Eksplozje wulkanu Dukono oraz wulkan Ruang na zdjęciach Remika

                                                          

Choć powoli wyprawa Remika do Indonezji dobiega końca znajomy wciąż przysyła mi zdjęcia. 10 maja udało mu się wejść na najaktywniejszy wulkan wyspy Halmahera, czyli Dukono (w stanie nieprzerwanej erupcji od 1933 roku) i być świadkiem kilku eksplozji. Najlepiej jak oddam w tym miejscu głos Remikowi: 

"Takiej grozy nie przeżyłem od lat, zaglądanie w potwornie huczący, wyrzucający kamienie i lawę krater, a potem ucieczka po zboczu przed ścigającą mnie gorącą chmurą. Takich rzeczy nie zapomnę nigdy. Droga do Dukono jest mordercza, bo po prostu nikt tam nie chodzi. Miałem dwóch gości z maczetami wycinających mi drogę w dżungli, wszystko tam ma kolce i ostre krawędzie, wyglądam dziś jak po ciężkiej walce na noże, a ciuchy musiałem nowe kupić. Ale nie ma takiego drugiego wulkanu, wierzcie mi, piekielna aktywność prawie bez chwili przerwy, jeśli gdzieś jest brama do piekła, to właśnie tu."

"Ruang. To ten wulkan eksplodował tutaj w ostatnich dniach zmuszając wszystkich mieszkańców do ucieczki, a mnie do kombinowania jak się tu dostać. Na samej wyspie nie przetrwało zasadniczo nic, choć gdy się przyjrzycie, to widać tam jakieś mniej więcej w miarę stojące domy."

13 maja o godzinie 09.12 lokalnego czasu indonezyjski wulkan Ibu (Halmahera, aktywny od 2008 roku) wyemitował obłok popiołu na wysokość 5 km.

Od 26 kwietnia rośnie nowa kopuła lawowa kamczackiego wulkanu Szywiełucz mierząc obecnie około 70 metrów wysokości. 

Trwają eksplozje wulkaniańskie wulkanu Reventador w Ekwadorze generujące obłoki popiołu sięgające wysokości 4.3 km. Aktywny pozostaje wylew lawy na północno-wschodnim zboczu.

Paroksyzm erupcyjny wulkanu Etna w nocy z 13 na 14 sierpnia

Po intensyfikacji aktywności strombolijskiej paroksyzm erupcyjny wulkanu Etna rozpoczął się 13 sierpnia 2023 roku o godzinie 18.40 czasu UTC. Miały miejsce pulsujące fontanny lawy z SE Crater, które sięgały wysokości 300-400 metrów oraz emisje popiołu. Ustały one o godzinie 03.20 czasu UTC. Ustał także wyciek lawy mający miejsce na południowo-zachodniej flance SE Crater. To był drugi paroksyzm erupcyjny wulkanu Etna w bieżącym roku. Zdj. Marco Restivo.

Osłabła aktywność lawowa (efuzywna) wulkanu Kluczewska Sopka (Kamczatka, Rosja). 

Trwa aktywność strombolijska/wulkaniańska indonezyjskiego wulkanu Lewotolo na wyspie Lembata. Obłoki popiołu sięgają wysokości 700-800 metrów. 

15 sierpnia aleucki wulkan Shishaldin wyemitował obłok popiołu o wysokości 7.6 km.

Trwają emisje popiołu z gwatemalskiego wulkanu Fuego sięgające wysokości 4.4-4.6 km.

Wulkaniańską aktywność erupcyjną wykazuje wulkan Reventador w Ekwadorze. Wysokość emisji popiołu to 4.6 km, ma miejsce wyciek lawy na jego północno-wschodniej flance.

January Weiner, January Weiner 3 "Jak powstało życie na Ziemi" (2023) - recenzja

                                                                         

W moje ręce trafiła ostatnio kolejna wyborna książka z wydawnictwa Copernicus Press Center, tym razem "Jak powstało życie na Ziemi" ekologa Januarego Weinera i bioinformatyka Januarego Weinera 3 (ojciec i syn). Można wręcz rzec, że jest to idealna propozycja dla czytelników, którym podobała się recenzowana tutaj "Ziemia" Andrew H. Knolla. W "Jak powstało życie na Ziemi" autorzy w intrygujący sposób omawiają historię powstania Ziemi i Księżyca oraz wciąż owiane tajemnicą narodziny życia na Ziemi. Mnie osobiście ogromnie intrygują mikroorganizmy ekstremofilne, które bytują w gorących źródłach wulkanicznych, pod ziemią, w podlodowych jeziorach czy wśród głębokowodnych kominów hydrotermalnych. To właśnie badania ekstremofilów służą próbie odpowiedzi na kluczowe pytanie: skąd wzięło się życie na Ziemi i w jakich biogeochemicznych warunkach wyewoluowało? Czy istnieje (tudzież istniało) życie na innych obiektach Układu Słonecznego tj. Mars, Tytan, Enceladus, Europa, Ganimedes czy Merkury? Czy życie na Ziemi pojawiło się za sprawą bombardowania kometami i meteorytami, które Ziemia przechodziła około 4 miliardy lat temu? 

Omawiane są cztery główne hipotezy dotyczące powstania życia na Ziemi, struktury DNA, RNA, aminokwasów i białek, reakcja redoks czy proces fotosyntezy, pojawiają się liczne cytaty z innych książek (np. Stanisława Lema) czy nawet filmów ("Młody Frankenstein") i seriali. Książka jest napisana w sposób przejrzysty, klarowny, widać, że autorzy starają się, by była zrozumiała, przystępna dla laika, choć zapewne nie zawsze taka jest (wymaga od czytelnika zaangażowania, zrozumienia przebiegów nierzadko trudnych procesów biochemicznych). Odnajdziemy w niej zagadnienia z zakresu ekologii, biochemii, biologii ewolucyjnej, genetyki, astrobiologii (świetny rozdział nr 8 Życie nie z tej Ziemi) czy wirusologii (zaintrygowało mnie zagadnienie gigantycznych wirusów czy wirusów istniejących wśród archeonów - muszę zagłębić temat). Od dekad naukowcy próbują rozwikłać tajemnicę powstania życia na Ziemi i nadal nic nie jest w tej materii pewne. A może kiedyś ktoś znajdzie odpowiedź posługując się przy tym coraz bardziej udoskonalaną sztuczną inteligencją? 

Polecam gorąco osobom zainteresowanym naukami przyrodniczymi. Tymczasem wracam do wulkanów. Nie dzieje się ostatnio nic znaczącego. 

29 kwietnia 2023 r. w trakcie eksplozji wulkanu Sabancaya w Peru (aktywnego od 2016 r.) zarejestrowano spływy piroklastyczne docierające na odległość 1 km.

2 maja 2023 r. o godzinie 16.18 z wulkanu Fuego w Gwatemali zszedł spływ piroklastyczny, który dotarł do kanionu Ceniza. Gorejąca chmura powstała wskutek grawitacyjnego kolapsu kolumny popiołu generowanej przez wulkan. 

Trwa aktywność strombolijska indonezyjskiego wulkanu Lewotolo. Schodzą z niego dwa wylewy lawy. 

Formuje się nowa kopuła lawowa kamczackiego wulkanu Szywiełucz. Trwa jego intensywne odgazowanie. Zdj. Jurij Demyanczuk.

Silnemu odgazowaniu ulega także japońska wyspa wulkaniczna Nishinoshima (dane z 14 kwietnia 2023 r.)

Umiarkowane bądź małe emisje popiołu mają miejsce z wulkanu Cotopaxi w Ekwadorze. 

Ciekawe czy maj przyniesie jakąś zaskakującą, tudzież silną erupcję wulkaniczną.  

EDIT: 4 maja 2023 r. intensyfikuje się aktywność erupcyjna wulkanu Fuego w Gwatemali. Z wulkanu schodzą niewielkie spływy piroklastyczne, które docierają do kanionów Las Lajas, Santa Teresa i Ceniza. Kolumna popiołu nad Fuego sięga wysokości 5.5-6 km. Zamknięta została droga RN-14 (El Rodeo). Opad popiołu miał miejsce w pobliskich społecznościach, z których ewakuowano łącznie 1054 osoby. 

5 maja 2023 r. wulkan znacznie się uspokoił. To był pierwszy paroksyzm erupcyjny Fuego w 2023 roku.

Rankiem 4 maja seria trzęsień ziemi miała miejsce w kalderze islandzkiego podlodowego wulkanu Katla, najsilniejsze o magnitudach 4.8, 4.7 i 4.5. Następnego dnia aktywność sejsmiczna w zasadzie ustała.

Ontake: święty wulkan Japończyków

                                                      

Drugi najwyższy (po Fudżi) stratowulkan Japonii Ontake mierzy 3067 metrów i uformował się w dużej mierze pogrzebanej kalderze o wymiarach 4 x 5 km. Na wierzchołku najmłodszego geologiczne stratowulkanu Ontakesan znajduje się kilka eksplozywnych kraterów.

Do pierwszej erupcji Ontake w czasach historycznych doszło 28 października 1979 roku. Kolumna pary i popiołu nad wulkanem sięgnęła wysokości 1.5 km. Opad popiołu zarejestrowano na wschodnim zboczu wulkanu. Uformowały się nowe kratery w szczelinie 300 metrów na południe od wierzchołka Ontakesan zwanego Kengamine. Szkody związane z opadem tefry odnotowano w Kaida-mura 12 km na północny wschód od Kengamine oraz w Mitake-mura 14 km na południowy zachód. Co ciekawe w miejscu erupcji z 1979 roku nie zarejestrowano wcześniej występowania wyziewów wulkanicznych (fumarol). Jeszcze w grudniu 1979 roku nowo uformowane otwory erupcyjne emitowały parę. Mulista i kwasowa woda uśmierciła ryby w rzece Otaki. Emisja pary sięgająca wysokości 100-300 metrów trwała przynajmniej do czerwca 1980 roku. 

14 września 1984 roku doszło do pierwszej tragedii związanej z japońskim wulkanem Ontake. Wskutek zapadnięcia się (kolapsu) małego grzbietu na południowym zboczu Ontake zainicjowanego pobliskim trzęsieniem ziemi o magnitudzie 6.8 w skali Richtera miały miejsce ogromne osuwisko i lahar. Potężna lawina błotna pokonała wysokość 1200 metrów i odległość 12 km w ciągu zaledwie 9 minut mknąc z prędkością 80-100 km/h rzekami Denjo i Otaki. Zwały ziemi i błota o grubości 30-50 metrów pogrzebały pobliską dolinę oraz japoński onsen (miejsce gorących źródeł przeznaczone do wypoczynku). 4 osoby zginęły na terenie onsenu, zginęło także 5 grzybiarzy. Ich ciał nigdy nie odnaleziono. Osuwiska spowodowane przez trzęsienie ziemi Nagano łącznie uśmierciły 29 osób (15 osób wciąż uchodzi za zaginione). Warto dodać, że jeszcze przed wystąpieniem trzęsienia ziemi wskutek ulewnych deszczy z Mount Ontake zeszło więcej osuwisk. 

W 1991 roku wulkan był aktywny sejsmiczne, co spowodowało emisje pary z otworów erupcyjnych powstałych wskutek erupcji freatycznej w 1979 roku. Do kolejnych rojów sejsmicznych na Ontakesan doszło m.in. w lipcu 2001 roku czy grudniu 2002 roku. Wulkan wybuchł freatycznie w marcu 2007 roku. 

Do tragicznej erupcji Ontakesan (którą już tutaj szeroko opisywałem) doszło 27 września 2014 roku o godzinie 11.52 lokalnego czasu. Wspomina o niej także zaginiony na Ontake od 7 kwietnia 2023 r. Grzegorz Gawlik w swojej książce "Projekt 100 Wulkanów" (str. 308). W owym czasie (jesień) na Ontakesan wspinało się około 300 wspinaczy. Chmura erupcyjna nad Ontakesan sięgnęła wysokości 7-10 km, a spływ piroklastyczny runął z prędkością 30-72 km/h południowo-zachodnim zboczem wulkanu docierając na odległość 3 km. Zginęli wszyscy, którzy znajdowali się na wierzchołku wulkanu (blisko górskiej chatki i innej infrastruktury alpinistycznej). Uformowały się nowe kratery w odległości 250-300 metrów na południowy wschód od kraterów z 1979 roku. Erupcja freatyczna Ontake zabiła łącznie 63 osoby (6 osób uchodzi za zaginione), 70 osób odniosło rany. Wulkan emitował popiół przynajmniej do 19 października 2014 roku. 

W akcji ratunkowej na Ontake brało udział około 500 policjantów i żołnierzy. Używali oni wykrywaczy metali i min do lokalizowania pokrytym popiołem ciał zabitych. Niektóre odnalezione ciała wciąż zaciskały w dłoniach smartfony. Do historii przeszły zdjęcia 59-letniego Izumi Noguchi, który zanim zginął na wierzchołku wulkanu zrobił kilka zdjęć unoszącej się gwałtownie chmury popiołu. Akcję poszukiwawczą utrudniały ulewne deszcze zamieniające świeży popiół w muł oraz groźba kolejnych erupcji wulkanu. Została ona wstrzymana 15 października do początku lata 2015 roku. 

Myślę, że wulkan Ontake z powodu groźnej i nieobliczalnej historii przyciągał Grega, gdyż niejednokrotnie wspominał o nim w wywiadach i książce. Jego zaginięcie nie ma co prawda nic wspólnego z erupcją wulkanu, aczkolwiek jak widać Ontake to wulkan niebezpieczny, podatny na osuwiska, lawiny błotne i śnieżne oraz nagłe erupcje freatyczne.  

Zdj. Izumi Noguchi, Asahi Shinbun. Warto zajrzeć do poniższego artykułu.

https://static.tokyo-np.co.jp/tokyo-np/archives/hold/2014/ontake/one_month_ontake_eruption.html

Wieści wulkaniczne:

22 kwietnia 2023 roku eksplozja freatyczna targnęła wulkanem Rincon de la Vieja w Kostaryce generując rozcieńczony spływ piroklastyczny, który dotarł na odległość 2 km na północnej flance wulkanu. Kolumna erupcyjna nad wulkanem sięgnęła wysokości 2.5 km.

Dzień wcześniej wulkan Sangay w Ekwadorze wyemitował popiół na wysokość 8 km. Opad popiołu miał miejsce w prowincjach Los Rios, Guayas i Chimborazo.

Książka "Sekrety wysp wulkanicznych"

23 listopada 2022 roku nakładem wydawnictwa Pascal ukaże książka mojego autorstwa "Sekrety wysp wulkanicznych", w której omawiam 97 (w praktyce jednak więcej) wysp wulkanicznych (wyspiarskich wulkanów), które uznałem za najbardziej ciekawe i fascynujące. Kocham wulkany i to jest moja pierwsza próba napisania książki o wybuchających górach. Dziękuję redaktorowi prowadzącemu Romanowi Książkowi za 'odkrycie' mnie i zaproponowanie mi jej napisania, a także wszystkim pozostałym osobom z wydawnictwa, które mi w tym pisaniu pomagały. Chciałbym, aby "Sekrety wysp wulkanicznych" zostały w pamięci oraz przyczyniły się do zwiększenia fascynacji wulkanami wśród ciekawych świata i wiedzy rodaków. W końcu zawsze o to mi chodziło! Starałem się przedstawić w tej książce jak najwięcej naukowych faktów oraz ciekawostek, choć zawsze dodaję, że nie jestem naukowcem, jedynie pasjonatem, który uwielbia wulkany i ich monitoring. Książkę możecie kupić w przedpremierowej cenie np. tutaj:

https://www.empik.com/wulkany-sekrety-wysp-wulkanicznych-bartlomiej-krawczyk,p1343451210,ksiazka-p?cq_src=google_ads&cq_cmp=18652296143&cq_term=&cq_plac=&cq_net=x&cq_plt=gp&gclid=CjwKCAjw5P2aBhAlEiwAAdY7dEVvJJbAHVMdfCpO11Uk8Vn1uxyYB5fJe7d9GBFb_VrhWjtWbsfb5xoCe14QAvD_BwE&gclsrc=aw.ds 

W ciągu ostatnich dni osłabła aktywność erupcyjna kurylskiego wulkanu Ałaid. 

Trwa formowanie się (ekstruzja) kopuły lawowej kamczackiego wulkanu Szywiełucz, któremu towarzyszą spływy piroklastyczne.

31 października miały miejsce fontanny lawy z krateru wulkanu Villarrica w Chile wyrzucające rozżarzony materiał na jego górne zbocza.

Od 23 października wulkan Cotopaxi w Ekwadorze emitował obłok pary. Także 23 października kamczacki wulkan Bezimienny wyemitował obłok popiołu o wysokości 10 km.

Od 24 października nastąpiło wznowienie słabej aktywności erupcyjnej indonezyjskiego wulkanu Anak Krakatau.

Sporadyczne emisje popiołu wciąż mają miejsce z wulkanów Kerinci (Sumatra, Indonezja) oraz Sakurajima (Kiusiu, Japonia).

Generalnie aktywność erupcyjna na świecie w ostatnich tygodniach nie była zbyt spektakularna. Ciekawe czy zmieni się to w listopadzie.

EDIT: 4 listopada miała miejsce silna erupcja wulkanu Sangay w Ekwadorze. Opad popiołu zarejestrowano w wielu miejscach dystryktu Chimborazo. Kolumna erupcyjna wzniosła się na wys. 7-11 km i była długa na 200 km, powstały spływy piroklastyczne. Zdj. IG.

Erupcja na La Palmie słabnie

Erupcja wulkanu Cumbre Vieja na La Palmie słabnie i być może zakończy się przed 2022 rokiem. Wulkanolodzy badający erupcję zarejestrowali spadek liczby i intensywności drgań wulkanicznych. Jednak mam świadomość, że z takimi prognozami należy być ostrożnym. Lawa wciąż przemieszcza się tunelami czasem przedostając się na powierzchnię i niszcząc nowe zabudowania, pola uprawne.

Ostatnio schwytano 4 osoby na zorganizowanej wycieczce w strefie wykluczenia. Grozi im kara finansowa w wysokości 30 000-60 000 euro. Nie żartuję. Dlatego między innymi nie chciałem lecieć obecnie na La Palmę, bo bez zdobycia zezwolenia nie zostałbym wpuszczony do strefy wykluczenia. A jako pasjonat (citizen scientist) na pewno bym takiego pozwolenia nie uzyskał.

W porównaniu do erupcji na La Palmie erupcja Geldingadalsgos na Islandii była otwarta i dostępna.

Na zdjęciu Emilio Morenatti stadko zdziczałych kotów w strefie wykluczenia. Zwierzęta są karmione i pojone, ale nie zostały zabrane do schronisk. 

6 grudnia po trzech dniach przerwy wznowiła się erupcja lawowa w kalderze Halemaumau wulkanu tarczowego Kilauea na Big Hawaii.

Nieznaczne emisje popiołu mają miejsce z New SE Crater wulkanu Etna na Sycylii. Wciąż jednak czekam na silniejszy paroksyzm erupcyjny, do których Etna przyzwyczaiła w tym roku.

Trwa aktywność erupcyjna wulkanu Sangay w Ekwadorze. Obłoki popiołu sięgają wysokości 7-10 km. Wylew lawy ma miejsce na północnym zboczu tego pięknego wulkanu.

Pomiędzy wrześniem a listopadem 2021 roku zarejestrowano deformację gruntu w kalderze wulkanu Okmok na Alasce. Wskazywała ona na intruzję świeżej magmy na głębokości 2-4 km pod kalderą. Ostatnia erupcja Okmok w lipcu-sierpniu 2008 roku uformowała stożek Ahmanilix w kalderze.

11 grudnia zarejestrowano emisję popiołu ze stożka North Cerberus aleuckiego wulkanu Semisopochnoi. Oszacowana wysokość kolumny popiołu to ok. 1.5 km.

Podwyższenie stopnia alarmu dla innego aleuckiego stratowulkanu nazwanego Davidof z uwagi na rój  trzęsień ziemi (najsilniejsze trzęsienie ziemi o magnitudzie 4.2). Pytanie czy ten rój ma charakter wulkaniczny czy tektoniczny.

11 grudnia bilans ofiar śmiertelnych tragicznej grudniowej erupcji wulkanu Semeru na Jawie wynosi 46. Oczywiście może jeszcze wzrosnąć.

Przy okazji podniesiony został stopień alarmu dla jednego z najgroźniejszych indonezyjskich wulkanów, czyli Awu na wyspie Sangihe ze względu na aktywność sejsmiczną.

Sporadyczne eksplozje z krateru Minamidake targają wulkanem Sakurajima (Kiusiu, Japonia).

Geldingadalsgos i Soufriere - nowe szczeliny erupcyjne i poranna erupcja

                                                              

Rankiem 13 kwietnia 2021 roku (akurat w rocznicę rozpoczęcia poprzedniej erupcji w 1979 roku) doszło do silnej erupcji eksplozywnej wulkanu Soufriere na karaibskiej wyspie Saint Vincent. Kolumna erupcyjna nad wulkanem sięgnęła wysokości 10-11 km. Obecnie eksplozje karaibskiego wulkanu mają miejsce rzadziej, ale są intensywne i generują spływy piroklastyczne na południowych i zachodnich zboczach. Zdj. Tivonne Howe, Richard Robertson.

Dwie nowe szczeliny erupcyjne otworzyły się w miejscu erupcji Gedlingadalsgos na Islandii. Takie ryzyko otwarcia się nowych pęknięć emitujących lawę zawsze istnieje. Wszystkie sześć szczelin należy do systemu tej samej dajki. 

Dzisiaj doszło także do emisji popiołu na wysokość 2.5 km z ekwadorskiego wulkanu Sangay. Opad popiołu odnotowano w Guayaquil. 

Erupcja szczelinowa wulkanu Piton de la Fournaise wciąż toku. Główny otwór erupcyjny generuje fontanny lawy o wysokości 20-60 metrów. Wylew lawy porusza się bardzo powoli w kierunku Grand-Brûlé.

Dziesiąty paroksyzm erupcyjny wulkanu Etna

Rankiem 7 marca 2021 roku wulkanem Etna targnął dziesiąty już w tym roku paroksyzm erupcyjny z New SE Crater. Obejmował on fontanny lawy sięgające wysokości setek metrów, wysoki obłok erupcyjny oraz przynajmniej dwa strumienie lawy schodzące do Valle del Bove. Imponująca kolumna erupcyjna nad Etną sięgnęła wysokości 10 km, opad popiołu i lapilli miał miejsce m.in. w Giarre (wschodnia część wulkanu). Kilka samochodów zostało uszkodzonych. Ten paroksyzm był gwałtowny i najkrótszy z dotychczasowych, gdyż trwał zaledwie 20 minut. Zdj. Fernando Famiani.

6 marca 2021 roku doszło do intensywnej emisji popiołu z wulkanu Sangay w Ekwadorze. Kolumna erupcyjna nad wulkanem sięgnęła wysokości 12.2 km. Na 18 godzin zamknięte zostało lotnisko w Guayaquil. Opad popiołu miał miejsce na uprawy, zwierzęta hodowlane i miasteczka w strefach Chimborazo, Bolívar, Guayas i Cañar. Zdj. El Universo.

Silna erupcja wulkanu Sangay w Ekwadorze

20 września o godzinie 04:20 lokalnego czasu doszło do silnej erupcji wulkanu Sangay w Ekwadorze, która wygenerowała obłok popiołu o wysokości 12 km. Intensywny opad popiołu miał miejsce w prowincjach Chimborazo (Guamote, Alausí, Chunchi, Pallatanga i Cumandá), Bolíviar (Chillanes, San Miguel) i Guayas (Bucay i Alfredo Baquerizo Moreno). O skali erupcji świadczy fakt, iż normalnie kolumny erupcyjne nad Sangay sięgają wysokości 1-3 km. Tą erupcję można śmiało uznać za paroksyzm erupcyjny wulkanu Sangay. Opad popiołu miał miejsce w prowincjach Chimborazo, Bolívar, Guayas Los Ríos, Santa Elena i Manabi. W konfluencji rzek Volcán i Upano znalazły się znaczne depozyty popiołu.

https://www.teleamazonas.com/2020/09/intensa-caida-de-ceniza-del-volcan-sangay-llego-a-diferentes-provincias-del-pais/

Małe emisje popiołu mają miejsce z jawajskiego wulkanu Raung.

Telica, Azuma-kofuji i Ebeko

Trochę wieści wulkanicznych z całego świata.

- Azuma-kofuji (Japonia, Honsiu) - 23 lipca 2020 roku wokół krateru Oana zaobserwowano płonący na niebiesko dwutlenek siarki (SO2). Taki fenomen można też zaobserwować w kraterze jawajskiego wulkanu Ijen i został tam dobrze udokumentowany.

Od dwóch tygodni ma miejsce nasilenie aktywności erupcyjnej wulkanu Revenatdor w Ekwadorze obejmujące nieomal ciągłe erupcje eksplozywne i spływy piroklastyczne. To obecnie (obok Sangay) najaktywniejszy wulkan w Ekwadorze. Emisje popiołu na wysokość 7 km mają także miejsce z wulkanu Sabancaya w Peru.

21 lipca miała miejsca eksplozywna erupcja kolumbijskiego wulkanu Nevado Del Ruiz, która wygenerowała obłok popiołu o wysokości około 6.1 km.

20 lipca doszło do niewielkich emisji popiołu z wulkanu Telica w Nikaragui (na zdjęciu). To w zasadzie jedyna nowość w tym miesiącu.

Trwają emisje popiołu z kurylskiego wulkanu Ebeko znajdującego się na wyspie Paramuszyr. Obłoki popiołu sięgają wysokości 3 km ponad aktywny krater i są doskonale widoczne z Siewiero-Kurylska.

Aktywność wulkaniczna w tym roku jest raczej spokojna. Ba, uważam że 2020 rok jest w tej materii najspokojniejszy od momentu założenia tego bloga.

Oznaki przebudzenia islandzkiego wulkanu Grímsvötn oraz niezwykły staw jaskiniowy odkryty w jaskini Lechuguilla

Pamiętam jak na fanpejdżu Wulkanów Świata zastanawiałem się który islandzki wulkan może się przebudzić w 2020 roku. Wymieniłem nazwy Hekla i Grímsvötn. Co prawda ziemia trzęsie się także w Reykjanes blisko Grindavik oraz pod wulkanem Bardarbunga, ale to właśnie podlodowcowy Grímsvötn może w tym roku wybuchnąć. Dlaczego? Świadczą o tym: wzrost emisji gazów, duże ilości stopionej wody z lodowca w kraterze, umiarkowane trzęsienia ziemi i aktywność geotermalna (hydrotermalna). Ten podlodowcowy wulkan wybucha co 7-10 lat. Ostatnie erupcje wulkanu Grímsvötn miały miejsce w maju 2011 roku, w 2004 i 1998 roku. Zatem istnieje potencjał (ryzyko) powodzi glacjalnej i wybuchu Grímsvötn jeszcze w tym roku. Kiedy? Tego nie jestem w stanie powiedzieć. Ale będę monitorował oznaki aktywności islandzkiego wulkanu. Obecnie poziom wody w subglacjalnym (podlodowcowym) jeziorze Grímsvötn jest wysoki, jökulhlaup (powódź glacjalna) może opróżnić jezioro z wody i doprowadzić do erupcji. Zatem czekamy. Erupcja Grímsvötn w maju 2011 roku była najsilniejsza od 138 lat (1873 rok) i miała siłę 4 w skali VEI. W jej wyniku anulowano 900 lotów pasażerskich. Co ciekawe, w 2004 roku w jeziorze podlodowcowym Grímsvötn, które nigdy nie zamarza wykryto kolonie bakteryjne zdolne do przetrwania w środowisku o niskiej zawartości tlenu. Zdj. Eurovolcs.

https://eurovolc.eu/?p=1409

Także wulkan Thordarhyrna znajdujący się pod tym samym lodowcem Vatnajökull pozostaje aktywny sejsmicznie. Ten z kolei po raz ostatni wybuchł w latach 1910 i 1903. Swoją drogą erupcje wulkaniczne pod pokrywą lodową są jakże charakterystyczne dla wspaniałej Islandii.

Warto w tym momencie wspomnieć o aktywności erupcyjnej wulkanu Sangay w Ekwadorze. Wulkan wygenerował ostatnio obłok erupcyjny o wysokości 2.8 km i spływy piroklastyczne schodzące południowymi zboczami. Opad popiołu miał miejsce w Guayaquil, Guamote, Chunchi, Riobamba, Guaranda, Chimbo, Echandía i Chillanes. Na południowym i południowo-wschodnim zboczu Sangay aktywny jest wylew lawy.

Na sam koniec ciekawostka nie związana z wulkanami. Lubię takie informacje. W jaskini Lechuguilla (stan Nowy Meksyk, USA) badacze odkryli maluteńki staw jaskiniowy w stanie niezmienionym od setek lat i skolonizowany przez bakterie być może nieznane współczesnej mikrobiologii. Zdjęcie niniejsze zostało zamieszczone 31 maja 2020 roku na facebooku Carlsbad Caverns National Park, co nie umknęło mojej uwadze. Ten staw jaskiniowy jest doprawdy niewielki i płyciutki, aczkolwiek wygląda jakby żywcem wyjęty z jakiejś baśni. Oszacowana szerokość 0.3 metra, długość 0.6 metra, głębokość kilkadziesiąt centymetrów.

Takie odkrycia uzmysławiają mi jak ważna jest eksploracja jeszcze nieodkrytych miejsc na Ziemi. Istnieje na świecie wiele nigdy niezdobytych wulkanów. Co kryją ich aktywne bądź gęsto zalesione kratery czy niezbadane jeziora kraterowe? Jakie mikroorganizmy występują w wysokogórskich jeziorach wulkanicznych czy na obszarach geotermalnych? Oprócz wulkanów mamy także podziemny świat jaskiń wapiennych i lawowych czy wreszcie podlodowe jeziora Antarktydy, Islandii, Grenlandii, a także morskie głębiny. Także odizolowane bezludne wyspy wulkaniczne, na które rzadko docierają jedynie najbardziej wytrwali miejscowi czy badacze. Piękna sprawa eksplorować, odkrywać, dokumentować i tym samym powiększać coraz bardziej gigantyczne zasoby wiedzy.

Ależ ten stawik jest ekscentrycznie piękny, wręcz odrealniony.

Jeśli podoba Ci się to co robię możesz mnie wesprzeć finansowo na Patronite.

https://patronite.pl/wulkanyswiata

Erupcja lawowa wulkanu La Cumbre na wyspie Fernandina

12 stycznia 2020 roku o godzinie 18.15 rozpoczęła się erupcja lawowa wulkanu La Cumbre znajdującego się na wyspie Fernandina (Wyspy Galapagos, Ekwador). Na południowo-wschodniej flance wulkanu utworzyła się radialna szczelina erupcyjna emitująca lawę. Do ostatniej erupcji szczelinowej na Fernandina doszło w dniach 16-18 czerwca 2018 roku. Wyspę zamieszkują m.in. iguany, pingwiny, endemiczne szczury czy kormorany. Nie ma na niej populacji ludzkiej.

Rankiem 13 stycznia 2019 roku wulkan Taal kontynuuje niewielkie emisje popiołu i nadal jest objęty czwartym stopniem alarmu. Miasteczka w jego najbliższej okolicy np. Agoncillo czy Tagaytay są przysypane popiołem. Niektóre loty z Manili czy do Manili zostały anulowane. Aktywności erupcyjnej wulkanu wciąż towarzyszą trzęsienia ziemi. Na zewnątrz głównego krateru (północne zbocze) otworzyły się nowe centra erupcyjne. Obłok pary i popiołu nad wulkanem sięgnął wysokości 2 km. Miały miejsce sporadyczne epizody fontann lawy o wysokości 500 metrów. Opad popiołu wystąpił w Cuenca, Taal i Lemery (Batangas) na południowy zachód od Volcano Island.

Jestem ciekaw czy jezioro kraterowe i Vulcan Point nadal istnieją.

Nowy stożek wulkanu Anak Krakatau

Nowy stożek wulkanu Anak Krakatau, który uformował się w wyniku aktywności erupcyjnej pod koniec grudnia 2019 roku wznosi się na wysokość około 15 metrów. Jezioro kraterowe praktycznie zniknęło. Sytuacja na wyspie jest wciąż niestabilna, ale docierają tam lokalni tour operatorzy. Jestem pewien że można spodziewać się kolejnej fazy wzrostu i kolejnych eksplozji. Zdj. Peter Rendezvous/ Facebook 7 I 2020.

7 stycznia 2020 roku aleucki wulkan Shishaldin wygenerował obłok popiołu o wysokości 7 km. Z wulkanu schodzą trzy wylewy lawy, zarejestrowano wulkaniczne błyskawice.

Aktywność erupcyjną w styczniu 2020 roku wykazuje także wulkan Reventador w Ekwadorze. Targają nim silne eksplozje wulkaniańskie mające miejsce w nieregularnych interwałach czasowych 4 do 12 godzin. 6 stycznia - 36 eksplozji, 7 stycznia - 43. Kolumny erupcyjne nad wulkanem sięgają wysokości 1-2 km, rozżarzony materiał jest wyrzucany na odległość 1 km.

Aktualna sytuacja na White Island i wieści od Marcela Korkusia

Wpierw wieści od Marcela Korkusia z jego strony odnośnie nurkowania w najwyżej położonym jeziorze na Ziemi znajdującym się na wulkanie Ojos Del Salado (Chile/Argentyna):

"Przetransportowaliśmy sprzęt nurkowy i namiot na wysokość 6400. Zbiornik jest cały skuty lodem, ale widać pod nim wodę. Zbiornik wodny z relacji Grzegorza Gawlika na 6510 m (z 2016 roku) przestał istnieć całkowicie, natomiast w miejscu zbiornika na 6420 znajduje się niewielkie zlodzenie do ziemi. Odnaleźliśmy świder do lodu zostawiony w 2018 roku. Natomiast 2 butle i płetwy ktoś sobie "pożyczył". Jutro przenosimy się do C1-5800 m. W piątek 13-ego zaczynamy kuć lód chyba, że do tego czasu zorganizujemy jakiś dynamit."

Postępy Marcela możecie śledzić na tym profilu:

https://www.facebook.com/marcelkorkusofficial/

Wulkan White Island nadal jest niestabilny. Od środy (godzina 04.00 czasu NZDT) trwa wzrost aktywności sejsmicznej, co może skutkować kolejną erupcją w ciągu najbliższej doby. Poziom alarmu trzeci, kod awiacji pomarańczowy. Ciała 8 zaginionych osób pozostaną na wyspie zapewne przez bliżej nieokreślony czas. Trwa także policyjne śledztwo mające na celu wyjaśnienie dlaczego organizatorzy wycieczek dopuszczali turystów na wyspę mimo podniesienia stopnia alarmu dla White Island w ubiegłym miesiącu.

W jednym ze szpitali zmarła 6 osoba poparzona w wyniku erupcji. Bilans erupcji to 6 osób zabitych i 8 zaginionych. 30 osób wciąż przebywa w szpitalach ze straszliwymi oparzeniami skóry i dróg oddechowych.

EDIT 12 grudnia: Niestety bilans ofiar śmiertelnych erupcji wulkanu White Island zwiększył się do 16 osób. Na jutro przewidziana jest akcja ściągnięcia ciał 8 turystów z krateru.

11 grudnia 2019 roku zintensyfikowała się aktywność erupcyjna wulkanu Sangay w Ekwadorze. Opad popiołu miał miejsce w społecznościach na południowy zachód od wulkanu. Na zdj. Captaina Françoisa Kaisina duże spływy piroklastyczne.

Pochwalę się czymś. Jestem w kontakcie z jednym z wulkanologów biorących udział w wyprawie na archipelag Sandwich Południowy. Wyprawa rozpoczyna się 24 grudnia 2019 roku. Jej podstawowe cele to pomiar gazów wulkanicznych, pobranie próbek, badanie wulkanu Mount Michael przy użyciu specjalistycznego drona, być może wspinaczka na niego (jeśli pogoda pozwoli), pobranie próbek i sfotografowanie jego krateru/enigmatycznego jeziora lawy. Nadto badanie ptaków (jak mniemam w wyprawie uczestniczą też ornitolodzy) i innych wulkanów South Sandwich. Zlodowaciałe wulkany Sandwichu Południowego należą do jednych z najbardziej niedostępnych na Ziemi, dlatego tak bardzo mnie fascynują. Liczę na spektakularne zdjęcia, może też uda się dostać jakiś okruch lawy.

Aktywność erupcyjna wulkanów w pierwszej połowie września

Post bardzo skrótowy, gdyż ostatnio zaniedbuję nieco tego bloga. Powód prozaiczny: brak czasu i masa innych obowiązków. Ale codziennie monitoruję aktywność wulkanów na całym świecie.

Niemal ciągłe, acz raczej słabe emisje popiołu np. 1 i 9 września mają miejsce z krateru Nakadake wulkanu Aso (Kiusiu, Japonia).

27 sierpnia 2019 roku emisja karbonatytowej lawy miała miejsce w kraterze wulkanu Ol Doinyo Lengai w Tanzanii.

Wylew lawy z wulkanu Sangay (Ekwador) 2 września 2019 roku osiąga długość około 2.4 km.

Wylew lawy o długości 1.7 km z wulkanu Karangetang (Siau, Indoenzja) w dniu 3 września 2019 roku zatrzymał się. Tego samego dnia doszło do umiarkowanej eksplozji wulkanu Ubinas w Peru. Kolejne emisje popiołu z tego wulkanu miały miejsce dzień później.

Bardzo częste, choć małe emisje popiołu mają miejsce z krateru Kawah Ratu wulkanu Tangkuban Parahu na Jawie. Od stycznia 2018 roku (wciąż) trwa aktywność erupcyjna wulkanu Kadovar (Papua Nowa Gwinea).

9 września 2019 roku rozpoczęła się nowa faza erupcyjna wulkanu Etna (Sycylia, Włochy) z NE Crater. 12 września aktywność strombolijska przeniosła się do krateru Voragine.

Od 10 września pomarańczowy alert dla wulkanu Villarrica w Chile z powodu skoku aktywności sejsmicznej i aktywności jeziora lawy.

Po udanej wspinaczce na wulkan Fudżi, zwiedzaniu lasu Aokigahara i wizycie na wyspie Hashima mój znajomy Tomasz dotarł do Nagasaki i w tej chwili eksploruje wulkan Unzen. To spływ piroklastyczny z tego wulkanu w dniu 3 czerwca 1991 roku zabił 43 osoby, w tym parę wulkanologów Maurice'a i Katię Krafft, wulkanologa Harry'ego Glickena oraz dziennikarzy i strażaków. Pogoda z początku pochmurna, ale w końcu kopuła lawowa Heisei Shinzan (aktywna w latach 1990-95) stała się widoczna. W latach 1991-94 z Mount Unzen zeszło ponad 10 000 gorejących chmur niszcząc 2000 domów. Ewakuowano 12 000 ludzi. Unzen uchodzi za jeden z najniebezpieczniejszych wulkanów Japonii. Dlaczego? W trakcie erupcji w 1792 roku zapadło się południowe zbocze kopuły lawowej Mayuyama skutkując gigantycznym osuwiskiem, które dotarło do miasta Shimabara i zatoki Ariake wywołując megatsunami i zabijając 15 000 ludzi. Z tym wulkanem nie ma żartów. Z Tomaszem w przyszłości zrobimy relacje zarówno z Kamczatki, Kuryli, jak i z Japonii. Dla zachęty dzisiejsze zdjęcie kopuły lawowej wulkanu Unzen. Autor: Tomasz Lepich.

Wulkan Katla nie jest gotowy do erupcji

W ostatnich dniach pojawiło się wiele alarmistycznych artykułów prasowych, które wskazywały na rychłą potężną erupcję islandzkiego podlodowego wulkanu Katla. To najczystsza dezinformacja i sianie paniki wśród czytelników (podobna sprawa ma się z wieloma artykułami dotyczącymi superwulkanów takich jak np. Yellowstone czy Campi Flegrei). Źródłem tego prasowego straszenia był rzetelny artykuł wulkanologów z University of Leeds zamieszczony w Geophysical Research Letters, w którym badacze oszacowali ilość CO2 emitowaną przez Katlę. Okazało się że emisje CO2 Katli są bardzo wysokie. Ale w tym artykule nie ma mowy o ryzyku erupcji Katli w najbliższych dniach, co zaczęły sugerować tabloidy takie jak The Sunday Times i inne mało wiarygodne strony katastroficzne. Oczywiście pojawiła się sugestia że rychła erupcja Katli będzie znacznie silniejsza niż Eyjafjallajökull w 2010 roku i spowoduje jeszcze większy kryzys lotniczy, co jest bzdurą.

Wulkanologia to interdyscyplinarna nauka opierająca się na prawdopodobieństwach, a nie na pewności. Niektórzy dziennikarze nie umieją tego zrozumieć, gdyż ich celem jest wywołanie wśród czytelników strachu i generowanie jak największej liczby odsłon. Szkoda czasu na takie artykuły jak w The Sunday Times. Gazety nierzadko okłamują czytelników. Naukowcy nie są w stanie przewidzieć kiedy Katla wybuchnie. Prędzej czy później to nastąpi, ale żaden badacz nie jest w stanie podać precyzyjniejszej daty. Do ostatniej silnej erupcji wulkanu Katla doszło w 1918 roku (na zdjęciu). O niej pisałem tutaj, jeśli kogoś to interesuje:

https://wulkanyswiata.blogspot.com/2016/03/o-erupcji-wulkanu-katla-w-1918-roku.html

Link do artykułu z GPL: https://agupubs.onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1029/2018GL079096

Wylewy lawy i obłoki popiołu generuje wulkan Sangay w Ekwadorze. Trwa także aktywność stromblijska wulkanów Veniaminof (Alaska) i Anak Krakatau (Indonezja), której towarzyszą wycieki lawy. W przypadku Veniaminof wylew lawy z południowego otworu erupcyjnego osiąga długość 900 metrów. 75 metrów na północ od niego znajduje się drugi otwór erupcyjny, który generuje fontanny lawy. W nocy widać otwory erupcyjne żarzą się. W przypadku Anak Krakatau opad popiołu ma miejsce na wyspę Verlaten, jedną z wysp Krakatau.

Z nowości: 21 września możliwa emisja popiołu z wulkanu Ketoi (Kuryle, Rosja). Tego samego dnia pilot zaobserwował obłok erupcyjny o wysokości 3.7 km nad wulkanem Ulawun (Papua Nowa Gwinea). Kilka dni temu rozpoczęła się także erupcja wulkanu Barren Island (Andamany, Indie), która obejmuje wylew lawy na północnym zboczu.

Steinþór Sigurðsson - ofiara erupcji wulkanu Hekla

Urodzony w 1904 roku Steinþór Sigurðsson był islandzkim geologiem, który stał się pierwszą (ale nie jedyną) bezpośrednią ofiarą śmiertelną erupcji wulkanicznej na Islandii. W trakcie filmowania erupcji wulkanu Hekla w 1947 roku dokonywał inspekcji wylewu lawy z Hekli (tudzież lawospadu) kiedy roztopiona skała została wyrzucona na niego i uśmierciła badacza na miejscu. Według poniższej archiwalnej gazety mogło wydarzyć się to 4 listopada 1947 roku.

https://timarit.is/view_page_init.jsp?issId=57571&lang=en

Drugą ofiarą śmiertelną erupcji wulkanicznej na Islandii był pewien marynarz. W trakcie erupcji stożka Eldfell w 1973 roku udusił się toksycznymi gazami w piwnicy apteki, w której poszukiwał środków psychoaktywnych. To jedyna bezpośrednia ofiara śmiertelna tej erupcji, pozostałych 5000 mieszkańców wyspy Heimaey w porę ewakuowała zacumowana przy wybrzeżu flota rybacka.

Zatem tylko dwie ofiary śmiertelne w trakcie erupcji wulkanicznych na Islandii w XX wieku? Dlaczego? Gdyż większość islandzkich wulkanów znajduje się z dala od sadyb ludzkich, nadto Islandczycy doskonale zdają sobie sprawę z ryzyka, czego dowodem są liczne historie związane z silną erupcją wulkanu Katla w 1918 roku. Zima tamtego roku na Islandii była wyjątkowo ekstremalna - podobno tak surowa że Ocean Atlantycki zamarzł na tyle że można było dojść po lodzie z Islandii na Grenlandię.

Skrótowo. Powoli rośnie kopuła lawowa wulkanu Merapi (Jawa, Indonezja).

Żółty stopień alarmu dla wulkanu Veniaminof (Alaska) z powodu aktywności sejsmicznej.

Od 31 sierpnia z wulkanu Anak Krakatu (Indonezja) schodzi nowy wylew lawy.

Wyciek lawy ma miejsce także z wulkanu Sangay (Ekwador) - widoczny na obrazach satelitarnych w dniu 25 sierpnia.