Aktywność erupcyjna wulkanu Etna w sierpniu br.

                                                                                   

Dopiero teraz aktualizacja na blogu, ale potrzebowałem dłuższej przerwy w publikowaniu. Inna sprawa, że w sierpniu nie dzieje się póki co nic spektakularnego.

Od 12 sierpnia br. trwa aktywność strombolijska w New SE Crater sycylijskiego wulkanu Etna. Główny wyciek lawy rozpoczął się 14 sierpnia br. na wysokości 2980 metrów. 20 sierpnia rozpoczęły się wylewy lawy z otworów erupcyjnych na wysokościach 3100 i 3000 metrów. Zdj. Boris Behncke.

22 sierpnia br. miał miejsce 31 epizod erupcyjny w kalderze Halemaumau wulkanu tarczowego Kilauea z fontannami lawy o wysokości 300 metrów z południowego otworu erupcyjnego. 

https://x.com/USGSVolcanoes/status/1959100832697159706

18 sierpnia br. indonezyjski wulkan Lewotobi Lakilaki (Flores, Indonezja) wyemitował obłok popiołu o wysokości 8 km. 

Kluczewska Sopka, Kraszeninnikowa i Barren Island

                                                                      

Krótka notka dotycząca aktywności wulkanicznej na świecie (wybrane wulkany):

Kluczewska Sopka (Kamczatka) - rankiem 7 sierpnia br. kolumna popiołu nad Kluczewską Sopką sięgnęła wysokości 11.5 km i rozciągnęła się na odległość 124 km. Wulkan jest objęty czerwonym kodem awiacji. Wylew lawy o długości 3.6 km z krateru dociera zachodnim zboczem wulkanu do lodowca Bogdanowicza. Fontanny lawy o wysokości 250 metrów mają miejsce ze stożka żużlowego w kraterze centralnym kamczackiego wulkanu. Wieczorem 6 sierpnia br. niewielki opad popiołu miał miejsce w wiosce Klyuchi (Kluczi). Do poprzednich paroksyzmów erupcyjnych Kluczewskiej Sopki doszło m.in. 1 października 1994 roku, 20 października 2013 roku i 31 października 2023 roku. Wulkan generował wówczas obłoki popiołu sięgające wysokości 12 km i długie wylewy lawy. Zdj.tourclub_kamchatka.

8 sierpnia br. obłok popiołu nad wulkanem Kluczewska Sopka sięgnął wysokości 10 km. 

Krasheninnikov (Kraszeninnikowa, Kamczatka) - umiarkowanie eksplozywna erupcja tego kamczackiego wulkanu ma charakter zarówno centralny (krater północny), jak i boczny (północna-północno-zachodnia flanka). Wyciek lawy z Krasheninnikov ma długość 1.4 km i powoli dociera do północnej krawędzi kaldery. Więcej na GeologyHub (polecam mocno ten kanał):

https://www.youtube.com/watch?v=Lpy0PSL7VLU

Home Reef (Tonga) - wulkan jest cichy i spokojny. Brak efuzji lawy. 

Barren Island (Andamany) - erupcja strombolijska rozpoczęła się 26 lipca br. i objęła wyciek bazaltowej lawy docierający do Oceanu Indyjskiego i powiększający powierzchnię tej bezludnej wyspy. 

Hayli Gubbi (Etiopia) - intensywne odgazowanie tego słabego zbadanego wulkanu tarczowego; można rozpatrywać możliwość erupcji Hayli Gubbi w przyszłości  W lipcu br. lawa uległa wydrenowaniu z kaldery wulkanu Erta Ale, oba kratery zapadliskowe tego wulkanu zapadły się, rozszerzyły i pogłębiły; miała miejsce krótka erupcja szczelinowa. 

Przypominam wpis o tym mało znanym wulkanie tarczowym okraszony zdjęciami Tomasza Lepicha:

http://wulkanyswiata.blogspot.com/2025/03/hayli-gubbi-pionierskie-zdjecia-wulkanu.html

Zakończyła się dziewiąta erupcja szczelinowa systemu wulkanicznego Reykjanes-Svartsengi (Islandia). Trwała przez 19 dni (od 16 lipca do 4 sierpnia br.) Dostałem od was sporo zdjęć i materiałów filmowych, za które dziękuję serdecznie. 

Pierwsza erupcja kamczackiego wulkanu Kraszeninnikowa od 1550 roku

                                                                             

Cztery dni po potężnym trzęsieniu ziemi blisko Kamczatki (magnituda 8.8 plus setki wstrząsów wtórnych) przebudził się wulkan Krasheninnikov (spolszona nazwa Kraszeninnikowa) we wschodniej Kamczatce (rezerwat Kronocki). Kolumna popiołu sięgnęła wysokości 5-6 km i rozciągnęła się na odległość 75 km na wschód od wulkanu. Wulkan znajduje się na bezludnym obszarze, zatem jego erupcja nie zagraża mieszkańcom Kamczatki.

Erupcja ma miejsce z północnego krateru kompleksu wulkanicznego Kraszeninnikowa. W tym kraterze znajduje się mały stożek uformowany w trakcie poprzedniej erupcji kamczackiego wulkanu około roku 1550. Kaldera o szerokości 9 km, w której uformował się kompleks wulkaniczny Kraszeninnikowa (południowy i północny stożek) powstała wskutek potężnej erupcji (6 w skali VEI) około 39 600 lat temu. 

Zerknąłem na holoceńskie erupcje wulkanu Kraszeninnikowa. Erupcje eksplozywno-efuzywne, przynajmniej trzy z nich to 4 w skali VEI. 

Ten wpis będzie aktualizowany o nowe dane. Tutaj można już spekulować czy potężne trzęsienie ziemi z 29 lipca br. w jakiś sposób nie zdestabilizowało kompleksu wulkanicznego Kraszeninnikowa. 

Mamy zatem przebudzenie śpiącego od setek lat wulkanu! Zdj. Artem Sheldowitsky. 

EDIT: Według KVERT wyciek lawy miał miejsce z północnego krateru około roku 1463 plus minus 40 lat. GVP (Global Volcanism Program) podaje datę ostatniej erupcji wulkanu Krasheninnikov około roku 1550. Początek erupcji to według KVERT 2 sierpnia o godzinie 16.50 czasu UTC. Jak widać są rozbieżności w danych. :-)

4 sierpnia br. erupcja kamczackiego wulkanu jest kontynuowana. Obłok popiołu nad Krasheninnikov sięga wysokości 8.5 km. 5 sierpnia br. - 6 km. Opad popiołu ma miejsce na różnych obszarach rezerwatu Kronockiego. 

Przy okazji anomalię termiczną zarejestrowano na innym kamczackim wulkanie, a mianowicie Mutnowski (Mutnovsky) z ostatnią erupcją w czerwcu 2000 roku. 

Silna erupcja indonezyjskiego wulkanu Lewotobi Lakilkaki

 

1 sierpnia 2025 roku o godzinie 20:48 lokalnego czasu doszło do wulkaniańskiego paroksyzmu erupcyjnego indonezyjskiego wulkanu Lewotobi Lakilaki (Flores, Indonezja) - kolejnego w ciągu ostatnich kilku miesięcy. Kolumna popiołu, w której widoczne były wulkaniczne błyskawice wzniosła się na wysokość 10 km. 2 sierpnia br. o godzinie 1.05 w nocy lokalnego czasu kolumna erupcyjna nad Lewotobi Lakilaki sięgnęła wysokości 18 km (według Geology Hub. 20.7 km). Z wulkanu zeszły spływy piroklastyczne. 

https://www.youtube.com/watch?v=JIMkls8Mogo

Lewotobi Lakilaki to zdecydowanie najgwałtowniej wybuchający wulkan w 2025 roku. Zdj. Magma Indonesia, Badan Geologi.

Osiem dni erupcji systemu wulkanicznego Reykjanes-Svartsengi

                                                                           

Dziewiąta erupcja szczelinowa systemu wulkanicznego Reykjanes-Svartsengi trwa już 8 dni. Aktywny pozostaje obecnie (co było do przewidzenia) pojedynczy krater. Islandczycy otworzyli miejsce erupcji gdyż uznali, że jest bezpieczne dla miejscowych i dla turystów. Polecam podjechać na parking Fagradalsfjall P1 i stamtąd jest już tylko 60-80 minut pieszo, by dojść do wycieku lawy. 

Erupcja może się zakończyć za kilka dni. Na razie jest względnie stabilna. Zdjęcie: Andrzej Porycki, 24 lipca br.

Żółty stopień alarmu dla kompleksu wulkanicznego Planchon-Peteroa w Chile ze względu na wzrost aktywności sejsmicznej i emisji gazów. Do ostatniej erupcji chilijskiego wulkanu doszło w latach 2018-19. 

Powstała globalna baza danych obejmująca około 1100 płytko położonych (m.in. w Morzu Śródziemnym) podmorskich wulkanów błotnych. Dokładna liczba tych wulkanów ze względu na naszą słabą znajomość oceanicznych głębin pozostaje nieznana.

https://eos.org/articles/mapping-mud-volcanoes-in-shallow-seas?fbclid=IwY2xjawLwDspleHRuA2FlbQIxMQABHgxSZeUYDcdrGvX2sLlW0a106Z8CV5LPS3t3XnDyrWH1DqJ-nMS_-VN00pfa_aem__qnz4S-NbCqjfqvEcQOWig

Ową bazę danych można ściągnąć w linku poniżej:

https://zenodo.org/records/13120956

Spadek intensywności erupcji systemu wulkanicznego Reykjanes-Svartsengi

                                                  

Zgodnie z przewidywaniami 18 lipca mamy spadek intensywności drugiej erupcji szczelinowej systemu wulkanicznego Reykjanes-Svartsengi w 2025 roku, ale wyciek lawy w kierunku Fagradalsfjall wciąż trwa. Aktywne pozostają obecnie przynajmniej trzy kratery (otwory erupcyjne) szczeliny. Myślę, że lipcowa erupcja Sundhnukagigar potrwa jeszcze przynajmniej kilka dni, tudzież zakończy się w najbliższy weekend. 

17 lipca droniarze tacy jak Bjorn Steinbekk nakręcili gwałtowną interakcję lawy z zasobami wody na północnym krańcu szczeliny, która skutkowała intensywną emisją popiołu i pary. To przykład aktywności freatomagmowej. Zdj. Isak Finnbogason.

Polecam streaming Isaka. Jest niesamowity. Isak jest zawsze na miejscu, gdy dochodzi do szczelinowego wypływu lawy na półwyspie Reykjanes. 

https://www.youtube.com/watch?v=jKb-7Zm_Fps

Wulkaniczny smog (dwutlenek siarki SO2 reagujący z tlenem i wilgocią) utrzymuje się w wielu miejscach na Islandii m.in. w Kopavogur. 

18 lipca br. miała miejsce krótka erupcja freatomagmowa jeziora kraterowego wulkanu Taal (Luzon, Filipiny). 

Druga erupcja szczelinowa systemu wulkanicznego Reykjanes-Svartsengi w 2025 roku

                                                        

Wczesnym rankiem (godzina 03.54 czasu GMT) 16 lipca rozpoczęła się erupcja szczelinowa systemu wulkanicznego Reykjanes-Svartsengi, którą poprzedził rój trzęsień ziemi. Do erupcji doszło na południowy wschód od Litla-Skogfell. Pierwotnie szczelina erupcyjna osiągnęła długość 700 metrów-1 km, potem 1.5 km, obecnie ma długość 2.4 km. Mają miejsce niewysokie fontanny lawy oraz wyciek lawy formujący pole lawowe. Erupcja ma miejsce z dala od infrastruktury, jednak zanim jeszcze do niej doszło ewakuowano pracowników Blue Lagoon i kilka osób z Grindavik. 

W Sundhnukagigar otworzyła się druga szczelina erupcyjna o długości 500 metrów.

To już dziewiąta erupcja systemu wulkanicznego Reykjanes-Svartsengi od grudnia 2023 roku i druga w 2025 roku - poprzednia miała miejsce 1 kwietnia br. W latach 2021-23 trzykrotnie wybuchał system wulkaniczny Fagradalsfjall, którego aktywność erupcyjną miałem przyjemność widzieć w lipcu 2021 roku. Pytanie jak długa będzie obecna erupcja i jak się rozwinie. Zdj. RUV Iceland.

15 lipca br. doszło do emisji popiołu z kaldery wulkanu tarczowego Erta Ale w Etiopii. Być może w Northern Pit Crater tego wulkanu pojawi się jezioro lawy. 

Oszacowana wysokość kłębów popiołu to 800 metrów-1 km.

Taka niespodzianka akurat po moim powrocie z festiwalu dark independent Castle Party 2025.

28 epizod erupcyjny wulkanu Kilauea w toku

                                                          

Gdy piszę te słowa właśnie trwa 28 epizod erupcyjny wulkanu tarczowego Kilauea (Hawaii) w kalderze Halemaumau, który rozpoczął się 9 lipca br. o godzinie 4.10 rano czasu HST. Początkowo fontanny lawy były niewysokie (50 metrów), ale szybko przekroczyły wysokość 200 metrów. Ciekaw jestem czy przekroczą wysokość 350 metrów!

Osiągnęły rekordową wysokość 365 metrów. :-)

Niejako przy okazji wrzucam dwa zdjęcia japońskiej wyspy wulkanicznej Nishinoshima (Wyspy Ogasawara) wykonane przez Japońską Straż Przybrzeżną 26 czerwca 2025 roku. 

EDIT: 10 lipca wulkan Sakurajima (Kiusiu, Japonia) wyemitował obłok popiołu o wysokości 1.8 km z krateru Minamidake. To 139 eksplozja japońskiego wulkanu w 2025 roku.

Natomiast po południu 11 lipca br. indonezyjski wulkan Lewotobi Lakilaki (Flores) wyemitował obłok popiołu o wysokości ponad 5 km. 

Pliniańska erupcja indonezyjskiego wulkanu Lewotobi Lakilaki

Dziś o godzinie 11.05 czasu WITA silna erupcja pliniańska targnęła indonezyjskim wulkanem Lewotobi Lakilaki na wyspie Flores generując obłok popiołu przypominający grzyb, który sięgnął wysokości 18 km. W trakcie paroksyzmu erupcyjnego Lewotobi Lakilaki powstały spływy piroklastyczne, które pomknęły na odległość 5 km w kierunku północnym i północno-wschodnim. Wulkan jest objęty najwyższym (czwartym) stopniem alarmu. Zdj. Magma Indonesia.

Liczne loty pasażerskie pomiędzy Australią a Bali zostały anulowane/przesunięte w czasie. 

We wrześniu 2024 roku eksplorował go polski podróżnik i miłośnik wulkanów Tomasz Lepich. Tomek dziś leci na kolejną ciekawą wyprawę wulkaniczną, a ja polecam lekturę jego wspomnień:

https://wulkanyswiata.blogspot.com/2024/10/eksploracja-kompleksu-wulkanicznego.html

Kolejna silna erupcja Lewotobi Lakilaki miała miejsce o godzinie 19.35 czasu WITA. Towarzyszył jej głośny huk i popiół wyrzucony na wysokość 13 km. 

Wcześniejszy paroksyzm erupcyjny Lewotobi Lakilaki miał miejsce 17 czerwca br. 

Wulkan zapewne zniszczył kopułę lawową, która formowała się w jego kraterze przez ostatnie tygodnie. Tuż przed erupcją sfotografował ją z drona Mbah Lurah. Można zatem założyć że za kilka tygodni możliwy będzie kolejny paroksyzm erupcyjny Lewotobi Lakilaki. 

3 lipca o godzinie 14.30 trakcie erupcji japońskiego wulkanu Shinmoedake wygenerowany został niskotemperaturowy spływ piroklastyczny, który spłynął zewnętrznym zboczem wulkanu. Zjawisko to powtórzyło się także 6 lipca br. Wulkan wybucha z dwóch szczelin erupcyjnych przecinających jego krater. Wygląda na to, że magma unosi się z głębi ziemi i szuka ujścia na powierzchnię. 

Rój trzęsień ziemi blisko wysp Tokara (Japonia) nadal trwa. Obecnie trzęsienia ziemi koncentrują się blisko wyspy wulkanicznej Suwanosejima. Tamtejszy wulkan 8 lipca br. wyemitował obłok popiołu o wysokości 1.8 km. To obok Sakurajima najaktywniejszy wulkan w Japonii.

Niewielka erupcja japońskiego wulkanu Shinmoedake

                                                                    

22 czerwca 2025 roku o godzinie 16.37 lokalnego czasu wulkan Shinmoedake wchodzący w skład kompleksu wulkanicznego Kirishima (granica prefektur Kagoshima i Miyazaki). Wulkan wyemitował obłok popiołu sięgający wysokości ponad 500 metrów. To pierwszy przejaw aktywności erupcyjnej Shinmoedake od czerwca 2018 roku. Erupcja była doskonale widoczna np. z miasta Kobayashi (prefektura Miyazaki). Opad popiołu zarejestrowano m.in. w mieście Takaharu. Zdjęcia z japońskiego X. 

Od 27 maja br. wulkan Shinmoedake był objęty drugim stopniem alarmu. Od 23 czerwca br. został objęty trzecim stopniem alarmu. Po erupcji zarejestrowano ostry wzrost emisji SO2 w pobliżu wulkanu (4000 ton dwutlenku siarki). 

26 epizod erupcyjny hawajskiego wulkanu Kilauea

                                                                         

20 czerwca br. o godzinie 01.40 w nocy lokalnego czasu rozpoczął się 26 od grudnia 2024 roku epizod erupcyjny wulkanu tarczowego Kilauea w kalderze Halemaumau obejmujący malowniczą fontannę lawy sięgającą wysokości 380 metrów (dotychczasowy rekord wysokości obecnego cyklu erupcyjnego). W zasadzie wszystkie te epizody erupcyjne wyglądają podobnie: fontanna bądź fontanny lawy oraz wyciek lawy w kalderze hawajskiego wulkanu. Jednak trzeba przyznać, że w 2025 roku to Kilauea jest najaktywniejszym wulkanem tarczowym na Ziemi (póki co brak erupcji Piton de la Fournaise na Reunion oraz Fernandina czy Wolf na wyspach Galapagos). 

Zerknąłem ostatnio na aktywność erupcyjną wulkanów w Indonezji. W ostatnich dniach erupcje targnęły wulkanami Lewotobi Lakilaki, Lewotolo, Semeru, Marapi, Ibu, Dukono i Raung (Jawa). Oczywiście najsilniejszy był eksplozywny wybuch Lewotobi Lakilaki na Flores 17 czerwca br., pozostałe erupcje były niewielkie. 

Warto dodać, że słynny indonezyjski wulkan Anak Krakatau w 2025 roku drzemie. Drzemał też przez cały rok 2024. Ostatni przejaw jego aktywności erupcyjnej miał miejsce 19 grudnia 2023 roku. Ciekaw jestem ile jeszcze miesięcy potrwa jego sen. 

Zdj. USGS, Magma Indonesia.

Aktywność erupcyjna w SE Crater wulkanu Etna

                                              

W nocy 19 czerwca br. rozpoczęła się aktywność strombolijska w SE Crater wulkanu Etna, która do południa się nasiliła. W trakcie eksplozji SE Crater uformowały się liczne fale uderzeniowe (ciśnienia). Niestety kiepskie warunki pogodowe (deszcz, duże zamglenie) uniemożliwiły tym razem dokładne zobaczenie erupcji. Zarejestrowano dwa niewielkie strumienie lawy - jeden płynął w kierunku Valle del Leone, drugi w kierunku południowo-wschodnim. We wczesnych godzinach porannych kolumna erupcyjna sięgnęła wysokości około 6 km.

Zdj. INGV-Catania. 

Paroksyzm erupcyjny indonezyjskiego wulkanu Lewotobi Lakilaki

                                                                   

Dziś o godzinie 17.35 czasu WITA doszło do silnej erupcji eksplozywnej indonezyjskiego wulkanu Lewotobi Lakilaki. Kolumna popiołu sięgnęła wysokości 10 km (wg innych danych: 16 km). Trwają ewakuacje z okolic wulkanu, gdyż istnieje ryzyko zejścia spływów piroklastycznych.

W wysokiej kolumnie erupcyjnej z Lewotobi Lakilaki widoczne były wulkaniczne błyskawice generowane przez tarcie drobin popiołu. Wulkan objęty został czwartym stopniem alarmu. 

O godzinie 23.00 czasu lokalnego kolumna popiołu nad wulkanem wzniosła się na wysokość 5 km. 

Poprzedni paroksyzm erupcyjny Lewotobi Lakilaki miał miejsce 18 maja br. 

Także dzisiaj indonezyjski wulkan Raung wyemitował obłok popiołu o wysokości 1.5 km.

Zdj. Magma Indonesia, PVMBG Badan Geologi. 

Aha, pod moimi wpisami na peju WŚ pojawiła się masa wpisów o ekoterrorystach, opodatkowaniu wulkanów, Grecie Thunberg, etc. Niektórzy komentatorzy myślą, że wulkany emitują tylko cieplarniany dwutlenek węgla. Wygodnie jest zapomnieć (albo o tym nie wiedzieć, bo po co nabywać wiedzę?), że w czasach historycznych kilka potężnych erupcji wulkanicznych (6 i 7 w skali VEI), które bogate były w dwutlenek siarki SO2 doprowadziło do okresowych epizodów schłodzenia klimatu np. Tambora w 1815 roku czy Krakatau w 1883 roku. Warto pamiętać o tym, że potężne erupcje wulkaniczne chłodzą klimat, a nie go ocieplają. I tak, emitowane przez wulkany CO2 i para wodna są gazami cieplarnianymi, aczkolwiek wulkany nie wpływają na zmiany klimatyczne tak intensywnie jak czynniki antropogeniczne. W zasadzie ich wpływ na ocieplenie klimatu jest zaniedbywalnie mały. 

I jeszcze jedno. Paroksyzm erupcyjny wulkanu Lewotobi Lakilaki był umiarkowanie silny, ale to max 3-4 w skali VEI (krótka erupcja, wysokość kolumny erupcyjnej to max 16 km). Aby okresowo schłodzić klimat za sprawą ogromnej emisji SO2 do stratosfery potrzeba znacznie dłuższej i silniejszej erupcji wulkanicznej (6-7 w skali VEI a la Tambora w 1815 roku, czas trwania: kilkanaście godzin/kilka dni, wysokość kolumny erupcyjnej: 30-40 km i wyższa). Wówczas będziemy mieli zjawisko wulkanicznej zimy. Wtedy zmiany klimatu w kontekście globalnego ocieplenia staną się nieważne, bo konsekwencje przyszłej 7 w skali VEI dla ludzkości mogą okazać się naprawdę opłakane.

https://wulkanyswiata.blogspot.com/2024/06/przysza-erupcja-o-sile-7-w-skali-vei-i.html

Zachęcam do patronowania WŚ bądź postawienia mi od czasu do czasu wirtualnej kawki. Myślę że pasjonackie blogi i fanpejdże takie jak mój stanowią doskonałą przeciwwagę dla utrzymujących się z clickbaitów i reklam koncernów medialnych. U mnie clickbaitów ani reklam nie znajdziecie. 

Zostań Patronem WŚ:

https://patronite.pl/wulkanyswiata

Opcja wirtualnej kawy:

https://buycoffee.to/wulkanyswiata

Zastosowanie sztucznej inteligencji AI w wulkanologii i sejsmologii

 

Obecnie staram się wdrażać we własnym zakresie w sztuczną inteligencję (AI). Na razie w formie lektur książkowych (głównie książki wydawnictwa Helion), potem przyjdą kursy online i webinary. Dostrzegam rewolucję technologiczną, która nadeszła, ale też nie podchodzę do niej bezkrytycznie w pełni świadom licznych zagrożeń, które ona przyniesie/może przynieść. Daleko mi jednak do zajadłego luddysty, który jest całkowicie przeciwny wdrożeniu AI jako narzędzia wspomagającego ludzką pracę/kreatywność. W niniejszym artykule skupię się na dwóch przykładach zastosowań sztucznej inteligencji AI w sejsmologii i wulkanologii, na które natrafiłem w bieżącym roku.

Notka z fanpejdża WŚ z 27 maja br.

Doktor Alberto Ardid i profesor nadzwyczajny David Dempsey wykorzystali ucznenie maszynowe (machine learning) do analizy powtarzalnych wzorców sejsmicznych z 24 wulkanów, w tym z trzech zlokalizowanych w Nowej Zelandii, prowadzących do 41 przeszłych erupcji m.in. White Island w 2019 roku (zginęły 22 osoby), Ruapehu w 2009 roku i Tongariro w 2012 roku.

Odkryli że sygnały ostrzegawcze (prekursory sejsmiczne) przed erupcją podążają za powtarzalnymi wzorcami, które można przenieść na inne, mniej zbadane (słabo monitorowane) wulkany.

"To odkrycie może być przełomem w prognozowaniu (predykcji) erupcji, umożliwiając nam wykorzystanie danych z należycie monitorowanych wulkanów w celu poprawy monitoringu i łagodzenia  ryzyka w miejscach niedostatecznie monitorowanych, zwiększając tym samym bezpieczeństwo wulkanów na całym świecie." - powiedział Ardid. 

Erupcje wulkaniczne stanowią poważne zagrożenie dla około 29 milionów ludzi na całym świecie, którzy mieszkają w odległości 10 km od czynnych wulkanów. 

https://www.nature.com/articles/s41467-025-56689-x

Algorytmy uczenia maszynowego odegrały także ważną rolę w trakcie kryzysu sejsmicznego Santorini (Grecja) w grudniu 2024-lutym 2025, gdyż wykrywały 10 razy więcej trzęsień ziemi niż standardowe metody katalogowania sejsmicznego z Obserwatorium w Atenach. Chodzi tutaj o detekcję trzęsień ziemi o małej magnitudzie. 

https://www.bgs.ac.uk/news/artificial-intelligence-is-proving-a-game-changer-in-tracking-the-santorini-earthquake-swarm/

Obecnie czytane: "Azymut na AI" Chrisa Badura i "Sztuczna inteligencja: Nowe spojrzenie" Norviga i Russella. 

Garść niusów wulkanicznych:

11 czerwca br. miał miejsce 25 epizod erupcyjny w kalderze Halemaumau hawajskiego wulkanu tarczowego Kilauea, który wygenerował fontannę lawy sięgającą wysokości 350 metrów i trwał 8 godzin. 

Pod koniec maja br. miała miejsce niewielka aktywność erupcyjna wulkanu Mount Michael (Sandwich Południowy, aktywne jezioro lawy w kraterze). 

Wyciek lawy o długości 3.3 km ma miejsce na północno-zachodniej flance wulkanu tarczowego Nyamuragira (Kongo). Jezioro lawy stratowulkanu Nyiragongo także pozostaje aktywne. 

Niewielki wylew lawy ma miejsce z wulkanu Mawson Peak (bezludna Wyspa Heard, Australia, ta sama, na którą swego czasu Donald Trump nałożył idiotyczne cła). 

Źródło: Culture Volcan.

Paroksyzm erupcyjny wulkanu Fuego w Gwatemali

                                                      

5 czerwca 2025 roku zintensyfikowała się aktywność erupcyjna wulkanu Fuego w Gwatemali. Jak informują wulkanolodzy z Conred z Fuego schodzą spływy piroklastyczne, które mkną wąwozami Ceniza i Seca na odległość nawet 7 km. Trwają ewakuacje wiosek El Porvenir, Panimache i Morelia. Zamknięta została droga RN-14 w departamencie Escuintla.

Fuego to wulkan, którego nie należy lekceważyć. Przypominam, że 3 czerwca 2018 roku (czyli ponad 7 lat temu) zabił spływami piroklastycznymi setki osób. Zdj. Conred.

6 czerwca br. erupcja wulkanu Fuego jest kontynuowana. Ulewne opady deszczu destabilizują świeży materiał wulkaniczny. W konsekwencji powstają przemieszczające się wąwozami wulkanu lahary (potoki wulkanicznego błota), które są mobilne i niebezpieczne. 

Dla przypomnienia 2 czerwca br. spływ piroklastyczny miał miejsce z sycylijskiego wulkanu Etna.

Rankiem 5 czerwca doszło też do 24 epizodu erupcyjnego w kalderze Halemaumau hawajskiego wulkanu Kilauea. Fontanny lawy w kształcie litery V w najintensywniejszej fazie erupcji sięgały wysokości 300-350 metrów. 

Trwa słaba aktywność erupcyjna wulkanu Suwanosejima (Japonia) oraz podmorskiego wulkanu Kavachi (Wyspy Salomona).

Kolejna aktualizacja jutro rano. 

Spływ piroklastyczny z SE Crater wulkanu Etna

                                                                   

Dziś o godzinie 11.23 lokalnego czasu doszło do częściowego kolapsu (zapadnięcia się) fragmentu wierzchołka SE Crater (jego północna strona) wulkanu Etna, po czym w kierunku Valle del Leone, a potem Valle del Bove zszedł masywny spływ piroklastyczny (zjawisko, które nie jest powszechne na sycylijskim wulkanie). Aktywność erupcyjna nasiliła się wewnątrz krateru generując fontannę lawy. Na szczęście nikt nie odniósł obrażeń, ale wielu osobom udało się nakręcić i sfotografować gorejącą chmurę, która mknie bardzo szybko i jest wysokotemperaturowa. Przewodnicy krzyczeli na ludzi, aby czym prędzej uciekali i turyści się do poleceń zastosowali. 

Oczywiście spływy piroklastyczne na Etnie to nie jest jakaś zdumiewająca nowość: poprzednie miały miejsce 10 lutego 2022 roku i 11 lutego 2014 roku, ale ten był wyjątkowo masywny. 

Paroksyzm erupcyjny sycylijskiego wulkanu Etna miał miejsce z SE Crater, czyli najmłodszego centrum erupcyjnego Etny. Od 15 marca do 12 maja 2025 roku miało miejsce kilka epizodów aktywności strombolijskiej z SE Crater obejmujących wycieki lawy. 2 czerwca br. miał jednak miejsce pierwszy od 1 grudnia 2023 roku paroksyzm erupcyjny (epizod fontanny lawy) z SE Crater. 

Zdj. Roberto Tartoni i in. 

Etna jest nadal relatywnie bezpiecznym wulkanem do eksploracji. Sam byłem na niej dwukrotnie i gorąco polecam. 

Zachęcam do Patronowania WŚ, jeśli macie ochotę i możliwość. Z góry dziękuję.

https://patronite.pl/wulkanyswiata

Można mi także postawić wirtualną kawkę w zamian za moje wysiłki popularyzacji wulkanów w polskim Internecie. Z góry dziękuję. 

https://buycoffee.to/wulkanyswiata

Erupcja Mount Saint Helens w 1980 roku i jaskrawoczerwony Ford Pinto

                                                                       

Dwa dni temu minęła 45 rocznica katastrofalnej erupcji wulkanu Mount Saint Helens, która miała miejsce 18 maja 1980 roku. Wyzwolona energia wybuchu St. Helens tego feralnego dnia równała się sile bomby atomowej o mocy 24 megaton. 

Do erupcji doszło o godzinie 08.32 niedzielnego poranka 18 V 1980 roku. W jej wyniku zginęło 57 osób, w tym wulkanolog David Johnson. Zniszczeniu uległo 250 domów, 47 mostów, 24 km linii kolejowych i 298 km autostrad. 

Ogromne osuwisko sproszkowało wulkan zmniejszając wysokość szczytu wulkanu z 2950 metrów na 2550 metrów. Powstał podkowiasty krater o szerokości 1.6 km. Objętość lawiny gruzu (osuwiska) osiągnęła 2.9 km sześciennych. 

Rankiem 18 maja 1980 roku pracownik Boeinga i niezależny fotograf Richard Lasher udał się w stronę wulkanu swoim jaskrawoczerwonym Fordem Pinto. Chciał dojechać samochodem tak blisko, jak tylko się da, a potem zbliżyć się leśną drogą do wulkanu niebieskim motocyklem Yamaha, który przymocował do zderzaka Forda. W planach miał też odpoczynek nad brzegiem jeziora Spirit. Wulkan wybuchł z furią o godzinie 08.32 rano. Według jego relacji Lasher zatrzymał się gwałtownie gdy gigantyczna chmura popiołu pędziła w jego stronę, wyskoczył ze swojego auta i zrobił słynne zdjęcie, na którym widać kolumnę popiołu z St. Helens oraz Forda Pinto z Yamahą w kadrze. 

Początkowo oślepiony Richard Lasher uciekał samochodem, ale Ford Pinto w pewnym momencie przestał był sprawny. Dopiero potem przesiadł się na Yamahę. 

19 maja Richard wjechał Yamahą do czerwonej strefy, gdyż pragnął zrobić więcej zdjęć. Niestety zobaczyła go załoga patrolującego helikoptera, która zniżyła lot i wylądowała na drodze. Richard został aresztowany i przetransportowany helikopterem do więzienia. Jego Yamaha pozostała na miejscu. Odzyskał ją po wyjściu z więzienia kilka dni później. 

Richard Lasher nie szuka rozgłosu i unika kontaktu z mediami. Nawet nie wiadomo czy jeszcze żyje. Natomiast jego zdjęcie żyje w sieci stale, gdyż jest fantastyczne. To częsty viral na Facebooku, Reddit, znalazło też swoje miejsce na Demotywatorach i Joemonster.org. 

Lokalizacja: Richard poruszał się w kierunku Spirit Lake i prawdopodobnie dotarł do drogi leśnej 26 (Forest Road 26). Gdyby dojechał w chwili erupcji do jeziora Spirit Lake z pewnością zostałby 58 ofiarą śmiertelną wulkanu. Tam też dotarł tzw. lateral blast (boczny podmuch) z wulkanu zamieniając Spirit Lake i jego okolice w miejsce kompletnej anihilacji.

Doskonały artykuł, z którego korzystałem:

https://www.hemmings.com/stories/mt-st-helens-pinto-photo/

Mniej szczęścia niż Richard Lasher miał fotograf Robert Landsberg, który zginął w trakcie erupcji, ale jego zdjęcia udało się wywołać dzięki temu, że w chwili śmierci je ochronił. Jego fotografie trafiły do styczniowej edycji National Geographic 1981. Dzięki staraniom mojej siostry, która przebywa w USA mam ten numer w wulkanicznej kolekcji.

https://petapixel.com/2011/09/07/photographer-died-protecting-his-film-during-the-1980-mt-st-helens-eru

18 maja br. indonezyjski wulkan Lewotobi Lakilaki wyemitował obłok popiołu o wysokości 9 km. Według GeologyHub może dojść w przyszłości do wulkanicznego osuwiska z niestabilnego górnego zbocza wulkanu. Dlatego też wulkan został objęty czerwonym (najwyższym) stopniem alarmu. Erupcja częściowo zniszczyła kopułę lawową wulkanu. Zdj. Deen.

https://www.youtube.com/watch?v=oI5dMKVT5Kw

Dziękuję moim dotychczasowym i obecnym Patronom, Patronkom, kawodawcom i kawodawczyniom. I, rzecz jasna, zachęcam do finansowego wsparcia Wulkanów Świata poprzez wirtualne kawy, tudzież Patronat, jeśli macie ochotę i możliwość. Linki wsparciowe poniżej:

https://patronite.pl/wulkanyswiata

https://buycoffee.to/wulkanyswiata

I jeszcze na sam koniec ciekawostka motoryzacyjna. Ford Pinto posiadał pewną wadę konstrukcyjną. W momencie uderzenia w tył stawał w płomieniach, często z zablokowanymi drzwiami, które uniemożliwiały szybką ucieczkę pasażerom i kierowcy. 

https://www.otomoto.pl/news/niebezpieczne-wady-konstrukcyjne-i-najwieksze-akcje-naprawcze-w-historii

Erupcja japońskiego wulkanu Sakurajima i chaos na lotnisku w Kagoshima

                                              

15 maja 2025 roku wulkanem Sakurajima na wyspie Kiusiu targnęły przynajmniej trzy eksplozje. Erupcja o godzinie 09.38 wyemitowała obłok popiołu o wysokości 2.5 km. Przed południem około godziny 11.35 lokalnego czasu obłok popiołu sięgnął wysokości 3 km ponad krater Minamidake. Przynajmniej od 5 maja br. Sakurajima miał przerwę w aktywności erupcyjnej. Wczorajsza erupcja była całkiem długa, a popiół opadał na wyspę Sakurajima. Opad popiołu jest możliwy w Kagoshima i Aira na północnej stronie wulkanu. 

Wulkan został objęty trzecim stopniem alarmu przez Japońską Agencję Meteorologiczną. Erupcja wulkanu Sakurajima wpłynęła na loty z i do miasta Kagoshima. Japan Airlines anulowały 19 lotów pasażerskich, a rankiem 16 maja anulowane zostały dwa loty Nippon Airways. Skymark Airlines - anulowanie 6 lotów w dniu 15 maja, jednego rankiem 16 maja, Solaseed Air -  jeden lot rankiem 16 maja. Koczujący na lotnisku w Kagoshima turyści i biznesmeni zaczęli domagać się zwrotów za bilety. 

Zdj. Yusashi Nakashima.

16 maja br. eksplozje wulkanu Sakurajima z krateru Minamidake są kontynuowane. Służby cywilne apelują o ostrożną jazdę samochodem, używanie parasoli i maseczek oraz pozostawanie wewnątrz pomieszczeń w przypadku opadu popiołu. Zapewne kolejne loty z lotniska Kagoshima zostaną dziś odwołane.

Livecam na wulkan:

https://livecam.asia/kagoshima/tarumizu/kyodonews-sakurajima.html

Dla przypomnienia Sakurajima (obok Suwanosejima) to od wielu lat najaktywniejszy wulkan w Japonii. Jego aktywność erupcyjna trwa zasadniczo od 1955 roku.

Kilauea, Etna i Kanlaon: aktywność erupcyjna w dniach 12-13 maja

                                             

Kilkanaście godzin temu zakończył się 21 epizod erupcyjny w kalderze Halemaumau wulkanu tarczowego Kilauea (Hawaii). Fontanna lawy sięgała wysokości 150 metrów, a sama aktywność erupcyjna trwała przez 8 godzin. 

W nocy z 12 na 13 maja br. doszło do 13 od przynajmniej dwóch miesięcy epizodu erupcyjnego w SE Crater sycylijskiego wulkanu Etna. Objął on fontanny lawy i wyciek lawy w formie dwóch wylewów. Delikatny opad popiołu zarejestrowano w Zafferana Etnea. Zdj. Boris Behncke.

13 maja br. o godzinie 02.55 rozpoczęła się erupcja eksplozywna filipińskiego wulkanu Kanlaon. Opad popiołu zarejestrowano m.in. w Carlota City, San Miguel, Bago City i Binubuhan. Miały miejsce spływy piroklastyczne, które zeszły południowym zboczem Kanlaon oraz wyrzut odłamków balistycznych. Oszacowana wysokość kolumny popiołu wyniosła 4.5 km. 

Wsparcie WŚ pozwala mi monitorować wulkany na całym świecie, wyszukiwać moim odbiorcom i odbiorczyniom ciekawostki i na bieżąco informować o erupcjach wulkanicznych.

Podaję zatem linki wsparciowe, czyli kawowy i patronacki. Może postawicie mi kawkę bądź zdecydujecie się na Patronat? 

https://patronite.pl/wulkanyswiata

https://buycoffee.to/wulkanyswiata

Silniejsza niż zazwyczaj erupcja filipińskiego wulkanu Kanlaon

                                                                     

8 kwietnia br. o godzinie 05.30 rano czasu lokalnego doszło do silniejszej erupcji eksplozywnej filipińskiego wulkanu Kanlaon na wyspie Negros. Obłok popiołu sięgnął wysokości 4 km, a z wulkanu zeszły niewielkie spływy piroklastyczne. Opad popiołu zarejestrowano m.in. w La Castellana, La Carlota City i Bago City. Wyrzut odłamków balistycznych spowodował pożary na zboczu wulkanu. Sama erupcja trwała 56 minut.

W okolicznych miejscowościach odwołano zajęcia szkolne.

Z kolei wczoraj doszło do ładnej eksplozji japońskiego wulkanu Sakurajima doskonale widocznej z miasta Kagoshima. Aktywność erupcyjna tego wulkanu jest na porządku dziennym.

Warto jeszcze dodać, że wczoraj to znaczy 7 kwietnia br. minęły dwa lata od tragicznej śmierci mojego Przyjaciela Grzegorza Gawlika (1980-2023). Grzegorz zginął w trakcie brawurowej eksploracji japońskiego wulkanu Ontake i tam też (w okolicach wulkanu) został skremowany. Pamiętam o Tobie, Przyjacielu.

Strona Grzegorza:

http://www.grzegorzgawlik.pl/

https://wulkanyswiata.blogspot.com/2023/04/moje-wspomnienia-o-grzegorzu-gawliku.html