Hawaje

KILAUEA - Jeden z najaktywniejszych i najbardziej studiowanych wulkanów na Ziemi Kilauea leży na wyspie Hawaii. Z racji niezwykle łagodnych erupcji efuzywnych (lawowych) naukowcy mogą badać ten wulkan z bliska. Kilauea (1247 m) jest jednym z pięciu wulkanów tarczowych na wyspie Hawaii: pozostałe cztery to Mauna Loa, Mauna Kea, Kohala i Hualalai. Od 3 stycznia 1983 roku stożek żużlowy Puu Oo (694 m) bez przerwy pluje lawą. W lutym 2008 roku potoki lawy z Kilauea zniszczyły trzy opuszczone domy w Royal Gardens, po czym dotarły do Pacyfiku kreując spektakularny pokaz światła i barw. 19 marca 2008 roku w kraterze erupcyjnym Halema`uma`u doszło do erupcji eksplozywnej - pierwszej tego typu erupcji Kilauea od 1924 roku. Erupcja freatyczna utworzyła krater o średnicy 30 metrów. Do eksplozji doszło 3 mile od miasteczka Volcano (2200 populacji). W 1990 roku faza destrukcyjna erupcji Kilauea zniszczyła wioski Kalapana i Kaimu. Lawa kompletnie pokryła Kaimu Bay i plażę Kalapana Black Sand. W ciągu dziewięciu miesięcy rozszerzające się pole płynnej lawy zniszczyło 100 domów. Lawa pochodziła z otworu erupcyjnego Kūpaʻianahā, który wygasł w 1992 roku. Erupcja znowu przeniosła się do stożka Puu Oo, na którego zachodnim i zachodnio-południowym zboczu otworzyły się nowe boczne otwory erupcyjne. W 2008 roku Puu 0o przechodził 57 cykl erupcyjny.

Kilauea jest najczęściej odwiedzanym przez turystów wulkanem na świecie. Erupcja wulkanu w 1790 roku uśmierciła kilku wojowników i ich rodziny. W 1924 roku doszlo do eksplozywnej erupcji Kilauea, gdy magma zetknęła się z wodą pozostałą po wydrenowaniu jeziora lawy z krateru Halema`uma`u. Kolumna erupcyjna sięgnęła wówczas wysokości 9 km. W trakcie erupcji Kilauea Iki w 1959 roku fontanna lawy osiągnęła wysokość 580 metrów. Wybuchy Kilauea przyczyniają się do powstawania wulkanicznego smogu, który unosi się nad Hawaii. W XX wieku odnotowano 45 erupcji Kilauea.

Dla rdzennych Hawajczyków Kilauea jest domem bogini ognia i wulkanów Pele. Ku jej czci pewnym formacjom lawy nadano jej imię np. włosy Pele, łzy Pele.

Erupcje Kilauea w latach 1750, 1790, 1820, 1823-94, 1896, 1897, 1902-03, 1903-04, 1905-06, 1906-1924, 1927, 1929, 1930, 1931-32, 1934, 1952, 1954, 1959, 1960, 1961, 1962, 1963, 1965, 1967-68, 1969-74, 1975, 1977, 1979, 1980, 1982, 1983-2016.