Ogromne jezioro odkryte pod wulkanem Uturuncu w Boliwii

Jak informuje Newscientist potężny rezerwuar wody został odkryty pod boliwijskim wulkanem Uturuncu - takie jeziora mogą zatem występować także pod innymi ziemskimi wulkanami. Woda z podziemnego (znajdującego się na głębokości 15 km) jeziora jest wymieszana z częściowo stopioną magmą. Jon Blundy z Uniwersytetu w Bristolu wraz ze współpracownikami badali 'anomalię' pod Uturuncu zwaną korpusem magmy Altiplano-Puna, która spowalnia fale sejsmiczne i przewodzi elektryczność w odróżnieniu od otaczającej magmy. Inne podobne anomalie wykryto pod wulkanami Taupo (Nowa Zelandia) i Mount Saint Helens (USA) - mogą one być oznaką ukrytych rezerwuarów wody. Od 2014 roku wiadomo że ogromne zasoby wody mogą znajdować się w płaszczu ziemskim na głębokości 400-650 km w minerale zwanej ringwoodytem. Wygląda na to że we wnętrzu Ziemi kryją się gigantyczne ilości wody, które mogą być źródłem dzisiejszych oceanów. Więcej na ten temat poniżej:

https://www.newscientist.com/article/2111460-huge-lake-discovered-15-kilometres-under-a-volcano/

W listopadzie wzrost aktywności erupcyjnej sumatrzańskiego wulkanu Sinabung. Z południowo-wschodnich i wschodnich zboczy wulkanu schodzą niewielkie i umiarkowane spływy piroklastyczne. Czasem dochodzi do silnych eksplozji wskazujących na podwyższony napływ świeżej magmy. Największe spływy piroklastyczne docierają na odległość 3.5 km - do miejsc w strefie wykluczenia tak czy siak wizytowanych przez lokalnych farmerów. Ekstruzja lawy wulkanu Sinabung trwa już ponad trzy lata. Owa lawa akumuluje się na wierzchołku Sinabung formując grube płaty na wyższym południowo-wschodnim zboczu. Stają się one niestabilne powodując gorejące chmury i rozżarzone lawiny.

Po ponad sześciu miesiącach trwania zakończyła się efuzja wylewów lawy z wulkanu Kluczewska Sopka.

Nowe kopuły lawowe rosną w kraterach wulkanów Colima w Meksyku i Santiaguito w Gwatemali.

3 listopada o godzinie 6:35 erupcja wulkanu Turrialba w Kostaryce generuje obłok erupcyjny o wysokości 1.5 km.

Topienie się asfaltu w Yellowstone i promieniowanie UV na Licancabur

Zamknięta została droga w Parku Narodowym Yellowstone z powodu topienia się asfaltu wskutek żaru z sąsiadujących obszarów termalnych. Owa malownicza droga znajduje się pomiędzy gejzerem Old Faithful a skrzyżowaniem Madison w Lower Geyser Basin. Nie wiadomo kiedy zostanie otworzona na nowo. Oczywiście pojawiły się plotki, że wkrótce dojdzie do przebudzenia superwulkanu. Naukowcy niedawno stwierdzili, iż kaldera Yellowstone jest 2.5 razy większa niż wcześniej przewidywano. Dwie jej erupcje miały miejsce 2.1 i 1.3 miliona lat temu. Jedna z teorii mówi, że kaldera wybucha co 700 000 lat, ale do jej weryfikacji potrzeba więcej danych (Hekla też ostatnio miała cykl erupcyjny co 9-10 lat, a nadal milczy). Prawdopodobieństwo erupcji Yellowstone w najbliższym czasie wydaje mi się BARDZO małe.

EDIT: Uszkodzona droga Firehole Lake Drive została czasowo naprawiona i otwarta dla ruchu samochodowego.

Według kilku naukowych raportów badacze zmierzyli w Boliwijskich Andach największy poziom promienia ultrafioletowego na Ziemi. Dozymetry zostały umieszczone na wulkanie Licancabur (5917 m) i w Laguna Blanca (4340 m), a pomiary zostały dokonane w południowej hemisferze latem 2003 i 2004 roku. Kombinacja Słońca w zenicie i duże wysokości nad poziomem morza owych miejsc powoduje wysokie poziomy promieniowania z powodu niskiej warstwy ozonu w takowych lokalizacjach. Już wskaźnik UV 11 jest ekstremalny (na plażach gdy słońce mocno grzeje wskaźnik UV wynosi 8-9 i jest intensywny na tyle, żeby chronić skórę), a 29 grudnia 2003 roku naukowcy zmierzyli na Licancabur wskaźnik 43! Przeciętny wskaźnik UV w owych lokalizacjach wyniósł 26. Taka drastyczna zmienność UV może mieć związek z uszczupleniem ozonu wskutek zwiększenia aerozoli spowodowanego przez sezonowe burze i pożary w okolicy. Na dwa tygodnie przed pomiarem najwyższego wskaźnika UV na Słońcu miał też miejsce intensywny rozbłysk słoneczny. Okres niestabilności solarnej może zatem wpłynąć na drastyczne skoki UV. Cząsteczki pochodzące z rozbłysków słonecznych wpływają na chemię ziemskiej atmosfery i mogą redukować ozonosferę. Wysoka ekspozycja na UV-B negatywnie wpływa na ziemską biosferę prowadząc m.in. do uszkodzeń DNA.

Tymczasem raz jeszcze zachęcam do odwiedzin: http://volcanic-landscapes.blogspot.com/

Wspinaczka i nurkowanie w jeziorze Licancabur

Projekt Korona Jezior Ziemi według nurka i alpinisty Kamila Iwankiewicza polega na "prowadzeniu badań i nurkowaniu w najwyżej położonych jeziorach na kuli ziemskiej, na każdym z siedmiu kontynentów. Tabele nurkowe nie obejmują warunków powyżej 3000 metrów nad poziomem morza. Robimy więc na sobie doświadczenia, przełamujemy kolejne bariery dotyczące fizjologii i zachowania się organizmu ludzkiego." Rzecz pionierska, praktycznie novum w świecie eksploracji nieznanego, przekraczanie granic. Po trochu przypomina mi się ubiegłoroczne zejście Geoffa Mackleya na krawędź jeziora lawy w kraterze Marum wulkanu Ambrym (Vanuatu) czy wspinaczka Jasona Rodi na wierzchołek wulkanu na Wyspie Bouveta, najbardziej samotnym miejscu na Ziemi. Kamil w 2009 roku wraz z ekipą Korony Jezior Ziemi wspiął się na chilijski wulkan Licancabur i pod wodą tamtejszego (jednego z najwyżej położonych na świecie - 5916 m) jeziora spędził godzinę bijąc w ten sposób rekord świata. Oprócz tego ekipa Korony Jezior Świata dotarła do wysokogórskiego jeziora na wulkanie Nevado de Toluca w Meksyku oraz do himalajskiego jeziora North Chamlang, w których Kamil również nurkował. Kamil przesłał mi zdjęcia z wyprawy na Licancabur, za co jestem mu ogromnie wdzięczny. Zobaczycie m.in. jezioro kraterowe Licancabur, jego dno, połowę drogi na ów majestatyczny chilijski wulkan, szczyt wulkanu Toco (5616 m), brzeg Laguna Verde z widokiem na chilijskie wulkany, zejście z wulkanu po nurkowaniu oraz widok z góry.

Warto przeczytać:

http://www.focus.pl/cywilizacja/zobacz/publikacje/himalaizm-nurkowanie-pod-niebem/nc/1/

I zajrzeć:

http://www.wyprawy.az.pl/

Odrobina autopromocji. Portal naTemat.pl, z którym współpracuję utworzył mi fanpejdż. Na tamtejszym blogu publikuję różnorodności - nie tylko o wulkanach, ale ogólnie o nauce i kulturze. Chcę promować osiągnięcia polskiej nauki. Lajkujcie, jeśli chcecie.

https://www.facebook.com/pages/Bart%C5%82omiej-Krawczyk-blog-natematpl/462951250440631

http://bartkrawczyk.natemat.pl/

Chile/ Boliwia

LICANCABUR - Jakoś umknął mi ten symetryczny stratowulkan w opisie wielu chilijskich wulkanów. Licancabur o wysokości 6014 metrów znajduje się w północnym Chile na granicy z Boliwią. W kraterze o szerokości 400 metrów posiada jedno z najwyżej położonych (5916 m) jezior na świecie zwane Licancabur. Wymiary płytkiego jeziora: szerokość 60 na 70 metrów, temperatura 6 stopni Celsjusza, obecność planktonicznej fauny oraz mikroorganizmów ekstremofilnych, niskie ciśnienie atmosferyczne. Młode wylewy andezytowej lawy rozciągają się na długość 6 km na zboczach Licancabur, starsze na długość 15 km. Ostatnie erupcje w holocenie wyprodukowały boczne wylewy lawy. Co ciekawe, w 2009 roku polska ekipa wspinaczy i nurków pobiła rekord świata nurkując w jeziorze kraterowym Licancabur. Więcej o tej wyprawie tutaj:

http://www.wyprawy.az.pl/4/wyprawy

Wzrost magmy na Uturuncu

Boliwijski wulkan Uturuncu został określony przez naukowców mianem superwulkanu z uwagi na jego inflację - od maja 1992 roku góra rośnie niczym gigantyczny balon w tempie 1.3 cm na rok (20 cm od początku lat 90-tych XX wieku). Mamy tutaj do czynienia z najszybciej wzrastającym obszarem wulkanicznym na Ziemi. Naukowcy z Obserwatorium San Calixto w Boliwii wykryli powolny ruch magmy, lecz stanowczo wykluczyli możliwość przyszłej erupcji. Wylewy lawy z Uturuncu pochodzą z okresu między 890 000 a 271 000 lat temu. Być może Uturuncu gromadzi magmę z pobliskich wulkanów - niektóre z nich uchodzą za czynne. Obszar inflacji rozciąga się na powierzchni 70 km, co przypomina wymiary ostatniej kaldery Yellowstone utworzonej w trakcie supererupcji 640 000 lat temu. Ekspansja Uturuncu prawdopodobnie trwa od kilkunastu lat, zatem komora magmowa wulkanu nie rozrosła się jeszcze do wielkości komory superwulkanu.

Boliwia

SACABAYA - Znany także pod nazwą Tambo Quemado stożek żużlowy Sacabaya (4215 m) znajduje się w zachodniej Boliwii 26 km od granicy z Chile. Na południowym krańcu wierzchołka posiada najmłodszy krater z kopułą lawową. Wulkan jest aktywny fumarolicznie, data ostatniej erupcji nieznana.

Boliwia

NEVADO ANALLAJSI - Andezytowo-dacytowy stratowulkan Nevado Anallajsi o wysokości 5750 metrów znajduje się w zachodniej Boliwii. Na północnym zboczu wulkanu rozciąga się morfologicznie młody wylew lawy. Data ostatniej erupcji nieznana.

Uturuncu superwulkan

Naukowcy bacznie przyglądają się stratowulkanowi Uturuncu (6008 m) w południowo-zachodniej Boliwii, gdyż wulkan ten rośnie z gwałtowną szybkością (proces inflacji). Pięć lat temu naukowcy odkryli, iż obszar wokół i pod Uturuncu wzrasta nadymając się niczym balon. Proces wzrostu (inflacji) w tym rejonie trwa od 20 lat, odkąd rozpoczęły się satelitarne obserwacje. Uturuncu otaczają liczne superwulkany - wszystkie martwe od co najmniej miliona lat. Ostatnia erupcja Uturuncu miała miejsce 300 000 lat temu. Jeśli okaże się on superwulkanem to może być jednym z największych na Ziemi. Gwoli uściślenia ostatnia erupcja superwulkanu na Ziemi miała miejsce 74 000 lat temu - wówczas doszło do kolosalnej erupcji kaldery Toba na Sumatrze.

Pasja Świata - Tunupa, Chimborazo, Lagunas - Boliwia/Ekwador

Wyprawa na wulkan Tunupa w Ekwadorze. Na zdjęciu także mierzący 6267 metrów drzemiący wulkan Chimborazo oraz wedle słów Wojtka "miejsca geotermalne na południe od Salar de Uyuni".

Autor: Wojtek

http://pasjaswiata.pl

Boliwia

PAMPA LUXSAR - Obszar lawy Pampa Luxsar w południowo-zachodniej Boliwii, 23 km od granicy z Chile ma wymiary 45 x 45 km i obejmuje zakrzepłe wylewy lawy rozmaitej generacji, w tym najmłodsze holoceńskie. Starsze zerodowane stratowulkany Cerro Luxsar i Cerro Uquila otacza lawa.

Boliwia

NUEVO MUNDO - Kompleks wulkaniczny Nuevo Mundo (5438 m) znajdujący się w Andach w zachodniej Boliwii obejmuje stratowulkan, kopuły lawowe i wylewy lawy. Pliniańska erupcja Nuevo Mundo wyrzuciła popiół, który dotarł 200 km na wschód od kompleksu aż do Potosi. Miała ona miejsce zapewne przed przybyciem hiszpańskich konkwistadorów w 1533 roku.

Boliwia

LAGUNA JAYU KHOTA - Pierwotnie sklasyfikowany jako meteorytowy krater impaktowy maar Laguna Jayu Khota jest zlokalizowany na północ od Salar de Uyuni i na wschód od Salar de Coipasa. Został uformowany wskutek bazaltowo-trachyandezytowego eksplozywnego wulkanizmu. Na południowy zachód od niego znajduje się maar Nekhe Khota. Bazaltowy stożek Chiar Kkollu odnajdziemy w pobliżu.

Boliwia

TATA SABAYA - Andezytowy stratowulkan (5400 m) zlokalizowany w boliwijskich Andach (zachodnia Boliwia), na północ od Salar de Copaisa. Ze zboczy symetrycznego wulkanu schodzą młode wylewy lawy. Erupcje wulkanu w holocenie - ich produktami były wylewy lawy oraz kopuły lawowe.

Boliwia / Chile

SAIRECABUR - Wulkaniczny łańcuch (grupa) Sairecabur znajduje się na granicy Boliwii i Chile. Składa się z czterech andezytowo-dacytowych stratowulkanów: Cerro Sairecabur (5971 m), Curiquinca (5722 m), Escalante (5819 m) i Cerro Colorado (5728 m). Cerro Sairecabur posiada na wysokości 5525 metrów teleskop Receiver Lab Telescope. Nieco starszy od Sairecabur wulkan Escalante posiada z kolei jezioro kraterowe i młode wylewy lawy na zboczach. Kopalnia siarki znajduje się na północnej stronie Sairecabur. Brak danych o erupcjach wulkanów w czasach historycznych.

Boliwia

NEVADO SAJAMA - Najwyższym szczytem Boliwii jest wygasły andezytowy stratowulkan Nevado Sajama o wysokości 6582 metrów, który znajduje się na zachodzie kraju, 16-24 km od granicy z Chile. Aktywność w holocenie.

Boliwia

CHASCON - Kopuła lawowa Cerro Chascon o wysokości 5125 metrów jest położona w południowej Boliwii. Brak danych o jej erupcjach. Uformowały ją wylewy gęstej lawy.