Silna erupcja wulkanu Ulawun w Papui Nowej Gwinei

20 listopada 2023 roku rozpoczęła się erupcja eksplozywna wulkanu Ulawun (Nowa Brytania, Papua Nowa Gwinea). Kolumna popiołu sięgnęła wysokości 15 km (inny szacunek: 9.1 km), na północnym i południowo-wschodnim zboczu zarejestrowane zostały niewielkie spływy piroklastyczne. Wulkan został objęty czerwonym kodem awiacji. Do ostatnich erupcji tego aktywnego wulkanu dochodziło w latach 2019 (4 w skali VEI) i 2022. 

21 listopada Ulawun dalej emituje gęste obłoki popiołu, choć erupcja uległa już zredukowaniu. Chmura popiołu rozciąga się na odległość dziesiątki km na północny zachód od wulkanu.Opad popiołu ma miejsce na pobliskie plantacje palmy oleistej.

Od 12 listopada aktywność sejsmiczna w Grindavik i okolicach jest zredukowana. Nikt nie jest w stanie powiedzieć co się wydarzy. Od miesiąca słyszymy, że erupcja może się wydarzyć. Być może dojdzie do erupcji w północnej części rzędu kraterów Sundhnukar, gdyż występuje deformacja gruntu wokół Svartsengi. Tak czy owak, zwracam uwagę, że wszelkie prognozowanie obecnie jest trudne, a mieszkańcy Grindavik wciąż nie wiedzą czy prędko powrócą do swoich domów. 

Wymiary najmłodszej wyspy wulkanicznej koło wyspy wulkanicznej Iwojima wynoszą obecnie 450 x 200 metrów. Wysepka się powiększa wskutek eksplozji hydrotermalnych.

Erupcja Litli Hrutur stabilna/ Intensywne emisje popiołu z wulkanu Shishaldin

                                             

Wróciłem z festiwalu Castle Party 2023 w Bolkowie, zatem najwyższa pora na nowy wpis. Erupcja Litli Hrutur na Islandii jest stabilna. 19 lipca 4.11 rano częściowo zawaliła się zachodnia krawędź aktywnego krateru i wylana lawa zaczęła płynąć w kierunku wzniesienia Litli Hrutur (kierunek południowo-zachodni).   

Niestety na skraju pola lawowego zemdlał zagraniczny turysta. Odtransportowano go helikopterem do szpitala, w którym zmarł. Nie mam jednak obecnie pojęcia czy do śmierci przyczyniły się toksyczne gazy obecne na miejscu erupcji. Zawsze obserwując wybuch wulkanu warto mieć przy sobie maskę przeciwgazową. Pytanie jak się zachowają Islandczycy - czy znowu nie zamkną/ograniczą dostępność erupcji? I faktycznie dzisiaj miejsce erupcji zostaje zamknięte na pewien czas.

Tak czy owak niektórzy turyści zachowują się nieodpowiedzialnie np. 17 lipca mimo obecności toksycznych gazów grupa ludzi próbowała się wspiąć na aktywny krater, czyli przedostała się do niebezpiecznej strefy no-go. 

Sama erupcja jest 2-3 razy intensywniejsza niż erupcja Gedlingadalsgos w 2021 roku. Czoło wylewu lawy przemieszcza się codziennie na odległość 300-400 metrów, natomiast maksymalna grubość wylewu wynosi 20 metrów, przeciętna 10 metrów. Aktywny krater osiągnął wysokość 22 metrów.

Czerwony kod awiacji dla aleuckiego wulkanu Shishaldin. 18 lipca emisje popiołu sięgnęły wysokości 6-9 km i pojawiły się wylewy lawy na zboczach wulkanu. Już 19 lipca aleucki wulkan zredukował aktywność erupcyjną emitując popiół na wysokość 3 km. Zdj. AVO.

Trwają liczne erupcje freatyczne na wyspie wulkanicznej Anak Krakatau.

Oczywiście wieści z Papui Nowej Gwinei docierają do mnie z opóźnieniem. Od 7 lipca trwają emisje popiołu z wulkanu Bagana (Wyspa Bougainville, na zdj.) Chmura popiołu kilkakrotnie sięgnęła wysokości 16-18 km, czyli stratosfery. Opad popiołu kontaminuje zasoby wody, niszczy ogrody, etc. Obecnie ewakuowano ponad 8000 osób z 10 wiosek blisko wulkanu. Czyli sytuacja kryzysowa, o której niewiele się mówi.

Nagła erupcja freatyczna wulkanu Bulusan

                                     

5 czerwca o godzinie 10.37 rano lokalnego czasu obudził się czynny filipiński wulkan Bulusan. Erupcja freatyczna tego wulkanu trwała 17 minut i wyemitowała obłok popiołu na wysokość 1-4 km. Opad popiołu miał miejsce w Juban, Sorsogon (Luzon, Filipiny). Do ostatniej słabej erupcji Bulusan freatycznej doszło 5 czerwca 2017 roku, czyli dokładnie 4 lata temu! Wulkanolodzy podnieśli stopień alarmu dla wulkanu na pierwszy. Zdj. Manila Bulletin.

4 czerwca podniesiony został stopień alarmu dla japońskiego wulkanu Yakadake (Honsiu, Japonia) ze względu na wzrost aktywności sejsmicznej. Ostatnie erupcje freatyczne tego wulkanu miały miejsce w latach 1995 i 1962.  

2 czerwca doszło do umiarkowanej emisji popiołu z wulkanu Ulawun (Papua Nowa Gwinea). Kolumna popiołu sięgnęła wysokości 3 km. Ulawun (na zdjęciu) to wulkan zdolny do potężnych erupcji eksplozywnych. 

Trwa efuzja lawy na zachodnim zboczu wulkanu Mawson Peak (Wyspa Heard, Australia).

Silne erupcje wulkanów Manam i Karymsky

W dniach 18 i 19 kwietnia doszło do silnych erupcji eksplozywnych wulkanów Manam (Papua Nowa Gwinea) i Karymski (Kamczatka, Rosja).  Czynny wulkan Karymski wyemitował obłok erupcyjny o wysokości ok. 10 km (na zdjęciu KVERT). Natomiast wulkan Manam zaliczył już drugi stratosferyczny paroksyzm erupcyjny w tym roku (pierwszy miał miejsce 8 marca). Zapoczątkowały go aktywność strombolijska z południowego krateru oraz wyciek lawy. W nocy 18 kwietnia kolumna erupcyjna z Manam sięgnęła oszacowanej wysokości 13.7 km. Opad popiołu miał miejsce m.in. w wyspiarskiej wiosce Baliau. 

Od 15 kwietnia trwa drugi epizod erupcyjny wulkanu Anak Krakatau. Indonezyjski wulkan emituje obłoki popiołu na wysokość 1-2 km, mają miejsce eksplozje wulkaniańskie. Nadal jest to jednak aktywność erupcyjna mocno umiarkowana.  

Podwyższenie stopnia alarmu na drugi dla wulkanu Ruang (Wyspy Sangihe, Indonezja) ze względu na wzrost aktywności sejsmicznej. Silna erupcja eksplozywna we wrześniu 2002 (4 w skali VEI).

Zdaję sobie sprawę, że erupcje wulkanów nie są już aż tak medialne jak wojna na Ukrainie. Inna sprawa, że od czasu erupcji Hunga Tonga-Hunga Ha'apai w Tonga 15 stycznia 2022 roku, która przyćmiła dziesiątki silnych erupcji wulkanicznych w ubiegłych latach nie wydarzyło się na razie nic znaczącego. Rój trzęsień ziemi na azorskiej wyspie Sao Jorge nie skutkował erupcją wulkaniczną, podobnie niedawny rój sejsmiczny na półwyspie Reykjanes, choć do erupcji szczelinowej na Islandii może dojść jeszcze w tym roku. Nie wykluczam nowego wypływu lawy w dolinie Geldingadalir czy w innym miejscu. 

Swoją drogą erupcja Hunga Tonga-Hunga Ha'apai w Tonga została oficjalnie uznana przez naukowców za najsilniejszą erupcję wulkaniczną XXI wieku - i pierwszą o sile 6 w skali VEI. To zatem najsilniejsza erupcja eksplozywna od czasu wybuchu filipińskiego wulkanu Pinatubo w czerwcu 1991 roku.

https://www.sciencealert.com/tonga-s-volcanic-eruption-was-the-largest-explosion-of-the-21st-century

Przy okazji zachęcam do okresowego bądź bardziej trwałego wsparcia na Patronite, gdyż chcę dalej popularyzować wulkany. I mam nadzieję, że robię to dobrze i skutecznie bez nachalnych reklam obecnych chociażby w cyfrowej prasie.

https://patronite.pl/wulkanyswiata

Zachęcam też do zaglądania na mój Instagram. Mam już 555 obserwatorów.

 https://www.instagram.com/wulkanyswiatablog/

Bombardowanie krateru stożka Tavurvur w 1943 roku

Tavurvur to jeden z najaktywniejszych wulkanów Papui Nowej Gwinei (Wschodnia Nowa Brytania). Zwany także pod nazwą Matupi graniczy z wyspą Matupi i znajduje się blisko miasta Rabaul. W trakcie silnej erupcji w 1937 roku wulkan zniszczył owo miasto. Także w 1941 roku wyemitował duży obłok popiołu. Do ostatniej jak dotąd erupcji stożka Tavurvur doszło 29 sierpnia 2014 roku.

W nocy z 22 na 23 stycznia 1942 roku japońskie siły wojskowe wylądowały w Rabaul. W tym czasie erupcja stożka Tavurvur oświetlała Japończykom drogę ułatwiając im dostanie się na brzeg. W trakcie japońskiej okupacji miasta w latach 1942-45 nieregularne erupcje stożka przysypywały popiołem miasto oraz samoloty stacjonujące na lotnisku Lakunai (NE od stożka).

W marcu 1943 roku Amerykanie wpadli na pomysł zbombardowania krateru stożka Tavurvur w celu obudzenia wulkanu i spowodowania jego erupcji, by zaszkodzić japońskim siłom okupacyjnym. Do zbombardowania krateru doszło pomiędzy północą a pierwszą w nocy 22 marca 1943 roku. Bombowiec B-17 pilotowany przez majora Carla A. Hustada zrzucił do krateru stożka Matupi dwie bomby, ale erupcja nie została sprowokowana.

18 września 1943 roku na terytorium Papui Nowej Gwinei doszło także do narodzin nowego wulkanu zwanego Waiowa (Goropu). Erupcje Waiowa trwały do sierpnia 1944 roku. Potem wulkan zamilkł na długie lata.

W 1994 roku miała miejsce symultaniczna erupcja stożków Vulcan i Tavurvur, która zdewastowała miasto Rabaul i okolice.

O stożku Tavurvur pisze dziennikarz, pisarz i fotoreporter Charles Montgomery w "Bogu rekinie" (2004) - nie miałem jednak okazji czytać tej podobno znakomitej autobiografii.

Na archiwalnym zdjęciu stożek Tavurvur w trakcie erupcji w 1937 roku.

http://rabaulhistoricalsociety.pbworks.com/w/page/67547709/Between%20Wars

Wejście na wulkan Manam w Papui Nowej Gwinei

Podróżnik i wielbiciel wulkanów Claudio Jung strasznie zaimponował mi swoją pasją wspinaczkową na trudno dostępne wulkany Papui Nowej Gwinei, zatem wrzucam na blogu także kilka zdjęć z jego wspinaczki na czynny i groźny wulkan Manam, którego paroksyzmy erupcyjne zawsze przykuwają moją uwagę. Claudio wspiął się na Manam wraz z dziewczyną i przewodnikami z wioski Baliau. Co ciekawe, przewodnicy towarzyszyli mu do wysokości 1400 metrów, dalej nie chcieli iść. Tak czy owak aktywny południowy krater Manam (na zdjęciach Claudio) jest w ogóle niedostępny.

Manam to potencjalnie groźny wulkan - co do tego nie ma żadnych wątpliwości. Przykładowo spływ piroklastyczny z Manam w dniu 3 grudnia 1996 roku zabił 13 osób w wiosce Budua. Jego paroksyzmy erupcyjne generują czasem obłoki erupcyjne sięgające wysokości powyżej 20 km oraz spływy piroklastyczne. Tym bardziej imponują mi ludzie, którzy wspinają się na tak niedostępne i niebezpieczne wulkany. Jest w tym coś fantastycznego.

Zdj. Caludio Jung, październik 2019.

Słabe bądź umiarkowane emisje popiołu i pary mają miejsce z krateru Nakadake wulkanu Aso (Japonia, Kiusiu). Wskutek trzęsienia ziemi 27 października blisko krateru Shindake podwyższono stopień alarmu na trzeci dla wulkanu Kuchinoerabujima - w jego przypadku zagrożeniem są spływy piroklastyczne.

Zniknął staw lawy obecny w jednym z głównych otworów erupcyjnych wulkanu Yasur (Vanuatu). Został przysypany osuwiskiem ze wschodniej krawędzi stożka.

Anomalia termiczna wskazuje na aktywność erupcyjną wulkanu Barren Island (Andamany).

W północnym sektorze krateru wulkanu Sabancaya w Peru uformowała się kopuła lawowa. Umiarkowana aktywność eksplozywna w toku. Emisje popiołu mają także miejsce z wulkanu Copahue w Chile.

Przy okazji gorąco zachęcam do zapoznania się z tym tekstem:

https://curioza.blogspot.com/2019/10/dlaczego-wulkan-wybucha.html

Kadovar: prawdopodobnie pierwsze naziemne zdjęcia tego wulkanu

Kadovar (Papua Nowa Gwinea) to dla mnie wulkan wyjątkowy. Kiedy przebudził się po raz pierwszy w czasach historycznych 6 stycznia 2018 roku jego erupcję śledziłem z zapartym tchem. Nie będę ukrywał że najbardziej fascynują mnie wulkany praktycznie nieznane, które nagle się budzą i stają się obiektem zainteresowania naukowców czy żądnych przygód podróżników-wielbicieli wulkanów.

Uwielbiam nawiązywać kontakty z ludźmi, którzy wspinają się na aktywne wulkany. Na świecie istnieje wiele wulkanów dotąd nie zdobytych, które ogromnie mnie fascynują. Jak wygląda ich wierzchołek? Jakie tajemnice kryją? W dobie dronów i obserwacji satelitarnych tych niezbadanych wulkanów jest coraz mniej, ale i tak niezmiernie mnie ciekawią. Wulkan Kadovar (Papua Nowa Gwinea) przebudził się nagle 6 stycznia 2018 roku i po dziś dzień jest aktywny. 24 października obieżyświat Claudio Jung wspiął się na niego z dziewczyną i lokalnym przewodnikiem. Co ciekawe, Kadovar nie jest absolutnie dostępny dla turystów. Wejście na niego, choć nietrudne wymaga odpowiednich znajomości i zezwolenia. Jego aktywność monitorują wulkanolodzy z sąsiedniej wyspy wulkanicznej Blup Blup. Przed Wami jeden z moich ulubionych wulkanów, czyli Kadovar i prawdopodobnie pierwsze zdjęcia jego wierzchołka nie zrobione z powietrza, jakie ujrzycie w sieci. Są rewelacyjne. Dzięki nim mogę sobie wyobrazić jak jest na tej wyspie. Martwy las wygląda niesamowicie. Na jednym zdjęciu widzę prawdopodobnie nową (?) kopułę lawową wulkanu. Wszystkie zdjęcia Claudio Jung, któremu niniejszym dziękuję za ich udostępnienie. Dla przypomnienia:

https://wulkanyswiata.blogspot.com/2018/01/erupcja-wulkanu-kadovar-w-papui-nowej.html

Claudio napisał mi w wiadomości że wyspa jest wciąż niezamieszkana, buszują po niej jedynie dzikie psy kręcące się przy opuszczonych chatkach. Dla przypomnienia wszystkich mieszkańców Kadovar w liczbie 591 ewakuowano w styczniu 2018 roku do Wewak. Prawdopodobnie nigdy nie stanę na tej wysepce wulkanicznej z przyczyn logistycznych i finansowych (choć ogromnie chciałbym), ale warto Kadovar (Wyspy Schoutena, Papua Nowa Gwinea) przybliżyć moim Czytelnikom i miłośnikom wulkanów.

Wszystkie zdjęcia Claudio Jung, 24.10.2019.

https://www.instagram.com/jung.claudio/

Ulawun i Szywiełucz

Mamy nowy miesiąc (październik 2019) i dwie silne eksplozje. 1 października 2019 roku doszło do silnej erupcji wulkanu Ulawun w Papui Nowej Gwinei - trzeciej w tym roku. Obłok erupcyjny sięgnął wysokości 6 km. To była boczna erupcja z fontannami i wylewami lawy. Potężna erupcja tego wulkanu 26 czerwca 2019 roku doprowadziła do ewakuacji 7000-13 000 mieszkańców jego okolic. Zdj. Alfred Jules.

http://wulkanyswiata.blogspot.com/2019/06/potezna-erupcja-wulkanu-ulawun.html

2 października kamczacki wulkan Szywiełucz wygenerował obłok erupcyjny o wysokości 10 km oraz spływ piroklastyczny na zachodniej stronie kopuły lawowej. Kopuła lawowa tego wulkanu jest stale aktywna.

30 września doszło do trwającej 5 minut erupcji freatycznej wulkanu Poas w Kostaryce. Obłok erupcyjny sięgnął wysokości 2 km ponad krater. Park Narodowy Poas został zamknięty.

Silna erupcja wulkanu Ulawun w Papui Nowej Gwinei

3 sierpnia 2019 roku doszło do silnej erupcji wulkanu Ulawun w Papui Nowej Gwinei. Obłok erupcyjny sięgnął stratosferycznej wysokości 16-19 km. Opad popiołu miał miejsce w pobliskich wioskach i w mieście Kimbe. Do ostatniej stratosferycznej erupcji Ulawun doszło 26 czerwca 2019 roku. Z powodu aktywności wulkanu w czasowych schronieniach nadal przebywa 7000 ewakuowanych z okolic wulkanu. Zdj. Christopher Lagisa.

Tego samego dnia doszło do dwóch niewielkich freatycznych bądź freatomagmowych eksplozji wulkanu Anak Krakatau w Indonezji. W ostatnich dniach niewielkie erupcje freatyczne miały także miejsce z krateru Kawah Ratu wulkanu Tangkuban Parahu (Jawa, Indonezja). Także sumatrzański wulkan Kerinci wyemitował obłok popiołu sięgający wysokości 4.3 km. Do erupcji freatycznej tego wulkanu doszło 31 lipca 2019 roku.

Także erupcja lawowa ekwadorskiego wulkanu Sangay nadal w toku.

7 sierpnia 2019 roku o godzinie 22.15 lokalnego czasu wulkan Asama na wyspie Honsiu, Japonia wyemitował obłok popiołu o wysokości 1.8 km. Trzeci stopień alarmu.

Potężna erupcja wulkanu Ulawun

Kurylski wulkan Raikoke znalazł godnego konkurenta w Papui Nowej Gwinei. W dniu dzisiejszym o 8 rano doszło do paroksyzmu erupcyjnego czynnego wulkanu Ulawun (Nowa Brytania, Papua Nowa Gwinea). Kolumna erupcyjna nad wulkanem sięgnęła wysokości 15-19 km. Opad popiołu miał miejsce w pobliskich wioskach z których zarządzono ewakuację ludności (5000 osób do Kabaya) oraz na wyspie Lolobau. To najsilniejsza erupcja Ulawun od 2000 roku i pierwsza subpliniańska od czasu przebudzenia wulkanu Calbuco w Chile w kwietniu 2015 roku. Obejmuje liczne wylewy lawy na północnych zboczach. Lawa (?) w trzech miejscach przecięła główną drogę i zagraża wioskom Noau i Ulamona. Wszystkie drogi do Ulamona, Noau i Bakada zamknięte. Czerwony kod awiacji. Do mniejszej erupcji Ulawun doszło 25 czerwca. Podwyższone emisje SO2 zarejestrowano także w tym dniu. Opad popiołu ma miejsce w wioskach wzdłuż drogi Kimbe-Talasea. Zdj. Sophie Gett i Eroli Tamara.

Do Zachodniej Nowej Brytanii nie latają w tej chwili żadne samoloty pasażerskie. EDIT: Obłok popiołu (jego najwyżej znajdujący się fragment, poziom lotu 630) znajduje się na wysokości 20 km i dryfuje na wschód w odległości ponad 500 km od wulkanu. Niżej położony fragment chmury popiołu znajduje się na wysokości 17 km (poziom lotu 550) i rozszerza się na południe. Na razie nie wiadomo czy erupcja nadal trwa, czy spauzowała, a może już się zakończyła.

EDIT 27.06.2019 - Eksplozywna erupcja wulkanu Ulawun ustała pomiędzy godziną 18 a 19 lokalnego czasu. W nocy widoczne było żarzenie się na północnych zboczach wulkanu - być może chodzi o materiał piroklastyczny albo wylew lawy.

Nie wiadomo natomiast wciąż czy całkowicie ustała aktywność erupcyjna kurylskiego wulkanu Raikoke. Znaczący obłok SO2 wciąż unosi się na wysokości 9-13 km nad Alaską, północnym Pacyfikiem oraz częściami Syberii. Przydałaby się wyprawa badawcza wulkanologów na wyspę. Erupcja kurylskiego wulkanu według najnowszych oszacowań mogła wyemitować największy obłok SO2 (dwutlenku siarki) do atmosfery od czasu erupcji wulkanu Nabro w Erytrei w 2011 roku. Strasznie fascynuje mnie ta wielka i niespodziewana erupcja.

Majotta, Komory - badania barymetryczne ujawniły brak znaczącego powiększania się nowo powstałego i odkrytego podmorskiego wulkanu od maja 2019 r. Wylew lawy z niego osiągnął długość 2 km i wysokość 75 metrów.

Po dwóch dniach od silnej erupcji wulkanu Ulawun (w piątek 28 czerwca) uaktywnił się także wulkan Manam generując fontanny lawy i obłok erupcyjny o wysokości 15 km. Silny opad popiołu zablokował promienie słoneczne. Paroksyzm erupcyjny trwał kilka godzin.

Piton de la Fournaise, Popocatepetl i Kadovar

Garść niusów wulkanicznych:

Rankiem 7 marca otworzyła się nowa szczelina erupcyjna na północno-wschodnim zboczu Piton Madoré - w pobliżu (powyżej) aktywnego otworu erupcyjnego. Inne aktywne pęknięcie erupcyjne otworzyło się wcześniej - 5 marca. W wyniku wciąż trwającej erupcji lawowej wulkanu Piton de la Fournaise formuje się nowy stożek. Nie można wykluczyć otworzenia się nowych szczelin erupcyjnych w przyszłości. Erupcja szczelinowa Piton de la Fournaise zakończyła się 10 marca 2019 roku.

6 marca zaobserwowano dwie eksplozje wulkanu Popocatepetl w Meksyku (w godzinach 08.27 i 17.56) generujące obłok erupcyjny o wysokości sięgającej 2.5 km. Wschodni sektor wulkanu został obsypany fragmentami rozżarzonych skał. W nocy krater wulkanu żarzy się. Ta druga eksplozja na zdj. L.F. Puente.

Z kopuły lawowej jawajskiego wulkanu Merapi schodzą spływy piroklastyczne np. 6 marca odnotowano dwa w godzinach 7:44 i 10:17 BST docierające na odległość 1.2 i 1 km.

Wulkan Kadovar (Papua Nowa Gwinea) sporadycznie emituje obłoki popiołu. Dla przypomnienia wulkan ten obudził się 6 stycznia 2018 roku. Być może aktualna aktywność erupcyjna Kadovar ma związek z obecnością kopuły lawowej.

EDIT: Rankiem 9 marca silna eksplozja wulkanu Szywiełucz (Kamczatka, Rosja) generuje obłok erupcyjny o wysokości 10-12 km. Kod awiacji czerwony. Regularne eksplozje targają także innym kamczackim wulkanem, a mianowicie Karymsky generując obłoki popiołu o wysokości 3-4 km.

Aktywność strombolijska ma miejsce w kraterze Ontake wulkanu Suwanosejima (Wyspy Tokara, Japonia).

12 marca podwyższenie stopnia alarmu na drugi dla wulkanu Aso (Kiusiu, Japonia) ze względu na aktywność sejsmiczną. Ostatnia erupcja tego wulkanu miała miejsce w październiku 2016 roku.