Pokazywanie postów oznaczonych etykietą szczelina. Pokaż wszystkie posty
Pokazywanie postów oznaczonych etykietą szczelina. Pokaż wszystkie posty

piątek, 18 lipca 2025

Spadek intensywności erupcji systemu wulkanicznego Reykjanes-Svartsengi

                                                  

Zgodnie z przewidywaniami 18 lipca mamy spadek intensywności drugiej erupcji szczelinowej systemu wulkanicznego Reykjanes-Svartsengi w 2025 roku, ale wyciek lawy w kierunku Fagradalsfjall wciąż trwa. Aktywne pozostają obecnie przynajmniej trzy kratery (otwory erupcyjne) szczeliny. Myślę, że lipcowa erupcja Sundhnukagigar potrwa jeszcze przynajmniej kilka dni, tudzież zakończy się w najbliższy weekend. 

17 lipca droniarze tacy jak Bjorn Steinbekk nakręcili gwałtowną interakcję lawy z zasobami wody na północnym krańcu szczeliny, która skutkowała intensywną emisją popiołu i pary. To przykład aktywności freatomagmowej. Zdj. Isak Finnbogason.

Polecam streaming Isaka. Jest niesamowity. Isak jest zawsze na miejscu, gdy dochodzi do szczelinowego wypływu lawy na półwyspie Reykjanes. 

https://www.youtube.com/watch?v=jKb-7Zm_Fps

Wulkaniczny smog (dwutlenek siarki SO2 reagujący z tlenem i wilgocią) utrzymuje się w wielu miejscach na Islandii m.in. w Kopavogur. 

18 lipca br. miała miejsce krótka erupcja freatomagmowa jeziora kraterowego wulkanu Taal (Luzon, Filipiny). 

środa, 16 lipca 2025

Druga erupcja szczelinowa systemu wulkanicznego Reykjanes-Svartsengi w 2025 roku

                                                        

Wczesnym rankiem (godzina 03.54 czasu GMT) 16 lipca rozpoczęła się erupcja szczelinowa systemu wulkanicznego Reykjanes-Svartsengi, którą poprzedził rój trzęsień ziemi. Do erupcji doszło na południowy wschód od Litla-Skogfell. Pierwotnie szczelina erupcyjna osiągnęła długość 700 metrów-1 km, potem 1.5 km, obecnie ma długość 2.4 km. Mają miejsce niewysokie fontanny lawy oraz wyciek lawy formujący pole lawowe. Erupcja ma miejsce z dala od infrastruktury, jednak zanim jeszcze do niej doszło ewakuowano pracowników Blue Lagoon i kilka osób z Grindavik. 

W Sundhnukagigar otworzyła się druga szczelina erupcyjna o długości 500 metrów.

To już dziewiąta erupcja systemu wulkanicznego Reykjanes-Svartsengi od grudnia 2023 roku i druga w 2025 roku - poprzednia miała miejsce 1 kwietnia br. W latach 2021-23 trzykrotnie wybuchał system wulkaniczny Fagradalsfjall, którego aktywność erupcyjną miałem przyjemność widzieć w lipcu 2021 roku. Pytanie jak długa będzie obecna erupcja i jak się rozwinie. Zdj. RUV Iceland.

15 lipca br. doszło do emisji popiołu z kaldery wulkanu tarczowego Erta Ale w Etiopii. Być może w Northern Pit Crater tego wulkanu pojawi się jezioro lawy. 

Oszacowana wysokość kłębów popiołu to 800 metrów-1 km.

Taka niespodzianka akurat po moim powrocie z festiwalu dark independent Castle Party 2025.

sobota, 23 listopada 2024

Siódma erupcja systemu wulkanicznego Reykjanes-Svartsengi

                                                                     

20 listopada o godzinie 23.14 czasu UTC rozpoczęła się siódma erupcja szczelinowa systemu wulkanicznego Reykjanes-Svartsengi. 40 minut wcześniej rozpoczął się niewielki rój trzęsień ziemi. Aktywna szczelina erupcyjna w ciągu 2.5 godzin od rozpoczęcia erupcji rozciągnęła się na długość 3 km. Lawa zaczęła płynąć zarówno na wschód, jak i na zachód. Po 5 godzinach wyciek lawy przeciął drogę Grindavikurvegur, a po 11 godzin zalał niemal całkowicie parking przy Blue Lagoon niszcząc niewielki budynek użytkowy. 

Po dobie trwania erupcji aktywne pozostały trzy kratery, w tym najintensywniej wybuchający środkowy. Obecnie intensywność erupcji Sundhunukgigar uległa znacznej redukcji. Jednak i tak erupcja z 20 listopada była dla naukowców i dla mnie niemałym zaskoczeniem, gdyż spodziewano się, że do wylewu lawy może dojść w grudniu. Póki co zniszczenia w infrastrukturze są niewielkie. Wylew lawy nie zagraża też chronionym przez system barier ziemnych Blue Lagoon oraz elektrowni geotermalnej Svartsengi.

23 listopada doszło do niewielkiej erupcji freatycznej sumatrzańskiego wulkanu Dempo

Zdj. visir.is i Kamil Cichy. 

Wpis niniejszy okazuje się z małym opóźnieniem, gdyż byłem w momencie rozpoczęcia siódmej erupcji szczelinowej Reykjanes-Svartsengi w Warszawie i Łodzi (koncertowo) nie mając przy sobie laptopa. Dla zainteresowanych podam nazwy zespołów, których koncerty widziałem: Of the Wand and the Moon (neofolk), Jaye Jayle (dark americana/southern gothic), Soft Vein (darkwave), Twin Tribes (darkwave/post-punk), Egoist (electro industrial) i Clock DVA (awangardowy cyberpunk/futuristic industrial). 

wtorek, 17 września 2024

Erupcja szczelinowa w kraterze Napau wulkanu Kilauea

 
                                                 


Dzisiaj będzie krótko. Pojawiają się pierwsze zdjęcia erupcji szczelinowej w kraterze Napau wulkanu Kilauea (Hawaii, Hawaje). Aktywna szczelina erupcyjna osiąga długość 500 metrów i generuje niewysokie fontanny lawy (ok. 10 metrów wysokości). Lawa pokrywa już 25-30 procent powierzchni krateru Napau. Erupcja nie zagraża dobrostanowi ludzi oraz infrastrukturze. Zdj. HVO/ A. Ellis.

Naukowcy pobierają próbki świeżej lawy w celu analizy geochemicznej. 

Lawa z erupcji Kilauea może pokryć ruiny XIX wiecznej fabryki Old Pulu Factory (lata działania 1851-84). Pulu jest spotkane na rodzimych paprociach drzewiastych zwanych hapu'u pulu (Cibotium glaucucm), które występują powszechnie w podszyciu lasu deszczowego. Pulu pomaga utrzymać wilgoć w roślinie. W przeszłości Hawajczycy używali go do opatrunków chirurgicznych i balsamowania zmarłych.

W XIX wieku pulu stało się ważnym towarem eksportowym. Od lat 60-tych XIX wieku do roku 1884 na kontynent przewieziono 4 miliony funtów (jednostka masy) w celu wypychania materacy, poduszek i tapicerki. Każda paproć produkuje jedynie niewielką ilość pulu, ale często w tym procesie ginie cała roślina. W 1884 roku zatrzymano zbiory pulu, gdy znaleziono lepsze alternatywy nadzienia.

EDIT: Erupcja blisko krateru Napau ustała/spauzowała o godzinie 22.00 czasu HST 21 września br.

Trwa odgazowanie (emisja SO2) filipińskiego wulkanu Kanlaon (Filipiny). 

Aktywny wulkan Fuego w Gwatemali generuje obecnie 11 eksplozji w ciągu godziny (informacja od Conred). Zarejestrowano dwa spływy piroklastyczne z gwatemalskiego wulkanu.

Tomaszowi udało się dotrzeć na czynny wulkan Awu (Sangihe, Indonezja) i sfotografować jego kopułę lawową. Czekam na jego zdjęcia. EDIT: Dostałem trzy zdjęcia, które tutaj prezentuję. Awu to jeden z najniebezpieczniejszych indonezyjskich wulkanów. Obecnie objęty jest trzecim stopniem alarmu.

Zdj. Tomasz Lepich.

piątek, 23 sierpnia 2024

Szósta erupcja szczelinowa systemu wulkanicznego Reykjanes-Svartsengi

                                                         

22 sierpnia o godzinie 21:26 czasu UTC (23:26 czasu islandzkiego) rozpoczęła się szósta erupcja szczelinowa systemu wulkanicznego Reykjanes (zwanego też Reykjanes-Svartsengi) z lokalizacją pomiędzy Stora-Skogfell a Sylingarfell. Zapoczątkowała ją intensywna aktywność sejsmiczna, która rozpoczęła się 37 minut wcześniej (najsilniejsze trzęsienie ziemi osiągnęło magnitudę 4.1) Pierwotnie aktywna szczelina erupcyjna osiągnęła długość 1.4 km, jednak w ciągu zaledwie 40 minut rozciągnęła się na długość 4 km generując niewysokie fontanny lawy i wylewy lawy. Lawa przemieszcza się na północ, ale nie zagraża miasteczku Grindavik. Wzdłuż aktywnej szczeliny erupcyjnej zaczęły formować się nowe stożki żużlowe tzw. spatter cones. 

Czasowo zamknięta została droga Reykjanesbraut. Loty pasażerskie z i na lotnisko Keflavik odbywają się normalnie. Z Blue Lagoon ewakuowano 1300 gości i pracowników, ewakuacja objęła także kilku mieszkańców miasteczka Grindavik. Najbardziej intensywna faza erupcji była doskonale widoczna np. z Reykjaviku czy Njardviku.

Ten wpis będzie aktualizowany. Z góry dziękuję rodakom na Islandii za wszelkie nadesłane zdjęcia i materiały filmowe. Oczywiście istnieje też możliwość finansowego i kawowego wsparcia WŚ, jeśli macie możliwość i ochotę. Z góry dziękuję i pozdrawiam. Marzy mi się, aby kiedyś osiągnąć liczbę ponad 100 Patronów i Patronek. 

https://buycoffee.to/wulkanyswiata

https://patronite.pl/wulkanyswiata

Zdjęcia Dariusz Błaszak, Piotr Korta (erupcja o godzinie 5 rano) i Islandzka Służba Cywilna (wieczorny lot nad miejscem erupcji). 

EDIT: 23 sierpnia intensywność erupcji zmalała. Obecnie (stan o godzinie 17 czasu polskiego) aktywna szczelina erupcyjna osiąga długość 2 km. Lawa przemieszcza się na wschód i północ, w kierunku Litla Skogfell. Fontanny lawy są niewysokie (80-100 metrów). 

To już szósta erupcja szczelinowa systemu wulkanicznego Reykjanes-Svartsengi w latach 2023-24.W latach 2021-23 trzykrotnie wybuchał system wulkaniczny Fagradalsfjall

poniedziałek, 3 czerwca 2024

Erupcja wulkanu tarczowego Kilauea w SW Rift Zone

                                                                   
Dwie pilne informacje z dzisiaj:

3 czerwca o godzinie 18.51 lokalnego czasu doszło do erupcji wulkaniańskiej wulkanu Kanlaon (Negros, Filipiny), która wygenerowała obłok popiołu o wysokości 5 km z wulkanicznymi błyskawicami oraz rozcieńczone spływy piroklastyczne, które dotarły południowo-wschodnią flanką na odległość 2-3 km. Wulkan objęty został drugim stopniem alarmu. 

Po krótkim roju trzęsień ziemi przebudził się dzisiaj hawajski wulkan tarczowy Kilauea. Do erupcji szczelinowej doszło około godziny 12.30 po północy 1-2 km na południe od kaldery Halemaumau, w południowo-zachodniej strefie ryftu. To pierwsza erupcja szczelinowa wulkanu Kilauea w SW Rift Zone od 1974 roku. Kod alarmu czerwony. 

Czekam na pierwsze zdjęcia i filmy z powietrza. Chcę zobaczyć aktywne szczeliny, fontanny i wyciek lawy. I rzeczywiście takowe już się pojawiły. Aktywna szczelina erupcyjna ma długość 1 km.

Na razie tyle informacji, ale wpis będzie aktualizowany. Zdj. John Stallman, Ronnie Nicor. 

EDIT: Erupcja szczelinowa w SW Rift Zone ustała po kilku godzinach. Emisja lawy się zakończyła.

środa, 29 maja 2024

Piąta erupcja szczelinowa w 2024 roku na półwyspie Reykjanes

O godzinie 12.46 czasu UTC po roju trzęsień ziemi w Svartsengi rozpoczęła się piąta erupcja szczelinowa na półwyspie Reykjanes. Przed erupcją ewakuowani zostali pracownicy i turyści z Blue Lagoon, personel elektrowni geotermalnej Svartsengi oraz mieszkańcy miasteczka Grindavik. Erupcja zaczęła się na północ od Sundhnukar i na północny wschód od Sylingafell. Szczelina erupcyjna szybko osiągnęła długość 3.5 km emitując fontanny lawy na wysokość 50-100 metrów. Warto dodać, że pod Svartsengi zgromadziło się ponad 20 milionów metrów sześciennych magmy. 

Lawa przecięła drogi Grindavikurvegur oraz Norðurljósavegur i dotarła do barier ziemnych na zachód od Grindavik chroniących miasteczko przed zagładą. Wyciek lawy przemieszcza się także szybko na południe w kierunku drogi Suðurstrandarveður. Wszystkie drogi z i do Grindavik są obecnie zamknięte. Pytanie czy bariery ziemne wytrzymają i jak dalej rozwinie się ta erupcja szczelinowa. Czy i tym razem obejdzie się bez większych zniszczeń.

Interakcja magmy z wodami gruntowymi doprowadziła do emisji popiołu. Zdj. Straży Przybrzeżnej. 

Ten wpis będzie jeszcze dzisiaj aktualizowany. 

EDIT po godzinie 21.15: Obecnie najbardziej intensywna aktywność erupcyjna ma miejsce w południowej części szczeliny. Najbardziej na południe wysunięte otwarcie szczeliny znajduje się mniej niż kilometr od barier ziemnych na północ od Grindavik.

Tak jak przypuszczałem erupcja uległa w nocy z 29 na 30 maja znacznej redukcji intensywności. Lawa zalała wszystkie drogi w zasadzie odcinając Grindavik, ale usypane wały ziemne znowu spełniły swoje funkcje ochronne. W trakcie erupcji szczelina osiągnęła maksymalną długość 4 km, obecnie jej długość jest mniejsza (1-2.5 km). Pytanie jak długa będzie opisywana tutaj erupcja (2-3 dni, tydzień?)

Jutro rano jadę pociągiem do Warszawy, ale będę dzisiaj monitorował tą erupcję długo. Zastanawiam się czy nie wziąć laptopa ze sobą. Jak to się mówi: wyśpię się po śmierci.

Tymczasem jeśli macie ochotę i uznacie że warto możecie mnie wesprzeć kawowo (jednorazowo) bądź okresowo (Patronite). Serdecznie dziękuję za ewentualne wsparcie oraz za wszelkie nadesłane mi maile i materiały. Ta seria erupcji na Islandii w bieżącym roku na pewno nakręca mi zasięgi. 

Linki wsparciowe WŚ:

https://buycoffee.to/wulkanyswiata 

https://patronite.pl/wulkanyswiata

Zdjęcia erupcji wysyłajcie mi na następujący mail: krawczykbart@yahoo.com 

niedziela, 17 marca 2024

Czwarta erupcja szczelinowa na półwyspie Reykjanes w ciągu czterech miesięcy

                                                                     
Wczoraj, czyli 16 marca o godzinie 20.23 czasu UTC znowu zaczęła płynąć lawa na półwyspie Reykjanes. Pomiędzy wzgórzami Hagafell a Stora Skogfell otworzyła się szczelina erupcyjna o długości 2.9 km. Fontanny lawy zaczęły zasilać główny wylew lawy. Lawa ponownie przecięła drogę Grindavikurvegur i dotarła do wschodniej bariery ochronnej blisko miasteczka Grindavik. Być może, jeśli produkcja lawy będzie intensywna wyciek dotrze do morza. Erupcję poprzedził bardzo krótki rój trzęsień ziemi. Zdj. Islandzkiej Straży Przybrzeżnej.

EDIT: Rankiem 17 marca najnowsza erupcja szczelinowa blisko Grindavik znacznie osłabła. Być może zakończy się już dzisiaj. Lawa nie dotarła do miasteczka, obecnie powoli przemieszcza się do oceanu. Wały ochronne ponownie spełniły swoje zadanie. 

EDIT 18 marca: Erupcja nadal trwa, choć osłabiona. Aktywna pozostaje jedynie część pierwotnej szczeliny erupcyjnej. Lawa przemieszcza się wzdłuż bariery ochronnej na północny wschód od Grindavik. Południowemu wylewowi lawy zostało około 250 metrów, by dotrzeć do drogi Sudurstrandarved  i 350 metrów, by dotrzeć do oceanu. Erupcja osłabła, ale na razie jej intensywność jest całkiem stabilna.

Wciąż trwa erupcja szczelinowa na wyspie Fernandina (Wyspy Galapagos). Wylew lawy na południowym południowo-zachodnim zboczu wulkanu osiąga długość 8.9 km. Nie dotarł jeszcze do oceanu. 

poniedziałek, 4 marca 2024

Erupcja szczelinowa wulkanu La Cumbre na wyspie Fernandina

                                                                        

2 marca 2024 roku o godzinie 23.50 czasu lokalnego rozpoczęła się erupcja szczelinowa wulkanu La Cumbre na wyspie Fernandina (Wyspy Galapagos). Na południowo-wschodniej flance wulkanu otworzyła się szczelina erupcyjna o długości 3-5 km, z której zaczęły wypływać liczne wylewy lawy o oszacowanej długości 5-6 km. Jeszcze nie dotarły do oceanu.

Do ostatnich erupcji na Fernandina doszło w latach 2017, 2018 i 2020. Silna erupcja w 1968 roku. Zdj. Parque Nacional Galapagos.

W 2023 roku wulkanolodzy wykryli niewielkie jeziorko lawy w kraterze stożka Lofia wulkanu Tofua. Emisje niebieskawego dwutlenku siarki są tam większe niż sądzono. Być może w przyszłości dojdzie do silnej erupcji eksplozywnej kaldery Tofua. 

czwartek, 8 lutego 2024

Druga w tym roku erupcja szczelinowa na półwyspie Reykjanes

                                                                              

8 lutego około godziny 05.30 rano rozpoczął się intensywny rój trzęsień ziemi, a o godzinie 06.02 drugi w tym roku szczelinowy wpływ lawy na półwyspie Reykjanes. Obecna erupcja ma miejsce w lokalizacji zbliżonej do lokalizacji erupcji szczelinowej z 18 grudnia 2023 roku, także dalej od miasteczka Grindavik, któremu zagroziła króciutka erupcja szczelinowa z 14 stycznia 2024 r. Jej lokalizacja: północny wschód od Sylingafell, kratery Sundhnukar. Tym razem miasteczko Grindavik wydaje się być bezpieczne, choć liczba szkód w nim rośnie z powodu deformacji gruntu i aktywności sejsmicznej. Aktywna szczelina erupcyjna w początkowej najintensywniejszej fazie erupcji osiąga długość 3-4 km, z czasem intensywność wypływu lawy zacznie spadać. Obecnie mają miejsce niewysokie i doskonale widoczne choćby z Reykjaviku, Akranes czy z drogi Reykjanesbraut fontanny lawy o wysokości 50-80 metrów, obłok CO2 i wyciek lawy.

Erupcja z 18 grudnia 2023 roku (dla porównania) trwała trzy dni. Ciekawe jak długa będzie obecna erupcja szczelinowa (3-4 dni?).

Obsługa Blue Lagoon została ewakuowana na 20 minut przed rozpoczęciem erupcji (informacja od Hanka Moody). Lawa może w ciągu kilkunastu godzin dotrzeć do drogi Grindavikurvegur. Okaże się zatem za jakiś czas czy wały ziemne zmienią kierunek wycieku lawy i uchronią elektrownię geotermalną Svartsengi od zniszczeń.

EDIT: Pomiędzy godziną 10 a 11 lawa przecięła drogę Grindavikurvegur odcinając Blue Lagoon. Poważna sytuacja w Svartsengi - elektrownia geotermalna jest oddalona od wycieku lawy o około 1 km. Lawa dotarła też do rury ciepłowniczej Njardvik zaopatrującej rozmaite miasteczka półwyspu Reykjanes. Mogą być zatem niedobory ciepłej wody. Naprawa uszkodzonej rury może zająć 2-3 dni. Ogłoszono stan wyjątkowy dla okręgu Sudurnes. Władze apelują do mieszkańców o oszczędzanie ciepłej wody. Ponad 30 000 osób zamieszkujących miejscowości na półwyspie Reykjanes jest pozbawionych dostępu do ciepłej wody, także lotnisko w Keflavik.

Miała miejsce erupcja freatomagmowa obejmująca interakcję lawy z zasobami wody gruntowej. 

W późnych godzinach popołudniowych szósta od czasu erupcji Fagradalsfjall w 2021 r. erupcja na półwyspie Reykjanes znacznie osłabła i być może zakończy się za kilkanaście godzin. Wzdłuż szczeliny aktywne pozostawały trzy otwory erupcyjne.

EDIT 9 lutego: erupcja powoli dobiega końca. Trwa jeszcze słabiutka aktywność strombolijska. Poprzednia z 14 stycznia br. też trwała krótko. Zresztą islandzcy naukowcy przewidywali, że ta obecna erupcja zakończy się 9 bądź 10 lutego. Wygląda na to, że była ona silniejsza niż dwie poprzednie z 18 grudnia 2023 r. i 14 stycznia 2024 r. 

Lawa przemieściła się na maksymalną odległość 4.7 km od centrum erupcyjnego (szczeliny) w ciągu godziny pokonując 800-1000 metrów. Mimo uszkodzenia rury wodociągowej i zalania drogi lawą straty w infrastrukturze są tym razem minimalne, niemniej jednak te krótkie erupcje szczelinowe robią się problematyczne dla mieszkańców półwyspu Reykjanes ze względu na ich lokalizacje. 

Jeśli (o ile) wzorzec cyklu erupcyjnego zostanie zachowany to kolejnej erupcji systemu wulkanicznego Reykjanes-Svartsengi możemy się spodziewać w marcu bieżącego roku (pomiędzy 6 a 18 marca według Iceland Geology Blog). Pamiętać należy, że wciąż ma miejsce inflacja gruntu w Svartsengi.

Zdj. Vedurstofa Islands, Hank Moody (widok erupcji z Reykjavik).

Ten wpis jeszcze będzie aktualizowany. Blogowanie obecnie nie jest już tak modne jak jeszcze kilka lat temu. Dziś zasięgi robią głównie materiały na YouTube, TikToku czy podcasty, ale ja nie wyobrażam sobie zaprzestać pisania o wulkanach. Oczywiście zachęcam moich Czytelników oraz Czytelniczki do wsparcia mojej aktywności popularyzatorskiej. Można to zrobić przez zafundowanie mi kawki albo dołączenie do grona Patronów i Patronek na Patronite. Z góry dziękuję!

 

środa, 10 stycznia 2024

Szczelina i stratowulkan Dabbahu oraz jeziora kraterowe Etiopii

                                                                      















26 września 2005 roku doszło do erupcji eksplozywnej na zboczu stratowulkanu Dabbahu (Boina), w odległości 5 km na północny wschód od jego wierzchołka, w miejscu zwanym Da'Ure. Była to pierwsza erupcja Dabbahu w czasach historycznych. Z Boya i Debawo ewakuowano ponad 6000 mieszkańców. Erupcję poprzedził nagły rój trzęsień ziemi. Do umiarkowanej emisji popiołu doszło ze szczeliny o długości ponad 500 metrów i głębokości około 60 metrów również nazwanej Dabbahu. Uformowała się mała pumeksowa kopuła. Zdj. Tomasz Lepich, styczeń 2024 roku. 

Zielone jezioro kraterowe zwane jest Lomo Crater, natomiast czerwone występuje bez nazwy.

Oddaję głos Tomaszowi: 

"To było moje małe marzenie - słynna szczelina Dabbahu, choć jak usłyszałem to wulkan Daori - dalej aktywna, ciągnąca się z przerwami na 50 km. Obok niej miejsce zwane Boina, gdzie ludzie wydobywają wodę poprzez skroploną parę. W 2005 roku po serii wstrząsów powstała szczelina głębokości ok 60 cm, ale długa na ok. 50 km, następnie doszło do erupcji wulkanu Dabbahu, ale bez wypływu lawy, za to znowu doszło do powstania kolejnych szczelin - to tutaj Afryka zaczyna się rozpadać i traci swój róg, to pewnie Afar zostanie jako pierwszy zalany przez tworzące sie nowe morze. Niektórzy naukowcy nawet twierdzą, że może stać się to nawet już za kilkadziesiąt lat."

"Ten kraterek odnaleziony zupełnie przypadkowo, nie znam nawet nazwy, na mapie go nie ma - szukając Lomo crater - okazało się, że nazwa lomo znaczy - woda w środku, więc każde jezioro w środku krateru to pewnie Lomo 😉 i tak pytając jak dojechać udało się znaleźć takie cudo - Etiopia, off-road".

9 stycznia br. indonezyjski wulkan Lewotobi Lakilaki został objęty najwyższym (czerwonym) stopniem alarmu. W nocy 10 stycznia miały miejsce fontanny lawy i wylewy lawy ze szczeliny na jego wierzchołku. Rankiem 10 stycznia kolumna popiołu nad Lewotobi sięgała wysokości 4.5 km. Zdj. PVMBG

czwartek, 21 grudnia 2023

Koniec czwartej erupcji na półwyspie Reykjanes?

Islandia, okolice miasteczka Grindavik. Rankiem 21 grudnia ustała słaba aktywność strombolijska jedynego aktywnego wczoraj wieczorem otworu erupcyjnego wzdłuż szczeliny. Widoczne jest tu i ówdzie żarzenie się pola lawowego o powierzchni 3.7 km kwadratowych. Jeszcze przedwcześnie, by ogłosić definitywny koniec erupcji zwanej Sundhnukagigar. Inna sprawa, że erupcja może ulec wznowieniu w ciągu najbliższych dni bądź tygodni, gdyż pod Svartsengi wykryta została komora magmowa. Tak czy owak, wygląda na to, że czwarta erupcja na półwyspie Reykjanes będzie zarazem najkrótszą. A zaczęła się w nocy 18 grudnia z naprawdę imponującą intensywnością. 

Zastanawiam się czy i kiedy do kolejnej erupcji nie dojdzie gdzieś w okolicach Svartsengi czy Grindavik. Przypomina mi się bodaj 9 epizodów erupcyjnych Krafla w latach 1975-84 i kilka intruzji magmowych, które nie skutkowały erupcjami. Wiadomo, że pod Svartsengi dochodzi do akumulacji magmy.

Dziękuję wszystkim za nadesłane mi materiały i liczne kawowe wsparcie. Widok na erupcję z Vogar, zdjęcie z 20 grudnia autorstwa Sandry Rynkiewicz.

Możliwość kawowego wsparcia, za które serdecznie dziękuję.

https://buycoffee.to/wulkanyswiata

poniedziałek, 18 grudnia 2023

Nowa erupcja szczelinowa na półwyspie Reykjanes

                                                                    



18 grudnia o godzinie 22.17 lokalnego czasu (akurat w dzień ponownego otwarcia Niebieskiej Laguny) rozpoczęła się nowa erupcja na półwyspie Reykjanes, którą poprzedził rój trzęsień ziemi trwający od godziny 21. Erupcja rozpoczęła się nagle w odległości 3 km na północ od miasteczka Grindavik. Otworzyła się szczelina erupcyjna o długości 3-4 km, mają miejsce fontanny lawy o wysokości dochodzącej do 200 metrów. To duża erupcja szczelinowa. Istnieje zagrożenie zniszczenia miasteczka Grindavik przez wypływ lawy, choć być może miasteczko ocaleje (trzymam za to kciuki, bo póki co wypływ lawy ma miejsce w innym kierunku). Na szczęście wszyscy jego mieszkańcy zostali już wcześniej ewakuowani. Szczelina erupcyjna jest przynajmniej cztery razy dłuższa od szczeliny Litli-Hrutur z lipca 2023 roku. Aktywny erupcyjnie jest system wulkaniczny Reykjanes z ostatnią erupcją w 1240 roku, a nie pobliski odrębny system wulkaniczny Fagradalsfjall, który wybuchał w latach 2021, 2022 i 2023. 

Dokładna lokalizacja erupcji to rząd kraterów Sundahnukagigar z ostatnią erupcją 2000 lat temu. Warto także dodać, że teoretycznie zagrożone są też Blue Lagoon i elektrownia geotermalna Svartsengi. Mam nadzieję, że bariery ziemne (wały ochronne) wytrzymają, jeśli (o ile) lawa popłynie w ich kierunku.

Erupcja jest doskonale widoczna z wielu miasteczek na Islandii m.in. z Keflavik, Akranes czy z centrum Reykjaviku. Dostałem mnóstwo materiałów zdjęciowych i filmowych od rodaków z Islandii, za które serdecznie dziękuję, gdyż są one dla mnie przydatne. Lawa wydostała się na powierzchnię w Hagafell, na północ od Grindavik. Być może w ciągu najbliższych dni erupcja szczelinowa znacznie osłabnie, ale na razie jeszcze jest całkiem intensywna.

Ten wpis będzie dzisiaj aktualizowany. Dziękuję za wszelkie kawowe wsparcie, które dzisiaj od Was otrzymałem. Jedziemy z tematem. 

https://buycoffee.to/wulkanyswiata

Zdjęcia: Łukasz Kliś, Kamil Cichy, Magda Sad, Almannavardelid rikislogreglustjora. 

Warto jeszcze na sam koniec dodać, że to druga erupcja szczelinowa na Islandii w bieżącym roku (po erupcji Litli Hrutur w lipcu 2023 r.)

Napisał do mnie mój imiennik Bartłomiej, którego relację pozwolę sobie tutaj zacytować:

"Cześć 

Pracuję w Lagunie. Wczoraj był mój pierwszy dzień w pracy po pięciu tygodniach przerwy. Skończyliśmy wcześniej zgodnie z nowymi zasadami. Bus zgarnął nas o 20:45, około 22 byłem w domu w Reykjaviku. Nawet nie zdążyłem się rozebrać, kiedy się zaczęło. W ciągu dnia dużo rozmawialiśmy o tym, że czeka nas stresik w oczekiwaniu na kolejną aktywność, nikt oczywiście nie miał pojęcia, że sprawa rozwiąże się jeszcze tego samego dnia. To było kompletne zaskoczenie, co się wydarzyło i gdyby zaczęło się półtorej godziny wcześniej, mielibyśmy ewakuację. Tym razem nie w ramach ćwiczeń, które mieliśmy w ostatni piątek.
Ruszyłem jeszcze w stronę Keflaviku, żeby przyjrzeć się temu co się dzieje. Widok apokaliptyczny."
 
Blue Lagoon zostaje zamknięta do 27 grudnia, ale lotnisko w Keflavik według mojej wiedzy działa na razie normalnie. Wszystkie drogi prowadzące do Grindavik także pozostają zamknięte. 

Obecnie fontanny lawy osiągają wysokość 50-100 metrów. Typowe dla erupcji szczelinowych, które z czasem tracą swoją inicjalną intensywność.

EDIT: 19 grudnia w rzeczy samej erupcja znacznie osłabła. Fontanny lawy sięgają już tylko 30 metrów wysokości. Aktywne pozostaje centrum szczeliny erupcyjnej o długości 300-500 metrów. Tam też zapewne zacznie się formować aktywny stożek. Nie ma zagrożenia dla Grindavik, Blue Lagoon i Svartsengi. Aktywnych pozostaje pięć punktów erupcyjnych wzdłuż szczeliny.

środa, 19 lipca 2023

Erupcja Litli Hrutur stabilna/ Intensywne emisje popiołu z wulkanu Shishaldin

                                             

Wróciłem z festiwalu Castle Party 2023 w Bolkowie, zatem najwyższa pora na nowy wpis. Erupcja Litli Hrutur na Islandii jest stabilna. 19 lipca 4.11 rano częściowo zawaliła się zachodnia krawędź aktywnego krateru i wylana lawa zaczęła płynąć w kierunku wzniesienia Litli Hrutur (kierunek południowo-zachodni).   

Niestety na skraju pola lawowego zemdlał zagraniczny turysta. Odtransportowano go helikopterem do szpitala, w którym zmarł. Nie mam jednak obecnie pojęcia czy do śmierci przyczyniły się toksyczne gazy obecne na miejscu erupcji. Zawsze obserwując wybuch wulkanu warto mieć przy sobie maskę przeciwgazową. Pytanie jak się zachowają Islandczycy - czy znowu nie zamkną/ograniczą dostępność erupcji? I faktycznie dzisiaj miejsce erupcji zostaje zamknięte na pewien czas.

Tak czy owak niektórzy turyści zachowują się nieodpowiedzialnie np. 17 lipca mimo obecności toksycznych gazów grupa ludzi próbowała się wspiąć na aktywny krater, czyli przedostała się do niebezpiecznej strefy no-go. 

Sama erupcja jest 2-3 razy intensywniejsza niż erupcja Gedlingadalsgos w 2021 roku. Czoło wylewu lawy przemieszcza się codziennie na odległość 300-400 metrów, natomiast maksymalna grubość wylewu wynosi 20 metrów, przeciętna 10 metrów. Aktywny krater osiągnął wysokość 22 metrów.

Czerwony kod awiacji dla aleuckiego wulkanu Shishaldin. 18 lipca emisje popiołu sięgnęły wysokości 6-9 km i pojawiły się wylewy lawy na zboczach wulkanu. Już 19 lipca aleucki wulkan zredukował aktywność erupcyjną emitując popiół na wysokość 3 km. Zdj. AVO.

Trwają liczne erupcje freatyczne na wyspie wulkanicznej Anak Krakatau.

Oczywiście wieści z Papui Nowej Gwinei docierają do mnie z opóźnieniem. Od 7 lipca trwają emisje popiołu z wulkanu Bagana (Wyspa Bougainville, na zdj.) Chmura popiołu kilkakrotnie sięgnęła wysokości 16-18 km, czyli stratosfery. Opad popiołu kontaminuje zasoby wody, niszczy ogrody, etc. Obecnie ewakuowano ponad 8000 osób z 10 wiosek blisko wulkanu. Czyli sytuacja kryzysowa, o której niewiele się mówi.

wtorek, 11 lipca 2023

Redukcja intensywności trzeciej erupcji Ogni Fagradalsfjall

                                                 
11 lipca 2023 roku erupcja Litli Hrutur (trzecia erupcja cyklu tzw. Ogni Fagradalsfjall) zredukowała swoją intensywność. Ustabilizowała się, co oczywiście może się nagle zmienić. Aktywny pozostaje obecnie pojedynczy krater (stożek żużlowy) o długości 50-100 metrów. Intruzja magmy o długości ok. 10 km rozciąga się pod wzniesieniem Keilir w kierunku północno-wschodnim, czyli teoretycznie może dojść w przyszłości do kolejnego szczelinowego wypływu lawy. Lawa z erupcji pali mech w okolicach Litli Hrutur. 

Warto dodać, że erupcja Litli Hrutur miała miejsce 323 dni od czasu zakończenia erupcji Meradalir w 2022 roku. To trzecia erupcja cyklu, który został nazwany Ogniami Fagradalsfjall. Trzecia i możliwe, że nie ostatnia. Otwarcie nowych szczelin erupcyjnych i toksyczne gazy to główne zagrożenia związane z erupcją Litli Hrutur

Teren erupcji jest obecnie otwarty dla mieszkańców wyspy i turystów. Trekking na odległość 20 km w obie strony. To doprawdy fascynujące jak islandzkie erupcje szczelinowe stały się sieciowymi viralami i gigantycznymi atrakcjami turystycznymi. Umożliwiają z bliska zobaczenie zjawiska geologicznego, które nie jest powszechne (hawajska erupcja szczelinowa). Można się zbliżyć do wylewu lawy i poczuć ten ekstremalny żar. Można być świadkiem narodzin nowego stożka i nowego pola lawowego. Erupcje szczelinowe na La Palmie czy Hawajach (Mauna Loa) były możliwe do obserwacji jedynie z oddalonych punktów widokowych, Islandczycy podeszli do tego inaczej, bardziej pragmatycznie. Wszystkie erupcje systemu wulkanicznego Fagradalsfjall zostały udostępnione do obserwacji z bliska. I to jest niesamowite. Masa zdjęć, materiałów z dronów, live streamingi, teledyski kręcone w trakcie wypływów lawy, entuzjastyczne grupy poświęcone islandzkim wulkanom, itd. Media społecznościowe takie jak Facebook czy Instagram wprost puchną od ilości materiałów związanych z erupcjami szczelinowymi systemu wulkanicznego Fagradalsfjall, który jeszcze niedawno uznawałem za część systemu wulkanicznego Krysuvik. Można wręcz założyć, że są to erupcje turystyczne, dzięki którym Islandia jest wyjątkowa, co oczywiście ma też swoje ciemne strony (rosnące ceny, masa nieodpowiedzialnych zachowań turystów nie tylko na miejscu erupcji). 

Otwarty dostęp do erupcji. Brak przewodników. Brak płacenia za erupcyjny spektakl. Jedynie zalecenia ostrożności i rzetelne informowanie o zagrożeniach. Czyli nowatorskie podejście i same plusy.

Z drugiej strony wolałbym żyć w świecie, w którym viralowe stają się erupcje wulkaniczne, a nie patostreamingi czy oszukańcze praktyki niektórych internetowych celebrytów.

11 lipca wybucha najaktywniejszy wulkan błotny Tajwanu, czyli Wandan. Do jego ostatniej erupcji doszło w lutym 2023 roku, a w 2022 r. wybuchał trzykrotnie. 

Podwyższenie stopnia alarmu dla aleuckiego wulkanu Shishaldin z uwagi na wzrost aktywności sejsmicznej i anomalię termiczną. 

Mapa miejsc erupcji Ogni Fagradalsfjall via Maps of Iceland.