Drugi paroksyzm erupcyjny wulkanu Stromboli w tym roku

28 sierpnia o godzinie 12.18 lokalnego czasu nastąpił drugi paroksyzm erupcyjny wulkanu Stromboli w tym roku. Źródło eksplozji to środkowo-południowy obszar terasy kraterowej. Kolumna erupcyjna nad wulkanem sięgnęła wysokości kilku km. Bomby wulkaniczne opadły na górne wschodnie i północno-wschodnie zbocza wulkanu wzniecając szereg pożarów wegetacji. Wygenerowany został spływ piroklastyczny (a w zasadzie dwa, które wymieszały się ze sobą blisko brzegu), który pomknął w dół Sciara del Fuoco, po czym dotarł aż do morza. Wierzchołek wulkanu jest obecnie zamknięty dla turystów co spowodowało że zapewne nie ma rannych ani zabitych. W Scari miał miejsce opad lapilli (wschodnia strona wyspy).

Oszacowana wysokość kolumny erupcyjnej: 4 km. Nie zanosi się że części szczytowe wulkanu zostaną prędko otwarte dla turystów chcących z przewodnikami zobaczyć aktywność strombolijską na żywo. Nikt nie spodziewał się tego paroksyzmu erupcyjnego. Aktywność erupcyjna była intensywna w północno-wschodniej części obszaru wierzchołka Stromboli w nocy przed paroksyzmem.

Po paroksyzmie erupcyjnym Sciara del Fuoco zaczął płynąć wylew lawy.

Dla przypomnienia poprzedni paroksyzm erupcyjny Stromboli miał miejsce 3 lipca 2019 roku i jego wyniku zginął 35-letni Włoch Massimo Imbesi z Milazzo. Wówczas bomby wulkaniczne opadły na południowe i zachodnie zbocza wulkanu - ponad wioską Ginostra.

Więcej szczegółów wieczorem. Zdj. Marta Lamberti, Gabriele Lopatriello Meteo.

25 sierpnia miała miejsce niewielka erupcja wulkanu Asama w Japonii generująca obłok popiołu o wysokości 600 metrów.

Dwa paroksyzmy wulkanu Stromboli już za nami (3 lipca, 28 sierpnia). Czy w tym roku będą kolejne? Całkiem prawdopodobne.

Pumeksowa tratwa z erupcji podmorskiej w Tonga i Wielka Rafa Barierowa

7 sierpnia 2019 roku doszło do erupcji podmorskiej blisko wyspy Fonualei w archipelagu Tonga. W jej wyniku powstała wielka tratwa pumeksu o powierzchni 150 km kwadratowych przez którą przepłynął 15 sierpnia katamaran płynący do Fidżi. Owa pumeksowa tratwa zmierza powoli w kierunku Australii i być może przyczyni się do polepszenia stanu Wielkiej Rafy Barierowej. To pływający ekosystem, który z czasem zasiedlą koralowce, ślimaki czy kraby. Wskutek zmian klimatycznych Wielka Rafa Barierowa umiera wskutek masowego blaknięcia. I tutaj warto dodać że rafy koralowe są niezwykle istotne dla morskich ekosystemów, gdyż tworzą habitat dla wielu ryb oraz stanową zabezpieczenie przed sztormami.

Od kilku dni biały obłok pary unosi się nad górą Cerro Bonito (a w zasadzie nad wzgórzem Los Hornitos) w Hondurasie (na zdj.). Nie do końca wiadomo dlaczego. Wykluczona została hipoteza pożaru lasu oraz aktywności wulkanicznej. Być może zatem chodzi o przejaw aktywności hydrotermalnej. Teren jest bardzo trudny do zbadania. Czekam na dalsze informacje od naukowców.

Nieczęste eksplozje (przypuszczalnie freatyczne) mają miejsce z jeziora kraterowego wulkanu Anak Krakatau, Indonezja np. rankiem 22 sierpnia 2019 roku. 27 sierpnia 2019 roku o godzinie 18.09 lokalnego czasu spływ piroklastyczny schodzi z jawajskiego wulkanu Merapi i dociera na odległość 2 km.

Tytułem dzisiejszej kolejnej już rocznicy.

Rankiem 27 sierpnia 1883 roku wulkanem Krakatau targają trzy potężne eksplozje. W trakcie godzin porannych 30-40 metrowe fale tsunami uderzają w wybrzeża Sumatry i Jawy zabijając 32 000 osób, przyczyną śmierci 4400 osób są spływy piroklastyczne. Eksplozje Krakatau były słyszane w odległości 4653 km na wyspie Rodriguez (Ocean Indyjski). Dwumetrowa fala tsunami została zarejestrowana w Auckland na Nowej Zelandii (7767 km od wulkanu). Powstała ogromna tratwa pumeksu, która we wrześniu 1884 roku dotarła do Durbanu w RPA. Dwie trzecie wyspy zostało zniszczone, w tym wulkaniczne stożki Perboewatan i Danan. Pozostała jedynie południowa część stożka Rakata.

W grudniu 1927 roku narodził się wspomniany już powyżej wulkan Anak Krakatau.

Karymsky, Piton de la Fournaise i Popocatepetl

Garść wulkanicznych niusów.

- Karymsky (Kamczatka, Rosja) - Intensyfikacja aktywności erupcyjnej kamczackiego wulkanu w ostatnich dniach. Emisje popiołu sięgające wysokości 3-5 km. Zdj. wulkanologa Dmitry Melnikova.

- Piton de la Fournaise (Reunion) - Rankiem 15 sierpnia 2019 roku doszło do pauzy erupcji lawowej. O godzinie 8.30 lokalnego czasu erupcja lawowa uległa wznowieniu. Lawa wciąż płynie ze szczeliny erupcyjnej znajdującej się na wysokości 1500 metrów. Czoło wylewu lawy znajduje się w odległości 2 km od drogi. Lawa przecięła ją w trakcie erupcji w 2007 roku, ale nie sądzę że stanie się to także tym razem. Wygląda na to że 15 sierpnia o godzinie 22.00 lokalnego czasu erupcja znowu ustała.

- Etna (Sycylia, Włochy) - Emisje popiołu z NE Crater w dniu 15 sierpnia 2019 roku. Kilka dni temu część krateru NE Crater zapadła się.

- Popocatepetl (Meksyk) - Regularne umiarkowane bądź silne eksplozje, którym towarzyszą kolumny erupcyjne o wysokości kilku kilometrów oraz wyrzut bloków skalnych i rozżarzonego materiału na odległość 1 km od krateru.

- Nevados de Chillan (Chile) - Eksplozje generujące obłoki popiołu o wysokości 700-800 metrów ponad krater Nicanor.

Opadł poziom jeziora lawy wulkanu Nyiragongo w Kongo. Jezioro nie jest już widoczne w nocy.

Około 8 sierpnia 2019 roku doszło do erupcji nienazwanego podmorskiego wulkanu znajdującego się pomiędzy wyspami Late a Toku w Tonga. Erupcja wygenerowała tratwę pumeksu dostrzeżoną m.in. przez załogę jachtu płynącego z Bora Bora do Fidżi. Prawdopodobna lokalizacja to nienazwany podmorski wulkan, który wybuchł po raz ostatni we wrześniu 2001 roku.

Czwarta erupcja lawowa wulkanu Piton de la Fournaise w tym roku

Wczesnym rankiem 11 sierpnia 2019 roku rozpoczął się kryzys sejsmiczny, któremu towarzyszyła nagła deformacja gruntu, co oznaczało zbliżanie się magmy ku powierzchni. Zamknięto dostęp do górnych części Enclos Fouqué. Erupcja rozpoczęła się o godzinie 18 czasu paryskiego na obszarze Grandes Pentes w południowo-wschodniej części wulkanu Piton de la Fournaise. Gęsta mgła uniemożliwia obserwowanie wylewów lawy. Gdy się nieco wypogodziło widoczne były dwa wylewy lawy w Grandes Pentes - jeden z nich zlokalizowany na wysokości 1500 metrów blisko krateru Bonnet jest nadal aktywny. Na zdj. OVPF, 13 sierpnia 2019.

Pod pokrywą lodową Grenlandii naukowcy z Lancaster University i Sheffield University odkryli 54 jeziora sub-glacjalne, z których zidentyfikowano na razie cztery. W porównaniu do podlodowych jezior Antarktydy takich jak Wostok (długość 250 km) jeziora grenlandzkie są małe (największe osiąga długość 6 km). Jeziora te znajdują się zazwyczaj na krawędzi pokrywy lodowej pod stabilnym i wolnym lodem. Gdyby wskutek ocieplenia klimatu stopiła się cała pokrywa lodowa Grenlandii poziom oceanów podniósł by się o około 7 metrów. Od początku XXI wieku topnienie grenlandzkiej lodowej znacznie przyśpieszyło - podobnie zresztą jak topnienie lodowców na Ziemi.

Na zdj. z 8 sierpnia 2019 roku otoczone wąwozami i warstwą świeżego popiołu oraz ulegające odgazowaniu jezioro kraterowe wulkanu Anak Krakatau, autor: Jean-Michel Mestdagh.

Stawy wody odkryte na dnie krateru Halema’uma’u wulkanu Kilauea

Pod koniec lipca 2019 roku naukowcy z HVO odkryli na dnie krateru Halema’uma’u wulkanu tarczowego Kilauea trzy stawy wody podgrzane do temperatury 70 stopni C. Może to sygnalizować przyszłe bardziej eksplozywne erupcje hawajskiego wulkanu, gdyż tym skutkuje interakcja wody i magmy. Dla przypomnienia erupcja eksplozywna wulkanu Kilauea w 1790 roku uśmierciła ponad 400 osób generując spływy piroklastyczne. Do eksplozywnych erupcji hawajskiego wulkanu doszło także w 1924 roku (1 ofiara śmiertelna z 18 maja 1924 r). Zdj. P. Patrick/ USGS.

Silna aktywność sejsmiczna wulkanu Ubinas w Peru wskazuje na zbliżanie się magmy ku powierzchni. Może to skutkować aktywnością eksplozywną w przyszłości. Wulkan emituje gazy wulkaniczne na wysokość 1.5 km. Silny epizod eksplozywny miał miejsce 5 sierpnia na innym peruwiańskim wulkanie - Sabancaya. Obłok erupcyjny sięgnął wysokości 9.4 km.

od 6 sierpnia 2019 roku trwa rój trzęsień ziemi na wulkanie La Soufrière (Gwadelupa) - ma on miejsce na głębokości 2.5 km pod centralną kopułą lawową wulkanu. Do ostatniej erupcji La Soufriere doszło w 1979 roku.

W czerwcu i lipcu 2019 roku fale gorąca zaatakowały grenlandzką czapę lodową. Topnieją także alpejskie lodowce - w Austrii, Szwajcarii, Francji czy Włoszech. Przykładowo w ciągu zaledwie dwóch tygodni szwajcarskie lodowce utraciły 800 milionów ton lodu. 80 km na północ od Mount Blanc utworzył się na dużej wysokości staw płynnej wody (na zdjęciu Bryana Maestre). Dwa dni wcześniej go nie było. Glacjolodzy zdają sobie sprawę z cofania się alpejskich lodowców od połowy XIX wieku, ale w ostatnich latach zanik lodu wyraźnie przyśpieszył. Przykładowo największy alpejski lodowiec Aletsch zmniejszył się od 1870 roku o 3 km. To są zmiany nieodwracalne. Jeśli emisje gazów cieplarnianych zostaną utrzymane na dzisiejszym poziomie do 2100 roku może bezpowrotnie zniknąć 90 procent objętości alpejskich lodowców. Warto zatem te zanikające lodowce dokumentować fotograficznie i filmowo.

Silna erupcja wulkanu Ulawun w Papui Nowej Gwinei

3 sierpnia 2019 roku doszło do silnej erupcji wulkanu Ulawun w Papui Nowej Gwinei. Obłok erupcyjny sięgnął stratosferycznej wysokości 16-19 km. Opad popiołu miał miejsce w pobliskich wioskach i w mieście Kimbe. Do ostatniej stratosferycznej erupcji Ulawun doszło 26 czerwca 2019 roku. Z powodu aktywności wulkanu w czasowych schronieniach nadal przebywa 7000 ewakuowanych z okolic wulkanu. Zdj. Christopher Lagisa.

Tego samego dnia doszło do dwóch niewielkich freatycznych bądź freatomagmowych eksplozji wulkanu Anak Krakatau w Indonezji. W ostatnich dniach niewielkie erupcje freatyczne miały także miejsce z krateru Kawah Ratu wulkanu Tangkuban Parahu (Jawa, Indonezja). Także sumatrzański wulkan Kerinci wyemitował obłok popiołu sięgający wysokości 4.3 km. Do erupcji freatycznej tego wulkanu doszło 31 lipca 2019 roku.

Także erupcja lawowa ekwadorskiego wulkanu Sangay nadal w toku.

7 sierpnia 2019 roku o godzinie 22.15 lokalnego czasu wulkan Asama na wyspie Honsiu, Japonia wyemitował obłok popiołu o wysokości 1.8 km. Trzeci stopień alarmu.