Etna w styczniu 2013 roku

Wieczorem 28 stycznia 2013 roku w Bocca Nuova, największym kraterze centralnym Etny doszło do kolejnego już epizodu aktywności strombolijskiej w styczniu 2013 roku, któremu przez 2.5 godziny towarzyszyła słaba aktywność strombolijska w Nowym Południowo-Wschodnim Kraterze. Podobne słabsze epizody miały miejsce w Bocca Nuova 16 i 18 stycznia 2013 roku. 22-23 stycznia Nowy Południowo-Wschodni Krater doświadczył aktywności strombolijskiej, potem przez kilka dni ulegał rytmicznemu i pulsującemu odgazowaniu. Aktywność strombolijska z dnia 28 stycznia 2013 roku miała miejsce z otworu erupcyjnego w południowo-wschodniej części Bocca Nuova i objęła emisje popiołu, wyrzucanie rozżarzonych bomb wulkanicznych i scorii oraz głośne odgłosy. Eksplozje w Bocca Nuova (i prawdopodobna emisja lawy) zakończyły się krótko po północy 29 stycznia. Na dolnym zdjęciu wulkanologa Borisa Behncke widać silny odblask aktywności strombolijskiej w kraterze Bocca Nuova wieczorem 28 stycznia 2013 roku.

W dniu, w którym pisałem ten post doszło do kolejnego krótkiego (30-minutowego), acz intensywnego epizodu strombolijskiego w kraterze Bocca Nuova. Szkoda, że tylko strombolijskiego - brakuje mi malowniczych paroksyzmów erupcyjnych Etny z 2011-12 roku.

29 stycznia 2013 roku - raport o chmurze popiołu nad wulkanem Karkar (Papua Nowa Gwinea) sięgającej wysokości 4.2 km. 

Tangaroańska: nowy typ erupcji wulkanicznej

Jak wiadomo erupcje wulkaniczne zasadniczo dzielą się na erupcje efuzywne i eksplozywne. Ale może istnieć jeszcze jeden typ erupcji mający miejsce na dnie oceanów. "Nature Geosciences" sugeruje, że istnieje nowy typ erupcji nie mający charakteru eksplozywnego (nie ma fragmentacji), ani efuzywnego (brak wylewu lawy). Produktem tych podwodnych erupcji jest 'pływająca wulkaniczna pumeksowa piana', która zaczyna stygnąć wolno docierając do powierzchni. Nazwa takowej erupcji to Tangaroan (tangaroańska). Taką aktywność naukowcy z UK i Nowej Zelandii przebadali w warstwach tefry z podwodnego wulkanu Macauley (Wyspy Kermadec). Do znaczącej erupcji Macauley doszło 6100 lat temu. Większość kaldery wulkanu znajduje się pod wodą za wyjątkiem wysepki Macauley (na zdjęciu). Naukowcy przebadali pumeks zarówno na lądzie, jak i na dnie mierząc jego gęstość, kształt i rozmiar bąbli - pumeks podmorski różnił się od tego na wysepce pod kątem zakresu dystrybucji gęstości (węższy na lądzie, szerszy na dnie) oraz tekstury. Naukowcy sugerują, że wulkaniczny materiał odpada jako pływające bąble (pęcherzyki) lawy. Nie dochodzi do fragmentacji tak jak w przypadku erupcji eksplozywnych. Owe bąble są też zbyt pływające, aby uformować wylewy lawy na dnie morskim. Nadal nie wiemy zbyt dużo o mechanizmach rządzących podmorskimi erupcjami wulkanicznymi.

Wczoraj (25 stycznia) wykryto anomalię SO2 nad wulkanem Ubinas w Peru.

Nowa faza erupcyjna wulkanu Reventador

Rozpoczęła się nowa silna faza erupcyjna wulkanu Reventador w Ekwadorze - jakby na przemian z wulkanem Tungurahua, który w tej chwili nie wykazuje aktywności. Wylewy lawy pojawiły się na zboczach wulkanu. Kolumna popiołu wznosi się na wysokość 2 km i wędruje na zachód. Mają miejsce eksplozje, centralne fontanny lawy i silna aktywność sejsmiczna. Silna erupcja Reventador w 2002 roku (4 w skali VEI) pokryła Quito popiołem, a od 2008 roku w kraterze wulkanu formowały się stożek scorii oraz kopuła lawowa.

Emisje gazu i pary ze stożka Pallas Peak kurylskiego wulkanu Ketoi zaobserwowano 16-17 stycznia 2013 roku. 23 stycznia ma miejsce rój trzęsień ziemi na głębokości 2-10 km 8 km na północny wschód od wulkanu Bardarbunga znajdującego się pod lodowcem Vatnajökull (Islandia). Kiedy kolejna erupcja wulkaniczna na wikińskiej wyspie lodu i ognia? Przy okazji 23 stycznia 2013 roku minęła 40 rocznica erupcji wulkanu Eldfell na wyspie Heimaey w pobliżu małego miasteczka Vestmannaeyjar (na zdjęciu by Boris Behncke). 

Puyehue-Cordon Caulle i Tongariro

Wygląda na to, że rozpoczęła się nowa umiarkowana erupcja wulkanu Puyehue-Cordón Caulle. Chmura popiołu sięga wysokości 3.4 km. Odnotowano jego opad na Puyehué, Entre Lagos i Osorno. EDIT: Informacja błędna. Nie ma nowej erupcji. Chmura popiołu nad wulkanem powstała na skutek re-mobilizacji warstw popiołu.

Nowozelandzki Geonet wykazuje zaniepokojenie sytuacją wulkanu Tongariro. Kratery Te Maari, miejsce dwóch erupcji w sierpniu i listopadzie 2012 roku ulegają odgazowaniu. Aktywność sejsmiczna słaba, trzęsień ziemi nie notuje się. Emisja pary i wulkanicznych gazów. Tongariro może wybuchnąć bez ostrzeżenia w każdej chwili. Na zdjęciu Geonet Górny Krater Te Maari. Z kolei 'gorące jezioro' w kraterze wulkanu White Island wykazuje silniejszą niż zwykle semi-regularną aktywność hydrotermalną (na środkowym zdjęciu). Kopuła lawowa o abstrakcyjnym kształcie nie wykazuje oznak zmian.

EDIT: 22 stycznia 2013 roku doszło do bardzo małej erupcji wulkanu Miyakejima (Japonia, Wyspy Izu).

Erupcja stożka Tavurvur (Papua Nowa Gwinea)

Rankiem 20 stycznia 2013 roku doszło do erupcji stożka Tavurvur (kaldera Rabaul, Papua Nowa Gwinea), która wygenerowała obłok popiołu (na dolnym zdjęciu) sięgający wysokości kilkuset metrów. To pierwsza erupcja stożka Tavurvur od sierpnia 2011 roku.

Poza tym w weekend miały miejsce trzy eksplozje meksykańskiego wulkanu Colima (dwie w sobotę, jedna w niedzielę) produkujące niewielkie obłoki popiołu. W ciągu ostatnich dwóch tygodni miała też miejsce słaba aktywność eksplozywna wulkanu Villarrica (Chile).

Status erupcji Plosky Tolbachik

Bazaltowa erupcja szczelinowa Plosky Tolbachik trwa w najlepsze już od 7 tygodni i kiedy się zakończy nikt nie wie. Na zboczach wulkanu uformowane zostały cztery stożki żużlowe, a wylewy lawy płyną na zachodnich i południowo-wschodnich stokach Tolbachik. Obłok nad wulkanem sięga wysokości 4 km. Niektóre z raportów twierdzą, że erupcja uformowała jezioro lawy, ale póki co nie ma zdjęć takowego. Fontanny lawy z nowych stożków żużlowych sięgają wysokości 200 metrów.

Najnowszy wywiad przeprowadzony przeze mnie z profesorem Andrzejem Strupczewskim dotyczący energetyki jądrowej.

http://bartkrawczyk.natemat.pl/47841,coraz-blizej-atomu-wywiad

Wulkaniczne memy i lolkoty

Na pomysł zamieszczenia galerii wulkanicznych memów wpadłem po przeczytaniu wywiadu z Dymitrem Głuszczenko, twórcą Kwejk.pl. Oczywiście najwięcej memów dotyczy pamiętnej erupcji Eyjafjallajökull w kwietniu 2010 roku. Tylko czekać, gdy dojdzie do kolejnej groźnej (przynajmniej dla lotnictwa) erupcji na Islandii i wysypu memów. Polakom w tamtych chwilach jakoś zabrakło inwencji twórczej, toteż zamieszczam galerię memów anglojęzycznych. Czy są zabawne? Osądźcie sami. O RLY?

Stromboli, Colima i Kudriavy

Wygląda na to, że po dwóch latach ciszy wulkan Colima (na zdjęciu) wszedł w nową fazę erupcyjną. Do eksplozji wulkanu doszło 6 stycznia, 10 stycznia (wybuch zniszczył kopułę lawową uformowaną w kraterze centralnym) oraz 13 stycznia. Eksplozje wyrzuciły 1.5 miliona metrów sześciennych wulkanicznego materiału i pozostawiły krater o średnicy 220 metrów w szerokim na 420 metrów kraterze centralnym.

Tymczasem Obrona Cywilna zabroniła wszelkich wizyt na eksplodujący co pewien czas wulkan Stromboli. Lokalna populacja obawia się sytuacji i skarży się na brak informacji. Wylew lawy w górnej części Sciara del Fuoco pozostaje aktywny, choć się zmniejszył. Północno-wschodnim otworem erupcyjnym mniej więcej co 15-30 minut targają eksplozje odczuwane w domostwach mieszkańców.

11 stycznia zaobserwowano za pomocą satelity silne emisje gazowe i pary oraz anomalię termiczną na wulkanie Kudriavy (Iturup, Kuryle, na środkowym zdjęciu). 

Silna erupcja wulkanu Manam plus Stromboli i wulkany kamczackie

Wulkan Manam (Papua Nowa Gwinea, na zdjęciu) wybuchł silnie o godzinie 5.30 czasu GMT produkując obłok popiołu sięgający wysokości 14 km. Erupcja stanowi zagrożenie dla lotów pomiędzy Azją i Australią. W związku z tym wulkan został objęty czerwonym stopniem alarmu. Manam potrafi być niebezpiecznym wulkanem - przykładowo 3 grudnia 1996 roku spływ piroklastyczny z wulkanu zabił 13 osób w wiosce Budua. Od 2004 roku z racji wzmożonej aktywności erupcyjnej tegoż wulkanu wyspa na której się on znajduje jest praktycznie niezamieszkana.

Stromboli - 12 stycznia 2012 roku, silna eksplozja połączona z kolapsem części północnej wewnętrznej ściany północno-wschodniego krateru. Na skutek lawiny gruzu mknącej w dół Sciara del Fuoco powstała duża kolumna popiołu i pary. Niewielki wylew lawy w Sciara del Fuoco (szerokość 10 metrów, długość 150 metrów).

Kamczackie wulkany nader aktywne: 1) Plosky Tolbachik (spokojna efuzja lawy, obecność termalnej anomalii, nie wiadomo, kiedy erupcja się zakończy), 2) Bezymianny (wylewy lawy, anomalia termiczna), 3) Karymsky (słaba aktywność eksplozywna), 4) Kluczewska Sopka (eksplozje strombolijskie w kraterze centralnym), 5) Szywiełucz (umiarkowana aktywność eksplozywna i strombolijska kopuły lawowej), 6) Gorely (umiarkowana aktywność sejsmiczna, kolumny pary i gazu zaobserwowane 5-6 i 8 stycznia), 7) Kizimen (rankiem 12 stycznia chmura popiołu nad wulkanem sięgała wysokości 4.5 km, wylew lawy na północno-wschodnim zboczu wulkanu). 

Wzrost sejsmiczności wulkanu Seulawah Agam

3 stycznia 2012 roku podniesiono stopień alarmu na trzeci dla sumatrzańskiego wulkanu Seulawah Agam po stwierdzeniu wzrostu sejsmiczności. W pobliżu krateru Heutsz (miejsca ostatniej erupcji wulkanu w 1839 roku) pojawiła się nowa solfatara.

Aktywność erupcyjna wulkanu Colima w Meksyku

Jakoś rzadko wulkanolodzy wspominają w swoich informacjach o wulkanie Colima w Meksyku, a to jeden z najaktywniejszych wulkanów na świecie. Dzisiaj targnęły nim dwie erupcje produkujące chmury popiołu o wysokości 2 km, co widać na zdjęciach z Twittera. Aktywny stratowulkan Volcán de Colima (część kompleksu wulkanicznego Colima) został uformowany w kalderze o szerokości 5 km. Od XVI wieku notowane są jego eksplozywne erupcje. Sporadyczne silne erupcje eksplozywne (ostatnia w 1913 roku) niszczyły wierzchołek wulkanu formując głęboki i stromy krater, który z czasem wypełniała kopuła lawowa.

Co poza tym? Słabiutki tydzień wulkaniczny. Wulkan Plosky Tolbachik nadal produkuje wylewy lawy z południowej szczeliny. Chmura gazu i pary z małą domieszką popiołu nad stożkiem żużlowym na Tolbachinsky Dol sięga wysokości 4 km. Kopuła lawowa wulkanu Paluweh w Indonezji wykazuje aktywność generując spływy piroklastyczne. Fuego i Santiaguito w Gwatemali produkują wylewy lawy oraz słabe eksplozje strombolijskie (Fuego).

Kilauea: Hawajska otchłań piekieł

3 stycznia 1983 roku na wschodniej strefie szczelin wulkanu Kilauea otworzyła się szczelina o długości 6.4 km, z której zaczęła wylewać się lawa. Powstał stożek Pu'u 'O'o wyrzucający fontanny lawy na wysokość do 460 metrów. Pu'u 'O'o wybuchał przez 3.5 roku, po czym w 1986 roku przy jego podstawie powstały nowe szczeliny. 30-letnia erupcja Kilauea we wschodniej strefie szczelin uformowała 500 akrów lądu, zniszczyła łącznie 214 domów i mogłaby wypełnić lawą 1.5 miliona basenów. W ciągu 2500 lat Kilauea miały sporadyczne okresy erupcji eksplozywnych oraz spokojnych, efuzywnych (lawowych). Okres eksplozywnej erupcji hawajskiego wulkanu trwał w latach 1500-1800, przy czym centralna eksplozywna erupcja Kilauea w 1790 roku zabiła setki ludzi. Naukowcy z HVO (Hawaiian Volcano Observatory) zastanawiają się, kiedy dojdzie do centralnej erupcji eksplozywnej wulkanu. Czy nastąpi zmiana z fazy efuzywnej (lawowej) na eksplozywną? Wreszcie kiedy aktualna erupcja się zakończy? Za kolejne 30 lat?

Do połowy 1986 roku stożek Pu'u 'O'o urósł do wysokości 255 metrów. W lipcu 1986 roku erupcja przeniosła się o 3 km do nowego otworu erupcyjnego zwanego Kupaianaha produkującego nieprzerwanie przez 5 lat wylewy lawy pahoehoe, a w którym uformował się staw lawy. W marcu 1990 roku wylewy lawy z Kupaianaha zniszczyły wioskę Kalapana Gardens na południowo-wschodnim wybrzeżu. 100 domostw pokryła lawa o grubości 15-24 metrów. 7 lutego 1992 roku efuzja lawy z Kupaianaha zakończyła się. Aktywność erupcyjna znowu przeniosła się do stożka Pu'u 'O'o, który do 2003 roku produkował wylewy lawy docierające do oceanu i Kalapana. 5 marca 2011 roku otworzyła się pobliska szczelina Kamoamoa. Erupcja stożka Pu'u 'O'o trwa po dziś dzień. Podobnież aktywność jeziora lawy i gazowe obłoki z krateru centralnego Halemaumau.

Foto Wezuwiusza z kosmosu

Urzekła mnie ta fotografia. Wezuwiusz widziany z Międzynarodowej Stacji Kosmicznej NASA w dniu 1 stycznia 2013 roku. Zdumiewająco spokojny, uśpiony wulkan - wokół zamieszkują setki tysięcy ludzi. Coś niesamowitego.

Trzydziesta rocznica erupcji Kilauea

Dokładnie 3 stycznia 1983 roku rozpoczęła się erupcja hawajskiego wulkanu Kilauea, która trwa bez przerwy przez 30 lat. Cóż za rocznica! Powinszować hawajskiej bogini Pele i bić jej pokłony. Erupcja ta rozpoczęła się wzdłuż wschodniej strefy szczelin. Otwór erupcyjny wyrzucał fontanny lawy szybko formując aktywny po dziś dzień stożek Puʻu ʻŌʻō, w którego kraterze bulgocze jezioro lawy. 3 stycznia 2012 roku aktywność (jak zwykle) wykazuje jezioro lawy w kraterze Halemaumau. Lawa wylewa się z lokalizacji na południowy zachód od krateru Puʻu ʻŌʻō, jej strumień o szerokości 1 km dociera do oceanu, gdzie od wielu lat toczy nierówną walkę z wodnistym żywiołem... na zdjęciu archiwalnym Barona Sekiya plujący lawą stożek Puʻu ʻŌʻō w 1983 roku. I jeszcze jako ciekawostka jedno z najstarszych zdjęć wulkanu Kilauea (udostępnione przez HVO) - pochodzące z 1893 roku!!!

Witam w 2013 roku. 3 stycznia 1892 roku urodził się także J. R. R. "Władca pierścieni" Tolkien.