Silna erupcja wulkanu Lewotolo na indonezyjskiej wyspie Lembata

Dnia 29 listopada 2020 r. o godzinie 09:45 czasu WITA nastąpiła silna erupcja stratowulkanu Lewotolo na indonezyjskiej wyspie Lembata. Oszacowana wysokość kolumny erupcyjnej 5 km ponad aktywny krater. Widziałem także informacje o 12 kilometrowym słupie popiołu. Erupcja wywołała panikę wśród lokalnej społeczności. Całe rodziny, w tym zapłakane dzieci rzuciły się do ucieczki. Wystąpił silny opad popiołu i lapilli w okolicach wulkanu. Na wierzchołku kolumny erupcyjnej uformował się obłok zwany pileus. Ze zboczy wulkanu zeszły spływy piroklastyczne. Nie mam informacji o ofiarach śmiertelnych. Ewakuowano natomiast 5000 ludzi. Obłok SO2 z tej erupcji 2 grudnia 2020 roku dotarł do Australii. Zdj. Magma Indonesia i Dr Devy Syahbana.

Emisje popiołu, choć już słabsze nadal są kontynuowane. Od uderzeń rozżarzonych bomb wulkanicznych płonie wegetacja na zboczach wulkanu. Trzeci stopień alarmu dla Gunung Lewotolo.

Małe erupcje freatyczne wulkanu Ubinas

1, 2 i 3 września 2013 roku doszło do pięciu małych eksplozji wulkanu Ubinas w pobliżu miasta Arequipa (Peru). Eksplozje mają charakter freatyczny - z powodu intensywnego opadu śniegu dochodzi do eksplozji pary w kraterze. IGP informuje, że nie ma zmian w zakresie aktywności sejsmicznej wulkanu sugerujących nadchodzącą erupcję. Z powodu opadu śniegu na wierzchołek Ubinas eksplozje będą trwały przez najbliższy czas. Na miejsce jedzie grupa sejsmologów, aby monitorować stan aktywności peruwiańskiego wulkanu. Erupcja Ubinas z 5 września wyprodukowała obłok popiołu sięgający wysokości 3 km. Na zdjęciu IGP erupcja freatyczna Ubinas w dniu 2 września 2013 roku.

Sycylijska Etna wyprodukowała wczoraj niewielki obłok popiołu z Nowego Południowo-Wschodniego Krateru. To pierwsza oznaka aktywności erupcyjnej Etny od czasu paroskyzmów erupcyjnych wulkanu w pierwszych miesiącach 2013 roku.

Indonezyjski wulkan Karangetang być może szykuje się do większej erupcji. Świadczy o tym obecność rozżarzonej lawy na jego wierzchołku, silne odgazowanie generujące obłok sięgający wysokości 500 metrów i umiarkowana aktywność strombolijska.

Rankiem 4 września doszło do umiarkowanie dużej eksplozji wulkaniańskiej wulkanu Sakurajima (na dolnym zdjęciu). Wygenerowała ona obłok sięgający wysokości 3.6 km oraz uszkodziła szyby w samochodach za sprawą opadu lapilli i małych bomb w odległości do 4 km od wulkanu. Wybucha także wulkan Suwanose-jima produkując obłoki popiołu sięgające wysokości 2.1 km.

Wulkany i samoloty

Dlaczego linie lotnicze tak panicznie boją się erupcji wulkanów i chmur popiołu przez nie generowanych?

Silniki odrzutowe samolotów zachwycają prostotą swojego działania, ale są jednocześnie delikatne i niezwykle podatne na uszkodzenia pyłu, piasku i popiołu. Popiół wulkaniczny może osiąść na wewnętrznych częściach silnika, szczególnie na kompresorze zmieniając jego aerodynamikę. Kontaminacja silnika popiołem powoduje jego blokadę, silnik traci moc i może zostać uszkodzony. Otwory chłodzące turbiny mogą zostać zablokowane, co skutkuje przegrzaniem łopatek turbiny i wzrostem temperatury mogącej spowodować zniszczenie silnika. Innym problemem jest zatkanie przez popiół systemu spalania, a co za tym idzie utrata mocy. Popiół topi się we wnętrzu nagrzanego silnika do postaci ceramicznej masy, kontaminuje systemy wody i paliwa, zanieczyszcza kabinę pilotów. W przypadku nagłej utraty mocy pilot powinien ograniczyć prędkość przelotu i zmniejszyć jego wysokość, aby pozwolić zimnemu powietrzu pod chmurą na dopływ do silnika i jego restart. Najlepiej jednak w ogóle unikać chmur popiołu na trasie lotniczej. Szorstki i ciężki popiół oraz lapilli przylegają także do przednich szyb kokpitu uniemożliwiając widoczność. Popiół wulkaniczny przewodzi prąd, gdy jest wilgotny, a więc może mieć potencjał do spięć elektrycznych. Wreszcie może służyć do peelingu jako dodatek do kremu oczyszczającego. Kobieca skóra staje się delikatna i bez podrażnień. Uff, ale ja nie o tym chcę pisać... Zapędziłem się.
Innym produktem erupcji wulkanicznych jest ditlenek siarki mający właściwości korozyjne dla samolotów, które wlatują w chmurę popiołu.

Incydenty:
1) British Airways Flight 9 Boeing 747 wlatuje 24 kwietnia 1982 roku w chmurę popiołu z wulkanu Galunggung (Jawa, Indonezja), stają wszystkie cztery silniki, po zrestartowaniu trzech samolot ląduje na lotnisku w Jakarcie.
2) KLM Flight 867 Boeing 747-400 wlatuje 15 grudnia 1989 roku w chmurę popiołu z wulkanu Redoubt (Alaska), stają wszystkie cztery silniki, po ich restarcie bezpieczne lądowanie na lotnisku w Anchorange.

Na zdjęciach samoloty pokryte popiołem po erupcjach Pinatubo (1991) i Puyehue (2011-12), samolot wznoszący się nad chmurą popiołu z islandzkiego Eyjafjallajokull (kwiecień 2010) oraz gęsta chmura popiołu z wulkanu Redoubt (1989).

Fuego, Santa Maria, Nyamuragira i Tungurahua

Dwa wulkany w Gwatemali (Fuego i Santa Maria) wykazują aktywność erupcyjną, co akurat nie dziwi, bo są one najaktywniejszymi wulkanami z tego kraju. Eksplozje targnęły Fuego w dniach 11-13 stycznia i 16 stycznia produkując obłoki popiołu sięgające wysokości 300-1000 metrów. Eksplozjom towarzyszyły fale uderzeniowe, głośne hałasy i trzeszczenie szyb i dachów w pobliskich wioskach. Ze zboczy Fuego zeszły lawiny gruzu.
Wulkan Santa Maria odpowiedzialny za ogromną erupcję wulkaniczną w 1902 roku (6 w skali VEI) - jego aktywność przejawia się wzrostem kopuły lawowej Santiaguito, sporadycznymi eksplozjami tworzącymi chmury popiołu sięgające wysokości 300-800 metrów ponad kopułę oraz wylewem lawy na jej południowo-wschodnim zboczu.

W pobliżu wybuchającego wulkanu Nyamuragira znajdują się naukowcy z Afar Consortium Project. Na szczelinie erupcyjnej widoczne są dwa stożki o wysokości koło 300 metrów: obecnie nieaktywny inicjator erupcji oraz drugi tryskający fontannami lawy na wysokość dwukrotnie przekraczającą jego wysokość. Wylew lawy z niego płynie na północ. W odległości 1.5 km od aktywnego stożka czuć żar erupcji i opad lapilli.

Wulkan Tungurahua w Ekwadorze (kolejna znana nazwa dla czytelników bloga) także wykazuje aktywność erupcyjną. 13 stycznia emisje popiołu i gazów sięgały wysokości 7 km. 15 stycznia odnotowano opad popiołu w Manzano i Palihua. Pojawiły się spływy błota czyli lahary.

Czternasty paroksyzm erupcyjny Etny w tym roku

Trwający 40 minut czternasty paroksyzm erupcyjny Etny miał miejsce 19 września 2011 roku w ciągu dnia (mniej więcej o godzinie 15.00 lokalnego czasu) z 'Nowego Południowo-Wschodniego Krateru'. Erupcja nie była zbyt dobrze widoczna z uwagi na kiepskie warunki pogodowe. Wiatr rozwiał popiół i mniejsze lapilli w kierunku wschodnim nie zakłócając transportu lotniczego z/do Katanii (lotnisko Fontanarossa).

Przy okazji mój tekst o islandzkiej erupcji AD 2010 znajduje się już na blogu Pasja Świata - http://pasjaswiata.pl/

Sulawesi, Indonezja

KLABAT - Stratowulkan Klabat znajduje się na północy Sulawesi, blisko miasta Manado. Wysokość Klabat: 1995 metrów (to najwyższy szczyt Sulawesi). Wulkan posiada krater o szerokości 170 x 250 metrów zawierający płytkie jezioro. Klabat jest zbudowany z czarnych lapilli i wylewów lawy. Wulkan uchodzi za wygasły, lecz jest aktywny fumarolicznie.

Alaska

REVILLAGIGEDO - Na południowym wschodzie wyspy Revillagigedo znajduje się kilka bazaltowych stożków żużlowych oraz trachitowych i trachyandezytowych wylewów lawy plus warstw lapilli i popiołu. Niektóre wylewy pochodzą z okresu pozlodowaceniowego i mają strukturę słupową podobnie jak polskie Organy Wielisławskie.

Ekwador

CHIMBORAZO - Najwyższy szczyt Ekwadoru ogromny stratowulkan Chimborazo (6310 m) znajduje się w Andach (środkowy Ekwador), 28 km na północny zachód od miasta Riobamba. Wierzchołek Chimborazo jest kompletnie pokryty lodowcami. Lód z Chimborazo jest wydobywany przez górników i sprzedawany na rynkach w Riobamba i Guaranda. Wulkan był aktywny w okresie od 8000 lat temu do 1400 lat temu. Jego erupcje były eksplozywne i obejmowały spływy piroklastyczne i opad lapilli. 35 000 lat temu zapadnięcie się Chimborazo spowodowało ogromną lawinę gruzu. Ostatnia erupcja Chimborazo miała miejsce około roku 640 plus minus 500 lat. Wspinaczka na Chimborazo najprostszą trasą trwa 10 godzin, powrót z wierzchołka wulkanu zajmuje 4 godziny. W sierpniu 1976 roku samolot SAETA Flight 23 z 55 pasażerami i 4 członkami załogi na pokładzie rozbił się o zbocze Chimborazo. Wszyscy zginęli. Wrak samolotu odnaleźli dopiero wspinacze we październiku 2002 roku na wysokości 5400 metrów.

Daty erupcji: 640 plus minus 500 lat, 200 plus minus 40 lat, 3360 p.n.e plus minus 40 lat.

Chile

COPAHUE - Stratowulkan Copahue (2997 m) znajduje się na granicy Chile i Argentyny. Posiada kalderę o wymiarach 6.5 x 8.5 km oraz szereg dziewięciu kraterów o długości 2 km. We wschodnim kraterze centralnym znajduje się kwasowe jezioro kraterowe El Agrio o szerokości 300 metrów. Jezioro ma dużą zawartość arszeniku, berylu, cynku i chromu. Copahue jest aktywnym wulkanem. W lipcu 1992 roku eksplozje w jeziorze kraterowym wyrzucały odłamki skał, biały pył oraz duże ilości płynnej siarki. 1 lipca 2000 roku doszło do największej erupcji wulkanu Copahue od 100 lat. Wulkan wyrzucał popiół, bomby wulkaniczne i lapille. Popiół opadł w odległości 100 km od Copahue, bomby wulkaniczne były wyrzucane na odległość 8 km. W ciągu pięciu dni odnotowano 50 eksplozji freatycznych. 6 lipca rozpoczęły się erupcje strombolijskie i trwały przez 6 tygodni.

Daty erupcji: 1750, 1759?, 1867?, 1937, 1961, 1992, 2000, 2012, 2013, 2014, 2015, 2016.

Wyspy Liparyjskie, Włochy

STROMBOLI - Jeden z najaktywniejszych stratowulkanów na Ziemi Stromboli wznosi się na wysokość 926 metrów na wyspie Stromboli w archipelagu wysp Liparyjskich. Jego powtarzające się co 10-12 minut erupcje są widoczne z daleka, co dało Stromboli przydomek "Latarni Morza Śródziemnego". Wulkan posiada na szczycie trzy aktywne kratery. Sciara del Fuoco - tak się zwie powstała 13 000 lat temu depresja w kształcie podkowy na Stromboli. Dwa kilometry na północny wschód leży Strombolichio - wulkaniczna iglica i pozostałość dawnego wulkanu, na szczycie której znajduje się latarnia morska. Stromboli pozostaje w stanie niemal ciągłej erupcji od 2000 lat. Od Stromboli pochodzi typ erupcji strombolijskiej - erupcji średnio eksplozywnej, wyrzucającej popiół, lapille i bomby wulkaniczne w odstępach czasowych kilku minut na wysokość od dziesiątek do setek metrów. Erupcja strombolijska przypomina pokaz sztucznych ogni. Od czasu do czasu zdarzają się efuzywne wylewy lawy - jak przy erupcji Stromboli w 2002 roku.

Ważniejsze erupcje Stromboli:

1891 - 24 czerwca 1891 roku Stromboli wstrząsnęły dwie gwałtowne eksplozje w ciągu 30 sekund. Pomiędzy miejscowościami Labronzo i San Bartolo zeszła lawina.

1903 - Wylewy lawy odnotowano na Stromboli w styczniu, marcu, czerwcu i listopadzie 1903 roku.

1907 - 11 i 31 stycznia Stromboli targnęły silne eksplozje, którym towarzyszyły niewielki wypływ lawy. 13 kwietnia dwie silne eksplozje podpaliły uprawy. 27 kwietnia - erupcja pliniańska Stromboli. 14 maj - opad popiołu na skutek erupcji na Messina (północno-wschodnie wybrzeże Sycylii).

1919 - 22 maja silne eksplozje Stromboli wyrzucily bloki skalne o wadze 30-60 ton na domy w San Vincenzo i Ginostra. Cztery osoby zginęły, 20 jest rannych. Powstaje tsunami.

1930 - 11 września wulkanem w ciągu kilku sekund targają dwie silne eksplozje słyszane w odległości 60 km od Stromboli. Chmura popiołu sięga wysokości 2.5 km. Ważące do 30 ton bloki skalne opadają na Ginostra. Rozżarzona lawina dociera do kościoła San Bartolo, druga dociera do morza. Giną trzy osoby, czwarta zostaje zabita we wrzącej wodzie. Powstaje tsunami.

1936 - 31 stycznia popiół z erupcji Stromboli opada na Katanię (Sycylia).

1952 - 6 czerwca potok lawy z wulkanu spływa Sciara del Fuoco w kierunku San Vincenzo.

1955 - Podwodna erupcja w lutym i marcu 50 km od wybrzeża wysepki Stromboli.

1971 - Lawa spływa Sciara del Fuoco w kierunku morza w dniu 3 kwietnia.

1986 - 24 lipca ginie biolog zabity przez odłamek skalny wyrzucony z krateru. Ofiara znajdowała się 15 metrów od krawędzi krateru.

1989 - 26 marca materiał wulkaniczny ze Stromboli spada na turystów. Erupcja następuje bez ostrzeżenia. Jeden z turystów w trakcie panicznej ucieczki łamie rękę.

2001 - 20 października o 2.37 lokalnego czasu dochodzi do silnej eksplozji Stromboli. Jeden z odłamków skalnych uderza turystę i go zabija.

2002 - 23 stycznia silna eksplozja Stromboli o 20.54 lokalnego czasu. 28 grudnia rozpoczyna się boczny wylew lawy, który trwa do 22 lipca 2003 roku. 30 grudnia dwie lawiny schodzą Sciara del Fuoco. Odłamki skalne spadające do morza powodują dwie fale tsunami, które uderzają w wioski Stromboli i Ginostra uszkadzając budynki i łodzie oraz raniąc ludzi.

2007 - 15 marca - silna eksplozja Stromboli. Wcześniej miała miejsce boczna erupcja efuzywna z wylewem lawy do morza.

2008 - W czerwcu Stromboli posiada cztery aktywne otwory erupcyjne. Wybuchy mają miejsce 20 razy w ciągu godziny.

"Stromboli" to także danie kulinarne, tudzież tytuł filmu Roberto Rosseliniego z Ingrid Bergman nakręconego w 1950 roku. W "Pinokiu" Disneya czarny charakter nazywa się Stromboli. W "Podróży do wnętrza Ziemi" Juliusza Verne Axel i profesor Lidenbrock wydostają się z wnętrza Ziemi przez krater Stromboli. Wulkan Emyn Anar (Góra Przeznaczenia) w Mordorze ("Władca pierścieni" Tolkiena) jest wzorowany na Stromboli.

Włochy

ETNA – Obok Wezuwiusza i w mniejszym stopniu Stromboli najsłynniejszy wulkan europejski. Etna wznosi się na wysokość 3330 metrόw w pόłnocno-wschodniej Sycylii. Posiada łagodne zbocza charakterystyczne dla wulkanόw tarczowych obecnych na Hawajach i wyspach Galapagos. Aktywność wulkaniczna Etny jest zaiste rόżnorodna: często dochodzi do erupcji centralnych i bocznych jednocześnie. Struktura Etny obejmuje grupę stratowulkanόw z centrami erupcyjnymi, z ktόrych najważniejsze to uformowana 14-15 000 lat temu Elittico Caldera. Etna jest obok wulkanu Kilauea najaktywniejszym wulkanem na Ziemi pod względem częstotliwości erupcji i długotrwałego wylewu magmy. Niemal co roku mają miejsce erupcje Etny. Poza czterema kraterami na wierzchołku Etna posiada blisko 350 kraterόw i otworόw erupcyjnych na zboczach, przy czym każdy z nich wybucha tylko raz i wiele z nich formuje niewielkie stożki wulkaniczne. Rόżnorodność erupcji Etny w czasach historycznych: erupcje efuzywne (lawowe, hawajskie) i strombolijskie, zarόwno centralne, jak i boczne, efuzywna aktywność trwająca przez lata, krόtkie i gwałtowne epizody pliniańskie, ktόrym towarzyszą wylewy lawy i emisja tefry, eksplozje wulkaniańskie i freatomagmowe plus trwająca miesiącami emisja popiołu, zaobserwowano też sporadyczne spływy piroklastyczne – najbardziej zabόjcze i destrukcyjne przejawy aktywności wulkanicznej.

Najważniejsze erupcje Etny: 1) rok 425 p.n.e – z „Etny wylała się ognista powόdź i tak jak poprzednio zniszczyła terytorium Katanii” 2) rok 396 p.n.e – wielki strumień lawy z Etny dotarł do morza 3) rok 122 p.n.e – pliniańska erupcja bazaltowa Etny, opad lapilli na Katanię i wszechobecna ciemność przez kilka dni.

Rok 40 – Katania zniszczona w wyniku erupcji Etny.

1169 – Erupcja Etny niszczy znaczną część miasta Katania, w tym katedrę z biskupem i jego kongregacją.

1669 – W kwietniu 1669 silne eksplozje zniszczyły część wierzchołka Etny, a wylew lawy z bocznej szczeliny uszkodził miasto Katania. Trzęsienie ziemi zniszczyło wszystkie domy w mieście Nicolosi. Mężczyzna zwany Pappalardo zebrał grupę 50 mężczyzn, aby powstrzymać największy strumień lawy podążający ku Katanii. Udało im się rodzielić potok i zmienić kierunek płynącej lawy, lecz gdy lawa zaczęła zagrażać wiosce Paterno mieszkańcy tejże w liczbie 500 przepędzili Katańczykόw. Strumień lawy zniszczył znaczną część Katanii. Lawie zajęło osiem lat, by wystygnąć.

1693 – Erupcji Etny towarzyszy trzęsienie ziemi niszczące miasto Katania.

1787 – Centralna erupcja Etny z 18 lipca 1787 roku powoduje opad popiołu i lapilli na południowo-wschodnie zbocze. Popiόł opada na Maltę.

1800 – Centralna erupcja Etny z 4 marca 1800 roku wyprodukowała opad popiołu i lapilli na pόłnocne zbocze do Tyrreńskiego wybrzeża (rejon Milazzo).

Erupcje w latach 1812 i 1819 – Pierwsza z nich trwa sześć miesięcy, druga dwa miesiące. W trakcie erupcji Etny w 1832 roku wioska Bronte na północno-wschodniej stronie wulkanu omal nie została zniszczona.

1843 – Freatyczna eksplozja Etny zabija 36 ludzi.

1852-53 – Erupcje Etny trwają dziewięć miesięcy i ich produktem jest 420 milionόw metrόw kwadratowych lawy.

1863 – 7 lipca 1863 produktem erupcji Etny był opad popiołu i lapilli. Kilkucentymetrowa warstwa popiołu pokryła plażę w Katanii (Playa Beach) oraz Maltę. Schronienie „Casa Inglese” na wysokości 2957 metrόw zostało zniszczone przez bomby wulkaniczne o średnicy metra. Uszkodzone zostały tereny uprawne na południowo-wschodnim zboczu.

1879 – Erupcja wulkanu trwała od 26 maja do 6 czerwca i uformowała krater Umberta Margherita na pόłnocnym zboczu. Lawa prawie dotarła do miasta Alcantara.

1886 – 18 maja 1886 roku gęsta chmura popiołu i pary wyrosła z centralnego krateru. Następnego ranka trzęsienie ziemi targnęło pόłnocnym zboczem i uformowany został nowy krater Monte Concillo, z ktόrego wydobywała się para, popiόł i płynna lawa. Zagrożone jest miasteczko Nicolosi. W XIX wieku odnotowano 19 erupcji Etny, przeciętnie jedna na pięć lat.

1908 – Na południowym zboczu Valle del Bove na Etnie dochodzi do wybuchu trwającego 24 godziny. Nie zostają jednak uformowane nowe kratery. 21 grudnia 1908 roku silne trzęsienie ziemi niszczy miasta Messina i Reggio (96 871 zabitych).

1910 – 23 marca 1910 roku tworzy się ogromna szczelina, a w ciągu następnych dni formuje się blisko 20 kraterόw wyrzucających lawę, lapilli, bomby wulkaniczne, obłoki popiołu i pary. Lawa wypływa przede wszystkim z niższych kraterόw, rzeka płynnej skały niszczy ogrody, winnice i lasy w pobliżu Bordello, Belpasso i Nicolosi. Miasto Cavaliere pokrywa popiόł, a żyzny region Cisterna Regina ulega zniszczeniu. Erupcja trwała 29 dni.

1928 – 6 listopada 1928 roku lawa dociera do położnego u stόp wulkanu miasteczka Mascali. Do 7 listopada Mascali zostaje częściowo zniszczone.

1983 – Lawa zaczyna wypływać ze szczeliny długiej na 750 metrόw rozciągającej się od wysokości 3000 metrόw do 2250 metrόw. Proces efuzji ma miejsce w kraterach (boccas) położonych na wysokościach od 2330 do 2265 metrόw. Erupcja trwa 131 dni.

1986 – 24 września 1986 roku kolumna erupcyjna nad Etną sięga wysokości 13 km. Popiόł dociera do Siracusa i powoduje zamknięcie portu lotniczego w Katanii.

1991-1993 – Ta erupcja boczna Etny trwała od 15 grudnia 1991 roku do 31 marca 1993 roku: łącznie 473 dni! W dużej mierze była efuzywna.

1995 – Erupcja z pόłnocno-wschodniego krateru Etny z dnia 23 grudnia 1995 roku produkuje lapilli i opad popiołu na wschodnie zbocze aż do wybrzeża (Giarre). Zakłόcone zostają loty do Katanii, uszkodzone są drogi i wegetacja.

1999 – 4 września 1999 roku kolumna erupcyjna z krateru Voragine sięga wysokości kilku km. Ma miejsce opad lapilli i opad popiołu na wschodnie zbocze aż do wybrzeża (Giarre). W listopadzie 1999 roku ma miejsce strombolijska i słaba wulkaniańska aktywność w kraterze Bocca Nuova.

2009 – Po czterech miesiącach nieaktywności erupcja Etny rozpoczęła się na nowo. Strombolijskie eksplozje rozpoczęły się na wschodnim zboczu Południowo-Wschodniego Krateru, najbardziej produktywnego z 4 kraterόw centralnych Etny w latach 1971-2001.

2010 – 8 kwietnia 2010 roku doszło do erupcji popiołu na niższym wschodnim zboczu Południowo-Wschodniego Krateru. Erupcja zwiększyła krater z 10 do 50 metrόw.

Erupcje Etny w czasach historycznych: 2015, 2014, 2011-13, 2010, 2006-09, 2004-05, 2002-03, 1994-2001, 1993, 1993, 1991-93, 1990-92, 1989-90, 1989, 1988-89, 1987, 1986-87, 1984-86, 1984, 1983, 1981, 1981, 1981, 1980, 1980, 1979-92, 1971-79, 1966-71, 1959-64, 1959, 1958, 1957-58, 1957, 1955-56, 1953?, 1951-52, 1950-51, 1949-50, 1947, 1947, 1946, 1945, 1942-44, 1942, 1940-42, 1935-39, 1934, 1931-33, 1930, 1929, 1928, 1928, 1926, 1924-25, 1923-24, 1923, 1919-23, 1918, 1918, 1917, 1913-17, 1912, 1911, 1911, 1910-11, 1910, 1908-09, 1908, 1899-1907, 1899, 1893-98, 1892, 1892, 1891, 1886, 1884-85, 1883, 1879, 1878-83, 1874, 1874, 1869, 1868, 1865, 1864, 1863, 1857, 1852-53, 1843, 1842, 1838-39, 1833, 1832, 1828-32, 1827, 1822, 1819, 1816?, 1811-12, 1810, 1809, 1803-09, 1802, 1797-1801, 1792-93, 1792, 1791, 1787, 1781, 1780, 1776, 1770?, 1767, 1766, 1764-65, 1763, 1763, 1758-59, 1755, 1752-58, 1747-49, 1744-45, 1735-36, 1732-33, 1723-24, 1702, 1693-94, 1693?, 1689, 1688, 1682, 1669, 1654-56?, 1651-53, 1646-47, 1643, 1634-38, 1633?, 1614-24, 1610, 1603-10, 1595?, 1579-80?, 1566, 1554?, 1541, 1540, 1537, 1536, 1494?, 1447, 1446, 1444, 1408, 1381?, 1350, 1333, 1329, 1329, 1284-85, 1250, 1222, 1194, 1169?, 1164, 1160, 1157, 1063, 1044?, 1004?, 911?, 859?, 814?, 812?, 644?, 417?, 252?, 80?, 39, 10.