jednak patrząc wstecz dzięki mojej pisaninie sporo osób zainteresowało się bliżej tą tematyką, z kilkoma zdążyłem już zawrzeć znajomości. To doprawdy motywujące, gdy ktoś docenia wysiłek, który się wkłada w popularyzowanie jakiegoś tematu. I do tego strasznie miłe. Wielokrotnie wspominałem że nie mam wykształcenia geologicznego, jestem jedynie pasjonatem, ale wiem że wielu geologów czy geofizyków tutaj zagląda. Nie umiem powiedzieć jak długo jeszcze ten blog przetrwa, postaram się jednak prowadzić go jak najdłużej z poczucia obowiązku i pasji. Wulkany fascynowały mnie już od samego dzieciństwa - z wiekiem ta fascynacja stała się bardziej głęboka i świadoma. Naprawdę chciałbym je zrozumieć. I podziwiać.

Dziękuję Wam wszystkim, którzy odwiedzacie tego bloga i jego fanpage. Być może kiedyś spotkamy się na jakimś wulkanie albo ruszymy tam razem.

Wróćmy jednak do sytuacji na Big Island, Hawaje. Aktywne obecnie pozostają jedna, dwie szczeliny erupcyjne. Być może ma to związek z chwilową pauzą w akumulacji magmy. Poziom jeziora lawy Halemaumau w ciągu ostatniej doby opadł o 35 metrów (na zdj. USGS). Lawa ze szczelin erupcyjnych pochłonęła już 26 domów w Leilani Estates - łącznie zniszczeniu uległo 30 struktur. Zdj. Bruce Omori.

EDIT: Sytuacja wciąż dynamiczna i nieprzewidywalna. 7 maja otworzyły się dwie nowe szczeliny erupcyjne - nr 11 w lesie na południowy zachód od Leilani Estates (aktywna przez trzy godziny) i 12 pomiędzy szczelinami 10 a 11, w lesie na południe od ulicy Malama w Leilani Estates. Pęknięcia na drodze 130 nieznacznie się poszerzyły. Poziom jeziora lawy w kraterze Halema'uma'u nadal opada. Osuwiska ze stromych ścian krateru do opadającego jeziora lawy okazjonalnie generują niewielkie obłoki popiołu. Dzisiejszej nocy na Big Island wszystkie szczeliny nie emitowały lawy.

Piątkowe trzęsienie ziemi o magnitudzie 6.9, które odczli mieszkańcy Oahu, Maui i Honolulu zostało spowodowane przez ruch magmy pod wschodnim zboczem wulkanu Kilauea (obszar zwany wschodnią strefą ryftu). Kolaps (zapadanie się) stożka Pu'u 'O'o wyzwolił erupcję w Leilani Estates. Zawartość krateru (lawa) dostała się do sieci podziemnych kanałów i w czwartek wydostała się na powierzchnię pęknięciami (szczelinami) w Leilani Estates. Silne trzęsienia ziemi czasem towarzyszą aktywności wulkanicznej.

EDIT z 8 maja: To nie koniec. Otworzyły się dwie nowe aktywne szczeliny erupcyjne w Leilani Estates: 13 blisko skrzyżowania Leilani Avenue i Kahukai Road i 14 blisko ulicy Kaupili i Leilani Avenue. Mieszkańcy Lanipuna Gardens muszą zostać ewakuowani.

O godzinie 08.27 rano doszło do krótkiej, acz efektownej erupcji eksplozywnej z krateru Halemaumau wulkanu tarczowego Kilauea. Przyczyną emisji pary i popiołu było osuwisko ze stromych ścian krateru Overlook.

Aktywna szczelina lawowa nr 15 rozciągnęła się wzdłuż Pohoiki Road.

Żółty stopień alarmu dla wulkanu Osorno w Chile z powodu wzrostu aktywności sejsmicznej (wulkaniczno-tektoniczne trzęsienia ziemi). Ostatnia erupcja w 1869 roku.

Ewakuacja mieszkańców Leilani Estates wskutek intruzji magmy

Zaczęło się na Hawaii. Kompletna ewakuacja miasteczka Leilani Estates (ok. 1700 mieszkańców, 770 struktur). Magma wydobywa się na powierzchnię ze szczeliny w Leilani Estates. Fontanny lawy sięgają wysokości ok. 50 metrów ze szczeliny o szerokości ok. 150 metrów. O godzinie 14.20 lokalnego czasu intruzja magmy na tym terenie - sześć godzin po trzęsieniu ziemi o magnitudzie 5.0 pod południowym zboczem wulkanu Kilauea. Członkowie Gwardii Narodowej koordynują ewakuację mieszkańców miasteczka, w którym wyją syreny alarmowe. Elektrownia Geotermalna Puna wyłączona, zatem mieszkańcy Hilo mogą spodziewać się blackoutów. Dla ewakuowanych otworzono dwa czasowe schronienia - w Pahoa i Keeau. Ewakuowani z Leilani Estates nie mieli czasu, by zabrać wiele rzeczy - jeden z mieszkańców zabrał jedynie prochy swojego ojca. Zdj. Jeremiah Osuna.

Czyli mamy nową erupcję szczelinową na Big Hawaii - w niższej wschodniej strefie ryftu, wschodni kraniec miasteczka Leilani Estates. Początkowe fazy erupcji szczelinowej są dynamiczne. Nowe szczeliny erupcyjne mogą pojawić się tak naprawdę w różnych lokalizacjach, które obecnie nie sposób określić.

Leilani Estates znajduje się 5 km na południe od Pahoa i 37 km na południe od Hilo - we wschodniej strefie ryftu wulkanu Kilauea (strefa zagrożenia lawą nr 1).

UPDATE: Wszyscy mieszkańcy Leilani Estates i Lanipuna Gardens powinni zostać ewakuowani. Nie ma pewności jak długo potrwa obecna aktywność erupcyjna wulkanu Kilauea, ale może potrwać długo, ponieważ w systemie wulkanu znajduje się dużo magmy. Zamknięto skrzyżowanie autostrady 132 i drogi Pohoiki by ułatwić ewakuację. Wysokie poziomy toksycznego dwutlenku siarki w strefie ewakuacji Leilani Estates i Lanipuna Gardens.

Wypływ lawy w Leilani Estates zakończył się około godziny 18.30 pm. Lawa wylała się na odległość do 10 metrów od szczeliny erupcyjnej. Sytuacja jest daleka od stabilnej, choć na razie nie ma większych zniszczeń ani ofiar śmiertelnych.

UPDATE 2: Mamy dwie kolejne aktywne szczeliny erupcyjne we wschodniej części Leilani Estates (niższa wschodnia strefa ryftu). Ich powstanie poprzedziły pękanie gruntu oraz emisja gazów. Aktywność erupcyjna obejmuje pełne wigoru rozbryzgi lawy oraz krótkie wylewy lawy. Naturalnie mogą pojawić się kolejne szczeliny erupcyjne. Lawa pochłonęła już dwa domy w Leilani Estates. Miasteczko jest zamknięte z powodu zanieczyszczenia powietrza i niestabilnych warunków związanych z lawową erupcją. Poziom jeziora lawy Halemaumau obniża się. Krater stożka Pu’O’o zapada się generując niewielkie obłoki popiołu. Czy lawa z obecnej erupcji pochodzi ze stożka Pu’O’o (22 km od Leilani Estates) czy z kaldery centralnej wulkanu Kilauea (ponad 40 km)?

Według naukowców z USGS i HVO aktywne są trzy szczeliny erupcyjne w Leilani Estates: na ulicach Mohala, Makamae i Kaupili. Ewakuacja mieszkańców Leilani Estates i Lanipuna Gardens w toku. Warto dodać iż w tej części strefy wschodniego ryftu nie było erupcji lawowej od 1955 roku. Na razie ta erupcja nie jest tak dramatyczna jak erupcja szczelinowa Kamoamoa z 2011 roku, ale to może się w każdej chwili zmienić.

UPDATE 3: Sytuacja na Hawaii jest cholernie dynamiczna. Czwarte i piąte centrum erupcyjne potwierdzone, do tego trzęsienie ziemi o magnitudzie 6.9 po południu 4 maja w okolicach Leilani Estates, konkretnie 16 km na południowy zachód od miasteczka (głębokość 5 km, odczuwane przez mieszkańców wysp Maui i Oahu oraz w Honolulu). Nowy otwór erupcyjny blisko skrzyżowania Leilani Avenue i Kahukai Road.

Na górnym zdjęciu HVO krater stożka Pu'u 'O'o w dniu 3 maja 2018 roku po częściowym głębokim kolapsie jego krateru i wydrenowaniu z niego lawy.