Potężna erupcja wulkanu Hunga Tonga-Hunga Ha'apai w Tonga i fale tsunami

 

Do potężnej erupcji wulkanu Hunga Tonga-Hunga Ha'apai w Tonga doszło 15 stycznia 2022 roku o godzinie 04.00 czasu UTC. Trwająca około 10 minut paroksyzmalna erupcja wygenerowała fale tsunami, które dotarły do wybrzeży wysp Tonga (80 cm-1.6 metra wysokości, w stolicy Nuku'a'lofa 1.2 metra wysokości), Samoa (60 cm w Pago-Pago, stolicy Samoa Amerykańskiego), Fidżi i Cooka i wdarły się na ląd. Eksplozje wulkanu Hunga Tonga-Hunga Ha'apai słyszano w Nowej Zelandii, odległość ponad 2000 km od miejsca erupcji oraz m.in na wyspach Fidżi, Samoa i Niue. Szerokość obłoku popiołu to aż 700 km. Fala uderzeniowa z erupcji Hunga Tonga-Hunga Ha'apai rozeszła się z prędkością 1000 km/h na odległość przynajmniej 2500 km od epicentrum.

https://www.weatherwatch.co.nz/content/tonga-size-of-eruption-put-into-perspective-x4-infographics 

Obecnie alerty tsunami zostały już dla większości miejsc (np. Samoa) zniesione, ale mogą zostać przywrócone. Kolumna erupcyjna nad wulkanem sięgnęła wysokości przynajmniej 15-20 km. Można spodziewać się kolejnych eksplozji tongijskiego wulkanu. Tak jak wspomniałem odgłosy eksplozji wulkanu były są słyszane w Suva, Sigatoka, Levuka (Fidżi, 700 km od Tonga) i w Samoa (900 km od Tonga). Z królewskiego pałacu w Nuku'a'lofa (wyspa Tongatapu, stolica Tonga) ewakuowano króla wysp Tupou VI. Trwają masowe ewakuacje na terenie wysp Tonga i Fidżi. Ludzie w popłochu udali się na wzniesienia, z dala od plaż i wybrzeży. Opad popiołu miał/ma miejsce na wyspy Fidżi (m.in. Vatoa, Lau), w Tonga (m.in. Nuku'a'lofa, wyspa Tongatapu, stolica wyspiarskiego państwa). Odnotowano szkody spowodowane uderzeniem tsunami na wybrzeżu wyspy wulkanicznej Sava'i.

Zastanawiam się nad siłą dzisiejszej erupcji w Tonga. 5 w skali VEI a la Mount Saint Helens w 1980? Oczywiście mam także skojarzenia z erupcjami Krakatau w 1883 roku i Anak Krakatau w 2018 roku ze względu na wygenerowanie przez wybuch wulkanu tsunami.

Z uzyskanych informacji wynika, że erupcja Hunga Tonga-Hunga Ha'apai nadal trwa, a odgłosy eksplozji są słyszane m.in. w Suva, stolicy Fidżi. Ogłoszono ostrzeżenia o tsunami dla Vanuatu i dla wschodniego wybrzeża Australii (wschodnia Victoria, ewakuacja Lord Howe Island).

Sytuacja z erupcją tongijskiego wulkanu na pewno będzie kryzysowa dla mieszkańców archipelagu, gdyż są to raczej płaskie wyspy. Nawet dość niewielkie tsunami stanowi ogromne zagrożenie dla mieszkańców i ich dobytku. Po uderzeniu tsunami komunikacja z mieszkańcami niektórych wysp jest utrudniona.

Ten wpis jeszcze będzie aktualizowany jeszcze dziś albo jutro.

Druga erupcja szczelinowa wulkanu Piton de la Fournaise w tym roku

                                

W nocy 22 grudnia 2021 roku o godzinie 03.30 czasu lokalnego (po krótkim kryzysie sejsmicznym i gwałtownej deformacji gruntu) rozpoczęła się druga w tym roku erupcja szczelinowa wulkanu Piton de la Fournaise na wyspie Reunion. Obecnie mamy 4 aktywne szczeliny erupcyjne na południowej flance wulkanu (wysokość 2000 metrów, podstawa wulkanu na południowy wschód od Piton Kala Pélé i na południowy zachód od krateru Château). Zdj. Ipreunion.

Poprzednia erupcja Piton de la Fournaise trwała 44 dni w kwietniu i maju 2021. Warunki pogodowe są kiepskie i uniemożliwiają rekonesans badawczy erupcji.

Wczoraj po południu na północny wschód od islandzkiej doliny Geldingadalir rozpoczął się rój trzęsień ziemi. Od tego czasu automatycznie wykryto ponad 1500 trzęsień ziemi. Najsilniejsze trzęsienie ziemi to M4.2 o 04:24 i było odczuwalne w południowo-zachodniej Islandii. Dwa trzęsienia ziemi M3.8 miały miejsce o 02:51 i 04:55. Przypominam, że Islandczycy ogłosili oficjalny koniec erupcji Geldingadalsgos 18 grudnia 2021 roku. Może przedwcześnie? Może zbliża się jej kolejny epizod erupcyjny tj. w przypadku erupcji Krafla w latach 1975-84? Kod awiacji pomarańczowy.

Najsilniejsze trzęsienie ziemi dzisiejszego poranka o godzinie 09.30 - magnituda 4.9. Obecnie trzęsienia ziemi są zlokalizowane pod doliną Geldingadalir, w tym pod kraterem Ragnar. Są dwie możliwości: albo obecny rój trzęsień ziemi ustanie albo na półwyspie Reykjanes znowu popłynie lawa.

 

Erupcja freatomagmowa wulkanu Hunga Tonga-Hunga Ha'apai w Tonga w toku. Uformowała rozległą tratwę pumeksu o oszacowanej powierzchni 50 km kwadratowych. Obłok SO2 wyemitowany przez erupcję dotarł nad archipelag Fidżi. 20 grudnia kolumna erupcyjna sięgnęła wysokości 18 km. Opad popiołu miał miejsce na wyspy Vava'u, w tym Fonualei oraz na wyspy Niuafo’ou, Niuatoputapu i Tafahi.

 

Przy okazji zachęcam do wsparcia mnie na Patronite, gdyż ogromnie zależy mi na popularyzacji wulkanów i ich erupcji wśród polskiego społeczeństwa:

 

https://patronite.pl/wulkanyswiata 

 

Oczywiście zapraszam też do kontaktu media, dziennikarzy, pasjonatów wulkanów, podróżników, etc. Przysyłajcie mi pytania i zdjęcia wulkanów. Można zrobić wspólnie coś fajnego. Kontakt: krawczykbart@yahoo.com 

Facebook: Bart Krawczyk.

Największa kaldera na świecie odkryta w głębinach Morza Filipińskiego

Nazwana została Apolaki - jej średnica to 150 km, czyli dwukrotność rozmiaru kaldery Yellowstone w USA. Znajduje się w aktywnym sejsmicznie obszarze podmorskim Behnam Rise. Kalderę odkryła filipińska geofizyczka morska Jenny Anne Barretto w 2019 roku i nazwana została imieniem mitycznego boga wojny i słońca. Aktywność wulkaniczna miała miejsce w przedziale czasowym 47.9 do 26 milionów lat temu gdy powstał podmorski masyw Benham Rise.

19 października 2019 roku trzęsienie ziemi o magnitudzie 5.7 spowodowało liczne osuwiska z wulkanu Nabukelevu (Mount Washington) na wyspie Kadavu, Fidżi (populacja 10 000 mieszkańców), które wzniecając obłoki pyłu dotarły aż do morza. Pojawiły się raporty o podmorskich eksplozjach, ale nie udało mi się ich zweryfikować. Warto jednak sytuację monitorować.

23 października trwa aktywność strombolijska w kraterze wulkanu Shishaldin (Alaska, Aleuty).

Nowa faza erupcyjna wulkanu Sangay

26 marca 2019 roku o godzinie 06:00 lokalnego czasu rozpoczęła się nowa faza erupcyjna wulkanu Sangay w Ekwadorze. Oszacowano wysokość kolumny popiołu na 1 km. Mierzący 5230 metrów wysokości i trudno dostępny Sangay to jeden z najaktywniejszych wulkanów w Ekwadorze. Wraz z wulkanami Tungurahua (5016 m) i Altar (5319 m) tworzy Park Narodowy Sangay. Miał okazję go obserwować polski podróżnik i pasjonat wulkanów Grzegorz Gawlik.

http://www.grzegorzgawlik.pl/blog/777-z-chile-do-meksyku-peru-ekwador-wulkan-sangay-kolumbia-grzegorz-gawlik

W dniach 26 i 27 marca aktywność erupcyjna wulkanu Dukono (Halmahera, Indonezja) doprowadziła do zamknięcia lotniska Leo Wattimena w Morotai. Dukono to jeden z najaktywniejszych wulkanów Indonezji.

27 marca 2019 roku o godzinie 19.23 lokalnego czasu wulkan Popocatepel w Meksyku wygenerował obłok erupcyjny o wysokości 3 km. Wyrzut rozżarzonych odłamków balistycznych nastąpił na odległość 2 km i spowodował pożary wegetacji na zboczach wulkanu (na zdjęciu z kamery). 28 marca o godzinie 6:51 wieczorem kolejna eksplozja tego wulkanu i obłok erupcyjny o wysokości 2.5 km. Tutaj również odsyłam do tekstu Grzegorza Gawlika o zdobyciu tego wulkanu. Grzegorz igrając z życiem był zapewne pierwszym Polakiem, który kiedykolwiek odważył się wejść na ten wulkan.

http://www.grzegorzgawlik.pl/blog/778-wulkan-popocatepetl-meksyk-5424m-igranie-z-ogniem-popocatepetl-climbing?7354

28 marca o godzinie 18.25 lokalnego czasu wybuchł wulkan Agung na Bali generując obłok erupcyjny (częściowo zasłonięty przez chmury) o wysokości 5.4 km. Opad popiołu miał miejsce w kilku pobliskich wioskach. Długość erupcji: 2 minuty 32 sekundy.

Ciekawostka mikrobiologiczna na sam koniec. Od biologa Dr hab. Łukasza Kaczmarka z UAM-u dowiedziałem się o odkryciu w 2012 roku nowego gatunku niesporczaka nazwanego (nomen omen) Dactylobiotus vulcanus, a pochodzącego z jezior kraterowych wulkanów Taveuni (Fidżi) i Ambae (Vanuatu). To dla mnie nowa informacja. Niesporczaki są doprawdy niezwykłymi ekstremofilami. Ciekawe czy jakieś ich nowe gatunki zostaną odnalezione przez badaczy w próbkach wody pobranych z solnych lagun przez nurka Kamila Iwankiewicza w trakcie tegorocznej wyprawy do Chile na Puna de Atacama.

Linki: https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/03014223.2012.693511?fbclid=IwAR2Vw1xtW0PDpNC4jXODAoi68f4_drMr2yRy7wL2PmTpPiDmdE7YUIXGu6s

http://www.marinespecies.org/aphia.php?p=taxdetails&id=956685&fbclid=IwAR3fQluIn8HnIzVfC-jALCFoho_zAtAAwd4Sd19I-AsaaKlG9I20kalOvMM

https://www.totylkoteoria.pl/2019/03/niesporczaki.html

Tratwa pumeksu pomiędzy Nową Zelandią a Fidżi/ trzęsienie ziemi blisko wschodniego wybrzeża Honsiu

Lokalizacja pumeksowej tratwy: 600 km na południowy wschód od Fidżi i 500 km na południowy zachód od Tonga. Tratwa pumeksu z erupcji nieznanego podmorskiego wulkanu rozciągała się na długość 100 km. Odkryli ją członkowie lotu militarnego 16 listopada 2016 roku. Najbliższy znany podmorski wulkan od miejsca wykrycia pumeksowej tratwy to Monowai Seamount - wybuchł 3 sierpnia 2016 roku, ale czy to on jest sprawcą tej erupcji nie wiadomo. Zdjęcie ilustracyjne.

20 listopada o godzinie 02:30 UTC przebudził się kamczacki wulkan Zhupanovsky (Żupanowski) generując obłok erupcyjny o wysokości 7-8 km. O godzinie 02:59 UTC obłok erupcyjny z wulkanu rozciągnął się na odległość 73 km na wschód od niego. Do ostatniej poprzedniej erupcji Żupanowski doszło 24 marca 2016 roku.

http://info.geonet.org.nz/display/volc/2016/11/21/Pumice+raft+reported+west+of+Minerva+Reef

Godzina 20.59 czasu UTC. Trzęsienie ziemi o magnitudzie 7.3 (zmienionej przez USGS na 6.9) miało miejsce u wybrzeży wschodniej wyspy Honsiu, Japonia. Istnieje niebezpieczeństwo tsunami. Zagrożona jest prefektura Fukushima oraz elektrownia atomowa Fukushima Daiichi.

EDIT: Tsunami w porcie Soma o wysokości 90 cm, w porcie Onahama o wysokości 60 cm. Fale nie są zatem zbyt wysokie. Tak czy owak wyją syreny i nadal ma miejsce ewakuacja ludzi na wyżej położone tereny. Epicentrum trzęsienia ziemi o magnitudzie 7.4 (zmienionej przez JMA) na głębokości 25 km. Największa zarejestrowana fala tsunami w Sendai miała wysokość 1 metra 40 cm. Na szczęście tym razem nie doszło do katastrofy tak jak 11 marca 2011 roku.

Fidżi

KORO - Wyspa Koro (16 x 9 km) w kształcie zęba rekina znajduje się pomiędzy wyspami Viti Levu i Vanua Levu. Obejmuje łańcuch stożków żużlowych od północy do południa oraz wylewy lawy formujące płaskie pole lawy rozciągające się w kierunku wschodnim. Na zachodnim wybrzeżu w jednym miejscu wylew lawy dotarł do morza.

Fidżi

NABUKELEVU - Wulkan Nabukelevu o wysokości 805 metrów znajduje się na południowo-zachodnim krańcu wyspy Kadavu. Jego wierzchołek zwie się Mount Washington (andezytowa kopuła lawowa). Silne zapadanie się zboczy wulkanu może spowodować śmiercionośne tsunami, które mogłoby dotrzeć przy sprzyjających warunkach do stolicy Fidżi, Suva. Erupcje Nabukelevu w latach: 1660, 1686 plus minus 40 lat. W lawinach gruzu z wulkanu odnajdowano pozostałości ludzkie i artefakty.

Fidżi

TAVEUNI - Trzecia największa wyspa archipelagu Fidżi znana jest pod nazwą Wyspa Ogrodu z uwagi na żyzne wulkaniczne gleby. Masywny bazaltowy wulkan tarczowy Taveuni wznosi się na wysokość 1241 metrów i jest upstrzony 167 wulkanicznymi stożkami. W ciągu ostatnich 2200 lat na wyspie miało miejsce około 20 erupcji, z czego ostatnia w roku 1658. Aktywność wulkaniczna Taveuni w dużej mierze w holcenie. Gdyby wydarzyła się erupcja na wyspie jej ekonomia uległa by kompletnemu zniszczeniu ze względu na potoki lawy i lahary.