Wyciek asfaltu w kopalni Lettomanopello

                                                              

Lubię wyszukiwać intrygujące archiwalne fotografie geologiczne, zatem tym razem wpis nie będzie stricte poświęcony wulkanom. Specjalista od wulkanów błotnych Mark Tingay zamieścił ostatnio na X unikalne zdjęcia wycieku asfaltu ze skały, który wylał się do sztolni kopalnianej w Lettomanopello (Abruzja, Włochy) w 1956 roku. Zdjęcia niniejsze wyglądają niczym z lovecraftowskiej fantastyki naukowej/ sci-fi horroru, ale pochodzą z fascynującego artykułu Cazziniego z 2018 roku, opublikowanego przez Geological Society z Londynu. 

Bitum (asfalt) to bardzo lepka mieszanina węglowodorów pochodząca z ropy naftowej. Potrafi zastygnąć, ale generalnie nadal jest cieczą, która płynie bardzo wolno. Od czasów starożytnego Rzymu był używany jako zaprawa murarska, do uszczelniania łodzi, jako klej.

Wrzuciłem powyższe zdjęcie z trzema mężczyznami na mój fanpejdż i okazało się fajną ciekawostką/viralem. Kopalnia Lettomanopello, w której od lat 30-tych wydobywano bitum obecnie jest opuszczona.

EDIT: W Lettomanopello funkcjonowały dwie kopalnie wydobywcze asfaltu. Obie są opuszczone.

https://www.mindat.org/loc-374199.html

https://www.mindat.org/loc-374171.html

Jeziora asfaltowe znajdują się m.in. w Trynidad i Tobago (Asphalt Lake), Azerbejdżanie (Binagadi) czy w Wenezueli. 

Tuż przed świtem 2 maja 2025 roku sonda NASA Mars Odyssey sfotografowała ogromny marsjański wulkan tarczowy Arsia Mons, który wraz dwoma innymi masywnymi wulkanami formuje masyw Tharsis Montes. Zielonkawa mgiełka (poświata) na fotografii to nic innego niż marsjańska atmosfera. 

Agung, Michael, Furnas i Devils Woodyard

We wtorek 13 lutego 2018 roku doszło do dwóch erupcji wulkanu błotnego The Devils Woodyard w Trynidad i Tobago (w godzinach 4.20 i 8.52 rano). Ewakuowano mieszkańców trzech pobliskich domów. Z wulkanu wciąż wydobywa się muł i metan. Droga do niego została zamknięta. Gruby muł z erupcji pokrywa znaczny obszar, co widać na zdjęciu z drona. Poprzednie erupcje The Devils Woodyard miały miejsce w latach 1852, 1882, 1906, 1969 i 1995. O wulkanach błotnych też warto pisać, gdyż są trochę w cieniu ich magmowych towarzyszy. :-) Co ciekawe, analiza tego wulkanu błotnego wskazuje na prawdopodobną obecność metanogennych mikroorganizmów, co może w przyszłości posłużyć do badań podobnych struktur geologicznych na Marsie.

Anomalia termiczna w kraterze wulkanu Michael (Sandwich Południowy, Antarktyda) wskazuje na obecność (być może) jeziora lawy. Niestety z racji swej niedostępności wulkan Mount Michael (na zdjęciu Johna Smellie) jest praktycznie niezbadany. Nikt nigdy nie stanął na skraju jego krateru. Dotyczy to też kilku innych sub-antarktycznych wulkanów, które z tego względu są dla mnie absolutnie fascynujące. Istne geograficzne białe plamy, czyli to co lubię.

Silny sygnał termiczny wskazuje także na wznowienie aktywności erupcyjnej wulkanu Ambae (Vanuatu).

Mayon (Luzon, Filipiny) - sporadyczne fontanny lawy o wysokości sięgającej 150 metrów i spływy piroklastyczne w wąwozach Miisi, Bonga i Basud, wylewy lawy w wąwozach Miisi i Bonga-Buyuan, wciąż rejestrowane są wulkaniczne trzęsienia ziemi. Mam jednak wrażenie że erupcja z dnia na dzień słabnie.

Turrialba (Kostaryka) - Pasywne emisje popiołu z tego wulkanu w ciągu ostatnich dni pokryły popiołem panele słoneczne służące do zasilania elektroniki, wewnętrzne ściany krateru i wegetację. Zdj. Jean Paul Calvo i Alejandro Argüello.

Kadovar (Papua Nowa Gwinea) - Na razie mój ulubiony wulkan 2018 roku wciąż wykazuje umiarkowaną aktywność erupcyjną. Ewakuowani z wyspy mieszkają w namiotach w Wewak. Erupcja w tej chwili polega na umiarkowanej emisji pary i powolnym wylewie nieeksplozywnej lawy. Kopuła lawowa (duży wylew blokowej lawy) rozciąga się na odległość 200 metrów od wyspy - oddziela ją od wyspy Kadovar odległość około 50 metrów. Wyspa Kadovar nie będzie nadawała się do zamieszkania przez wiele lat.

13 lutego 2018 roku o godzinie 11.49 czasu WITA (trzy dni po obniżeniu dla niego stopnia alarmu) wybucha wulkan Agung (Bali, Indonezja) generując obłok popiołu i gazu o wysokości 1.5 km ponad krater. Poprzednia erupcja Agung w 2018 roku miała miejsce 24 stycznia.

Ciekawostką jest też rój trzęsień ziemi pod uśpionym wulkanem Furnas (wyspa Sao Miguel, Azory, Portugalia). Rozpoczął się on 11 lutego pod lagunami Fogo i Congro. Ostatnia potężna erupcja eksplozywna Furnas miała miejsce w 1630 roku i spowodowała zniszczenia & ofiary śmiertelne (200 zabitych).

Polski nurek Marcel Korkuś po sprawdzeniu butli nurkowych (są dobre!) dotarł już wraz z ekipą w okolice wulkanu Ojos Del Salado i rozpoczął aklimatyzację na wysokości ponad 4000 metrów.

Trynidad

11 maja 2001 roku mieszkańcy Chatham, niewielkiej wioski na południowym wybrzeżu Trynidadu zaobserwowali narodziny niewielkiej wysepki-wulkanu błotnego na Oceanie Północno-Atlantyckim. Wysepką targały głośne eksplozje i emitowała toksyczne gazy. Po raz pierwszy wysepka pojawiła się w 1911 przy wtórze płomieni i gazowych eksplozji wywołując panikę wśród wieśniaków. Zaobserwowano ją znowu w 1928 roku, po czym zniknęła w ciągu kilku tygodni. W 1964 roku pojawiła się raz jeszcze emitując suchy, bezwonny gaz: kombinację metanu, etanu i dwutlenku węgla. 8 miesięcy później wysepka zniknęła wskutek stopniowej morskiej erozji. Musiało minąć kolejne 37 lat...

W 1997 roku wulkan błotny wybuchł we wiosce Piparo. Muł z wulkanu zdewastował wioskę zalewając ją warstwą brudu i zawalając dachy. Nikt nie zginął, bo mieszkańcy wcześniej w popłochu uciekli.