Obłok pary nad wulkanem Tongariro

28 lipca 2014 roku nad wulkanem Tongariro (Nowa Zelandia) zaobserwowano obłok pary sięgający wysokości 1 km. Nie ma jednak powodów do niepokoju. Od czasu erupcji w sierpniu 2012 roku wulkan Tongariro drzemie. Para natomiast odnosi się do fenomenu meteorologicznego. Obecnie mamy zimę w Nowej Zelandii, wczoraj był dzień bezwietrzny. Pogoda jest tam raczej zimna, stąd też obłok pary z krateru Te Maari stał się widoczny z powodu kondensacji. Obłoki pary na Vulcano, Tongariro czy Wezuwiuszu zanikają gdy temperatura robi się cieplejsza, a powietrze suchsze.

Nishinoshima wciąż rośnie. Trwa intensywna aktywność stromboliska wulkanu wyrzucająca obłoki popiołu i bomby wulkaniczne. W miejscu centralnego otworu erupcyjnego wyrósł stożek. Aktywne wylewy lawy ciągle powiększają wyspę, zwłaszcza w kierunku wschodnim. Tam dodany został w ciągu zaledwie jednego miesiąca skrawek lądu o szerokości dochodzącej do 250 metrów. Nowy efuzywny otwór erupcyjny (być może efemeryczny) zlokalizowano w pobliżu wybrzeża.

Wczoraj 28 lipca 2014 roku kamczacki wulkan Zhupanovsky (Żupanowski) wyemitował obłok popiołu sięgający wysokości 8 km. Ostatnio wzrosła też ekstruzja lawy z rzadko odwiedzanego i badanego indonezyjskiego wulkanu Ibu.

26 lipca wieczorem wulkanem Reventador w Ekwadorze targnęła eksplozja, która wygenerowała spływ pirokalstyczny na południowo-zachodnim zboczu wulkanu docierający na odległość prawie 1 km. Aktywność erupcyjna wulkanu obecnie umiarkowana.

Etna i Karangetang

Rankiem 25 lipca nowy otwór erupcyjny otworzył się obok szczeliny erupcyjnej (aktywnej od 5 lipca) na wschodnim stoku Południowo-Wschodniego Krateru. Jest on zlokalizowany 150-200 metrów od poprzedniego. Targają nim eksplozje strombolijskie (ale jak dotąd bez wylewu lawy), aktywne strombolijsko pozostają także dwa otwory erupcyjne wzdłuż szczeliny. W ciągu minionych dni New SE Crater sporadycznie emitował obłoki gazu i popiołu.

Indonezyjski wulkan Karangetang znajdujący się na wyspie Siau wybuchł 19 lipca generując obłok erupcyjny sięgający wysokości 2 km. Od roku 1675 Karangetang wybuchał 41 razy. Poza tym globalna aktywność wulkaniczna bardzo umiarkowana.

Jeszcze o wielkim osuwisku z wulkanu Askja. Ścieżki wokół jeziora pozostaną zamknięte do odwołania z powodu zmian spowodowanych przez tsunami. Nie wiadomo co było przyczyną zejścia osuwiska - podmokła gleba czy może aktywność hydrotermalna wulkanu. W latach 1902-60 (dokładna data nieznana) doszło na Askja do podobnego osuwiska. Średnica osuwiska z 22 kwietnia 50 milionów metrów sześciennych, szerokość wierzchołka osuwiska 700 metrów. Czekam na więcej informacji.

Osuwisko z wulkanu Askja

21 lipca około północy duże osuwisko (szacunkowo kawał skały o szerokości 1 km) zeszło z wulkanu Askja do jeziora Öskju­vatn i uformowało falę powodziową o szacowanej wysokości około 30 metrów (a w zasadzie cztery). Fala dotarła na drugą stronę jeziora, przelała się przez jego krawędź, sporo wody z fali powodziowej dostało się do krateru Víti (po islandzku Piekło). Osuwisko miała miejsce w południowej części jeziora kraterowego Öskju­vatn. Po zejściu osuwiska miały miejsce harmoniczne drgania, zaobserwowano też obłok pary bądź pyłu. Wczesne szacunki wskazują, iż poziom wody w jeziorze podniósł się o 2 metry. W związku z tym wszelkie drogi do wulkanu Askja zostały zamknięte. Istnieje ryzyko zejścia kolejnych osuwisk. Nie wolno się do jeziora kraterowego zbliżać do odwołania. Zdjęcie z powietrza przedstawia skutki osuwiska o szerokości 1 km. Destabilizacja gruntu miała miejsce na długo przed osuwiskiem, ale ciepła pogoda w lipcu 2014 roku na tym obszarze znacznie przyśpieszyła ów proces.

http://www.mbl.is/frettir/innlent/2014/07/23/vigalegur_mokkur_steig_til_himins/

Energia geotermalna na Montserrat oraz chłodzenie Ziemi przez wulkany

Częściowo zniszczona przez aktywność erupcyjną wulkanu Soufriere Hills karaibska wyspa Montserrat staje się idealnym miejscem dla wykorzystywania odnawialnej i niskoemisyjnej energii geotermalnej. Jak wiadomo z dobrodziejstw energii geotermalnej można jedynie korzystać w miejscach o specyficznej geologii. Na Montserrat roztopiona gorąca magma dociera do płytkich głębokości podgrzewając wodę geotermalną. Warto dodać, iż projekt geotermalnych wierceń na Montserrat objął technologie takie jak sondowanie magnetotelluryczne czy tomografię sejsmiczną w celu wykreowania podpowierzchniowych map. Pomiędzy marcem a wrześniem 2013 Iceland Drilling Company wywierciła dwie studnie geotermalne do głębokości odpowiednio 2300 i 2900 metrów. Rezultaty owych wierceń wskazują, iż wypływająca ze studni ciecz wygeneruje moc większą niż niezbędna dla 5000 mieszkańców wyspy. A to z kolei oznacza że elektrownia geotermalna uwolni wyspiarzy od korzystania z elektryczności pochodzącej z kosztownych generatorów dieslowskich. Gwadelupa korzysta już z dobrodziejstw energetyki geotermalnej, aspiracje geotermalne mają też Dominika oraz Saint Kitts i Nevis.

Powszechnie wiadomo iż erupcje wulkaniczne emitują SO2 do stratosfery. Tam SO2 przekształca się w aerozole siarkowe, a te maluteńkie cząsteczki odbijają promienie słoneczne przyczyniając się do ochłodzenia Ziemi. Naukowcy zbadali koncentrację siarczanów w 26 rdzeniach lodowych pochodzących z 19 lokalizacji na Antarktydzie i obejmujących okres 2000 lat historii naszej planety. Uzyskane dane porównali z danymi pochodzącymi z badań rdzeni lodowych na Grenlandii, aby wykazać czy najsilniejsze erupcje wulkaniczne miały efekt globalny. Poza wykryciem kilku potężnych i dotąd nieznanych erupcji wulkanów sprzed roku 500 łącznie zidentyfikowali 116 erupcji wulkanicznych, w tym potężne erupcje Tambora (1815), Kuwae (1458) i Rinjani (1257). Ta ostatnia erupcja mogła zapoczątkować okres tzw. Małej Epoki Lodowcowej, który trwał mniej więcej do roku 1850. Jednak dwie największe erupcje tropikalne, czyli wspomniane Kuwae i Rinjani naniosły o 30-35 procent mniej siarczanów niż dotychczas wykalkulowano.

A co u wulkanów? Popocatépetl (Meksyk) - sporadyczne niewielkie eksplozje, żarzenie się krateru w nocy, obłok odgazowania sięgający wysokości 1 km. Dukono (Halmahera, Indonezja) - silne eksplozje z gęstymi chmurami popiołu sięgającymi wysokości 2-3 km. Ubinas (Peru) - niemal ciągłe emisje niskich chmur popiołu i pary. Katla (Islandia) - 15 lipca nowy rój trzęsień ziemi pod wulkanem, najsilniejsze o magnitudzie 3.1.

Topienie się asfaltu w Yellowstone i promieniowanie UV na Licancabur

Zamknięta została droga w Parku Narodowym Yellowstone z powodu topienia się asfaltu wskutek żaru z sąsiadujących obszarów termalnych. Owa malownicza droga znajduje się pomiędzy gejzerem Old Faithful a skrzyżowaniem Madison w Lower Geyser Basin. Nie wiadomo kiedy zostanie otworzona na nowo. Oczywiście pojawiły się plotki, że wkrótce dojdzie do przebudzenia superwulkanu. Naukowcy niedawno stwierdzili, iż kaldera Yellowstone jest 2.5 razy większa niż wcześniej przewidywano. Dwie jej erupcje miały miejsce 2.1 i 1.3 miliona lat temu. Jedna z teorii mówi, że kaldera wybucha co 700 000 lat, ale do jej weryfikacji potrzeba więcej danych (Hekla też ostatnio miała cykl erupcyjny co 9-10 lat, a nadal milczy). Prawdopodobieństwo erupcji Yellowstone w najbliższym czasie wydaje mi się BARDZO małe.

EDIT: Uszkodzona droga Firehole Lake Drive została czasowo naprawiona i otwarta dla ruchu samochodowego.

Według kilku naukowych raportów badacze zmierzyli w Boliwijskich Andach największy poziom promienia ultrafioletowego na Ziemi. Dozymetry zostały umieszczone na wulkanie Licancabur (5917 m) i w Laguna Blanca (4340 m), a pomiary zostały dokonane w południowej hemisferze latem 2003 i 2004 roku. Kombinacja Słońca w zenicie i duże wysokości nad poziomem morza owych miejsc powoduje wysokie poziomy promieniowania z powodu niskiej warstwy ozonu w takowych lokalizacjach. Już wskaźnik UV 11 jest ekstremalny (na plażach gdy słońce mocno grzeje wskaźnik UV wynosi 8-9 i jest intensywny na tyle, żeby chronić skórę), a 29 grudnia 2003 roku naukowcy zmierzyli na Licancabur wskaźnik 43! Przeciętny wskaźnik UV w owych lokalizacjach wyniósł 26. Taka drastyczna zmienność UV może mieć związek z uszczupleniem ozonu wskutek zwiększenia aerozoli spowodowanego przez sezonowe burze i pożary w okolicy. Na dwa tygodnie przed pomiarem najwyższego wskaźnika UV na Słońcu miał też miejsce intensywny rozbłysk słoneczny. Okres niestabilności solarnej może zatem wpłynąć na drastyczne skoki UV. Cząsteczki pochodzące z rozbłysków słonecznych wpływają na chemię ziemskiej atmosfery i mogą redukować ozonosferę. Wysoka ekspozycja na UV-B negatywnie wpływa na ziemską biosferę prowadząc m.in. do uszkodzeń DNA.

Tymczasem raz jeszcze zachęcam do odwiedzin: http://volcanic-landscapes.blogspot.com/

Stromboli, Zhupanovsky i Sinabung

Dzisiejszego ranka ze zbocza wulkanu Sinabung zszedł niewielki spływ piroklastyczny. Powód? Umiarkowane zapadnięcie się górnej części ciągle aktywnego płata lepkiej lawy.

Dzisiejszego ranka nowe emisje popiołu i SO2 z kamczackiego wulkanu Zhupanovsky (Żupanowski) sięgające wysokości 6 km.

Dwa wylewy lawy miały miejsce wczorajszego wieczoru i dzisiejszego ranka z północno-wschodniego otworu erupcyjnego wulkanu Stromboli. Spłynęły górną częścią Sciara del Fuoco i zatrzymały się.

Zachęcam do odwiedzin mojego nowego bloga. Powoli dochodzę do końca zdjęć z moich wulkanicznych wypraw. Co prawda niektóre pojawiły się już na tym blogu, ale generalnie w niewielkiej ilości. Dziś dokończę Islandię i pewnie zacznę Santorini. Etnę, Stromboli i Vulcano planuję na następny rok.

http://volcanic-landscapes.blogspot.com/

Poziom niepewności dla islandzkiego wulkanu Katla

W związku z utrzymującą się od kilku dni aktywnością sejsmiczną pod islandzkim podlodowcowym wulkanem Katla 8 lipca 2014 roku wulkan objęto poziomem niepewności. Niebezpieczne obszary to przede wszystkim glacjalne rzeki wypływające z wulkanu ze względu na koncentrację niebezpiecznych toksycznych gazów z lodowca Mýrdalsjökull. Nie wolno zatrzymywać się przy rzece glacjalnej Múlakvísl oraz innych rzekach glacjalnych. Jeśli dojdzie do powodzi glacjalnej to nastąpi ona bez ostrzeżenia. Turyści na tym obszarze muszą mieć włączone telefony komórkowe, aby w razie zagrożenia przyszedł do nich SMS od właściwych służb ratowniczych. Najsilniejsze trzęsienie ziemi w ciągu ostatniej doby: magnituda 3.0, brak harmonicznych drgań. Nie wiadomo czy dojdzie do erupcji wulkanu, ale takie ryzyko należy wziąć pod uwagę. W czasie umiarkowanej erupcji wulkanu Katla w lipcu 2011 roku również doszło do umiarkowanego roju trzęsień ziemi, który rozpoczął się z grubsza na miesiąc przed wspomnianym wybuchem.

Nowy blog wulkaniczny...

...a w zasadzie fotoblog dokumentujący kilka moich wypraw na wulkany. Postanowiłem go pisać po angielsku, aby dotrzeć do wielbicieli wulkanów z zagranicy. Zdjęć mam pod dostatkiem, ale nową wyprawę na wulkany zapewne przedsięwezmę dopiero po Nowym Roku. Marzy mi się Beerenberg na Jan Mayen. Volcanic Landscapes (Wulkaniczne Krajobrazy) na pewno nie będzie aktualizowany regularnie jak Wulkany Świata - wszystko zależy od tego czy gdzieś w przyszłości pojadę i będę miał w miarę dobre zdjęcia. Ale też nie jest to moim celem. Wulkany Świata mają pierwszeństwo. Co do Volcanic Landscapes to postaram się wrzucić wszystkie moje zdjęcia do końca lipca... a potem blog przez pewien czas będzie leżał odłogiem... dopóty dopóki znowu gdzieś nie wyjadę na wulkany. :-)

Link: http://volcanic-landscapes.blogspot.com/

Z ważniejszych niusów trwa erupcja wulkanu Nyamuragira w Kongo w formie jeziora lawy w centralnej kalderze wulkanu. Brak wylewów lawy na zboczu ogromnego wulkanu. Aktywność eksplozywna kamczackiego wulkanu Szywiełucz z chmurą popiołu sięgającą wysokości 8 km oraz japońskiego wulkanu Sakurajima (6 eksplozji w ciągu minionych 48 godzin, chmury popiołu sięgają wysokości 3.6 km). Na zdjęciu KVERT erupcja Szywiełucz w dniu 12 maja 2014.

Narodziny i śmierć wysepki Ferdinandea

Lato 1831 roku przyniosło zaskakujące wieści. 28 czerwca 1831 roku seria trzęsień ziemi miała miejsce na zachodnim krańcu Sycylii, w ciągu następnych dni wystąpiły kolejne wstrząsy. 4 lipca mieszkańcy miasteczka Scaccia wyczuli wstrętny odór siarki, natomiast 13 lipca mieszkańcy St.Domenico zobaczyli ciemny obłok w oddali (30 km na południe od sycylijskiego wybrzeża) - co ciekawe wychodzący z morza. Czyżby jakaś łódź się zapaliła? Jednak kapitan przepływającego statku miał inny pomysł, gdyż zauważył, że woda w tamtym miejscu wrze. Padła sugestia o obecności morskiego potwora. Dlaczego zatem wyławiane z wody masy n śniętych ryb były nietknięte?

17 lipca w pobliżu Sycylii pojawiła się wyspa uformowana przez podmorską erupcję wulkaniczną. W ciągu następnego tygodnia wysepka powiększyła czterokrotnie swoje rozmiary za sprawą efuzji lawy. Miała dwie wierzchołki, a nawet dwa małe jeziorka (jedno czerwone, drugie żółte). Kilka krajów europejskich zaczęło łapczywie na nią spoglądać. Pierwszy na świeżo uformowanej wyspie pojawił się sycylijski urzędnik, który przypłynął do niej pożyczoną łodzią rybacką. Jego twierdzenie, że wysepka należy od Sycylii nikogo jednak nie przekonało. Na początku sierpnia do wyspy dopłynął brytyjski okręt "HMS St.Vincent". Załoga statku dostała się na wyspę i zatknęła na lądzie brytyjską flagę. Nadano jej nazwę Graham Land na część komandora Sir Jamesa Grahama. Sycylia nie pozostała dłużna... zaanektowała wyspę za pomocą załogi korwety "Etna" i nazwała ją Ferdinandea na cześć króla Ferdynanda II. Pod koniec września na wyspę trafił francuski geolog Constant Prévost i ogłosił ją wyspą francuską nazywając Île Julia. Także Hiszpanie mieli chrapkę na nowy ląd i głośno się go domagali. Zaciekła dysputa trwała podsycana przez europejskie gazety. Żadna ze stron (Sycylia, Hiszpania, Wielka Brytania i Francja) nie zamierzała ustąpić. W połowie grudnia 1831 roku na Ferdinandeę udała się grupa badaczy z Sycylii... i w miejscu położenia wysepki nie zastali nic. Ferdinandea zniknęła. Wody Morza Śródziemnego zabrały ją z powrotem. Luźna tefra jest materiałem bardzo wrażliwym na morską erozję. Ferdinandea miała średnicę 4.8 km i wysokość 63 metrów, ale morzu wystarczyło zaledwie pół roku, by ją zabrać. Podmorski grzbiet nazwany został przez Brytyjczyków Graham Bank. Wierzchołek Ferdinandea znajduje się obecnie 8 metrów pod powierzchnią wód Morza Śródziemnego. Podmorski wulkan Empedocles od 1831 roku drzemie, ale w przyszłości może za sprawą potencjalnej erupcji uformować kolejną wyspową efemerydę.

Japońska Nishinoshima zapewne wciąż wykazuje aktywność erupcyjną, natomiast ciekawi mnie czy uformowana przez erupcję Jebel Zubair w Jemenie nowa wysepka istnieje jeszcze?

Ambang i Tacaná

Możliwość pobudki dwóch mniej znanych wulkanów:
- Tacaná (Meksyk/Gwatemala) - 3 lipca notowane płytkie trzęsienia ziemi pod tym wulkanem z czego najsilniejsze o magnitudzie 5.0 pod wschodnim zboczem Tacaná na głębokości 5 km. Brak aktywności powierzchniowej.
- Ambang (Sulawesi, Indonezja) - objęcie drugim stopniem alarmu wulkanu Ambang z uwagi na rój trzęsień ziemi, który rozpoczął się pod wulkanem 3 lipca. Łącznie miały miejsce wczoraj 62 wulkaniczne wstrząsy. Nad wulkanem widoczny jest lekki obłok pary. W 2005 roku zaobserwowano erupcje freatyczne na Ambang (na zdjęciu).

Drugi wylew lawy ze Stromboli, którego aktywność erupcyjna jest w ostatnich dniach nader intensywna. Tym razem z północno-wschodniego otworu erupcyjnego.

3 lipca miała miejsce erupcja stożka Tavurvur znajdującego się na kalderze Rabaul (Papua Nowa Gwinea). Popiół opadł na miasto Rabaul.

Nowa erupcja wulkanu Nyamuragira

Nowa erupcja rozpoczęła się na kongijskim wulkanie Nyamuragira. Jezioro lawy pojawiło się w jamie kraterowej wewnątrz centralnej kaldery, ale póki co wylewy lawy na północnym stoku (pochodzące z bocznych otworów erupcyjnych) nie zostały zweryfikowane. Nyamuragira to duży bazaltowy wulkan tarczowy znajdującu się na północ od miasta Goma, w pobliżu granicy z Rwandą. Wybucha regularnie - jego ostatnia malownicza erupcja lawowa miała miejsce w 2012 roku. Czekam na szersze informacje i zdjęcia dysponując póki co jedynie zdjęciem NASA.

Wyczytałem, iż owo jezioro lawy mogło pojawić się w jamie kraterowej centralnej kaldery Nyamuragira już w marcu/kwietniu 2014 roku. W takim razie dlaczego nie wykryto wówczas silnych emisji SO2 wskazujących na jego obecność? Być może dlatego, że jest głęboko położone i wypełnione gazem zakłócającym radiację.

1 lipca o 6.50 rano lokalnego czasu silna eksplozja wstrząsnęła wulkanem Reventador w Ekwadorze generując gęstą kolumnę erupcyjną, która zapadła się w spływ piroklastyczny schodzący w dół zbocza wulkanu. Zarówno wcześniej jak i później miały miejsce mniejsze eksplozje.

Niewielkie eksplozje strombolijskie zostały wznowione na jawajskim wulkanie Slamet.