wtorek, 31 sierpnia 2010

Sumatra, Indonezja





SINABUNG - Gunung Sinabung na Sumatrze to stratowulkan o wysokości 2460 metrów z wieloma wylewami lawy na zboczach. Wulkan posiada cztery kratery: 1) krater o średnicy 300 metrów 2) krater o średnicy 150 metrów, zawiera jezioro kraterowe 3) krater Batu Sigala o wymiarach 160 x 130 metrów, zawiera jezioro kraterowe 4) krater o średnicy 60 metrów. W kraterach 2 i 3 są aktywne solfatary. Erupcje Sinabung w latach 1881?, 2010, 2013, 2014-16.

Tym bardziej cieszy mnie fakt, iż ten drzemiący wulkan obudził się tak nagle.

W nocy 31 sierpnia 2010 roku chmura popiołu z wulkanu Sinabung sięgała wysokości 6100 metrów. Ewakuacja objęła już 21 000 mieszkańców żyjących w pobliżu wulkanu, odwoływane są niektóre loty. Dwoje ludzi umarło, głównie na skutek problemów z oddychaniem. Władze zapewniają ludziom dostęp do masek z tlenem oraz schronów.

poniedziałek, 30 sierpnia 2010

Erupcja Sinabung na Sumatrze




W nocy z 29 sierpnia na 30 sierpnia 2010 roku czyli dzisiaj po północy uaktywnił się drzemiący od 400 lat wulkan Sinabung na Sumatrze. Wulkan jest położony 60 km na południowy zachód od miasta Medan. Ewakuowanych ze zboczy wulkanu jest ponad 12 000 ludzi. Po północy z Sinabung zaczęły wydobywać się popiół i lawa. Już w piątek Gunung Sinabung 'dymił' i hałasował. Nocna erupcja zaskoczyła okolicznych mieszkańców. Chmura popiołu z Sinabung sięgnęła wysokości 1.5 km. Wulkan Sinabung do tej pory był niezbadany przez naukowców i można powiedzieć, iż zaskoczył wszystkich. Zwykle najgwałtowniejsze erupcje wulkaniczne towarzyszą wulkanom uśpionym od setek lat vide Pinatubo w 1991 roku czy El Chichon w 1982 roku.

Skutki erupcji Mount Saint Helens z 18 maja 1980 roku






W galerii zdjęcie wulkanologa Davida Johnsona, który zginał w trakcie erupcji. Jego ostatnie słowa brzmiały "Vancouver! Vancouver! Stało się!", zanim dosięgnął go spływ piroklastyczny. Zginął także operator radia Jerry Martin.

Memoriał ku czci zabitych w trakcie erupcji.

Połamane jak zapałki drzewa w 'strefie likwidacji lasu' oraz szkielety pni unoszące się na powierzchni Spirit Lake.

niedziela, 29 sierpnia 2010

USA






MOUNT SAINT HELENS – Najsłynniejszy stratowulkan w Gόrach Kaskadowych (USA, stan Waszyngton, obecnie 2549 m) i jeden z najbardziej studiowanych na świecie. Uformowany został 40 000 lat temu. W 1855 r. p.n.e wybuch St. Helens był olbrzymi i niebywale silny (skala VEI = 6). Wspόłczesna Gόra Świętej Heleny powstała pomiędzy 2200 a 1600 lat temu. Do czasu erupcji w 1980 roku ostatnim okresem erupcyjnym St. Helens był trwający w latach 1800-1857 okres erupcyjny Goat Rocks. Niewielkie erupcje wulkanu miały miejsce w latach 1898, 1903 i 1921.

Olbrzymia erupcja z 18 maja 1980 roku

Pierwsze oznaki zbliżającej się erupcji Mount Saint Helens wystąpiły 20 marca 1980 roku, gdy sejsmograf Uniwersytetu Washingtona w Seattle wykrył trzęsienie ziemi 32 km na pόłnoc od wulkanu. Aktywność sejsmiczna Świętej Heleny wzrastała w następnych dniach. 27 marca doszło do głośnej eksplozji wulkanu – chmura popiołu i pyłu wulkanicznego sięgnęła wysokości 6 km. Po erupcji powstał krater szeroki na 76 metrόw. 7 kwietnia wstrząsy sejsmiczne wskazywały na obecność ruchliwej magmy pod wulkanem. Erupcja z 8 kwietnia trwała ponad pięć godzin. Pόłnocna część gόry zaczęła nabrzmiewać, co oznaczało, że narasta ciśnienie magmy i gazόw wewnątrz wulkanu. 9 kwietnia gubernator Dixie Lee Ray ogłosił stan wyjątkowy, a Gwardia Narodowa zaczęła nie dopuszczać turystόw w pobliże St. Helens. Nabrzmienie na pόłnocnym zboczu Świętej Heleny pozostało nietknięte mimo gwałtownej erupcji 7 maja 1980 roku. Ewentualnie urosło do długości 610 metrόw i wysokości 152 metrόw.

18 maja 1980 roku o 8.32 rano na skutek trzęsienia ziemi o magnitudzie 5.1 w skali Richtera pόłnocna część wulkanu zapadła się i została dosłownie sproszkowana. Fala uderzeniowa z St. Helens runęła z pόłnocnego zbocza z prędkością 322 km na godzinę niszcząc wszystko na swojej drodze i łamiąc tysiące drzew niczym zapałki nawet w odległości 32 km od wulkanu. Chmura popiołu osiągnęła wysokość 25 km w ciągu zaledwie 15 minut. Popiół w trzy i pół godziny dotarł do oddalonego o 430 km od wulkanu miasta Spokane. Pόłnocna część Mount Saint Helens upłynniła się tworząc gigantyczną lawinę skał i gruzu, ktόra wpłynęła z prędkością 250 km na godzinę do North Fork Toutle River i Spirit Lake. Było to największe osuwisko w historii. Następstwem tego był ogromny lahar porywający wszystko, co stanęło na jego drodze m.in most kolejowy. W pobliżu Spirit Lake mieszkał m.in Harry Truman, właściciel domku letniskowego. Odmόwił on opuszczenia swojego miejsca zamieszkania twierdząc, że gόra ‘nie ośmieli’ się go skrzywdzić. Jego domek i on sam zostali pogrzebani pod zwałami wulkanicznych odpadόw. Na skutek erupcji St. Helens zginął także wulkanolog David Johnson, ktόry jako pierwszy zgłosił wybuch. Chwilę potem był martwy, a jego ciała nigdy nie odnaleziono. Łącznie zginęło 57 ludzi, głównie drwali i samotników zamieszkujących w borach sosnowych, ciał 23 z nich nigdy nie odnaleziono, a rozległe lasy w pobliżu wulkanu zostały zrόwnane z ziemią. Zniszczeniu uległo 250 domów i 47 mostów. Koło wulkanu siła podmuchu uderzeniowego ścięła tysiące drzew zostawiając jedynie szkielety pni w tzw. ‘strefie likwidacji lasu’. Po kilku miesiącach od wielkiego wybuchu Mount Saint Helens z gęstej lawy uformowana została kopuła o wysokości 260 metrόw. Jej wzrost został zahamowany w styczniu 2008 roku. Nowy wierzchołek wulkanu (2549 metrów) był o 400 metrόw niższy niż poprzedni (2950 metrów wysokości), 2.5 km sześciennych gόry uległo sproszkowaniu.

Erupcje Mount Saint Helens: 1831, 1835, 1842-45, 1847, 1848, 1849?, 1850, 1853, 1854, 1857, 1898?, 1903?, 1921?, 1980-86, 1989-90, 1990-91, 2004-08.

sobota, 28 sierpnia 2010

Dwie erupcje: Galeras i Etna



25 sierpnia doszło do atypowej - przypuszczalnie nieeksplozywnej erupcji Galeras - najbardziej aktywnego wulkanu Kolumbii. Zarządzono ewakuację pobliskich mieszkańców. Ostatnia jak dotąd erupcja Galeras miała miejsce w styczniu 2010 roku. W trakcie nagłego wybuchu Galeras w 1993 roku zginęło 9 osób - 6 wulkanologów i troje turystów.

25 sierpnia o 15.09 lokalnego czasu nastąpiła eksplozywna erupcja z Bocca Nuova - jednego z czterech kraterów erupcyjnych sycylijskiej Etny.

Wczoraj (27 sierpnia) minęła kolejna rocznica katastrofalnej erupcji wulkanu Krakatau z 1883 roku.

Aktywne wulkany w dniach 18-24 sierpnia 2010

Ambrym (Vanuatu)
Batu Tara (Indonezja)
Dukono (Halmahera, Indonezja)
Karymsky (Kamczatka)
Kilauea (Hawaje)
Kluczewska Sopka (Kamczatka)
Pagan (Mariany)
Popocatepetl (Meksyk)
Sakurajima (Japonia)
San Cristobal (Nikaragua)
Sangay (Ekwador)
Szywiełucz (Kamczatka)
Soufriere Hills (Montserrat)
Suwanosejima (Japonia)
Ulawun (Nowa Brytania)

Na zdjęciach Galeras i Etna.

Meksyk






EL CHICHON - Andezytowy stratowulkan (pierścień tufu i kompleks kopuł lawowych) El Chichón (1060 m) znajduje się w północno-środkowym Chiapas (Meksyk). W ciągu ostatnich 8000 lat wybuchał potężnie 12 razy, ostatni raz w 1982 roku.

Katastrofalna erupcja z 1982 roku

Po kilku miesiącach aktywności sejsmicznej El Chichón wybuchł 28 marca 1982 roku. Była to pierwsza jego erupcja odnotowana w czasach historycznych. Tego dnia pliniańska faza erupcji trwała 6 godzin. Kolumna erupcyjna sięgnęła wysokości 20 km. Po pięciu dniach niewielkich erupcji freatycznych i freatyczno-magmowych 3 kwietnia 1982 roku El Chichón znowu wybuchł potężnie. Ta erupcja trwała 4.5 godziny i spowodowała spływy piroklastyczne mknące na odległość aż 8 km. Pliniańska kolumna erupcyjna sięgnęła wysokości 24 km. Trzecia erupcja z 3 kwietnia trwała 7 godzin. Pliniańska kolumna erupcyjna sięgnęła wysokości 22 km i wyprodukowała 0.40 km sześciennych tefry.

Skutki erupcji:

Trzy wielkie eksplozywne wybuchy bogatej w siarkę i zawierającej anhydryt magmy z 1982 roku doprowadziły do powstania szerokiego na 1 km krateru, który zawiera kwasowe jezioro. Ów krater o głębokości 300 metrów powstał na miejscu niemal całkowicie zniszczonej wskutek trzech eksplozji kopuły lawowej. W następstwie wybuchu El Chichón zginęło 1700-2300 mieszkańców okolicy, 20 000 ludzi zostało bezdomnych, zniszczone zostały plantacje kawy, kakao i bananów oraz 9 wiosek. Nastąpiło globalne oziębienie na skutek dostania się wulkanicznych aerozoli zawierających ditlenek węgla do atmosfery. W czerwcu-listopadzie 1982 roku na skutek pory deszczowej w kraterze wulkanu powstało jezioro o głębokości 1-3 metra, temperaturze 30 stopni Celsjusza i z zawartością siarkowodoru.

Erupcje El Chichón: 6510 p.n.e plus minus 75 lat, 2030 p.n.e plus minus 100 lat, 1340 p.n.e plus minus 150 lat, 700 p.n.e plus minus 200 lat, 20 p.n.e plus minus 50 lat, 190 plus minus 150 lat, 480 plus minus 200 lat, 590 plus minus 100 lat, 780 plus minus 150 lat, 1190 plus minus 150 lat, 1360 plus minus 100 lat, 1982.

piątek, 27 sierpnia 2010

Sulawesi, Indonezja



AMBANG - Stratowulkan o wysokości 750 metrów na indonezyjskiej wyspie Sulawesi. Posiada dwa jeziora na wspomnianej wysokości: Mo'oat (większe) i Tondot, a co za tym idzie trzy kratery o rozmiarze 400, 100 i 100 metrów i 5 obszarów solfatar. Jedyna erupcja Ambang odnotowana w czasach historycznych w roku 1854.

czwartek, 26 sierpnia 2010

Czad





EMI KOUSSI - Najwyższy szczyt Czadu i Sahary (3445 m) i zarazem masywny trachitowy wulkan tarczowy. Na jego szczycie znajdują się dwie kaldery, z czego zewnętrzna ma wymiary 12 x 15 km. W jej wnętrzu, po południowo-wschodniej stronie znajduje się mniejsza kaldera Era Kohor, szeroka na 2-3 km i głęboka na 350 metrów. W środku obu kalder oraz na zewnętrznych zboczach tarczy dostrzeżemy liczne kopuły lawowe, stożki scorii, kratery erupcyjne, wylewy lawy i maary. Obszar termalny Yi-Terra jest zlokalizowany na południowym zboczu Emi Koussi. Brak danych o erupcjach wulkanu na Saharze. Emi Koussi był porównywany do gigantycznego marsjańskiego wulkanu tarczowego Elysium Mons (16 000 metrów wysokości). Astronauci opisują wulkan Emi Koussi jako jeden z najłatwiej dostrzegalnych punktów Ziemi widocznych z ziemskiej orbity.

wtorek, 24 sierpnia 2010

Niusy - Islandia, Vanuatu, Chile, Mars





Minęły cztery miesiące od erupcji islandzkiego Eyjafjallajökull. Na otworze erupcyjnym Eyja zaczyna osadzać się śnieg bez topnienia. Problemem mogą być potoki błota z lodowców spowodowane wymieszaniem deszczówki z popiołem.

Nadal aktywny pozostaje wulkan Yasur na wyspie Tanna (Vanuatu). Turyści masowo odwiedzają wybuchający stożek. Od czasu zobaczenia w 1774 roku blasku wybuchającego wulkanu przez kapitana Cooka tysiące ludzi odwiedziło ciągle czynny Yasur. W tym akurat przypadku wulkan oznacza urodzajne pola, ekonomiczny sukces i... pieniądze. Na zdjęciu lawa z Yasur.

19 sierpnia chmura popiołu z wulkanu Sakurajima w Japonii sięgnęła wysokości 2.7 km. Obecne erupcje wulkanu są słabe, ale 7000 lat temu Sakurajima wybuchnął z silą erupcji Pinatubo z 1991 roku (skala VEI = 6).

Sporadycznie aktywny pozostaje wulkan Chaiten w Chile. Zaczął wybuchać 2 maja 2008 roku i nadal od czasu do czasu wyrzuca z siebie popiół i emituje parę.

Wulkany błotne na Marsie. W rejonie północnej hemisfery zwanej Acidalia Planitia ma ich być jakoby 40 000. Uformowane zostały miliard lat temu. Na zdjęciu gigantyczny marsjański wulkan tarczowy Olympus Mons o wysokości 21 000 metrów.

Honduras



ISLA EL TIGRE - Isla El Tigre to niewielka, szeroka na 5 km wysepka ze stożkowym bazaltowym stratowulkanem o wysokości 783 metry. To najbardziej na południe wysunięty wulkan Hondurasu. Pojedynczy satelitarny stożek El Vigia znajduje się na północno-zachodnim zboczu wulkanu. Brak danych o jego erupcjach.

Meksyk






BARCENA - Na niezamieszkanej wyspie Benedicto w archipelagu wysp Revillagigedo znajduje się stożek wulkaniczny Barcena o wysokości 332 metry formujący krater. Ów krater mieści się pomiędzy pozostałościami dwóch starszych kraterów Herrera (pośrodku wyspy) i Monticulo Cinertico (południowy zachód).

Narodziny wulkanu Barcena - sierpień 1952 roku

Narodziny wulkanu Barcena zostały zaobserwowane przez załogę klipra "MV Challenger" 1 sierpnia 1952 roku o 7.45 lokalnego czasu. Najpierw doszło od emisji białego obłoku, kilka minut później szaro-ciemna kolumna popiołu została wyrzucona w powietrze. Bomby wulkaniczne trafiały do morza na południowy zachód od Monticulo Cinercito. Chmura erupcyjna sięgnęła wysokości 10 000 stóp. Erupcja uformowała stożek tefry Barcena, który 12 sierpnia dochodził do wysokości ponad 300 metrów. Kolejna seria erupcji rozpoczęła się 1 listopada 1952 roku. We wrześniu w kraterze uformowała się kopuła. Do 15 listopada lawa do połowy wypełniła szeroki na 1200 stóp i głęboki na 700 stóp krater Barcena. 8 grudnia z podstawy stożka zaczęła wypływać lawa do morza, co trwało do 24 lutego 1953 roku. Do 9 marca aktywność nowo narodzonego wulkanu ograniczyła się do aktywnych fumarol. Od późnego 1953 roku Barcena jest uśpiony. Erupcja Barcena zniszczyła czasowo florę i faunę na wyspie.

poniedziałek, 23 sierpnia 2010

Islandia




ÖRAEFJÖKULL - Najwyższy szczyt Islandii (2110 metrów wysokości) i zarazem stratowulkan o bardzo silnych erupcjach. Wznosi się na południowo-wschodnim krańcu czapy lodowcowej Vatnajökull. Jego kaldera ma wymiary 4 na 5 km. Wiek wulkanu: Plejstocen. Aktywność w holocenie polegała w dużej mierze na eksplozywnych erupcjach centralnych i bocznych erupcjach efuzywnych. Wybuch Öraefajökull w 1362 roku był najpotężniejszym w czasach historycznych Islandii. Towarzyszyły mu rozległe jökulhlaups (powodzie spowodowane topnieniem lodowca) oraz silny opad tefry, które spowodowały zniszczenia w dystrykcie Litla-Hérað i ofiary śmiertelne. Tak samo było w trakcie erupcji w sierpniu 1727-28 - powodzie uśmierciły trzy osoby. Erupcje wulkanu: 1362 (skala VEI = 5), 1727-28 (skala VEI = 4).

niedziela, 22 sierpnia 2010

Papua Nowa Gwinea


HYDROGRAPHERS RANGE - Na wschód od znanego z katastrofalnej erupcji w 1951 roku Mount Lamington jest położony andezytowy stratowulkan o ciekawej nazwie Hydrographers Range (1915 m). Posiada dobrze zachowane stożki wulkaniczne i kratery. Wulkan jest obficie zalesiony. Ostatni raz wybuchał w plejstocenie.

Salwador



SAN DIEGO - W pobliżu jeziora Guija w północno-zachodnim Salwadorze (na granicy z Gwatemalą) znajduje się wulkaniczny obszar San Diego. Wysoki na 781 metrów stratowulkan San Diego stanowi jego najwyższe wzniesienie. Rozległy wylew bazaltowej lawy z San Diego przyczynił się do powstania jeziora Guija. Erupcje na wulkanicznym obszarze San Diego w ciągu ostatnich kilku tysięcy lat.

Filipiny


CAMIGUIN DE BABUYANES - Na wyspie Camiguin w archipelagu wysp Babuyan na północ od wyspy Luzon znajduje się czynny stratowulkan Camiguin de Babuyanes o wysokości 712 metrów. Na południowo-zachodnich, wschodnich i zachodnich zboczach obficie zalesionego wulkanu można odnaleźć fumarole. Freatyczna i częściowo podmorska erupcja Camiguin de Babuyanes miała miejsce w 1857 roku (skala VEI = 2). Wiek wulkanu: Pliocen.

Peru


QUIMSACHATA - Wulkaniczna grupa Quimsachata składa się z dwóch holoceńskich i plejstoceńskich mono-genetycznych wulkanów najbardziej wysuniętych na północ Peru. Quimsachata to wysoki na 3923 metry andezytowy stożek scorii, natomiast Oroscocha to ryolitowa kopuła lawowa z wylewem gęstej lawy powstałym 6400 lat temu. Ostatnia erupcja: 4450 p.n.e?

sobota, 21 sierpnia 2010

Recenzja filmu "La Soufriere" (1977)




"La Soufriere" (1977. Werner Herzog)

W 1977 roku wulkanolodzy przewidzieli ogromny wybuch wulkanu Soufriere na Gwadelupie. Stolica wyspy Basse Terre została ewakuowana. Pozostali jedynie najubożsi. Niemiecki filmowiec Werner Herzog, znany chociażby ze swojej owocnej współpracy z Klausem Kinskim przy "Nosferatu wampir" (1979) czy "Aguirre, gniew boży" (1972) wraz z dwójką kamerzystów udał się na Gwadelupę, by odszukać tych, co czekali na śmierć. W wymarłym Basse Terre zapalają się jedynie drogowe światła. Po ulicach snują się zagłodzone psy, martwe psie ścierwa są toczone przez muchy. Panuje dojmująca cisza i widmo zbliżającej się zagłady. W końcu na sąsiadującej z Gwadelupą Martynice doszło w 1902 roku do potwornego kataklizmu: z wulkanu Mount Pelee zeszły gorejące chmury, które zrównały z ziemią miasteczko Saint Pierre i zabiły ponad 30 000 ludzi, co obrazują mroczne czarno-białe fotografie. Herzog jako narrator stwierdza, iż znalazł się w świecie science fiction, świecie, w którym wszyscy ludzie nagle zniknęli, a działają jedynie urządzenia elektryczne, radio odbiorniki i telewizory. Węże w obawie przed wybuchem uciekły topiąc się w wodach oceanu, jedynie trzech ubogich mężczyzn pozostało w mieście oczekując na śmierć. Bo taka jest wola boża. Bo wszyscy kiedyś umrzemy. Bo procesu biologicznego obumierania komórek nie da się zatrzymać. Zdjęcia w "La Soufriere" przypominają beznamiętne kadry obozów koncentracyjnych i fabryk rozkładu we wstrząsającym "Night and Fog" (1955) Alaina Resnaisa. Do erupcji jednak nie dochodzi...

Poruszający i niepokojący dokument.

Do obejrzenia tutaj:

http://video.google.com/videoplay?docid=6030777691067019968#