Islandia

HEKLA - Pierwsi Islandczycy nazwali stratowulkan Hekla (1491 m) 'Wrotami Piekieł'. Oddalony 110 km na wschód od Reykjaviku wulkan jest najbardziej aktywnym wulkanem Islandii i jednym z najbardziej znanych wulkanów na świecie. Wulkan jest skonstruowany na 5 kilometrowym systemie szczelin. Okresy spokoju: od 10 do 102 lat. Komora magmowa Hekli znajduje się na głębokości 5-9 km. Gdy Hekla drzemie jest niemal kompletnie asejsmiczna. Wstrząsy sejsmiczne mają miejsce dopiero na 30-80 minut przed eksplozywną erupcją i trwają wraz z nią. Od 1970 roku Hekla wybucha co 10 lat.

Ważniejsze erupcje:

1104 - dewastacja zasiedlonej doliny Thjorsaldalur. Kolumna erupcyjna sięgnęła wysokości aż 36 km. Erupcja wyprodukowała 2.5 km sześciennych tefry. Brak wylewów lawy.

1300-01 - erupcja trwała cały rok i była to druga największa erupcja tefry w historii Islandii. Zaczęła się 11 lipca.

1510 - Hekla wyrzuca odłamki skał na odległość 40 km zabijając jednego człowieka.

1693 - w trakcie erupcji Hekli produkcja 60 000 metrów sześciennych tefry na sekundę. Czas trwania erupcji siedem miesięcy. Popiół dotarł do Norwegii.

5 kwietnia 1766 roku - potężna erupcja lawowa Hekli. Lawa zabija zwierzęta i dewastuje okolice.

2 września 1845 roku - Częstotliwość produkcji tefry: 20 000 metrów sześciennych na sekundę. Jeden z potoków lawy osiągnął długość 35 km, szerokość 1.61 km i głębokość 12 do 15 metrów. Brak strat wśród ludzi, ginie bydło po zjedzeniu pokrytych popiołem traw. Stopiony lód i śnieg spowodował wezbranie rzek i powodzie.

29 marca 1947 roku - 6.51 rano - silne trzęsienie ziemi poprzedza wybuch Hekli. Otwiera się 5-kilometrowa szczelina. O 7 chmura popiołu sięga wysokości 27 km. Popiół z Hekli dociera górnymi warstwami troposfery do Finlandii i zaczyna tam opadać 40 godzin po rozpoczęciu erupcji. 30 marca - osłabienie erupcji. 3 maja eksplozywna aktywność kraterów Hekli zamienia się w trwającą dwa miesiące emisję czarnego popiołu. Wylew lawy z południowo-zachodniego krańca szczeliny trwa do 25 kwietnia 1948 roku.

5 maja 1970 roku - erupcja Hekli zaczyna się o 21.23 lokalnego czasu, ma charakter boczny, szczelinowy. Na wysokości 800 metrów otwierają się dwa kratery, trzeci na wysokości 780 metrów - to z niego o 22.30 fontanna lawy sięga wysokości 1 km. Zawartość fluoru w popiele powoduje śmierć 7000 owiec w okolicy. W pierwszych 10 godzinach erupcji lawa z Hekli pokrywa 7.5 km kwadratowych obszaru.

17 sierpnia 1980 roku - Przed erupcją Hekli obozowicze w odległości 10 km od wulkanu wyczuwają odór siarki, a ptaki są niespokojne. O 13.30 lokalnego czasu zaczyna się szczelinowa erupcja wulkanu, do godziny 14 kolumna erupcyjna sięga wysokości 15 km. 20 sierpnia koniec erupcji. Erupcja kompletnie bez ostrzeżenia - brak wstrząsów sejsmicznych.

17 stycznia 1991 roku - 17 po południu, erupcja boczna, szczelinowa wulkanu. Kolumna erupcyjna w ciągu 10 minut sięga wysokości 11.5 km. W pierwszych godzinach erupcji fontanny lawy tryskają na wysokość 300 metrów. Efuzja lawy najsilniejsza w ciągu pierwszych 11 godzin erupcji. Wylewy lawy pokryły obszar 23 km kwadratowych. Koniec erupcji 23 lutego 1991 roku.

26 luty 2000 roku - erupcja Hekli trwa 12 dni, otwiera się szczelina o długości 6.6 km. W ciągu 32 minut chmura erupcyjna sięga wysokości 12 km. Ze zboczy wulkanu schodzą małe spływy piroklastyczne. Spokojna faza efuzywna kończy erupcyjny spektakl.

Minęło 10 lat. Czyżby nadszedł czas na kolejny wybuch Hekli?

Erupcje Hekli w latach 874, 1104, 1158, 1206, 1222, 1300-01, 1389-90, 1510, 1554, 1597, 1636-37, 1693, 1725, 1766-68, 1845-46, 1878, 1913, 1947-48, 1970, 1980-81, 1991, 2000.