Sakurajima i Callaqui

Dzisiaj krótka notka. Solidna emisja popiołu z wulkanu Sakurajima (Kiusiu, Japonia) miała miejsce kilka godzin temu (około godziny 13.20 lokalnego czasu). Kolumna popiołu wzniosła się na wysokość 3.4 km. Sakurajima to obok Suwanosejima najaktywniejszy wulkan Japonii. Zdjęcie z miasta Kagoshima o populacji ponad 600 000 mieszkańców wykonał Nezo.

Anomalia termiczna i odgazowanie z krateru chilijskiego stratowulkanu Callaqui zostało zarejestrowane w dniach 26-27 stycznia 2022 roku. Być może to zwiastun intruzji świeżej magmy.

Drobna aktualizacja. Kolejny podcast za mną. Rozmawiamy m.in. o erupcji w Tonga, superwulkanach czy o kosmicznym wulkanizmie.

https://www.youtube.com/watch?v=vp8ERvGMFnA 

Wygląda na to, że atmosferyczna fala uderzeniowa wygenerowana przez erupcję Hunga Tonga-Hunga Ha'apai w Tonga 15 stycznia 2022 roku wzmocniła fale tsunami wypychając je dalej i przyśpieszając ich czas nadejścia i uderzenia. Porównując ją obrazowo do szczepionki na chorobę Covid19 stała się boosterem (dawką przypominającą, wzmacniającą). W Peru utonęły dwie osoby, w Tonga póki co nadal jest mowa o trzech ofiarach śmiertelnych, choć większość mieszkańców archipelagu zdołała rozsądnie uciec na wyżej położone tereny. Wiele płytko położonych wulkanów podmorskich takich jak np. Kick'em Jenny (Grenada) jest zdolnych w trakcie erupcji do wygenerowania przynajmniej regionalnego tsunami. Pokaźna większość historycznych tsunami powstała wskutek silnych podmorskich trzęsień ziemi np. Tohoku w 2011 roku. Systemy ostrzegawcze (w skład których wchodzą podmorskie instrumenty pomiarowe, boje na powierzchni, satelity obserwacyjne) takie tsunami traktują jako priorytet. Pora zatem uważniej przyglądać się zjawisku wulkanicznego tsunami i zacząć je traktować poważnie.

Erupcja wulkanu Sakurajima dzisiejszego ranka / podmorski wulkan Kick'em Jenny

Japońskie wulkany w tym roku są dość pracowite. 20 kwietnia budzi się do życia wyspa wulkaniczna Nishinoshima, a 2 maja o godzinie 03.20 w nocy dochodzi do erupcji wulkanu Sakurajima - jednego z najaktywniejszych (obok Suwanosejima, Aso i Asama) japońskich wulkanów. Obłok erupcyjny sięga wysokości 4 km, opad popiołu ma miejsce w Kagoshima (zaradni Japończycy chronili się przed nim używając parasolek). Miejsce erupcji to krater Showa. Zdj. Asahi.com.

http://www.asahi.com/articles/ASK523J99K52TLTB001.html

Eksplozje Sakurajima z krateru Showa słyną z wulkanicznych błyskawic - wyrzucane cząstki popiołu trą o siebie wytwarzając ładunek elektryczny i generując cudowne pioruny. Elektryfikacja erupcji wulkanicznej.

Ciekawostką jest także objęcie żółtym stopniem alarmu podmorskiego wulkanu Kick'em Jenny (Grenada) z powodu potencjalnej aktywności erupcyjnej (?) - 29 kwietnia 2017 roku o godzinie 7:34 pm wykryto sygnały na sejsmometrach wskazujące na aktywność tego wulkanu. Kick'em Jenny to niebezpieczny wulkan dla wszelkich statków i łodzi, gdyż nawet gdy nie wybucha to podlega ciągłemu odgazowaniu. Odgazowanie prowadzi do redukcji gęstości wody i może doprowadzić do nagłego zatonięcia statku czy łodzi. Przykładowo 5 sierpnia 1944 roku pomiędzy Grenadą i Saint Vincent zaginął drewniany szkuner "Island Queen" z 67 osobami na pokładzie. Wraku nigdy nie odnaleziono, nie odnaleziono żadnych bagaży ani ciał. Czy przyczyną zniknięcia statku z całą załogą & pasażerami była mina, niemiecka torpeda, a może to podlegający odgazowaniu wulkan Kick'em Jenny zatopił nagle "Island Queen"? Ta ostatnia teoria wydaje mi się dość prawdopodobna. Tak czy owak wokół wulkanu ustanowiona jest trwała strefa wykluczenia o średnicy 1.5 km. Do erupcji Kick'em Jenny w XXI wieku doszło przynajmniej trzy razy: w grudniu 2001 roku, w lipcu 2015 roku i kwietniu 2017 roku. Wierzchołek wulkanu obecnie znajduje się zbyt głęboko, by jego erupcja mogła wygenerować fale tsunami.

http://uwiseismic.com/General.aspx?id=55

Wulkan znajduje się pod wodą blisko skały Kick'em Jenny Rock - na zdjęciu dmcguirk z 2013 roku. Być może tam też w morskich głębinach spoczywa wrak "Island Queen". Dokładna lokalizacja wulkanu: 8 km na północ od Grenady, 8 km na zachód od wyspy Ronde (Grenadyny).

EDIT 6 maja 2017 roku - Aktywność sejsmiczna wulkanu Kick'em Jenny obecnie ustała. Natomiast 5 maja silny epizod erupcyjny obejmujący spływy piroklastyczne, głośne eksplozje i wylewy lawy miał wulkan Fuego w Gwatemali. Ewakuowano 300 mieszkańców wioski Panimache. Z powodu opadu popiołu wstrzymano zajęcia w 10 szkołach w południowym dystrykcie Escuintla.

Aktywność wulkaniczna w dniach 20-24 lipca 2015 roku

Osobiście nadal brakuje mi tak silnej i widowiskowej erupcji wulkanicznej jak Calbuco 23 kwietnia w Chile i Kuchinoerabujima 29 maja w Japonii. Wciąż na taką czekam, ale to wcale nie oznacza, że inne wulkany nie są aktywne.

- Chirinkotan (Kuryle) - 20 lipca małe eksplozje i emisje popiołu z Chirinkotan, jednego z najrzadziej odwiedzanych kurylskich wulkanów.

- Raung (Jawa, Indonezja) - Intensywne emisje popiołu i efuzja lawy z otworów erupcyjnych wewnątrz kaldery Raung (na zdjęciu). Chmura popiołu sięga wysokości 5 km. Zamknięte pozostają trzy regionalne lotniska.

- Sinabung (Sumatra, Indonezja) - Aktywność (zapadanie się) kopuły lawowej generuje spływy piroklastyczne i rozżarzone lawiny.

- Sabancaya (Peru) - Rankiem 22 lipca 2015 roku niewielkie emisje popiołu sięgające wysokości 6 km.

24 lipca KVERT obniżył poziom alarmu dla kamczackiego wulkanu Żupanowski (Zhupanovsky) na zielony czyli erupcja się zakończyła. 23 lipca podniesiono natomiast stopień alarmu na pomarańczowy dla podmorskiego wulkanu Kick'em Jenny 8 km na północ od Grenady z powodu wzrostu aktywności sejsmicznej. Ostatnią erupcję Kick'em Jenny w 2001 roku poprzedziły silne trzęsienia ziemi. Obszaru tego należy unikać nawet pomiędzy erupcjami: duże bąble gazu z wulkanu niewidoczne na powierzchni wody mogą zredukować jej gęstość nad otworem erupcyjnym, a co za tym idzie zmniejszyć masę wody. Przykładowo w sierpniu 1944 roku pomiędzy Grenadą a Saint Vincent zaginął bez śladu drewniany szkuner "Island Queen" z 67 pasażerami i członkami załogi na pokładzie.

http://www.go-astronomy.com/planets/planet-moons.htm

Kobiece nazwy wulkanów

Niektóre z nazw wulkanów posiadają aspekt feministyczny i zacząłem się zastanawiać w jakim celu owe nazwy zostały im nadane. Wymienić tutaj należy wulkany Iztaccihuatl ('kobieta w bieli', Meksyk), Kick'em Jenny (podmorski wulkan na Karaibach), Lewotobi Perempuan (jeden z dwóch stratowulkanów w kompleksie wulkanicznym Lewotobi, czyli 'narzeczona', Indonezja), Three Sisters (Oregon, USA), Chimborazo ('kobieta z lodu', Ekwador), Pavlof's Sister (Alaska), a nadto nazwy kobiecych świętych: Santa Ana (Salwador), Santa Clara (Wyspy Galapagos), Santa Isabel (Kolumbia), St. Catherine (Grenada) i Santa Maria (Gwatemala), wreszcie Tres Virgenes ('trzy dziewice' z Meksyku). Natomiast nazwa słynnego z erupcji w 1980 roku wulkanu Mount Saint Helens niewątpliwie pochodzi od miasteczka w północno-zachodniej Anglii.

Na zdjęciu Mount Saint Catherine na Grenadzie.

Grenada

KICK 'EM JENNY - Podwodny wulkan znajdujący się 8 km od północnego wybrzeża Grenady na Karaibach. W czasie jego erupcji na wybrzeżu często słychać głębokie, hałaśliwe odgłosy. Eksplozywne erupcje Kick 'em Jenny widoczne były na powierzchni morza w latach 1939, 1974 i 1988. Do erupcji wulkanu doszło 14 stycznia 1977 roku (wykryły ją sygnały akustyczne), 29-30 grudnia 1988 roku (jak wyżej), 26-27 marca 1990 roku (sygnały fazy T wskazujące na podmorskie eksplozje) i 4-6 grudnia 2001 roku (sygnały fazy T wskazujące na podmorskie eksplozje). Wulkan w trakcie erupcji stwarza zagrożenie dla wielu statków znajdujących się na obszarze jego położenia.

Daty erupcji Kick 'em Jenny: 1939, 1943, 1953, 1965, 1966, 1972, 1977, 1988, 1990, 2001.

Grenada

SAINT CATHERINE - Stratowulkan St.Catherine (840 m) jest położony na wyspie Grenada na Karaibach i jest najmłodszym z pięciu wulkanów tworzących wyspę. Posiada krater w ksztalcie podkowy z kopułami lawowymi we wnętrzu, maary i stożki scorii oraz aktywne gorące źródła i fumarole. Ostatnia erupcja wulkanu miała miejsce ze stożka scorii w pobliżu wioski Radix w ciągu ostatniego 1000 (tysiąca) lat.