Wyciek asfaltu w kopalni Lettomanopello

                                                              

Lubię wyszukiwać intrygujące archiwalne fotografie geologiczne, zatem tym razem wpis nie będzie stricte poświęcony wulkanom. Specjalista od wulkanów błotnych Mark Tingay zamieścił ostatnio na X unikalne zdjęcia wycieku asfaltu ze skały, który wylał się do sztolni kopalnianej w Lettomanopello (Abruzja, Włochy) w 1956 roku. Zdjęcia niniejsze wyglądają niczym z lovecraftowskiej fantastyki naukowej/ sci-fi horroru, ale pochodzą z fascynującego artykułu Cazziniego z 2018 roku, opublikowanego przez Geological Society z Londynu. 

Bitum (asfalt) to bardzo lepka mieszanina węglowodorów pochodząca z ropy naftowej. Potrafi zastygnąć, ale generalnie nadal jest cieczą, która płynie bardzo wolno. Od czasów starożytnego Rzymu był używany jako zaprawa murarska, do uszczelniania łodzi, jako klej.

Wrzuciłem powyższe zdjęcie z trzema mężczyznami na mój fanpejdż i okazało się fajną ciekawostką/viralem. Kopalnia Lettomanopello, w której od lat 30-tych wydobywano bitum obecnie jest opuszczona.

EDIT: W Lettomanopello funkcjonowały dwie kopalnie wydobywcze asfaltu. Obie są opuszczone.

https://www.mindat.org/loc-374199.html

https://www.mindat.org/loc-374171.html

Jeziora asfaltowe znajdują się m.in. w Trynidad i Tobago (Asphalt Lake), Azerbejdżanie (Binagadi) czy w Wenezueli. 

Tuż przed świtem 2 maja 2025 roku sonda NASA Mars Odyssey sfotografowała ogromny marsjański wulkan tarczowy Arsia Mons, który wraz dwoma innymi masywnymi wulkanami formuje masyw Tharsis Montes. Zielonkawa mgiełka (poświata) na fotografii to nic innego niż marsjańska atmosfera. 

Rój trzęsień ziemi w kalderze Campi Flegrei

 

14 lutego o godzinie 23.32 lokalnego czasu trzęsienie ziemi o magnitudzie 6.0 miało miejsce blisko etiopskiego wulkanu Fentale (Oromia) uszkadzając przy okazji liczne budynki w pobliskim mieście Metehara. Długa na ponad 52 km intruzja magmowa wciąż rozciąga się pomiędzy wulkanami Fentale i Dofen. Według GeologyHub wschodnia część kaldery wulkanu Fentale mogła się zapaść o przynajmniej 8 metrów. Polecam obejrzeć jego najnowsze nagranie:

https://www.youtube.com/watch?v=vr2An2QgJVA

Od wczorajszego popołudnia trwa rój płytkich trzęsień ziemi w kalderze Campi Flegrei. W ciągu doby wystąpiło 210 trzęsień ziemi, w tym dwa o magnitudzie 3.9. Mieszkańcy Pozzuoli i okolic odczuwają te wstrząsy, boją się, niektórzy z nich nocują w samochodach. Ostatnia erupcja w kalderze miała miejsce w 1538 roku, była niewielka i uformowała stożek Monte Nuovo blisko jeziora kraterowego Averno. 

17 i 18 lutego 2025 roku szkoły w Pozzuoli będą zamknięte. 

W ostatnich dniach osłabł rój trzęsień ziemi blisko wyspy Santorini (Grecja). Trzęsień ziemi jest co prawda mniej, ale nie można wykluczyć, że rój trzęsień ziemi znowu nabierze intensywności. 

Wylew lawy z sycylijskiego wulkanu Etna dotarł już do wysokości 1850 metrów przecinając drogę Altomontana i zaczął palić niewielki las sosnowy. Do czoła wylewu lawy zaczyna docierać coraz więcej osób, zarówno turystów z autoryzowanymi przewodnikami, jak i samodzielnie. Nie należy się jednak zanadto zbliżać do czoła wycieku lawy, gdyż wskutek interakcji lawy ze śniegiem może dojść do erupcji freatycznej. Zdj. Arkadiusz Granatowski. 

https://www.facebook.com/GranatyWdrodze

Emisje popiołu mają miejsce z SE Crater wulkanu Etna. Wyciek lawy osiąga już długość 4 km. 

15 lutego br. filipiński wulkan Kanlaon wyemitował niewysoki obłok popiołu. 

Ostatnio udało mi się odnaleźć zdjęcia dwóch jeziorek (lagun) kraterowych znajdujących się w kraterze stratowulkanu Aracar (Chile/Argentyna, 6082 metry wysokości). To dla mnie cenne znalezisko, gdyż od lat chciałem potwierdzić ich istnienie. Zdj. Clube Trekking z 2022 roku. 

W partiach szczytowych innego stratowulkanu Paniri (5960 metrów wysokości) w Chile istnieją trzy niewielkie jeziorka o różnorodnej barwie. Jedno jest krwistoczerwone (podobnie jak laguna innego chilijskiego wulkanu Aguas Calientes), drugie zielonkawe, trzecie krystalicznie czyste. W 1988 roku podczas wysokogórskiego nurkowania w jednym z tych jeziorek odkryto maleńką krewetkę Brachinecta brushi. 

Oczywiście najwyżej położone jeziorka na Ziemi znajdują się w partiach szczytowych wulkanu Ojos del Salado (Chile/Argentyna). Dla przypomnienia w 2016 roku badał je nieodżałowany Grzegorz Gawlik (1980-2023), a w grudniu 2019 roku w jednym z nich (lokalizacja: 6395 metrów wysokości) zanurkował bijąc Rekord Guinnessa polski nurek Marcel Korkuś. 

Tyle informacji na dzisiaj. Zachęcam Was do kawowego bądź patronackiego wsparcia WŚ, jeśli lubicie moją aktywność popularyzatorską i możecie sobie na owo wsparcie pozwolić. Linki poniżej:

https://buycoffee.to/wulkanyswiata/

https://patronite.pl/wulkanyswiata

EDIT 18 i 19 lutego: Od 15 lutego br.  na obszarze kaldery Campi Flegrei (Pola Flegrejskie) zarejestrowano już łącznie 526 trzęsień ziemi. To długi i intensywny rój trzęsień ziemi. Nie jestem w stanie przewidzieć czy dojdzie np. do eksplozji freatycznej w kraterze Solfatara. Natomiast jestem przekonany, że w przyszłości wystąpią w CF kolejne niepokojące roje trzęsień ziemi.

Santorini (Grecja) - Stan wyjątkowy obowiązuje już na 4 wyspach: Santorini, Ios, Anafi i Amorgos. Jestem przekonany, że mamy tutaj do czynienia z interakcją procesów tektonicznych i magmatycznych. Naukowcy monitorują aktywność sejsmiczną, deformację powierzchni, emisję gazów i dane satelitarne. Dziś rano miało miejsce podmorskie trzęsienie ziemi o magnitudzie 5.1. 

19 lutego obłok popiołu o wysokości 700 metrów wyemitował sumatrzański wulkan Marapi. 

Etiopia 2024: kratery Loma i jeziorka blisko wulkanu Gada Ale

                                     

Wrzucam kilkanaście zdjęć z odkrywanej przez Tomasza wulkanicznej Etiopii (Afar) i w zasadzie od razu oddaję mu głos. Dodam tylko, że zobaczycie w tym wpisie absolutnie unikalne i odkrywcze zdjęcia miejsc geologicznych do tej pory nie odwiedzanych, tudzież bardzo rzadko odwiedzanych przez człowieka. Brawo, Tomasz Lepich, bo eksplorujesz słabo poznaną wulkaniczną Etiopię bez rozgłosu. 

Tomasz był chociażby pierwszym Europejczykiem, który wspiął się na etiopski wulkan Gada Ale:

http://wulkanyswiata.blogspot.com/2024/01/pionierskie-zdjecia-dwoch-wulkanow-w.html

"Krater w języku afarskim Kuku Maara koło jeziora Afdera - nie znalazłem o nim niestety więcej informacji, a odkąd go zobaczyłem wiedziałem, że kiedyś trzeba będzie się na niego wspiąć. No i stało się. Jest śliczny."

"Kolejne miejsce, które za mną chodziło odkąd je zobaczyłem wspinając się na wulkan Gada Ale - dwa niezwykłe jeziorka (nienzawane) w otoczeniu, które kiedyś było świadkiem wielkiej erupcji, potężne szczeliny, a w pobliżu jezioro Karum - wreszcie udało się zbliżyć do tego jeziora. W otoczeniu wulkanu Gada Ale i dwóch jezior Karum i Bakili udało się znaleźć takie cuda natury. Początkowo myślałem, że dojście do tych jezior będzie bardzo trudne, ale z drogi to około 1 h max 1.5 h trasy w zależności czy natrafi się na szczelinę, którą trzeba czasami przeskoczyć. W bonusie mamy flamingi, których próżno szukać w tej okolicy. Miejsce potencjalnie turystyczne w drodze na krater Dallol - na pewno warte zobaczenia."

"Udało się również wrócić do dwóch jeziorek kraterowych - Loma Crater (zielone i czerwone), choć to drugie zmieniło kolor. Zaobserwowałem aktywność wokół tego jeziora, coś w rodzaju pola geotermalnego. Jeziorko stało się lekko rdzawe. Ponadto bardzo chciałem uchwycić szczeliny powstałe w wyniku erupcji szczelinowych wulkanu Dabbahu, po drodze mija się duży krater."

Stromboli i Etna we Włoszech oraz Home Reef w Tonga

                                              

Dzisiaj krótka notka związana z aktywnością wulkaniczną na Ziemi i ciekawostkami związanymi z wulkanami. 

3 lipca 2024 roku o godzinie 18.46 z wulkanu Stromboli wskutek zawalenia się części aktywnego stożka hornito zszedł Sciara del Fuoco spływ piroklastyczny, który dotarł do linii brzegowej. Potem miał miejsce (po osuwisku) niewielki wyciek lawy. 

4 lipca o godzinie 16.10 lokalnego czasu z otworu szczelinowego na wysokości 700 metrów pod północnym obszarem krateru zaczął spływać Sciara del Fuoco niewielki wylew lawy, który dotarł do morza i zaczął formować małą lawową deltę. O godzinie 18.18 miał miejsce spływ piroklastyczny, który pomknął w dół Sciara del Fuoco. Wcześniej, bo o godzinie 14.11 doszło do eksplozji z południowo-zachodniego obszaru krateru. Zdj. spływu piroklastycznego ze Stromboli docierającego do morza Domenico D'Ambra.

Po godzinie 16 lokalnego czasu rozpoczął się pierwszy w tym roku paroksyzm erupcyjny wulkanu Etna z krateru Voragine. Obłok popiołu sięgnął wysokości 4.5 km. Opad lapilli miał miejsce m.in. w Zafferana Etnea, Fiumefreddo di Sicilia oraz w Katanii. W związku z zamknięciem sektora przestrzeni powietrznej B2 niektóre loty pasażerskie z lotniska w Katanii są opóźnione. W chwili gdy piszę te słowa o godzinie 23.30 czasu polskiego erupcja sycylijskiego wulkanu wciąż trwa (fontanny lawy mają miejsce z krateru Voragine). Zdj. z wioski Profetina Dagmara.

EDIT: Rankiem 5 lipca paroksyzm erupcyjny z wulkanu Etna ustał. Trwał 12 godzin.

6 lipca doszło do erupcji wulkanu błotnego Wandan (Tajwan), który znajduje się blisko świątyni. Miała miejsce emisja mułu, doszło do samozapłonu gazów.

Jak informują wulkanolodzy z AVO (Alaska Volcano Observatory) pomiędzy 15 maja a 15 czerwca w kraterze wulkanu Spurr (Alaska) pojawiło się jezioro kraterowe, prawdopodobnie wskutek niewielkiej intruzji magmy, która nie doprowadziła do wybuchu. Do erupcji Spurr doszło m.in. 18 sierpnia 1992 roku z pasożytniczego krateru Crater Peak. 

Erupcja wulkanu Home Reef (Tonga) w toku. Lawa powiększa powierzchnię najmłodszej obecnie wysepki na Ziemi. Nie wiedzę tutaj potencjału na niszczycielską erupcję a la Hunga Tonga-Hunga Ha'apai ze stycznia 2022 roku, niemniej jednak fascynują mnie nowo powstałe/powstające wyspy wulkaniczne na naszej planecie. Zdj. kapitana Mike'a Fa'asolo. 

No i zachęcam do rozważenia jednorazowego bądź okresowego wsparcia WŚ, jeśli podoba Wam się mój sposób popularyzacji wulkanów w Polsce. Z góry dziękuję, pozdrawiam i podaję linki wsparciowe.

https://buycoffee.to/wulkanyswiata

https://patronite.pl/wulkanyswiata

W czerwcu wpłynęły mi 33 kawy, a na Patronite mam obecnie 17 Patronów.

 

EDIT: W nocy 7 lipca zintensyfikowała się aktywność strombolijska w kraterze Voragine i rankiem tego samego dnia rozpoczął się drugi paroksyzm erupcyjny wulkanu Etna z wysoką kolumną popiołu i fontannami lawy. Opad popiołu miał miejsce m.in. w Milo, Giarre, Acireale i Zafferana Etnea. Tym razem międzynarodowe lotnisko w Katanii nie zostało zamknięte. 

Od razu info dla dziennikarzy piszących artykuły o aktywności erupcyjnej sycylijskiego wulkanu: te silniejsze erupcje wulkanu Etna (tzw. paroksyzmy) z jego kraterów centralnych póki co nie stwarzają zagrożenia dla ludzi ani dla okolicznych miasteczek. Miejscowi jedynie narzekają, że czeka ich dużo sprzątania.

Obecnie nowy stożek uformowany przez oba paroksyzmy erupcyjne jest prawdopodobnie najwyższym punktem Etny. Krater Bocca Nuova (zachodni krater centralny) wypełnia lawa z obu tych erupcji, wyciek lawy objął także zachodnie zbocze sycylijskiego wulkanu.  

Wyciek lawy z wulkanu Stromboli (Wyspy Liparyjskie) dociera do morza formując lawową deltę u podnóża Sciara del Fuoco.

Wyprawa Tomasza na wulkany Nikaragui część II

                                                     

Druga część galerii obejmującej tym razem dwa wulkany: San Cristobal, najwyższy wulkan Nikaragui i jeden z najaktywniejszych w tym kraju, z częstymi erupcjami eksplozywnymi oraz Cosiguina (potężna erupcja w 1835 roku, 5 w skali VEI). Ten drugi wulkan posiada przepiękne jezioro kraterowe o głębokości 500 metrów, zwane Laguna Cosiguina. Nie da się do niego zejść. Zbyt stromo.

"San Cristobal -najwyższy wulkan Nikaragui (1745 m n.p.m. )zdobyty Trudność trasy, 7,33 km polega na bardzo stromym podejściu (wzniesienie 1355 m) - takie wzniesienie trzeba pokonać no i wiatr nie pomagał."

Zdj. Tomasz Lepich, luty 2024.  

14 lutego (w Walentyki) doszło do spektakularnej erupcji japońskiego wulkanu Sakurajima, która wygenerowała obłok popiołu sięgający wysokości 4.3 km, w którym miały miejsce wulkaniczne błyskawice. Indonezyjski wulkan Ibu (Halmahera) tego samego dnia wyemitował obłok popiołu na wysokość 1.5 km.