sobota, 10 kwietnia 2021

Rys historyczny erupcji karaibskiego wulkanu Soufriere

                                                             
Od początku erupcji wulkanu Soufriere na karaibskiej wyspie Saint Vincent doszło dotychczas do trzech eksplozji. Do drugiej 9 kwietnia o godzinie 14.45 lokalnego czasu - kolumna erupcyjna o wysokości 4-7 km doskonale widoczna ze stolicy wyspy Kingstown. Około godziny 18.35 doszło do trzeciej eksplozji i masywnej emisji popiołu. W nocy chmurę erupcyjną z Soufriere przecinały wulkaniczne błyskawice. Masowa ewakuacja mieszkańców czerwonej i pomarańczowej strefy w toku. W czerwonej stronie mieszka 16 000-20 000 mieszkańców, w pomarańczowej dalsze 10 000. Ewakuowani mają trafić na Antiguę, Barbados, Grenadę i Saint Lucię, a także do licznych schronień na Saint Vincent. Mieszkańcy wyspy mogą wręcz spodziewać się kolejnych erupcji eksplozywnych wulkanu i silnego opadu popiołu. Tak samo mieszkańcy wyspy Barbados. Możliwe jest także pojawienie się spływów piroklastycznych schodzących zboczami wulkanu. 

Wcześniejsze erupcje wulkanu Soufriere (nie mylić z wulkanami Soufriere na Gwadelupie i Soufriere Hills na Montserrat) miały miejsce w latach 1718, 1812, 1902 i 1979. Najbardziej niszczycielska erupcja Soufriere 7 maja 1902 roku zabiła spływami piroklastycznymi 1680 ludzi (głównie Karibów). Dzień później doszło do największego kataklizmu wulkanicznego XX wieku: zrównania z ziemią miasta Saint Pierre przez gorejące chmury z wulkanu Mount Pelee (Martynika). W 1971 roku w kraterze centralnym wulkanu zaczęła formować się kopuła lawowa, ale wówczas nie doszło do aktywności eksplozywnej. W dniach 13-25 kwietnia 1979 roku seria erupcji eksplozywnych Soufriere opróżniła jezioro kraterowe i zniszczyła kopułę lawową uformowaną w 1971 roku. W trakcie niektórych eksplozji 14 kwietnia uformowały się spływy piroklastyczne, które dotarły na zachodnie wybrzeże. 19 kwietnia obłok popiołu nad wulkanem sięgnął wysokości 19 km. W trakcie erupcji w 1979 roku z północnej części wyspy ewakuowano około 15 000 mieszkańców. Jak widać historia powtarza się w kwietniu 2021 roku.

Po aktywności eksplozywnej w maju 1979 roku w kraterze rozpoczęła się spokojna ekstruzja nowej kopuły lawowej. Co zaskakujące, naukowcy nie są w stanie wytłumaczyć dlaczego zachodzi tak gwałtowna przemiana spokojnej aktywności efuzywnej w eksplozywną. 

Ewakuację utrudnia pandemia Covid19. Podobno ewakuowani mogą dostać się na statki tylko wówczas gdy są zaszczepieni. I choć realizacja programu szczepień na Covid idzie na Saint Vincent sprawnie wiele osób odmawia zaszczepienia się. Być może w czerwonej strefie wciąż znajdują się osoby, które odmówiły ewakuacji. Takie osoby są narażone na opad popiołu, ciemność oraz ewentualne zagrożenie życia związane choćby ze spływami piroklastycznymi czy laharami. Z kolei osoby stłoczone w czasowych schronieniach są narażone na wzrost infekcji koronawirusem Sars-Cov-2. Zdj. Charles Jheron, Uwi Seismic.

EDIT o godzinie 18.45. Północna strona wyspy Barbados w ciemności z powodu opadu popiołu z erupcji wulkanu Soufriere. Lokalne lotnisko zamknięte. Cała wyspa Saint Vincent jest obecnie pokryta popiołem, w tym m.in. lokalne lotnisko Argyle czy Sandy Bay. Co za niesamowita erupcja!

Wulkanolog Richard Robertson powiedział dzisiaj, że obecna erupcja Soufriere będzie silniejsza niż poprzednia. Nowa kopuła lawowa wulkanu o długości 950 metrów, wysokości 105 metrów, szerokości 257 metrów i objętości 13 milionów metrów sześciennych została zniszczona i wyemitowana do atmosfery. Możliwe, że obecnie emitowany jest materiał z głębi komory magmowej wulkanu.

W nocy 10 kwietnia 2021 roku otworzyło się nowe pękniecie erupcyjne pomiędzy szczelinami erupcyjnymi 2 i 3. Oba pola lawowe (Geldingadlur i Meradalir) zaczynają się ze sobą łączyć. Nowe szczeliny erupcyjne mogą otworzyć się bez ostrzeżenia na północ i na południe od aktywnych otworów erupcyjnych.

Erupcja szczelinowa wulkanu Piton de la Fournaise w toku. Jej lokalizacja to Enclos, południowo-wschodnie zbocze wulkanu. Rankiem widoczne były niewielkie fontanny lawy o wysokości 20-30 metrów. Szczelina erupcyjna osiągnęła długość 150 metrów, wyciek lawy: 1 km. Erupcja jest doskonale widoczna z Piton de Bert.

2 komentarze:

  1. Potęga, piękne i przerażające.

    OdpowiedzUsuń
  2. W temacie geologicznej historii, może Was zaciekawić coś takiego: https://enarche.pl/webinarium/

    OdpowiedzUsuń