Pokazywanie postów oznaczonych etykietą Etna. Pokaż wszystkie posty
Pokazywanie postów oznaczonych etykietą Etna. Pokaż wszystkie posty

poniedziałek, 25 sierpnia 2025

Aktywność erupcyjna wulkanu Etna w sierpniu br.

                                                                                   
Dopiero teraz aktualizacja na blogu, ale potrzebowałem dłuższej przerwy w publikowaniu. Inna sprawa, że w sierpniu nie dzieje się póki co nic spektakularnego.

Od 12 sierpnia br. trwa aktywność strombolijska w New SE Crater sycylijskiego wulkanu Etna. Główny wyciek lawy rozpoczął się 14 sierpnia br. na wysokości 2980 metrów. 20 sierpnia rozpoczęły się wylewy lawy z otworów erupcyjnych na wysokościach 3100 i 3000 metrów. Zdj. Boris Behncke.

22 sierpnia br. miał miejsce 31 epizod erupcyjny w kalderze Halemaumau wulkanu tarczowego Kilauea z fontannami lawy o wysokości 300 metrów z południowego otworu erupcyjnego. 

https://x.com/USGSVolcanoes/status/1959100832697159706

18 sierpnia br. indonezyjski wulkan Lewotobi Lakilaki (Flores, Indonezja) wyemitował obłok popiołu o wysokości 8 km. 

czwartek, 19 czerwca 2025

Aktywność erupcyjna w SE Crater wulkanu Etna

                                              

W nocy 19 czerwca br. rozpoczęła się aktywność strombolijska w SE Crater wulkanu Etna, która do południa się nasiliła. W trakcie eksplozji SE Crater uformowały się liczne fale uderzeniowe (ciśnienia). Niestety kiepskie warunki pogodowe (deszcz, duże zamglenie) uniemożliwiły tym razem dokładne zobaczenie erupcji. Zarejestrowano dwa niewielkie strumienie lawy - jeden płynął w kierunku Valle del Leone, drugi w kierunku południowo-wschodnim. We wczesnych godzinach porannych kolumna erupcyjna sięgnęła wysokości około 6 km.

Zdj. INGV-Catania. 

poniedziałek, 12 maja 2025

Kilauea, Etna i Kanlaon: aktywność erupcyjna w dniach 12-13 maja

                                             

Kilkanaście godzin temu zakończył się 21 epizod erupcyjny w kalderze Halemaumau wulkanu tarczowego Kilauea (Hawaii). Fontanna lawy sięgała wysokości 150 metrów, a sama aktywność erupcyjna trwała przez 8 godzin. 

W nocy z 12 na 13 maja br. doszło do 13 od przynajmniej dwóch miesięcy epizodu erupcyjnego w SE Crater sycylijskiego wulkanu Etna. Objął on fontanny lawy i wyciek lawy w formie dwóch wylewów. Delikatny opad popiołu zarejestrowano w Zafferana Etnea. Zdj. Boris Behncke.

13 maja br. o godzinie 02.55 rozpoczęła się erupcja eksplozywna filipińskiego wulkanu Kanlaon. Opad popiołu zarejestrowano m.in. w Carlota City, San Miguel, Bago City i Binubuhan. Miały miejsce spływy piroklastyczne, które zeszły południowym zboczem Kanlaon oraz wyrzut odłamków balistycznych. Oszacowana wysokość kolumny popiołu wyniosła 4.5 km. 

Wsparcie WŚ pozwala mi monitorować wulkany na całym świecie, wyszukiwać moim odbiorcom i odbiorczyniom ciekawostki i na bieżąco informować o erupcjach wulkanicznych.

Podaję zatem linki wsparciowe, czyli kawowy i patronacki. Może postawicie mi kawkę bądź zdecydujecie się na Patronat? 

https://patronite.pl/wulkanyswiata

https://buycoffee.to/wulkanyswiata

środa, 30 kwietnia 2025

Wieści naukowe na temat kaldery Yellowstone

                                                             

1 stycznia 2025 roku ukazał się artykuł naukowców, w którym przedstawione zostały dowody na to, że ryolitowa aktywność erupcyjna masywnej kaldery (superwulkanu) Yellowstone w przyszłości wystąpi w północno-wschodniej części kaldery. Wskazują na to badania magnetotelluryczne całej kaldery, czyli pomiar elektromagnetycznych właściwości geofizycznych, które uwzględniają zmiany w polu magnetycznym Ziemi. Badanie ujawniło siedem, a być może więcej unikalnych regionów magmy pod kalderą Yellowstone, z których niektóre zasilają inne na głębokościach od 4 do 47 km, czyli w pobliżu granicy płaszcza. Zbiorniki magmy zawierają magmę bazaltową w dolnych częściach, natomiast ryolitową w górnych. 

Oszacowana przez badaczy ilość magmy to od 388 do 489 km sześciennych, przy czym ilość ta była znacznie wyższa niż na południu, północy i zachodzie, gdzie miały miejsce dawne erupcje Yellowstone. 

Link: https://www.nature.com/articles/s41586-024-08286-z

Dla przypomnienia Yellowstone targnęły trzy supererupcje w ciągu ostatnich ponad 2 milionów lat (ostatnia około 640 000 lat temu), natomiast ostatnia niewielka lawowa erupcja kaldery miała miejsce około 70 000 lat temu. 

Natomiast w kwietniu br. sejsmolodzy przy użyciu przenośnych sejsmometrów (tzw. sejsmografu wibracyjnego, który mógł pracować tylko w nocy i tylko w wyznaczonych punktach) oraz sztucznych fal sejsmicznych (fale S i P) ustalili, że szczyt komory magmowej Yellowstone znajduje się na głębokości 3.8 km pod powierzchnią kaldery i jest mocno odgraniczony od warstw skalnych powyżej. Z badania wynika, że do erupcji długo uśpionego wulkanu Yellowstone prędko nie dojdzie, gdyż gazy są nieustannie uwalniane przez struktury geotermalne na obszarze kaldery. 

https://www.nature.com/articles/s41586-025-08775-9

https://polskieradio24.pl/artykul/3515743,oddychajacy-twor-w-wulkanie-w-yellowstone-od-niego-zalezy-czy-dojdzie-do-katastrofy

Kaldera Yellowstone jest starannie monitorowana przez wulkanologów z Yellowstone Volcano Observatory (YVO) za pomocą sieci sejsmometrów, które rejestrują liczne trzęsienia ziemi na jej obszarze. 

Dwie komory magmowe Yellowstone: pierwsza z nich rozciąga się na głębokości od 5 km do 17 km pod powierzchnią kaldery, jej długość to ok. 90 km, a szerokość ok. 40 km, skład: ryolit (skała o dużej zawartości krzemionki). Jest ona w większości stała, z zaledwie około 5-15 (10-30) procent stopionej skały (płynnej magmy). To ta płytsza komora magmowa podgrzewa podziemną wodę, która jest emitowana chociażby przez gejzery takie jak Old Faithful. Głębsza komora magmowa jest bazaltowa, znajduje się na głębokości od 20 do 50 km pod powierzchnią, jest 4.5 razy większa od płytszej, ale zawiera jedynie około 2 procent stopionej skały (płynnej magmy). 

Nie ma póki co żadnych wyraźnych oznak, że Yellowstone wybuchnie w najbliższym czasie. 

http://wulkanyswiata.blogspot.com/2022/02/superwulkany-globalne-zagrozenie.html

W nocy 30 kwietnia br. doszło do 11 epizodu erupcyjnego SE Crater wulkanu Etna (od 15 marca br.) obejmującego aktywność strombolijską i wyciek lawy (dwa wylewy lawy). Erupcja była doskonale widoczna m.in. z Katanii, Nicolosi czy Santa Venerina. Zdj. Boris Behncke.

niedziela, 24 listopada 2024

Pochodzenie nazwy wulkanu Etna

Kończąc ten krótki serial poświęcony Etnie chciałbym zająć się jej nazwą. Nazwa Etna ma bowiem bogatą i fascynującą historię obejmującą wieki. Zrozumienie pochodzenia tej nazwy pozwala nam zapoznać się z jej znaczeniem i zrozumieć kulturowe i historyczne powiązania, jakie zawiera. Od jej źródłosłowia, po przedstawienie w mitologii greckiej i rzymskiej, nazwa Etna ewoluowała w czasie, pozostawiając trwałe dziedzictwo w kulturze różnych narodów.

Pochodzenie nazwy Etna jest głęboko zakorzenione w greckim języku i greckiej mitologii. Grecki termin Aitna (Αἴτνα), pochodzi od czasownika „αἴθω” (Aitva) i oznacza „palić”. To trafnie opisuje wulkaniczną naturę Etny, która od tysięcy lat wyrzuca z siebie ognisty popiół i wypluwa potoki spływającej po zboczach lawy, co z kolei sprawia, że ​​Etna jest jedną z najbardziej fascynujących i jednocześnie czczonych gór tak w starożytności, jak i obecnie.

Jednak językowe korzenie Etny wykraczają daleko poza ich dosłowne znaczenie. W mitologii greckiej Etna zajmuje bowiem również ważne miejsce. Nie jest po prostu zwykłą górą, ale niemal żywą istotą, świadectwem mocy i kreatywności bogów, a szczególnie jednego. To w jej wnętrzu kulawy Hefajstos, mistrz ognia, kowalstwa i złotników, jeden z dwunastu bogów olimpijskich miał swoją kuźnię. Uważano, że wybuchy Etny były wynikiem jego pracy przy miechach i kowadle, przy którym niestrudzenie wykuwał broń i zbroję dla swych pobratymców, a wypływająca w tym czasie z krateru wulkanu roztopiona lawa kształtowała okoliczne ziemie, pozostawiając po sobie spuściznę ognistego piękna.

Rzymianie przyjęli nazwę od Greków i włączyli Aetnę do własnej mitologii. Sam Wulkan skojarzyli z Wulkanem, rzymskim odpowiednikiem Hefajstosa. W mitologii rzymskiej Wulkan był nie tylko bogiem ognia i kowalstwa, ale także bogiem samych wulkanów i niszczycielskich sił natury, stąd ich wybuchy postrzegane były jako wyraz jego gniewu. Sama zaś Aetna reprezentowała surową moc ognia i jego niszczycielskich konsekwencji, zdolną do wywołania chaosu; z której działaniami należało się liczyć.

W obu kulturach pomimo dominującego wizerunku siewcy zniszczenia, Etna postrzegana była również jako symbol płodności. Wulkaniczna gleba otaczająca wulkan jest bowiem niezwykle żyzna, wzbogacona minerałami, które sprzyjają bujnemu wzrostowi roślinności. Czczona więc była jako prawdziwa bogini płodności, zdolna zapewnić florze i faunie wszystko to, czego potrzebują do rozwoju.

Ta przypisywana jej dwoistość zniszczenia i odradzenia sprawiała, że ​​Etna pozostawała centralną postacią w śródziemnomorskim kręgu kulturowym.

Wraz z opanowaniem Sycylii przez Arabów nazwa Etny uległa zmianie. Zaczęto ją nazywać „Jabal al-Nār (جبل النار ) – „Ognistą Górą”, uznając jej wspaniałość i dominującą rolę w sycylijskim krajobrazie. W średniowieczu ochrzczona została jako „Mongibello” – łącząc dwa języki: włoski i arabski. Zarówno włoskie „monte”, jak i arabskie „gibel” oznacza: „góra”, później powstała jej sycylijska modyfikacja „Muncibieddo”. Obecnie nazwa „Mongibello” odnosi się do samego szczytu Etny.

Oprócz oficjalnych nazw, mieszkańcy Sycylii odnoszą się do Etny z niemal macierzyńską miłością. Często nazywają ją po prostu „a muntagna”, bądź wręcz „Mamma Etna” podkreślając w ten sposób rolę jaką pełni w ich codziennym życiu.

W dzisiejszych czasach nazwa Etna pozostaje powszechnie rozpoznawana. Stała się symbolem sycylijskiej tożsamości i dumy, reprezentując nie tylko siłę wulkanu na wyspie, ale także jej wyjątkowe znaczenie kulturowe. Status Etny jako obiektu światowego dziedzictwa UNESCO i cudu natury Ziemi (przyznany w 2013 r.), jeszcze bardziej umocnił znaczenie i dziedzictwo jej nazwy.

Dołączona do wpisu mapa erupcji Etny pochodzi z pracy włoskich i francuskich geologów: “Mount Etna eruptions of the last 2,750 years: revised chronology and location through archeomagnetic and 226Ra-230Th dating” wydanej w Springer Verlag w 2007r. Są w niej wyszczególnione, określone i opisane praktycznie wszystkie erupcje Etny od czasów pre-historycznych do pierwszej dekady XXI wieku. 

poniedziałek, 18 listopada 2024

Etna: badania barona von Waltershausena

Oprócz głównego szlaku wiodącego na główne kratery Etny istnieje inny: Sentiero Natura Monti Sartorius, wiodący z Rifugio Citelli do Monti Sartorius, grupy siedmiu kraterów ulokowanych na północo-wschodniej części masywu Etny. Skąd wzięła się ta nazwa??? Otóż nie pochodzi od nazwy najdłuższego mięśnia w człowieczym ciele, który rozciąga się od miednicy wzdłuż wewnętrznej strony uda aż do łydki, a od jednego z imion barona von Waltershausena niemieckiego fizyka i geologa, profesora na Uniwersytecie w Gӧtingen, który w latach 1836-1843 wraz z kolegami z Włoch i Niemiec prowadził pomiary i badania geologiczno-kartograficzne Etny. Efektem kilkuletniego opracowania zebranych danych był wydany w Getyndze (w 1853 r.) monumentalny Atlas des Ätna, w którym po raz pierwszy geodezyjno-kartograficznie i geologicznie zmapowano cały kompleks wulkanu, z opisami spływów lawy z kolejnych erupcji.

Kilka słów o tym wybitnym niemieckim geologu i twórcy niemieckiej wulkanologii.

Wolfgang Sartorius von Waltershausen urodził się w 1809 r. w Getyndze i kształcił się na tamtejszym uniwersytecie, gdzie jego ojciec Georg był profesorem i wykładowcą ekonomii i historii. Bliskim przyjacielem rodziny był Johan Wolfgang von Goethe, który podawał go do chrztu i po którym otrzymał pierwsze imię. Studiował nauki matematyczno-chemiczne i przyrodnicze, a w szczególności mineralogię. Z kolei jego jedyny syn August, był znanym profesorem - ekonomistą, który specjalizował się w gospodarce amerykańskiej.

Jak już wspomniałem Wolfgang od 1836 r. z grupką niemiecko-włoskich badaczy, prowadził badania geodezyjno-geologiczne na Etnie. W zasadzie, każdy z jego współpracowników w późniejszych latach mógł się poszczycić wybitnymi osiągnieciami naukowymi. Najdalej zaszli: jego rodak - Christian Heinrich Peters, który po emigracji do Stanów został profesorem w Hamilton Collage, astronomem i odkrywcą licznych planetoid, gwiazd i galaktyk, a także Francesco Saverio Cavallari, ceniony w Meksyku i Włoszech profesor architektury i archeologii.

Po powrocie w 1843 r. z Etny Waltershausen kilkakrotnie odwiedził Islandię. Efektem były publikacje: Physisch-geographische Skizze von Island (1847), Über die vulkanischen Gesteine in Sizilien und Island (1853), and Geologischer Atlas von Island (1853). W tym czasie został też mianowany profesorem geologii i mineraologii na swej rodzimej uczelni w Getyndze. Piastował tą funkcję, aż do swojej śmierci w 1876 r.

W 1866 r. opublikował szeroko komentowany esej: Recherches sur les climats de l'époque actuelle et des époques anciennes, w którym stawia tezę, że epoka lodowcowa na Ziemi spowodowana była jej ruchami tektonicznymi.

W 1880 r. Arnold von Lasaulx opublikował własnoręcznie przejrzane, nieznane wcześniej notatki Waltershausena w postaci grubego tomu Der Ätna, uzupełniającego wydany wcześniej Atlas.

Ale powróćmy do Kraterów Sartoriusa. Powstały one w trakcie erupcji Etny w 1865 roku. Po jej zakończeniu 28 czerwca 1865 r. geolodzy z Katanii zadecydowali aby nazwać je imieniem Waltershausena. Nazwa się przyjęła! Jako że szlak prowadzący na Kratery Sartoriusa jest krótki i łatwy, corocznie odwiedza je tysiące piechurów, wśród których tylko nieliczni wiedzą skąd wzięła się ich nazwa.

W późniejszym czasie imieniem Waltershausena nazwano również minerał sartoryt (PbAs2S4), a także lodowce: Waltershausen i Waltershausen Nunatak w Parku Narodowym północno-wschodniej Grenlandii.

W 2013 r. cała Etna zastała wpisana na listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.

Prezentowana mapa wulkanologiczno-topograficzna Etny opracowana została przez profesora Emilio Chaix’a w 1892 r. (Bibliothèque nationale de France, GED-1580) na podstawie jego badań topograficznych jak i wcześniejszych prac Wolfganga Sartoriusa von Waltershausen i Arnolda von Lasaulxa.

EDIT: Trwa wyciek lawy z indonezyjskiego wulkanu Lewotobi Lakilaki (Flores, Indonezja). Główny wylew lawy ma miejsce na jego zachodnim zboczu. Eksplozje wulkaniańskie emitują popiół na wysokość 3-4.3 km. Okolice wulkanu są przysypane popiołem. 

sobota, 16 listopada 2024

Mapa nr 2 erupcji wulkanu Etna w latach 1634-36

Ta monochromatyczna mapa (rysunek; 47,3 × 33,2 centymetra) różni się graficznie i jest zdecydowanie bardziej szczegółowa od mapy 1. Została dołączona do listu, który jezuita ojciec Antoine Leal wysłał z Malty 18 marca 1636 r. do Monsieur Dop’a. W liście, który wraz z mapą jest zachowany w Bibliothèque National de France (Occidental Division, Dupuy, numer 488, folio 173), Leal informuje, że ​​odwiedził najsłynniejsze miejsca kultu na Sycylii, a podczas pobytu w Katanii 8 grudnia 1635 r., wziął udział w wycieczce na będącą od 1634 r. w stanie erupcji Etnę.

Mapa realistycznie przedstawia wypływ lawy z nowego krateru i jej spływ na zachód i wschód w stosunku do blokujących Katanię wzgórz Salto del Cane. W tym samym czasie z głównego krateru Etny emitowany jest popiół? Ponadto autor przedstawia na niej 27 lokalnych wiosek, nieaktywne kratery i inne obszary wulkanu. Widać też grupę modlących się osób, pragnących w ten sposób powstrzymać potoki spływającej lawy.

Mapa i opis pomagają przedstawić erupcję z 1635 r. w sposób bardziej szczegółowy i dokładny.

Erupcja wulkanu Etna z lat 1634-36 na starej mapie

Etna nadal zaskakuje badaczy, którzy badają historię jej licznych erupcji. Podczas przeprowadzonych na początku tego wieku szeroko zakrojonych badań w celu opracowania nowego katalogu jej erupcji, odnaleziono dwie mapy które wcześniej nie były znane badaczom. Dotyczą one erupcji wulkanu, która rozpoczęła się 19 grudnia 1634 r. i trwała do czerwca 1636 r.

Obie są ważnymi źródłami ikonograficznymi, pozwalają bowiem uzyskać pełniejszy obraz erupcji, dostarczając przy tym znaczących i uzupełniających elementów do dwóch odrębnych, a także nieznanych wcześniej raportów im towarzyszących, sporządzonych przez dwóch odwiedzających w tym czasie Sycylię jezuitów, jednego nieznanego Włocha i jednego znanego z nazwiska Francuza.

Prezentowana dzisiaj mapa (rysunek 28,8 × 39,5 centymetra), zachowana w Biblioteca Nazionale Centrale di Roma (Fondo Gesuitico, numer 763), jest dołączona do napisanego raportu z 1635 roku. Jego anonimowy autor, który prawdopodobnie również wykonał rysunek, był naocznym świadkiem erupcji od 19 grudnia 1634 roku do co najmniej 17 stycznia 1635 roku. Widział ją z Katanii i kilku wiosek wokół wulkanu. W swym raporcie oświadcza, że skrupulatnie obserwował miejsca i że podane przez niego informacje topograficzne są poprawne, ponieważ otrzymał pomoc od lokalnego przewodnika, zaś na początku stycznia 1635 r., z tymże przewodnikiem udał się na wycieczkę w pobliże aktywnego krateru.

Na dołączonej do raportu grafice z notatkami po łacinie, wypływająca z Etny czterema głównymi odnogami lawa jest czerwona, grunt jest ochrowy, a istniejąca wówczas „strefa śniegu”— biała. Siedem lokalizacji autora jest zaznaczonych za pomocą czarnych kropek. Powierzchnia wulkanu jest rzutowana na płaską powierzchnię, tak jakby rysownik chciał przedstawić wszystko, co się wydarzyło, a nie tylko to, co można było zobaczyć z danego punktu obserwacyjnego.

Według obserwatora najbardziej wysunięty na wschód strumień lawy rozciągał się aż do terytorium Acireale (oznaczonego na mapie jako Jaco). Informacje o tym były nieznane we wcześniejszej literaturze wulkanologicznej poświęconej Etnie.

Erupcja wulkanu Etna w latach 1634-36 miała miejsce na południowej stronie Valle del Bove i zniszczyła wypływem lawy lasy i winnice pomiędzy Zafferana Etnea a Fleri. Do ostatniej jak dotąd silniejszej erupcji sycylijskiego wulkanu doszło 10 listopada 2024 roku. 

http://wulkanyswiata.blogspot.com/2024/11/erupcja-wulkanu-etna-ktora-zignoroway.html

piątek, 15 listopada 2024

Najnowsze informacje o Maurycym Komorowiczu

W opublikowanej w 1909 r. popularnonaukowej książce poświęconej wulkanom: Feuergewalten; gemeinverständliche Schilderung vulkanischer Phänomene do opisu Etny, Komorowicz posłużył się rysunkiem niemieckiego geologa Sartoriusa von Waltershausena. Rysunek powstał w czasie pobytu Sartoriusa na Sycylii, w latach 1834 - 1843 kiedy to prowadził badania kartograficzno-geologiczne wulkanu. Wynikiem tych prac był monumentalny Atlas des Ätna (1858–1861), w którym zobrazowane zostały potoki lawy pojawiające się w trakcie kolejnych, historycznych erupcji wulkanu. Następnymi laty von Waltershausen swą uwagę skierował na Islandię i wulkanom tej wyspy były poświęcone jego kolejne książki. Do Sartoriusa i Etny powrócę w kolejnych wpisach.

Zachęcony Waszymi Drodzy Czytelnicy komentarzami, które pojawiły się pod opublikowanymi tekstami poświęconymi zapomnianemu wulkanologowi Maurycemu Komorowiczowi, postanowiłem pogrzebać w dostępnych w Internecie niemieckich i holenderskich archiwach, aby dowiedzieć się więcej o jego pracy na Molukach. Okazało się, że kontrakt z holenderską służbą geologiczną podpisał praktycznie zaraz po obronie swojego doktoratu poświęconego islandzkim wulkanom półwyspu Reykjanes i obszaru Strytur. Już w sierpniu 1912 r. (a nie jak podałem za wiki, że na początku 1913 r.) pojawił się wraz z Cecylią w Batawii (dzisiejsza Jakarta), w ówczesnych Indiach Holenderskich (dzisiejsza Indonezja). Od wiosny 1913 r. prowadził badania obszaru wulkaniczno-sejsmicznego rozciągającego się od wyspy Sulawesi poprzez wyspy Sangir, aż do wysp Filipin. Celem tych badań było zbadanie przyczyn i zasięg wstrząsów sejsmicznych, jakie miały miejsce w tym rejonie w marcu 1913 r. Z zapisów holenderskich wynika, że 2 marca 1914 r. Maurycy zostaje zwolniony z funkcji rządowego geologa; otrzymuje trzymiesięczną odprawę i wraz z Cecylią powraca do Berlina. Przyczyną była “udowodniona fizyczna niemożliwość sprawowania funkcji”. Wynika z tego, że w Indonezji Komorowiczowie przebywali ponad 1.5 r. (Sierpień 1912 – Marzec 1914). Opisy i wyniki swych badań Maurycy opublikował w roczniku "Zeitschrift für Vulkanologie" No 2 (1916).

Z pewnością Komorowiczowie jeszcze w 1916 r. mieszkają w Berlinie Schoenebergu w willi przy ulicy Gustava Müllera 33. Wiadomo również, że Cecylia umiera 12 maja 1919 r. i zostaje pochowana w kwaterze Popielów na cmentarzu Rakowickim w Krakowie. W tym samym roku Maurycy jest ewakuowany przez swego wuja do majątku Gorzyczki w Wielkopolsce, gdzie przebywa do swej śmierci w 1923 r. Jeżeli zdobędę jakieś dalsze informacje, to będę informował w kolejnych wpisach.

poniedziałek, 11 listopada 2024

Erupcja wulkanu Etna, którą zignorowały media

                                                 

Rankiem 10 listopada br. rozpoczęła się erupcja sycylijskiego wulkanu Etna, którą śmiało można określić mianem paroksyzmu erupcyjnego. Z racji tego że wulkan pokrywała gęsta pokrywa chmur, nie wiadomo nawet z którego krateru wzniosła się wysoka na ponad 7 km kolumna popiołu: Bocca Nuova czy Voragine? Opad popiołu miał miejsce na wschodnim zboczu sycylijskiego wulkanu m.in. w Milo, Giarre, Macchia, Riposto, Mascali, Sant Alfio i Torre Archirafi. 

Co ciekawe, była to erupcja, którą kompletnie zignorowały polskie media, gdyż nawet 11 listopada nie ukazał się żaden artykuł jej dotyczący. Może dlatego, że nie ma zbyt wielu jej zdjęć, zatem nie była atrakcyjna dla rodzimych dziennikarzy często generujących clickbait za clickabaitem. Miałem to szczęście, że zdjęcia kolumny popiołu z Etny przesłał mi z pokładu samolotu Michał Sedzik. Są to jedne z nielicznych zdjęć erupcji Etny z 10 listopada br. w sieci.

Ostatni poprzedni paroksyzm erupcyjny wulkanu Etna miał miejsce w nocy z 14 na 15 sierpnia br. z krateru Voragine.

Serio czasem odnoszę wrażenie, że media są zainteresowane wulkanami tylko wówczas, gdy ich erupcje niszczą wsie i miasteczka, zabijają ludzi, tudzież zamykają lotniska stanowiąc dyskomfort dla podróżnych. 

Trwa intensywna, acz już raczej umiarkowana aktywność erupcyjna (efuzywna i eksplozywna) indonezyjskiego wulkanu Lewotobi Lakilaki (Flores). Ze zboczy wulkanu schodzą wylewy lawy. Wulkaniańskie eksplozje generują obłoki popiołu o wysokości 3-5 km.

Niewielkie i krótkie emisje popiołu miały miejsce 11 listopada br. z wulkanu Kanlaon (Negros, Filipiny).

Zachęcam do kawowego bądź patronackiego wsparcia WŚ, jeśli macie taką możliwość czy chęć. Za wszelkie dobrowolne wsparcie będę niezmiernie wdzięczny. Zależy mi na popularyzacji wulkanów i chcę to robić najlepiej jak potrafię. 

https://patronite.pl/wulkanyswiata

https://buycoffee.to/wulkanyswiata

niedziela, 4 sierpnia 2024

Piąty paroksyzm erupcyjny wulkanu Etna w 2024 roku

                                               
Około godziny piątej rano czasu lokalnego rozpoczął się piąty w tym roku paroksyzm erupcyjny wulkanu Etna z krateru Voragine. Zapoczątkowała go nocna intensyfikacja trwającej od kilku dni aktywności strombolijskiej w kraterze Voragine. Tak jak poprzednie obecny paroksyzm erupcyjny objął wysokie na setki metrów fontanny lawy (przewyższające kilometr wysokości), kolumnę popiołu sięgającą wysokości 10-11 km oraz opad pyłu wulkanicznego m.in. w Giarre, Zafferana Etnea czy Milo, a także na autostradę A18 z Messyny do Katanii. Tym razem lotnisko międzynarodowe w Katanii nie zostało zamknięte; zamknięty został jedynie sektor B1, zredukowano także liczbę lotów pasażerskich do 6 na godzinę. W Zafferana Etnea opad lapilli uszkodził szyby kilku samochodów. 
Erupcja zaczęła słabnąć około godziny 09.30. Trwa jednak wyciek lawy z Voragine do krateru Bocca Nuova. Czoło wylewu lawy, który się przelał znajduje się na oszacowanej wysokości 3000 metrów. 

https://www.facebook.com/reel/1628891821291640

Poprzedni paroksyzm erupcyjny sycylijskiej Etny miał miejsce 23 lipca 2024 r.

Zdjęcie: Asia Pióro/ Trails of Sicily, Carmelo Grasso.

Możliwość kawowego wsparcia WŚ. Z góry dziękuję.

https://buycoffee.to/wulkanyswiata

wtorek, 23 lipca 2024

Czwarty paroksyzm erupcyjny z wulkanu Etna w 2024 r.

W chwili gdy piszę te słowa trwa czwarty paroksyzm erupcyjny wulkanu Etna z krateru Voragine. Rozpoczął się on w nocy z 22 na 23 lipca intensyfikacją aktywności strombolijskiej i fontannami lawy z Voragine. Wysokość kolumny popiołu nad wulkanem wynosi kilka km. Lekki opad popiołu ma miejsce w Belpasso, Ragalna, Rifugio Sapienza, Nicolosi, Gravina i w części Katanii. Zdj. GL Ivy Zaghy.

Mieszkańców okolic Etny znowu czeka uciążliwe sprzątanie. 

Kilka dni temu ustał wyciek lawy na południowych i wschodnich stokach indonezyjskiego wulkanu Lewotolo

A na dniach fotorelacja z wyprawy Tomasza na wulkan tarczowy Karthala (Komor Wielki, Komory, Ocean Indyjski). Powoli zbieram do niej materiały.

Wczoraj stuknęło mi na Facebooku 55 000 obserwujących. Czy to dużo czy mało, oceńcie sami. Tak czy owak, nieodmiennie zachęcam do wsparcia WŚ, jeśli macie ochotę i możliwość. Z góry dziękuję i pozdrawiam serdecznie. Jutro pojawi się materiał z ostatnich dni na TikToku.

https://patronite.pl/wulkanyswiata

https://buycoffee.to/wulkanyswiata

wtorek, 16 lipca 2024

Paroksyzmy erupcyjne wulkanów Stromboli i Etna

                                                   

Przez ostatnie dni nie byłem zbytnio aktywny w mediach społecznościowych, gdyż przebywałem w Bolkowie na festiwalu Castle Party 2024. Na CP jeżdżę od 2014 roku, gdyż jestem fanem subkultury gotyckiej i muzyki tam prezentowanej (rock gotycki, darkwave, coldwave, EBM, aggrotech, dark ambient, ethereal, neofolk, doom metal, post-punk, dark industrial, dark electro, itd.) Tyle tytułem dygresji. 

11 lipca o godzinie 14.07 czasu lokalnego doszło do paroksyzmu erupcyjnego (serii eksplozji) wulkanu Stromboli, który wygenerował spływy piroklastyczne docierające do morza. Powstało małe tsunami o wysokości 50 cm. Kolumna erupcyjna wzniosła się na wysokość 4 km. Tym razem obyło się bez zniszczeń i ofiar śmiertelnych na wyspie. Od ponad tygodnia wulkan Stromboli objęty jest czerwonym stopniem alarmu. Zdj. Sebastiano Cannavo, Alfredo Spitaleri.

Od lipca 2019 roku nie wolno się wspinać na partie szczytowe wulkanu (paroksyzm erupcyjny z 3 lipca 2019 r., w wyniku którego zginął 35-letni mężczyzna).

Po południu 14 lipca doszło do nagłej emisji popiołu z NE Crater wulkanu Etna.

Natomiast 15 lipca doszło do trzeciego w tym roku paroksyzmu erupcyjnego wulkanu Etna z krateru Voragine. Objął on sięgające setek metrów fontanny lawowe oraz intensyfikację aktywności strombolijskiej. Erupcja była widoczna m.in. z Zafferana Etnea (wystąpił tam opad popiołu i lapilli), Katanii, a nawet o oddalonej o niespełna 120 km wyspy wulkanicznej Stromboli. Kolumna erupcyjna nad wulkanem wzniosła się na wysokość kilku km. 

14 lipca o godzinie 09.28 czasu GMT japoński wulkan Sakurajima wyemitował obłok popiołu o wysokości 2.1 km.

15 lipca zarejestrowana została satelitarnie emisja gazu i pary na bezludnej wyspie wulkanicznej Matthew Island (Vanuatu). To pierwsza aktywność erupcyjna tego wulkanu od 1956 roku.

Przynajmniej od 19 lipca trwa aktywność erupcyjna w morzu blisko plaży Okinahama na południu wyspy wulkanicznej Iwojima (Japonia). Zatem jest szansa uformowania się nietrwałej nowej wysepki wulkanicznej.

czwartek, 4 lipca 2024

Stromboli i Etna we Włoszech oraz Home Reef w Tonga

                                              
Dzisiaj krótka notka związana z aktywnością wulkaniczną na Ziemi i ciekawostkami związanymi z wulkanami. 

3 lipca 2024 roku o godzinie 18.46 z wulkanu Stromboli wskutek zawalenia się części aktywnego stożka hornito zszedł Sciara del Fuoco spływ piroklastyczny, który dotarł do linii brzegowej. Potem miał miejsce (po osuwisku) niewielki wyciek lawy. 

4 lipca o godzinie 16.10 lokalnego czasu z otworu szczelinowego na wysokości 700 metrów pod północnym obszarem krateru zaczął spływać Sciara del Fuoco niewielki wylew lawy, który dotarł do morza i zaczął formować małą lawową deltę. O godzinie 18.18 miał miejsce spływ piroklastyczny, który pomknął w dół Sciara del Fuoco. Wcześniej, bo o godzinie 14.11 doszło do eksplozji z południowo-zachodniego obszaru krateru. Zdj. spływu piroklastycznego ze Stromboli docierającego do morza Domenico D'Ambra.

Po godzinie 16 lokalnego czasu rozpoczął się pierwszy w tym roku paroksyzm erupcyjny wulkanu Etna z krateru Voragine. Obłok popiołu sięgnął wysokości 4.5 km. Opad lapilli miał miejsce m.in. w Zafferana Etnea, Fiumefreddo di Sicilia oraz w Katanii. W związku z zamknięciem sektora przestrzeni powietrznej B2 niektóre loty pasażerskie z lotniska w Katanii są opóźnione. W chwili gdy piszę te słowa o godzinie 23.30 czasu polskiego erupcja sycylijskiego wulkanu wciąż trwa (fontanny lawy mają miejsce z krateru Voragine). Zdj. z wioski Profetina Dagmara.

EDIT: Rankiem 5 lipca paroksyzm erupcyjny z wulkanu Etna ustał. Trwał 12 godzin.

6 lipca doszło do erupcji wulkanu błotnego Wandan (Tajwan), który znajduje się blisko świątyni. Miała miejsce emisja mułu, doszło do samozapłonu gazów.

Jak informują wulkanolodzy z AVO (Alaska Volcano Observatory) pomiędzy 15 maja a 15 czerwca w kraterze wulkanu Spurr (Alaska) pojawiło się jezioro kraterowe, prawdopodobnie wskutek niewielkiej intruzji magmy, która nie doprowadziła do wybuchu. Do erupcji Spurr doszło m.in. 18 sierpnia 1992 roku z pasożytniczego krateru Crater Peak. 

Erupcja wulkanu Home Reef (Tonga) w toku. Lawa powiększa powierzchnię najmłodszej obecnie wysepki na Ziemi. Nie wiedzę tutaj potencjału na niszczycielską erupcję a la Hunga Tonga-Hunga Ha'apai ze stycznia 2022 roku, niemniej jednak fascynują mnie nowo powstałe/powstające wyspy wulkaniczne na naszej planecie. Zdj. kapitana Mike'a Fa'asolo. 

No i zachęcam do rozważenia jednorazowego bądź okresowego wsparcia WŚ, jeśli podoba Wam się mój sposób popularyzacji wulkanów w Polsce. Z góry dziękuję, pozdrawiam i podaję linki wsparciowe.

https://buycoffee.to/wulkanyswiata

https://patronite.pl/wulkanyswiata

W czerwcu wpłynęły mi 33 kawy, a na Patronite mam obecnie 17 Patronów.
 
EDIT: W nocy 7 lipca zintensyfikowała się aktywność strombolijska w kraterze Voragine i rankiem tego samego dnia rozpoczął się drugi paroksyzm erupcyjny wulkanu Etna z wysoką kolumną popiołu i fontannami lawy. Opad popiołu miał miejsce m.in. w Milo, Giarre, Acireale i Zafferana Etnea. Tym razem międzynarodowe lotnisko w Katanii nie zostało zamknięte. 

Od razu info dla dziennikarzy piszących artykuły o aktywności erupcyjnej sycylijskiego wulkanu: te silniejsze erupcje wulkanu Etna (tzw. paroksyzmy) z jego kraterów centralnych póki co nie stwarzają zagrożenia dla ludzi ani dla okolicznych miasteczek. Miejscowi jedynie narzekają, że czeka ich dużo sprzątania.

Obecnie nowy stożek uformowany przez oba paroksyzmy erupcyjne jest prawdopodobnie najwyższym punktem Etny. Krater Bocca Nuova (zachodni krater centralny) wypełnia lawa z obu tych erupcji, wyciek lawy objął także zachodnie zbocze sycylijskiego wulkanu.  

Wyciek lawy z wulkanu Stromboli (Wyspy Liparyjskie) dociera do morza formując lawową deltę u podnóża Sciara del Fuoco.

sobota, 2 grudnia 2023

Czwarty paroksyzm erupcyjny wulkanu Etna w 2023 r.

Aktywność strombolijska w New SE Crater wulkanu Etna trwała od trzech tygodni. Jej kulminacją był wieczorno-nocny paroksyzm erupcyjny, który miał miejsce 1 grudnia i obejmował sięgające setek metrów fontanny lawy i wyciek lawy w kierunku podstawy krateru. Obłok popiołu nad SE Crater sięgnął wysokości 9.1 km. Zdj. via Twitter.

Erupcja była doskonale widoczna z okolic wulkanu, a nawet z Katanii (np. z portu). 

Trwa intensywna aktywność lawowa w południowym i północnym kraterze wulkanu tarczowego Erta Ale w Etiopii. Lawa wypływa z dwóch aktywnych stożków hornito.

środa, 31 maja 2023

Zaginięcie Beatriz Lebena Caldevilla na wierzchołku wulkanu Etna

                                                 
Niedługo od zaginięcia mojego przyjaciela Grzegorza Gawlika (Projekt 100 Wulkanów) na japońskim wulkanie Ontake miną dwa miesiące, tymczasem chciałbym pokrótce opowiedzieć o innym tajemniczym zaginięciu, które miało miejsce na wulkanie Etna. 14 maja 2001 roku 41-letnia turystka z Madrytu Beatriz Lebena Caldevilla opuściła hotel na wysokości 1900 metrów nie zabierając z pokoju dziennika, walizki i biletu powrotnego na 16 maja, po czym zaczęła się wspinać na skraj krateru Bocca Nuova wulkanu Etna. Przy sobie miała śpiwór i mały namiot. W owym czasie trwała erupcja lawowa wulkanu Etna, a potoki lawy wypełniały dolinę Valle del Bove. Nie jest pewne czy Beatriz znała topografię kraterów centralnych Etny, w każdym razie dotarła do krateru Bocca Nuova bez przewodnika. 

Kiedy turystka nie stawiła się z powrotem do hotelu powiadomieni zostali ratownicy, którzy blisko skraju krateru Bocca Nuova odnaleźli niewielki namiot, a w nim plecak i ubrania. Hiszpańska turystka jednak zniknęła. Członkowie ekipy ratowniczej próbowali zejść do krateru Bocca Nuova, ale z powodu emisji gazów i osuwającego się gruntu dotarli jedynie na głębokość 10 metrów. Być może kobieta straciła przytomność (nie miała maski przeciwgazowej) i wpadła do krateru. Być może zsunęła się z sypkiej krawędzi krateru do jego otchłani. Mogło to być samobójstwo. Poszukiwania jej zwłok wstrzymano po 4 dniach. Od tej pory południowo-wschodnia część krateru Bocca Nuova nieformalnie była znana jako "La Spagnola". Na zdj. skraj krateru Bocca Nuova w 2007 r., zdj. S. Scalia.

Natomiast 24 września 1974 roku 120 metrów do Krateru Centralnego wulkanu Etna zszedł po drewnianej drabinie wulkanolog i przewodnik Antonio Nicoloso (1933-2007). Nicoloso już w wieku 6 lat wszedł na wulkan Etna wraz z ojcem i bratem Orazio. Zejście drabiną i przy wspomaganiu się liną oraz przebywanie w kraterze zajęło Nicoloso godzinę. Nikt do tej pory nie powtórzył do tej pory wyczynu Nicoloso, choć nieodżałowany Grzegorz Gawlik wspiął się m.in. na SE Crater Etny i w zasadzie niejednokrotnie eksplorował wszystkie obecne kratery centralne sycylijskiego wulkanu. 

Wreszcie notka o wulkanie Anak Krakatau (Indonezja), którą warto przytoczyć. W ostatnich dniach na wyspę wulkaniczną Anak Krakatau w Indonezji zawitali botanicy, by zbadać kolonizację roślinną czynnego wulkanu. Oto jakie gatunki roślin pionierskich znaleźli na Anak Krakatau.

Szkoda, że te dane nie weszły do "Sekretów wysp wulkanicznych", gdyż na pewno bym je zamieścił w opisie AK. Niemniej jednak to świeża informacja.  

1. Palma kokosowa (Cocos nucifera)
2. Drzewo Tamanu (Calophyllum inophyllum)
3. Keben okazały (Barringtonia asiatica)
4. Drzewo Xylocarpus granatum
5. Migdałecznik właściwy (Terminalia catappa)
6. Tespesja topołowata (Thepesia populnea)
7. Nipa krzewinkowa (Nypa fruticans)
8. Wilec nadbrzeżny (Ipomea pescaprae)
9. Pandan połaciowy (Pandanus tectorius)
10. Rzewnia skrzypolistna (Casuarina equisetifolia)
11. Cerbera złocista (Cerbera odollam)
12. Trawa Ischaemum muticum
13. Trawa Spinefix littoralis
14. Leucaena leucocephala z rodziny bobowate
15. Morinda cytrynolistna (Morinda citrifolia)
16. Ketmia lipowata (Hibiscus tiliaceus)
17. Gnetum gnemon z rodziny gniotowate
18. Melastoma affine z rodziny zaczerniowate
19. Fikus Ficus septica
20. Kanawalia Canavalia maritima - rodzina bobowate
21. Scewola Scaevola taccada

21 pionierskich gatunków roślin łącznie! Niesamowite jest badać wyspy wulkaniczne także pod kątem kolonizacji roślinnej i zwierzęcej. Ciekaw jestem jaka jest obecna fauna Anak Krakatau - czy na wyspie pojawiają się owady i ptaki morskie. Źródło: CA CAL Kepulauan Krakatau.

Aha, jeśli podoba Wam się mój sposób popularyzowania wiedzy o rozmaitych wulkanach (i nie tylko) to zachęcam do jednorazowego bądź dłuższego wsparcia w formie symbolicznej kawy albo dołączenia do grona Patronów i Patronek. Z góry dziękuję Wam za każde wsparcie.

https://buycoffee.to/wulkanyswiata 

https://patronite.pl/wulkanyswiata

niedziela, 21 maja 2023

Pierwszy paroksyzm erupcyjny wulkanu Etna w 2023 r.

                                                                             

Od przynajmniej dwóch godzin trwa paroksyzm erupcyjny wulkanu Etna na Sycylii. Pogoda jest deszczowo-burzowa, zatem kolumny popiołu z wulkanu po prostu nie widać. Opad popiołu ma miejsce w Adrano, Biancavilla oraz w Katanii. Nieznana pozostaje wysokość kolumny erupcyjnej. Prawdopodobnie mają miejsce fontanny lawy. Opad lapilli odnotowano w Rifugio Sapienza. Wstrzymane zostały loty pasażerskie z lotniska w Katanii. 

Czekam na bardziej szczegółowe informacje. Kiepska widoczność rzeczywiście uniemożliwia śledzenie erupcji Etny na żywo. 

Miejsce paroksyzmu erupcyjnego to zapewne SE Crater. Oszacowana wysokość kolumny popiołu to 7 km. Zarejestrowano wyciek lawy z SE Crater. Być może ta erupcja to przedsmak dłuższej aktywności erupcyjnej sycylijskiego wulkanu.

Do umiarkowanej erupcji wulkanu Etna doszło 18 maja. 

W zasadzie ustała aktywność erupcyjna indonezyjskiego wulkanu Anak Krakatau

Natomiast trzecim stopniem alarmu ze względu na wzrost intensywności aktywności erupcyjnej objęty został wulkan Karangetang na wyspie Siau. 

Emisje popiołu z meksykańskiego wulkanu Popocatepetl doprowadziły do zamknięcia międzynarodowego lotniska w Puebla. Aktywność erupcyjna (wulkaniańska) meksykańskiego wulkanu jest obecnie intensywna: fontanny lawy o wysokości kilkuset metrów, wyrzucanie rozżarzonych bomb wulkanicznych i emisje popiołu. Obłoki popiołu czasem sięgają wysokości ponad 9 km.

Aktywne wylewy lawy są obecne w kalderze wulkanu tarczowego Nyamuragira w DRK. Żarzenie się wulkanu jest widoczne z miasta Goma (stan na 19 maja). 21 maja  wylew lawy pojawił się na zachodniej flance wulkanu i płynie w obrębie Parku Narodowego Virunga.

Przy okazji zapraszam do przeczytania wywiadu ze mną, w którym wspominam mojego zaginionego (zapewne nieżyjącego) przyjaciela Grzegorza Gawlika. Greg byłby na pewno zaintrygowany aktualną erupcją Etny, gdyż był to jego ulubiony wulkan. 

https://www.portalgorski.pl/patronaty/outdoor-team/12504-zdobywal-wulkany-w-sposob-bezkompromisowy-2

Udało mi się ostatnio znaleźć wspaniałe zdjęcia japońskiego wulkanu wyspiarskiego Torishima. Z przyjemnością opisałem Ptasią Wyspę w "Sekretach wysp wulkanicznych". Marzy mi się spędzenie kilku dni na bezludnej wyspie wulkanicznej w celu jej eksploracji geologiczno-przyrodniczej. Przy okazji nadal zachęcam Was do kupna "Sekretów". Chciałbym wyprzedać jej cały niewielki w sumie nakład. Pomóżcie mi w tym. A nuż lektura tej książki sprawi, że zafascynują Was wyspy wulkaniczne i generalnie wulkany. O to mi głównie chodzi. To jest mój cel nadrzędny. Zdj. Cruise Ararau.

https://www.empik.com/wulkany-sekrety-wysp-wulkanicznych-bartlomiej-krawczyk,p1343451210,ksiazka-p

wtorek, 17 stycznia 2023

Erupcje strombolijskie wulkanu Villarrica w Chile

W nocy z 15 na 16 stycznia miał miejsce umiarkowany paroksyzm erupcyjny chilijskiego wulkanu Villarrica obejmujący fontanny lawy sięgające wysokości 125-150 metrów z centralnego krateru. Chilijski wulkan jest w styczniu 2023 roku intensywnie aktywny.

Rankiem 14 stycznia 2023 r. indonezyjski wulkan Lewotolo wyemitował biało-szary obłok o wysokości 1.8 km. 

Trwa spokojna efuzja lawy u podnóża SE Crater wulkanu Etna. Aktywna szczelina znajduje się na wysokości 2800 m.

Trwają także eksplozje strombolijskie i wulkaniańskie wulkanu Fuego w Gwatemali. Wysokość generowanych obłoków erupcyjnych: ponad 4 km. 

15 stycznia 2023 roku minęła rocznica potężnej erupcji Hunga Tonga-Hunga Ha'apai w Tonga - najpotężniejszego jak dotąd wybuchu wulkanu w XXI wieku.

Ten post będzie aktualizowany, gdy dojdzie do silnej erupcji wulkanicznej. Na razie jest spokojnie.

niedziela, 12 czerwca 2022

Druga erupcja freatyczna wulkanu Bulusan w tym roku

Dziś rano doszło do kolejnej erupcji freatycznej filipińskiego wulkanu Bulusan. Nowa eksplozja spowodowała opad popiołu w kilku miasteczkach w północno-zachodniej części wulkanu m.in. w Juban i Casiguran. 

11 czerwca w nocy kamczacki wulkan Szywiełucz wyemitował obłok popiołu o wysokości 4.9 km.

Z aktywnej kopuły lawowej jawajskiego wulkanu Merapi zeszły w ostatnich dniach liczne rozżarzone lawiny.

Także 11 czerwca nowa szczelina erupcyjna otworzyła się w Valle del Bove wulkanu Etna. Czasem mają miejsce emisje popiołu z SE Crater. 

W kraterze aktywnego stożka wulkanu Langila (Papua Nowa Gwinea) ma miejsce niewielka aktywność erupcyjna. 

Sporadyczne emisje popiołu mają miejsce ze stożka North Cerberus wulkanu Semisopochnoi (Alaska, Aleuty). 

7 czerwca doszło do erupcji wulkanu błotnego Napan (Timor Wschodni) zlokalizowanego blisko większego i bardziej znanego wulkanu błotnego Oesilo

Ustała spokojna erupcja szczelinowa wulkanu Etna na Sycylii.

wtorek, 24 maja 2022

Podmorskie badania wulkanu Hunga Tonga-Hunga Ha'apai

Nowozelandzka grupa badawcza NIWA opublikowała ostatnio wyniki podmorskich badań wulkanu Hunga Tonga-Hunga Ha'apai w Tonga, który zasłynął potężną, generującą fale tsunami erupcją 15 stycznia 2022 roku - datą która niewątpliwie zapisze się w annałach wulkanologii. Co z nich wynika? 

Po pierwsze, podmorska struktura wulkanu niewiele się zmieniła. Nie doszło ani do jej zapadnięcia się, ani zniszczenia. Natomiast powierzchnia dna morskiego w okolicach wulkanu pokryta jest grubą warstwą popiołu - badacze z pokładu statku RV "Tangaroa" oszacowali, że do tej powierzchni dodane zostało 6-7 km sześciennych materiału piroklastycznego wyemitowanego w trakcie wybuchu. 

Po drugie, zbocza wulkanu pozbawione są obecnie oznak biologicznego życia, ale już w odległości 15 km od wulkanu naukowcy natknęli się ryby, małże i inne żywe organizmy. W niektórych miejscach opad popiołu za sprawą efektu użyźniania przyczynił się do zakwitu planktonu, w innych panuje anoksja (zjawisko niedoboru tlenu). 

Po trzecie, być może wulkan nadal wykazuje podmorską aktywność erupcyjną ze względu na warstwę popiołu blisko wulkanu na głębokości 200 metrów. Kalderę będzie badała w niedalekiej przyszłości robotyczna łódź "Maxlimer" o długości 12 metrów z Sea-Kit International (UK). 

EDIT: Obecnie podmorska kaldera wulkanu Hunga Tonga-Hunga Ha'apai ma szerokość 4 km, a jej podstawa znajduje się na głębokości 850 metrów (wcześniej znajdowała się na głębokości 150 metrów), zatem kaldera uległa znacznemu pogłębieniu. Erupcji z 15 stycznia towarzyszyły spływy piroklastyczne, które mknęły po powierzchni oceanu i generowały fale tsunami. Ich maksymalna wysokość: 20 metrów na wyspie Nomukeiki, 18 metrów w Kanokupolu (zachód wyspy Tongatapu), 10 metrów na wyspach oddalonych od wulkanu o ponad 85 km. 

Etna (Sycylia, Włochy) - Zamiast krótkich, acz intensywnych paroksyzmów erupcyjnych mamy obecnie dłuższą (nie wiadomo na razie jak długą) erupcję efuzywną wulkanu Etna obejmującą dwa wylewy lawy z SE Crater oraz aktywność strombolijską tego stożka. 20 maja na północnym zboczu SEC (wysokość około 3250 metrów) otworzyła się nowa szczelina erupcyjna. Czoła obu wylewów lawy znajdują się obecnie w Valle del Leone na wysokości 2700-2800 metrów. 

Vulcano (Wyspy Liparyjskie) - 23 maja miało miejsce odbarwienie wody i odgazowanie wzdłuż wybrzeża plaży Levante na wyspie wulkanicznej Vulcano. Woda nabrała mlecznobiałej barwy. 

Manam (Papua Nowa Gwinea) - Emisje popiołu mają miejsce z północnego krateru tego aktywnego wulkanu, natomiast sygnał termiczny wskazuje na obecność lawy w jego południowym kraterze. 

Dwa wylewy lawy schodzą północnym zboczem wulkanu Sangay w Ekwadorze. Trwają eksplozje wulkaniańskie Sangay generujące obłoki popiołu sięgające wysokości 6.1 km.

Wciąż trwa intruzja magmy w pobliżu Blue Lagoon, Svartsengi i miasteczka Grindavik charakteryzująca się licznymi trzęsieniami ziemi (przeciętnie 400 w ciągu doby). Kolejna erupcja szczelinowa na Islandii wciąż jest możliwa.

W maju miał miejsce także rój trzęsień ziemi w kalderze Taupo (Nowa Zelandia). 

Trwa umiarkowana aktywność eksplozywna wulkanów Suwanosejima (Japonia), Semispochnoi (Alaska, Aleuty) oraz efuzja lawy wulkanów Pavlof i Great Sitkin (oba - Alaska). 

W kraterze aktywnego peruwiańskiego wulkanu Sabancaya pojawiła się piąta już kopuła lawowa o oszacowanej objętości 25 000 metrów kwadratowych. Wulkan kontynuuje aktywność eksplozywną. 

Emisje popiołu mają także miejsce w ostatnich dniach z kamczackiego wulkanu Bezymianny (Bezimienny) z aktywną kopułą lawową oraz z wulkanu Gaua (Vanuatu), co potwierdzają mieszkańcy wioski Naveto blisko wulkanu.