Matua: militarna wyspa rosyjskich Kuryli

Ostatnio doszły mnie słuchy o serii niewielkich erupcji wulkanu Sarychev (Saryczewa) na kurylskiej wyspie Matua, która miała miejsce 19 maja 2019 roku. Ta wyspa wulkaniczna o długości 11 km i szerokości 6.5 km uchodzi za jedną z najbardziej tajemniczych w archipelagu Kuryli. Oprócz czynnego wulkanu Matua odznacza się typowym dla Kuryli klimatem: zimnym, wilgotnym, zdominowanym przez chmury, mgłę i silne wiatry. Wyspa obecnie jest niezamieszkana, ale na pewno (tak jak i inne wyspy kurylskie) odwiedzali ją myśliwi i rybacy wywodzący się z rdzennej ludności Ainu (Ajnowie). W czasie II Wojny Światowej na Matua stacjonował japoński garnizon obejmujący 7000-8000 żołnierzy, znajdowało się na niej także lotnisko przeznaczone dla bombowców Aichi D3A. W 1944 roku Amerykanie wielokrotnie bombardowali japońskie struktury militarne z powietrza oraz ostrzeliwali je z jednostek floty pancernej. W pobliżu wyspy zatonęło kilka japońskich statków transportowych wyeliminowanych przez amerykański okręt podwodny "USS Herring" 30-31 maja i 1 czerwca 1944 roku m.in. "Ishigaki Maru", "Hokuyo Maru" oraz zakotwiczone u wybrzeża Matua "Hiburi Maru" i "Iwaki Maru". Japończycy namierzyli jednak "USS Herring" i zatopili okręt podwodny ogniem baterii artyleryjskich.

Japońscy żołnierze na Matua poddali się praktycznie bez walki o wiele mniejszym siłom rosyjskim w sierpniu 1945 roku. Dlatego też na wyspie wciąż znajdują się betonowe bunkry, rzędy beczek, podziemne tunele (i być może laboratoria broni biologicznej), wraki czołgów i innych pojazdów opancerzonych czy opuszczone sowieckie lotnisko z pasem startowym. Jak wiadomo Kuryle znajdują się obecnie we władaniu Rosji, ale ich status prawny jest kwestionowany przez Japonię. Spór terytorialny o Kuryle wciąż trwa. Po wojnie na Matua stacjonowali rosyjscy żołnierze, znajdowały się tam m.in. (obecnie porzucone) radary P-14 i P-35. Od 1991 roku (upadek ZSRR) wyspa została przez rosyjskie wojsko opuszczona. I taka pozostaje do dzisiaj, choć istnieją plany utworzenia na niej nowej morskiej bazy militarnej.

Zdjęcia opuszczonych struktur militarnych na Matua: https://www.kotoyarvi.org/kopiya-ushishir?fbclid=IwAR1TFv7t0Q_NBvgsIL0WN9bk_HWo7hobVUjz2URfAsuKGPmQVcpeEYgzQyY

A co na to wulkan Sarychev? W trakcie erupcji tego wulkanu 12 czerwca 2009 roku powstało chyba najsłynniejsze zdjęcie erupcji zrobione z ISS (Międzynarodowej Stacji Kosmicznej). Potężny obłok pary i popiołu o wysokości 16-21 km, spływ piroklastyczny schodzący zboczem wulkanu oraz chmura pileus na szczycie kolumny erupcyjnej. Po raz pierwszy w historii opad popiołu z Saryczewa miał miejsce na Sachalinie. Spływy piroklastyczne na północnej i zachodniej flance wulkanu dodały 1.4 km nowego lądu do wyspy. Więcej informacji tutaj:

https://earthobservatory.nasa.gov/images/38985/sarychev-peak-eruption-kuril-islands

Co za fascynująca wyspa wulkaniczna. Najsilniejsze erupcje wulkanu Sarychev miały miejsce w latach 1765, 1930, 1946 i 2009 (4 w skali VEI).

Zdj. ISS, Rosyjskie Ministerstwo Obrony i Komersant.