sobota, 1 listopada 2014

Dwa miesiące erupcji Holuhraun

A w zasadzie Nornahraun, bo tak brzmi jej sugerowana nazwa. Czas na statystyki. To największa erupcja lawowa na Ziemi od czasu erupcji Laki w 1783-84 roku. Wypłynęło ponad 1 km sześcienny lawy. Gwoli przypomnienia erupcja lawowa Fimmvörðuháls poprzedzająca erupcję eksplozywną Eyjafjallajökull trwała dwa tygodnie. Tutaj mamy już ponad dwa miesiące nieprzerwanej efuzji lawy. Erupcja Holuhraun (Nornahraun) do południa pierwszego dnia wyemitowała więcej lawy niż erupcja Fimmvörðuháls w ciągu dwóch tygodni trwania. Z kolei wspomniana erupcja szczelinowa Laki (Skáftáreldar) z 1783-84 roku wyemitowała w ciągu pierwszych 36 godzin trwania więcej lawy niż erupcja Holuhraun w ciągu dwóch miesięcy. W trakcie pierwszych dziewięciu dni erupcji szczelinowej Laki emisja SO2 sięgała co trzy dni 20 milionów ton. 60% z całkowitej emisji SO2 Laki czyli 120 megaton zostało wyemitowanych w trakcie pierwszego miesiąca erupcji Laki ((Skáftáreldar). Dla porównania erupcja wulkanu Pinatubo w 1991 roku łącznie wyemitowała 20 megaton SO2. W trakcie pierwszego miesiąca erupcji Laki fontanny lawy sięgały wysokości 800 metrów-1.4 km, a kolumna erupcyjna nad kraterami sięgała wysokości 15 km.

Łącznie w ciągu 8 miesięcy erupcji Laki - 14.7 km sześciennych bazaltowej lawy ze 140 kraterów wzdłuż szeregu szczelin o długości 23 km. Jeszcze większa erupcja bazaltowa Eldgjá w roku 934 wyemitowała ponad 20 km sześciennych lawy. Dla porównania erupcja wulkanu Kilauea od 1983 roku wygenerowała ponad zaledwie 4 km sześcienne bazaltowej lawy - czyli erupcja Laki wyprodukowała w ciągu 8 miesięcy 3.6 razy więcej Lawy niż wulkan tarczowy Kilauea od 1983 roku (w ciągu 31 lat erupcji). Konkludując, erupcja Holuhraun w dalszym ciągu jest 14-krotnie mniejsza od erupcji Laki.

Lawa z erupcji pokrywa już obszar ponad 67 km kwadratowych czyli więcej niż wynosi powierzchnia Manhattanu (59.5 km kwadratowych). W październiku lawa pokrywała 20 metrów kwadratowych powierzchni co sekundę. Jej temperatura wynosi 1200 stopni Celsjusza, czyli jest o 100-200 stopni gorętsza od innych law - być może pochodzi ona z płaszcza Ziemi, a nie z komory magmowej. Dlatego tak trudno przewidzieć kiedy erupcja Nornahraun się zakończy. W ciągu minionej doby na obszarze Bárðarbunga zarejestrowano 80 trzęsień ziemi, w tym najsilniejsze o magnitudzie 5.3. Tempo topnienia glacjalnego lodu wynosi szacunkowo 2 metry sześcienne na sekundę, a woda spływa rzekami glacjalnymi Skjálfandafljót i Jökulsá á Fjöllum.

Trwa umiarkowana aktywność eksplozywna alaskańskiego stratowulkanu Shishaldin. Słabym erupcjom strombolijskim towarzyszą bardziej intensywne epizody aktywności erupcyjnej obejmujące prawdopodobnie niewielkie fontanny lawy.

Więcej o erupcji Laki tutaj: http://www.wired.com/2013/06/local-and-global-impacts-1793-laki-eruption-iceland/

2 komentarze: