Erupcja piroklastyczna filipińskiego wulkanu Kanlaon

                                                            

Dziś, to jest o godzinie 15.03 po południu 9 grudnia br. doszło do erupcji eksplozywnej filipińskiego wulkanu Kanlaon (Negros, Filipiny). Obłok popiołu sięgnął wysokości 3-5 km. Z wulkanu zszedł spływ piroklastyczny, co wywołało panikę w pobliskich miejscowościach. Barangay Pula jest najbliższym barangay od Kanlaon. Opad popiołu zarejestrowano m.in. w mieście Bayo na Negros. 

Także dziś o godzinie 07.33 rano płytkie trzęsienie ziemi o magnitudzie 3.6 targnęło wulkanem Roccamonfina (prowincja Caserta, Włochy). Roccamonfina to wulkan wygasły, nieaktywny od przynajmniej 50 000 lat. Zamknięte zostały szkoły w miejscowościach blisko wulkanu. 

Od 8 grudnia trwa rój trzęsień ziemi (zapewne tektonicznych) na południowy zachód od wyspy Adak (Alaska, Aleuty). Liczne silne trzęsienia ziemi o magnitudach 6.3, 5.8, 6.3, 6.1 i 5.7. Teoretycznie taki rój trzęsień ziemi może być zwiastunem potężnego tektonicznego trzęsienia ziemi takiego jak w 1964 roku (magnituda 9.2), choć oczywiście nie musi. Czytając ostatnio o podmorskiej erupcji lawowej 50 km od wyspy Majotta (lata 2018-19) zacząłem się zastanawiać (spekulować) czy nie jest to oznaka przebudzenia jakiegoś aleuckiego podmorskiego wulkanu. 

Z południowo-zachodniego zbocza wulkanu Mawson Peak (Wyspa Heard) schodzi wylew lawy o długości 800 metrów, co zarejestrowały satelity obserwacyjne. 

7 grudnia br. miałem sposobność po raz pierwszy uczestniczyć w ósmej edycji Śląskiego Festiwalu Nauki w Katowicach, na której wygłosiłem wykład dotyczący wulkanicznych zagrożeń i sposobów im przeciwdziałania. Niestety musiałem nieco go okroić, bo nie wystarczyło mi czasu, by opowiedzieć o wszystkim, co chciałem. Ale poznałem kilka osób, które podobnie jak ja są zafascynowane wulkanami (Ela, Maciej, Kuba, wreszcie Kacper i jego rodzice z peja Kacper i wulkany), co dostarczyło mi motywacyjnego kopa, by czasem występować na żywo jako mówca. Toczyłem wulkaniczne pogawędki z Tomaszem Lepichem, który niebawem wybiera się do Etiopii, by eksplorować tamtejsze słabo zbadane wulkany (obszerna relacja z jego odkryć będzie jeszcze w grudniu na blogu!) Razem poszliśmy na seans "Nosferatu wampira" (1979) Wernera Herzoga w kino-kawiarni Rialto w Katowicach. Szkoda, że nie mogłem zostać przez kolejne dni w Katowicach, ale rozważam swój ponowny udział w ŚFN 2025. 

Dziękuję wszystkim tym, z którymi troszkę porozmawiałem już po wykładzie. 

Zdj. Maciej Fliegel, Phivolcs/Rappler. 

Czarne chmury nad fanpejdżem WŚ

Nie mam dobrych wiadomości, gdyż dziś dostałem drugie ostrzeżenie od Facebooka w sprawie naruszenia copyrights (prawa własności intelektualnej). Chodzi o nie podanie na fanpejdżu autorów zdjęć dwóch archiwalnych erupcji z Chile z lat 1955 i 1991: Carran los Venados i Cerro Hudson. Biję się w pierś, że albo wynikło to z mojej niefrasobliwości albo po prostu nie mogłem wówczas znaleźć autorów tych zdjęć. Są to stare wrzutki sprzed 6-7 lat, kiedy fanpejdż dopiero się rozwijał. Spróbuję nawiązać kontakt z tymi osobami, które wysłały zgłoszenia i je przeprosić, ale mleko się już rozlało. Bardzo się boję, że w przyszłości stracę na dobre liczący prawie 50 000 fanów fanpejdż i zarazem profil prywatny. Mam świadomość, że z Facebooka mogę zniknąć w każdej chwili (jestem na łasce algorytmów monopolisty), ale zawsze moim celem nadrzędnym była edukacja i solidna popularyzacja wulkanów. Nie miałem złych zamiarów w zamieszczaniu archiwalnych zdjęć i opisów starych erupcji. Chciałem je po prostu fanom i czytelnikom przybliżyć. 

Nie wiem nawet czy to nie jest działanie celowe i nie padłem ofiarą copyright scam, którego celem miało być przejęcie/zniszczenie mojego zasięgowego fanpejdża. Oba maile, z których przyszły zgłoszenia wyglądają dość podejrzanie. Póki co zero reakcji na moje próby wyjaśnienia sytuacji.

Tak czy owak, na blogu będę pisał dalej. Szukam też miejsca, żeby zakotwiczyć na dłużej. Na pewno będzie więcej monitoringu wulkanów na X (Twitterze), może też założę konto na Mastodonie. Na Facebooka planuję wrócić jak najszybciej, o ile wszystko ułoży się pomyślnie. 

Nie mam dzisiaj głowy do pisania, zatem w skrócie. 

30 stycznia o godzinie 12.54 lokalnego czasu duży spływ piroklastyczny zszedł z jawajskiego wulkanu Merapi. Masywny spływ piroklastyczny z kopuły lawowej Merapi zszedł także 22 stycznia docierając na odległość kilku km blisko zamieszkanych okolic.Zdj. BPPTKG.

W południowym kraterze etiopskiego wulkanu Erta Ale duży stożek hornito generuje spektakularne fontanny lawy. 

Małe erupcje freatyczne mają miejsce codziennie z jeziora kraterowego kostarykańskiego wulkanu Poas. 

Na południowo-zachodnim zboczu wulkanu Mawson Peak (Wyspa Heard) ma miejsce wylew lawy o długości 400 metrów. 

EDIT 31 stycznia: Od wczesnych godzin porannych trwa aktywność sejsmiczna i deformacja gruntu na wierzchołku wulkanu tarczowego Kilauea (Hawaii). Erupcji wciąż brak. 

W tych trudnych chwilach niepewności zachęcam moich Czytelników i Czytelniczki do kawowego wsparcia. Z góry dziękuję.

https://buycoffee.to/wulkanyswiata

Kontynuacja erupcji wulkanu Wolf na wyspie Isabela

Erupcja efuzywna wulkanu tarczowego Wolf na wyspie Isabela (archipelag Galapagos) w toku. Lawa przemieściła się na odległość 15 km i znajduje się około 5 km od wybrzeża wyspy. Potok lawy płynie przez stare pole lawowe i endemiczną szatę roślinną. Zdj. Parque Galapagos.

Populacja endemicznej dla tego wulkanu różowej iguany (iguana rosada, Conolophus marthae) jest niezagrożona. To niestety gatunek krytycznie zagrożony wyginięciem.

 

https://pl.wikipedia.org/wiki/Conolophus_marthae 

 

EDIT: 13 I Aktywne pozostają dwie szczeliny erupcyjne wulkanu Wolf. Lawa pokryła obszar o powierzchni około 7.6 km kwadratowych, ale jeszcze nie dotarła do Pacyfiku.

 

Wulkan Sangay (Ekwador) w styczniu 2022 roku - trzy aktywne otwory erupcyjne. Centralny i zachodni - aktywność strombolijska, północny - jedynie odgazowanie. Dwa aktywne wylewy lawy na południowo-wschodnim i północnym zboczu (długość ok. 540 i 370 metrów) pozostają aktywne. Koncentracja SO2 w obłokach gazu sięgających wysokości 5.2-5.6 km.

12 stycznia o godzinie 03.45 lokalnego czasu kamczacki wulkan Karymski wyemitował obłok popiołu o wysokości 4.3 km.

Erupcja wulkanu Mawson Peak (Big Ben) na niezamieszkanej wyspie Heard (Heard Island, Australia) w toku. Ma miejsce wyciek lawy na górnym północno-zachodnim zboczu tego rzadko fotografowanego wulkanu. To najdłuższy wylew lawy od 2013 roku.

Trwa także emisja lawy z wulkanu Piton de la Fournaise na Reunion. Formuje się nowy stożek na aktywnej szczelinie erupcyjnej. Potoki lawy nie płyną jednak daleko, rozszerzają się bocznie i zwiększają grubość.

 

Trwa także aktywność lawowa wulkanu Kilauea ograniczona do kaldery Halemaumau. Uległa ona wznowieniu po jednodniowej pauzie 7 stycznia 2022 roku.

Na Islandii cisza. Nie doszło do kolejnego epizodu lawowego erupcji Geldingadalsgos. Zastanawiam się czy jeszcze w tym roku na Islandii znowu popłynie lawa. Niewykluczone.

Na razie rok 2022 zaczął się dość spokojnie. Jest póki co jedna nowość: erupcja wulkanu Wolf na wyspie Isabela po prawie 7 latach drzemki.

Czynne wulkany Australii: Mawson Peak i McDonald Islands

Dwa czynne australijskie wulkany Heard Island i McDonalds Islands są zlokalizowane 4000 km na południowy zachód od Perth na południowym Oceanie Indyjskim i 2000 km na północ od bazy australijskiej Davis na Antarktydzie. Zlodowaciały wulkan Mawson Peak (Big Ben) na Heard Island zazwyczaj przez 360 dni tonie we mgle. Mierzy 2745 metrów wysokości - jest zatem o przynajmniej 517 metrów wyższy niż Mount Kościuszko, który uchodzi za najwyższy szczyt Australii. Dlaczego przynajmniej? Ponieważ realna wysokość Mawson Peak nie jest znana, być może mierzy nawet 2813 metrów wysokości. Do wulkanicznej Heard Island można dopłynąć w ciągu siedmiu dni z Fremantle, ale wpierw trzeba uzyskać zezwolenie z Australian Antarctic Division. Zresztą wyspa jest surowa i nieprzystępna, szaleją na niej silne wiatry (ich przeciętna miesięczna prędkość dochodzi do 26-33 km/h, maksymalna zmierzona to ponad 180 km/h, co uniemożliwia badania za pomocą dronów czy helikopterów), a lodowce na niej obfitują w lodowe szczeliny, w które łatwo wpaść.

43 km na zachód od Heard Island znajduje się drugi wulkan - McDonalds Islands, który w 1992 roku obudził się z 75 000 letniej drzemki. Do silnej aktywności erupcyjnej doszło na McDonalds Islands w latach 1996-97. Wówczas główna wyspa podwoiła swoje rozmiary do 2.4 km kwadratowych. Do erupcji z Big Ben dochodzi co kilka miesięcy o czym świadczą anomalie termiczne rejestrowane przez satelity wskazujące na obecność wylewów lawy spływających po stronie stożka. Oba czynne wulkany być może formuje plama gorąca Kerguelen rozciągająca się na głębokość 2900 metrów.

Heard Island jest wyspą w 70% zlodowaciałą, posiadającą 12 głównych lodowców i kilka mniejszych. Są to płytkie i szybko płynące lodowce, które reagują bardzo szybko na antropogeniczne zmiany klimatu. Cofają się jak np. Brown Glacier o blisko 600 metrów tym samym formując laguny i plaże. Na wyspie żyją dwa endemiczne gatunki ptaków (np. kormoran), cztery gatunki pingwinów, kilka gatunków ptaków latających oraz foki. Nie ma na niej sztucznie introdukowanych gatunków.

Heard Island i McDonalds Islands to dwa niesamowite sub-antarktyczne wulkany. Często zerkam na ten pierwszy za pośrednictwem satelitów obserwacyjnych. Nie wykryłem w tym roku anomalii termicznej na Mawson Peak.

Korzystałem z tego artykułu:

https://www.abc.net.au/news/2019-01-25/heard-island-australias-mysterious-land-of-fire-and-ice/10713860

Cofanie się lodowców na Heard Island (info przydatne dla klimatologów i glacjologów):

https://blogs.agu.org/fromaglaciersperspective/2019/02/04/heard-island-retreat-of-glaciers-enables-lagoon-development/

Zdj. Matt Curnock

Fuego, Agung i Kluczewska Sopka

- Agung (Bali, Indonezja) - sporadyczne umiarkowane emisje popiołu z tego balijskiego wulkanu. I tak 5 lipca o godzinie 16.33 czasu WITA obłok erupcyjny z Agung sięga wysokości 2.8 km. Erupcja trwa przez 536 sekund. 6 lipca o godzinie 12.50 czasu lokalnego kolejna emisja popiołu. Z wiosek wokół wulkanu ewakuowano dobrowolnie 4855 osób i rozlokowano tych ludzi w 50 centrach ewakuacyjnych.

- Fuego (Gwatemala) - Erupcja piroklastyczna wulkanu Fuego z 3 czerwca 2018 roku stała się najgorszym kataklizmem wulkanicznym XXI wieku, który wydarzył się w ciągu jednego dnia. Oficjalnie 110 osób zabitych oraz aż 332 osoby zaginione. Erupcja jawajskiego Merapi w 2010 roku zabiła 350 osób w ciągu dwóch miesięcy.

- Heard Island (Australia) - Aktywny wylew lawy z wulkanu Mawson Peak (Big Ben) zaobserwowany satelitarnie w dniu 3 lipca 2018 roku.

Info od Łaziskiej Grupy Górskiej: Z powodu załamania pogody, kiepskiej widoczności i silnych wiatrów nie udało się Karolowi i jego towarzyszom zdobyć najwyższego wulkanu Kamczatki, czyli Kluczewskiej Sopki (4750 metrów). Wspinacze dotarli na wysokość 4200 metrów i musieli zawrócić. Teren niełatwy, stromy, zwłaszcza do bezpiecznego zejścia. Natomiast wejście na łatwiejszy wpinaczkowo wulkan tarczowy Ushkovsky (3943 m.) zakończone zostało sukcesem.

Oto Kluczewska Sopka i Kamen, czyli Kamczatka w pełnej okazałości. Zdj. Karol Jendrysik/ Łaziska Grupa Górska.

https://www.facebook.com/laziskagrupagorska/

O erupcji wulkanu Pinatubo dla crazynauka.pl/ erupcja Mawson Peak

Opublikowałem najnowszy tekst dla portalu crazynauka.pl - tym razem o słynnej erupcji flipińskiego wulkanu Pinatubo w czerwcu 1991 roku (6 w skali VEI), która doprowadziła do anomalii klimatycznych w skali globalnej w latach 1991-92.

http://www.crazynauka.pl/gigantyczny-wybuch-wulkanu-pinatubo-ktory-w-1991-roku-ochlodzil-cala-ziemie/

Co poza tym? Erupcja szczelinowa Piton de la Fournaise na Reunion wciąż trwa, choć kiepskie warunki pogodowe (deszcz, wiatr) utrudniają naziemną obserwację. Aktywy pozostaje pojedynczy otwór erupcyjny, a lawa dociera na odległość 2.8 km. EDIT 11 lutego 2017 roku: Uformowany został nowy stożek o wysokości 30-35 metrów i szerokości około 190 metrów - przez prasę nazwany nieoficjalnie Piton Carlos. Większość aktywności lawowej ogranicza się do tuby lawowej. Erupcja trwa już 11 dni.

4 lutego 2017 roku satelita Landsat 8 uchwycił czysty widok wierzchołka wulkanu Mawson Peak (Big Ben) na wyspie Heard (południowy Ocean Indyjski) - oczywiście w stanie erupcji. Na górnym północno-zachodnim zboczu Mawson Peak jest widoczny nowy wylew lawy. Być może wulkan Mawson Peak zaczął wykazywać aktywność efuzywno-eksplozywną w styczniu 2017 roku. Wyspę pokrywa jednak częsta pokrywa chmur utrudniająca obserwację.

Tymczasem dwie eksplozje wulkanów błotnych miały miejsce 6 lutego 2017 r. w Azerbejdżanie, osada Sanfachal, dystrykt Garadagh. Pierwsza z nich miała miejsce o godzinie 12.20 lokalnego czasu i trwała 3 minuty 23 sekundy, a druga od 14.18 i trwała 6 minut. W Azerbejdżanie znajduje się około 1000 błotnych wulkanów, z czego około 400 na wybrzeżu. Ich eksplozjom mogą towarzyszyć płomienie sięgające wysokości 1 km.

Spływ piroklastyczny z wulkanu Semeru

- Semeru (Jawa, Indonezja) - rankiem 13 lutego 2016 roku spływ piroklastyczny zszedł z południowego zbocza jawajskiego wulkanu Semeru i dotarł na odległość 4.5 km wygenerowawszy obłok popiołu sięgający wysokości 8 km. 14 lutego (w Walentynki) miał miejsce mniejszy spływ. Spływy piroklastyczne wywołało zapewne zapadanie się płaskiej kopuły lawowej w kraterze centralnym wulkanu.

- Zhupanovsky (Żupanowski, Kamczatka) - po południu 12 lutego silna erupcja generująca obłok erupcyjny sięgający wysokości 10 km.

- Momotombo (Nikaragua) - 13 lutego o godzinie 10.40 lokalnego czasu eksplozja generująca spływ piroklastyczny schodzący północno-wschodnim zboczem. W nocy krater wulkanu żarzy się.

- McDonalds Islands (Australia) - na zdjęciu Pete'a Harmsena z CSIRO z 6 lutego 2016 roku aktywne fumarole.

- Sinabung (Sumatra, Indonezja) - wieczorem 12 lutego eksplozja z centralnego krateru generuje obłok popiołu sięgający wysokości 2 km.

Niusy od Grzegorza Gawlika, który przebywa obecnie w Meksyku. Mimo zamknięcia wulkanu Popocatepetl przez wojsko i policję Gregorowi udało się wejść na Popo. Zdobył także wulkan Orizaba, a obecnie przebywa w okolicy wulkanu Colima.

Badacze obserwują erupcję wulkanu Big Ben na Heard Island

Sub-antarktyczna wyspa Heard jest bardzo rzadko odwiedzana przez załogi statków, tym bardziej cieszy fakt że ktoś do niej dociera i od czasu do czasu fotografuje ten piękny wulkan. Pobliskie wyspy McDonald również są aktywnym wulkanem, którego erupcję po raz pierwszy zaobserwowano w 1992 roku. Pod koniec stycznia 2016 roku naukowcy zgromadzeni na pokładzie statku badawczego CSIRO "The Investigator" widzieli obłoki pary nad oboma wulkanami oraz zaobserwowali erupcję wulkanu Big Ben z wierzchołka Mawson Peak. Ostatni raz grupa geologów pojawiła się na wyspie w 1987 roku, czyli prawie 30 lat temu. Z wierzchołka Mawson Peak po zlodzonym północno-zachodnim zboczu Big Ben schodził wylew lawy. W pewnym momencie zniknął pod lodem glacjalnym.

Video na Youtube: https://www.youtube.com/watch?v=0-F5bdQeqIo

Co ciekawe, około 20 marca 2016 roku na Heard Island ma dotrzeć ekipa badawcza Cordell Expeditions, która ma pozostać na wyspie przez 3 tygodnie i między innymi kolekcjonować próbki wody glacjalnej i poszukiwać na wyspie dowodów występowania nieznanych gatunków flory i fauny, w szczególności reliktowych pojawiających się z powodu odwrotu lodowców. Będę obserwował tą ekspedycję i jej poczynania.

http://www.heardisland.org/

Wszystkie zdjęcia CSIRO/Pete Harmsen. Na nich niewielka erupcja na Heard Island i zakryte mgłami McDonald Islands.

Fogo, Heard Island, Szywiełucz i Nornahraun

Erupcja szczelinowa wulkanu Fogo (Cape Verde) wciąż trwa. Nowy wylew lawy uaktywnił się wczoraj w nocy i podąża ku wiosce Portela. Choć erupcja szczelinowa Fogo zmniejszyła się aktywność efuzywną (lawową) wykazują trzy otwory erupcyjne. Lawa wczoraj czasowo zatrzymała się uprzednio pochłaniając 50% wioski. Nowy wylew lawy wydaje się podążać za północno-wschodnią krawędzią starego. Dziś znajdował się w odległości 1.7 km od Portela. Powinien dotrzeć do wioski w ciągu 1-2 dni. Inny wylew lawy podąża w odwrotnym kierunku - na południe do Boca Fonte.

Kamczacki wulkan Szywiełucz wygenerował dzisiaj o godzinie 14.42 UTC obłok popiołu sięgający wysokości 9 km. Pewnie nie raz usłyszymy jeszcze o tym wulkanie i jego aktywnej kopule lawowej.

1-2 grudnia 2014 roku wykryto satelitarnie anomalie termiczne na wschodnim zboczu wulkanu Big Ben/Mawson Peak (Heard Island). Prawdopodobna aktywność jeziora lawy, możliwe wylewy lawy.

Powierzchnia pola lawy Holuhraun (Nornahraun) wynosi już 76 km kwadratowych. Jutro minie setny dzień erupcji szczelinowej Holuhraun (Islandia).

Aktywność wulkaniczna 24-30 maja 2014

- Ubinas (Peru) - obniżenie aktywności peruwiańskiego wulkanu, słaba eksplozja dzisiejszego poranka
- Reventador (Ekwador) - słaba/umiarkowana aktywność efuzywna/eksplozywna, sygnał sejsmiczny wskazuje na drgania, lawa formuje kopułę lawową wulkanu.
- Szywiełucz (Kamczatka) - 29 maja chmura erupcyjna nad wulkanem sięga wysokości 6 km i wędruje na wschód.
- Dukono (Halmahera, Indonezja) - 29 maja chmura erupcyjna nad wulkanem sięga wysokości 3 km i wędruje na zachód.
- Santiaguito (Gwatemala) - nowy wylew lawy na wschodnim zboczu kopuły lawowej Caliente generuje rozżarzone lawiny. Małe eksplozje generują obłoki sięgające wysokości 700 metrów.
- Fuego (Gwatemala) - zanik wylewu lawy, eksplozje generują obłoki sięgające wysokości 600 metrów.
- Momotombo (Nikaragua) - 27 maja rój trzęsień ziemi pod południowym zboczem Momotombo. Najsilniejsze o magnitudzie 4.1.
- Shishaldin (Alaska) - małe eksplozje.
- Bagana (Papua Nowa Gwinea) - 27 maja eksplozje strombolijskie generują pióropusz popiołu sięgający wysokości 3 km.
- Heard Island (Australia) - zdjęcia satelitarne wskazują na obecność gorącego miejsca na kraterze centralnym wulkanu, co może wskazywać na obecność małego stawu lawy. Wulkan na zdjęciu.
- Duvalo (Macedonia) 28 maja ów mały geotermalny 'wulkan' wyemitował chmurę 'dymu'. To pierwsza taka sytuacja w historii - według ekspertów spowodowana przez ulewne deszcze i regionalny wzrost sejsmiczności. Duvalo obficie emituje dwutlenek siarki i dwutlenek węgla. Ciekawe...

Generalnie żadnych zaskoczeń. Rutyna. Poza Duvalo!

Garść fotek z wyprawy członka mojej rodziny na gruziński wulkan Kazbek. Imponujące krajobrazy.

https://plus.google.com/photos/109784105470592609503/albums/6018920822295134417

Mawson Peak, Michael, Fuego i Reventador

1) Mount Michael (Wyspa Saunders, Sandwich Południowy) - Obserwacja satelitarna wykazała lekkie przebarwienie morza blisko północno-zachodniego krańca wysepki. Tam też zaobserwowano obłok i zaciemnienie gruntu. Satelita Aqua zaobserwował też ciemny obłok wydobywający się z centralnego krateru. Przypuszczalna erupcja czy gęsty obłok gazu?

2) Fuego (Gwatemala) - Silniejsze eksplozje strombolijskie w dniu 24 kwietnia z chmurami popiołu sięgającymi wysokości 1 km. Opad popiołu w wioskach La Rochela, Ceilán i San Andrés Osuna.

3) Reventador (Ekwador) - 24 kwietnia silniejsza faza aktywności erupcyjnej Reventador - silniejsze eksplozje strombolijskie albo możliwe epizody fontann lawy. Nowy wylew lawy o długości 300-400 metrów. 

4) Mawson Peak (Wyspa Heard, Australia) - erupcja w lutym 2014 roku potwierdzona przez satelity - obrazy z 12 i 28 lutego wykazują obecność wylewów lawy schodzących z południowo-zachodniego zbocza wulkanu. 

Na zdjęciu wulkan Tungurahua i jego eksplozja w dniu 22 kwietnia 2014 roku.

Pozdrawiam z wietrznej Islandii. Dziś wyprawa na Heklę, o ile pogoda dopisze, a wszystko na to wskazuje...

Oszacowano magnitudę i rozmiar prehistorycznej erupcji w Australii

Erupcja ta miała miejsce z monogentycznego centrum erupcyjnego Mount Gambier 5000 lat temu. Aby oszacować jej rozmiar i magnitudę australijscy badacze posłużyli się komputerowym modelowaniem geometrycznym 3D i termodynamiką. Erupcja miała siłę 4 w skali VEI, a chmura erupcyjna sięgnęła wysokości 5-10 km. Magma dotarła na powierzchnię z głębokości 80 km, doszło do interakcji części z niej z płytko zalegającą wodą gruntową, co spowodowało silne eksplozje.

Co słychać wśród wulkanów na świecie? W dniu dzisiejszym wulkan Kluczewska Sopka wyprodukował obłok popiołu sięgający wysokości 6-7 km. Rankiem 10 grudnia wulkany Sinabung (Sumatra, Indonezja) i Bagana (Papua Nowa Gwinea) w trakcie eksplozji wygenerowały chmury popiołu sięgające wysokości odpowiednio 12 km i 3 km. Od 2 tygodni wulkan Sinabung jest objęty czerwonym alarmem - ewakuacja z jego okolic objęła 17 000 ludzi.

Historia pumeksowej tratwy

W lipcu 2012 roku na głębokości 700 metrów 800 km na północ od Nowej Zelandii wybuchł wulkan Havre Seamount (łańcuch wysp Kermadec). Lawa zastygła w pumeks i utworzyła tratwę wielkości terytorium Belgii. Po roku oddziaływania przez fale i wiatr tratwa pumeksu rozpadła się na tysiące mniejszych kawałków, a te w ostatnich dniach sierpnia 2013 roku zaczęły osiadać na brzegach wysp oddalonych o 14 mil morskich od Port Douglas, Australia, 4000 km od miejsca erupcji. Niektóre z kawałków pumeksu są wielkości ludzkiej głowy; co więcej, stały się oazą dla morskiego życia m.in. dla pąkli, mięczaków, różnych gatunków dżdżownic, krabów oraz stułbi. Pumeksowe tratwy w trakcie procesu ewolucji mogą transportować gatunki organizmów żywych na odległość 30 km w ciągu dnia. Niektóre kawałki pumeksu są tak gęsto obsadzone przez morskie żyjątka i korale, że toną pod ich ciężarem. Na zdjęciach wulkan Havre Seamount oraz tratwa pumeksu powstała po jego erupcji.

Aktywność efuzywna wulkanu Heard Island trwa

Zdjęcie satelitarne NASA pokazuje wylew lawy na południowo-zachodnim zboczu wulkanu Mawson Peak. Do 7 kwietnia 2013 roku krater Mawson Peak wypełnił się, a lawa przelała się przez jego krawędź. 20 kwietnia wylew lawy nadal pozostawał widoczny, a nawet się poszerzył nieco pod wierzchołkiem. Szkoda, że w przypadku tak odizolowanych wulkanów jak Big Ben (Mawson Peak) na Wyspie Heard naukowcy muszą bazować na danych satelitarnych. Przydałaby się jakaś wyprawa badawcza, aby odpowiednio udokumentować aktywność erupcyjną tego wulkanu.

RIP Jeff Hanneman (gitarzysta Slayer)

http://dynamitri.natemat.pl/60015,gitarzysta-slayera-jeff-hanneman-nie-zyje

Paluweh i Mawson Peak (jezioro lawy)

Wulkan Mawson Peak na wyspie Heard prawdopodobnie posiada aktywne jezioro lawy w kraterze na co wskazuje zdjęcie satelitarne podchodzące z satelity NASA EO-1 Hyperion. Mawson Peak pozostaje w stanie erupcji od końca września 2012 roku. Wulkan na Heard Island (Australia, na zdjęciu)  jest jednym z najmniej zbadanych wulkanów na Ziemi.

http://wulkanyswiata.blogspot.com/2010/11/australia_03.html

Kopuła lawowa w kraterze indonezyjskiego wulkanu Paluweh wciąż pozostaje aktywna produkując eksplozje, chmury popiołu sięgające wysokości 3 km. Regularnie zapada się generując destrukcyjne gorejące chmury. Trzy eksplozje targnęły wulkanem Lokon-Empung dzisiejszego ranka - najsilniejsza wygenerowała chmurę popiołu sięgającą wysokości 2 km.

Zapraszam przy okazji do przeczytania wywiadu, który przeprowadziłem z Marcinem i Kasią Paczek, młodymi podróżnikami i laureatami wyróżnienia Blog Roku 2012. I czekam przy okazji na obiecane mi zdjęcia Bromo oraz Merapi. :-)

http://bartkrawczyk.natemat.pl/55455,paczki-w-podrozy-wywiad

Aktywność erupcyjna Heard Island

Zdjęcia satelitarne zrobione przez satelitę Modis 21 i 24 września wskazują na obecność plam gorąca na wyspie wulkanicznej Heard Island, co wskazuje na możliwość wznowienia aktywności erupcyjnej wulkanu Big Ben. Wyspa Heard znajduje się 4000 km na południowy zachód od zachodniej Australii i obok McDonalds Island jest jednym z dwóch aktywnych wulkanów Australii. Ostatni raport o aktywności wulkanicznej na wyspie Heard pochodzi z 2008 roku. Na zdjęciu Paula Scotta aktywność wulkanu w 2000 roku.

Więcej o wulkanie Heard (Mawson Peak, Big Ben):

http://wulkanyswiata.blogspot.com/2010/11/australia_03.html

Uśpione wulkany Australii

Opisywałem już jakiś czas temu jedyne dwa aktywne wulkany Australii: Heard Island oraz McDonald Island, zatem teraz pora skupić się na kontynencie australijskim. Większość australijskich wulkanów jest od dawna wygasła, niemniej wulkany w prowincji Victoria uchodzą za uśpione. Co ciekawe australijskie wulkany nie są związane ze strefami subdukcji, które wyprodukowały wulkany Nowej Zelandii, Wysp Kermadec, Tonga, Samoa czy Indonezji. Ostatnie erupcje w Australii:

MOUNT GAMBIER - 2900 p.n.e - cztery wypełnione wodą kratery (Blue Lake, Valley Lake, Leg of Mutton Lake, Browne's Lake). Wstrząsy sejsmiczne są wciąż notowane pod tymi centrami wulkanicznymi.

MOUNT SCHANK - Erupcje 5000 lat temu. Dwa suche kratery: północny kolisty o średnicy 300 metrów oraz starszy południowy o średnicy 200 metrów.

MOUNT ECCLES - Erupcje w przedziale czasowym od 19 000 do 6000 lat. To wulkan złożony z jeziorem kraterowym, tubami lawowymi i tumulusami. Wysokość: 179 metrów, 10 km na zachód od miasta MacArthur.

MOUNT NAPIER - Wysokość 150 metrów, lokalizacja: pomiędzy Mount Eccles a miastem Hamilton. Erupcje 6000 - 5000 lat temu. Wylewy lawy z wulkanu pokrywają znaczny obszar doliny Harman.

Na zdjęciach Mount Gambier (maar Blue Lake), Mount Schank, Mount Eccles, Mount Napier z daleka oraz jego krater, a także Mt. Noorat Crater.

Australia

HEARD ISLAND - 4000 km na południowy zachód od Australii leży wyspa Heard Island posiadająca drugi (obok McDonald Island) aktywny wulkan Australii - stratowulkan Big Ben o wysokości 2745 metrów i wierzchołku zwanym Mawson Peak. Szeroki na 20 km wulkan jest położony w centrum wyspy i schodzi z niego 14 lodowców nazwanych Downes, Ealey, Compton, Brown, Stephenson, Winston, Fiftyone, Deacock, Gotley, Lied, Abbotsmith, Allison, Schmidt, Baudissin. Na Heard Island znajdują się także wulkany Mount Dixon (706 m), Mt Olsen (636 m) i Anzac Peak (715, dwa ostatnie mocno zerodowane). Wulkan na Heard Island jest aktywny. I tak:

14-15 stycznia 1985 roku - zaobserwowano potok lawy na wysokości 2750 metrów na wyższym południowym zboczu Big Ben.

21 grudnia 1986 roku - załoga helikoptera zauważyła aktywne jezioro lawy w szerokim na 50 metrów i głębokim na 70 metrów kraterze Big Ben. W styczniu 1993 roku widziano potok lawy z wulkanu.

2 luty 2001 roku - poczyniono obserwacje z Atlas Cove i dostrzeżono obłok erupcyjny nad wulkanem sięgający wysokości 1 km.

Erupcje na Heard Island w latach 1881, 1910, 1950-52, 1953, 1954, 1985-87, 1992, 1993, 2000-01, 2003-04, 2006, 2007, 2008, 2012-13.

Także jedyne dwa aktywne wulkany Australii za nami. :)

Australia

MCDONALDS ISLAND - 40 km na zachód od wulkanu Heard Island leżą wyspy McDonalds odkryte w 1854 roku przez kapitana Williama McDonalda. Niezamieszkana wyspa McDonald posiada dwa wierzchołki: Maxwell Hill (212 m) na południu i Samarang Hill (112 m) na północy. W grudniu 1996 obłok erupcyjny zaobserwowano z samolotu przelatującego nad wyspą, 5 stycznia 1997 roku kolejny. Statek "FV Austral Leader" podpłynął do wyspy 2 kwietnia 1997 roku - obserwatorzy dostrzegli emisje centralne i boczne wulkanu i przypuszczalne wylewy lawy. Erupcje na McDonald Island w latach 1992, 1996-97, 2001, 2004-2005. Wyspy zamieszkują foki i pingwiny.