poniedziałek, 30 maja 2011

Włochy





ISCHIA - W zatoce Neapolitańskiej 30 km od Neapolu znajduje się wyspa Ischia o wymarach 6 x 9 km. Najwyższym punktem wyspy jest wulkan złożony Monte Epomeo (737 m). Na jego południowo-zachodnich zboczach do wysokości 500 metrów są aktywne fumarole. Na wysokości od poziomu morza do 200 metrów odnajdziemy natomiast źródła termalne. Erupcje na Ischia miały miejsce we wschodniej części wyspy. Choć wulkan od 700 lat drzemie to intensywna aktywność sejsmiczna miała miejsce na wyspie, zwłaszcza w XVII i XVIII wieku. Deformacja gruntu wskazuje na płytki ruch magmy pod powierzchnią. W styczniu bądź lutym 1302 roku doszło do erupcji wulkanicznej na wyspie. Utworzył się nowy krater w Cremate i długi na 2 km wylew lawy Arso dotarł do północno-wschodniego wybrzeża. Olbrzymie ilości popiołu i pumeksu zasnuły niebo ciemnością. Opad popiołu odnotowano w odległości 300 km od wulkanu. Tak jak w przypadku tragicznej erupcji Wezuwiusza 24 sierpnia 79 roku, erupcja na Ischia zaskoczyła kompletnie mieszkańców wyspy. Erupcja utworzyła mały stożek wulkaniczny. Włoscy geolodzy obawiają się, że wulkan może się obudzić w XXI wieku.

Daty erupcji na Ischia: 500 p.n.e?, 470 p.n.e?, 350 p.n.e?, 250 p.n.e, 91 p.n.e, 6 p.n.e, 69, 80, 145?, 295, 1302.

Kamczatka



UDINA - Masyw wulkaniczny Udina znajdujący się w środkowej Kamczatce składa się z dwóch stratowulkanów oddalonych od siebie o 5 km: andezytowego Bolshaya Udina (2923 m) oraz bazaltowego Malaya Udina (1945 m). Bolshaya Udina posiada kopułę lawową na południowo-zachodnim zboczu. Brak danych o erupcjach Udina w czasach historycznych.

niedziela, 29 maja 2011

Czeskie wulkany - krótko na ich temat






Wszystkie wulkany czeskie są (podobnie jak polskie kenozoiczne wulkany z Pogórza Kaczawskiego) od milionów lat wygasłe. Znajdują się one m.in w górach Dupov (najwyższy szczyt: Hradiště liczący 934 metry wysokości). Najmłodszym czeskim wulkanem według naukowców jest Komorní hůrka (495 m) w pobliżu miasta Františkovy Lázně. Podobno ostatni raz był aktywny 850 000 lat temu. Wizytował go wielokrotnie Johann Wolfgang von Goethe. Innym czeskim wulkanem jest Říp (459 m), na którego wierzchołku znajduje się wybudowana w 1126 roku rotunda. Kolejne czeskie wulkaniczne wzgórza to Bezděz, na którego wierzchołku mieści się XIII-wieczny częściowo zrujnowany gotycki zamek, Radobýl, Milešovka (836 m) - najwyższy szczyt Bohemian Highlands, o którym rozpływał się w zachwytach słynny niemiecki geograf i podróżnik Alexander von Humboldt. Nie można zapomnieć także o wulkanie Uhlířský Vrch, na którego wierzchołku znajdują się ruiny XVIII-wiecznego kościoła oraz o malowniczym zamku Trosky, wybudowanym na dwóch wulkanicznych iglicach obejmującym dwie majestatyczne wieże z XIV wieku: Baba i Panna.

Etiopia


CORBETTI - Na północnym brzegu jeziora Awasa znajduje się szeroka na 15 km kaldera Corbetti (2320 m), w której centrum zlokalizowany jest wulkan Urji składający się z obsydianowych law oraz wylewów pumeksu. Wulkan Chabbi (obsydianowa kopuła lawowa) uformował się na południowo-wschodniej krawędzi kaldery Corbetti. Jego wylewy lawy dotarły na powierzchnię kaldery. Stożki Urji, Chabbi oraz nienazwany pirolastyczny stożek na zachodniej krawędzi kaldery są aktywne fumarolicznie. Na zdjęciu wulkan Chabbi.

Tanzania




RUNGWE - Stratowulkan Rungwe (2961 m) znajduje się 54 km na północny zachód od jeziora Malawi, 14 km na północ od Takuyu. Składa się z niezerodowanych stożków pumeksu, kopuł lawowych oraz eksplozywnych kraterów mieszczących się w trachitowej kalderze o szerokości 4 km. Ostatnia jego erupcja miała miejsce przypuszczalnie 1200 lat temu, silna erupcja eksplozywna targnęła wulkanem 4000 lat temu. W 2003 roku na zboczach wulkanu Rungwe odkryto nowy gatunek małp afrykańskich - mangaby górskie. Ich populacja liczy zaledwie 500-1000 osobników.

Kuryle, Rosja





GROZNY - Wulkan złożony Grozny (1211 m) znajdujący się na środkowej wyspie Iturup składa się z dwóch stratowulkanów: Ivan Grozny i Tebenkov. Ivan Grozny posiada kalderę o średnicy 3.5 km, w której wznosi się kopuła lawowa Grozny (zwana także Etorofu-Yakeyama). Zalesiony andezytowy wulkan Tebenkov znajduje się na północny wschód od kompleksu Grozny. Na południe od Tebenkov jest zlokalizowany krater Machekh z aktywnymi fumarolami. Czynny pozostaje wulkan Ivan Grozny. Na początku 1973 roku targnęła nim słaba eksplozja. 3-4 maja 1989 roku eksplozywna erupcja Ivan Grozny. 8 maja eksplozja wyrzuciła w ciągu 8 minut popiół na wysokość 1.6 km, a 19 czerwca na wysokość 2 km. 16 września zaobserwowano siarkowe szczeliny na kopulę Grozny. Zeszły z niej dwa lahary niszcząc wegetację w pobliżu.

Daty erupcji Ivan Grozny: 1968, 1970, 1973, 1989, 2012, 2013.

Grecja



YALI - Niewielka wulkaniczna wysepka pomiędzy wyspami Kos i Nisyros, znana także jako Gyali. Zbudowana z pumeksu i obsydianu. Znajdują się na niej ryolitowe obsydianowe kopuły lawowe (np. Volcano o wysokości 180 metrów) i pokłady pumeksu wydobywane w kopalni. Nie ma na niej wegetacji. Populacja wyspy w 2001 roku liczyła 10 osób.

Kamczatka




KAMEN - Stromy stratowulkan Kamen - drugi najwyższy wulkan Kamczatki (4585 m) jest zlokalizowany w środkowej Kamczatce, w pobliżu wulkanów Bezymianny i Kluczewska Sopka. Słynie z zapadania się: zapadnięcie się Kamen 1200 lat temu wywołało ogromną lawinę gruzu ze wschodniej strony wulkanu, która przebyła dystans 30 km. Erupcja pobliskiego wulkanu Bezymianny spowodowała trzęsienie ziemi, które spowodowało zapadnięcie się Kamen. Data ostatniej erupcji nieznana.

Kamczatka




ILYINSKY - Stratowulkan Ilyinsky (1578 m) jest zlokalizowany w południowej Kamcztace, na północny wschód od jeziora Kurile. Mieści się w depresji będącej zapewne pozostałością starszego wulkanu. Nie odnaleziono na nim fumarol. Północne zbocza Ilyinsky pokrywają młode wylewy lawy. Illyinsky jest aktywny. Jego erupcja w 1901 roku wyprodukowała krater o szerokości 800 x 1200 metrów i głębokości 200-450 metrów zlokalizowany na północnym stoku.

Daty erupcji Ilyinsky: 5700 p.n.e plus minus 50 lat, 4550 p.n.e?, 2850 p.n.e?, 2050 p.n.e?, 50?, 1901.

Turcja




GOLLU DAG - Położony w odległości 32 km od miasta Nigde wulkan Gollu Dag składa się ze kopuł lawowych i stożków żużlowych. W kompleksie Sahin Kalesi na zachód od Gollu Dag znajdują się gorące źródła. Aktywność wulkaniczna Gollu Dag rozpoczęła się w plejstocenie i zakończyła milion lat temu. Jej druga faza przypadła od 180 000 lat temu do czasów historycznych.

Kanada





GARIBALDI LAKE - Obszar wulkaniczny Garibaldi Lake znajduje się 70 km na północ od Vancouver, w Brytyjskiej Kolumbii. Składa się z 9 małych stratowulkanów. Ostatnie erupcje miały miejsce ze stożka Clinker Peak. Wylewy lawy z Clinker Peak oraz Mount Price około 9000 lat temu utworzyły tamę z lawy na malowniczym turkusowym jeziorze Garibaldi zwaną The Barrier. Szlaki wokół Garibaldi Lake należą do najpiękniejszych na Ziemi.

sobota, 28 maja 2011

Japonia



KURIKOMA - Andezytowo-dacytowy stratowulkan złożony Kurikoma (1628 m) znajduje się na północy wyspy Honsiu. Posiada kalderę o szerokości 4 km, w której znajduje się stożek Tsurugi-dake. Na zachodzie zlokalizowane są stratowulkany Higashi-Kurikoma oraz Magusa-dake, natomiast na południu stożek lawowy Dachigamori oraz stożek piroklastyczny Aguroshiyama. Lawowe erupcje Kurikoma rozpoczęły się 500 000 lat temu. Ostatnie erupcje miały miejsce z kopuły lawowej Tsurugi-dake w kraterze Sukawa w północnej części wulkanu Kurikoma. 17 czerwca 2008 roku trzy dni po trzęsieniu ziemi o sile 6.8 w skali Richtera, którego epicentrum znajdowało się w pobliżu wulkanu zaobserwowano gorące obłoki wulkaniczne nad Kurikoma. Erupcje freatyczne w latach 1726, 1744, 1783?, 1944, 1946, 1950.

Indie



DECCAN TRAPS - Trapy Dekanu czyli rozległe pokrywy lawowe tworzą płaskowyż Dekan w środkowych Indiach. Wylewy bazaltowej lawy są jednymi z największych na Ziemi i pokrywają obszar 900 km docierając do wybrzeża Morza Arabskiego. Wulkanizm w Dekan mógł się przyczynić do wymierania kredowego czyli wyginięcia dinozaurów. Ostatnia erupcja 66 milionów lat temu. Do Indii należą także dwa wulkany znajdujące się na Andamanach: Barren Island oraz Narcondum.

Mariany




MAUG ISLANDS - Trzy niezamieszkane wysepki o długości dochodzącej do 2.3 km znajdujące się w północnych Marianach. Stanowią one północną, zachodnią i wschodnią krawędź zatopionej kaldery o szerokości 2.5 km i głębokości 200 metrów. Centralna, obrośnięta koralem kopuła lawowa wyrasta 20 metrów na powierzchnię. Od odkrycia wysepek przez Espinosę w 1522 roku nie odnotowano erupcji na Maug Islands.

Alaska, Aleuty



AMAK - 50 km od wulkanu Frosty znajduje się niezamieszkana wysepka Amak, którą formuje niski bazaltowo-andezytowy stratowulkan Amak o wysokości 513 metrów. Wulkan posiada dobrze zachowany krater. Produktem jego erupcji w XVIII wieku były wylewy blokowej lawy. Na południowo-zachodnim zboczu wysepki odnajdziemy płasko powierzchniowy krater maar. Odnotowano trzy erupcje wulkanu Amak w czasach historycznych: 2550 p.n.e plus minus 500 lat, 1700-10, 1796. Na wyspę można się dostać jedynie łodzią.

piątek, 27 maja 2011

Arabia Saudyjska






HARRAT KHAYBAR - Wulkaniczny obszar Harrat Khaybar znajduje się w zachodniej Arabii Saudyjskiej i obejmuje powierzchnię 14 000 km kwadratowych, na który składają się kopuły lawowe, pierścienie tufu oraz stratowulkan Jabal Qidr. Aktywność wulkaniczna w Harrat Khaybar rozpoczęła się 5 milionów lat temu. Odnotowano 15 erupcji wulkanicznych na tym obszarze, w tym ostatnią w roku 650. Wulkany w Harrat Khaybar są białe i czarne, co najlepiej obrazuje niesamowite zdjęcie satelitarne z NASA. Jest to jeden z cudów natury, o którym nikt tak naprawdę nie ma pojęcia - białe i czarne wulkany Arabii Saudyjskiej.

Na zdjęciach Jabal Bayda, Jabal Abyad oraz stratowulkan Jabal Qidr (ostatnia jego erupcja podobno miała miejsce w 1880 roku).

USA



BALD KNOLL - Bald Knoll to stożek żużlowy w stanie Utah o wysokości 2135 metrów z dobrze zachowanym kraterem i wylewem bazaltowej lawy o długości 12 km. Buck Knoll i Black Knoll są stożkami żużlowymi po zachodniej stronie Kanab Creek, które wyprodukowały wylewy lawy o długości 22 km. Ostatnie erupcje w przedziale od kilku setek do kilku tysięcy lat.