sobota, 4 kwietnia 2015

Białe plamy: Kunlun, Kekexili i Turfan

Dzisiejszy post będzie dotyczył tzw. białych plam wulkanizmu, czyli wulkanów niezbadanych, piekielnie rzadko odwiedzanych, a przez to fascynujących i pobudzających moją wyobraźnię. Mam wiele takich wulkanów np. sub-antartktyczne wulkany Sandwichu Południowego czy Wysp Balleny, Wyspa Bouveta, pacyficzna Mehetia, malezyjski Bombalai Hill czy niektóre słabo poznane kurylskie, kamczackie czy aleuckie wulkany np. Sergief, tudzież niektóre mało znane wulkany Papui Nowej Gwinei np. Waiowa. Liczne potężne wulkany andyjskie w Chile czy Argentynie też są warte odnotowania. Poza tym mnogość odizolowanych wulkanów na niezamieszkanych wyspach np. Bam. Wpierw jednak chcę napisać o dwóch tajemniczych azjatyckich obszarach wulkanicznych, a mianowicie Kunlun i Kekexili.

Wulkaniczna Grupa Kunlun to rozległa grupa piroklastycznych stożków w Masywie Górskim Kunlun w liczbie około siedemdziesięciu. Najwyższy stożek Grupy Wulkanicznej Kunlun czyli Ka-er-Daxi (Vulcan) wznosi się na wysokość 5808 metrów, czyli jest wyższy od irańskiego wulkanu Damavand (5610 metrów wysokości) - lecz to Demawend dzierży berło najwyższego wulkanu Azji. Czy zatem słusznie? To sprawa dyskusyjna, gdyż z tego co się orientuję Ka-er-Daxi nigdy nie został zdobyty. Wulkany (trachyandezytowe stożki piroklastyczne) grupy Ashikule tworzące zachodnią część masywu Kunlun to najmłodsze wulkany Chin. Wyróżnia się tutaj Ashi Shan (czyli Ka-er-Daxi, Vulcan), który po raz ostatni wybuchł 27 maja 1951 roku (jak doniosła gazeta Xinjiang Daily), a jego erupcję miała jakoby obserwować grupa robotników budująca drogę. Problem tkwi w tym, iż na Global Volcanism Program wysokość Ka-er-Daxi wynosi 4868 metrów. Inne stożki piroklastyczne to np. Beihuokou, Dahei Shan (5102 m. wysokości), Dong Shan (4652 m. wysokości), Donghuokou, Dujianshan, Heilong Shan (4852 m. wysokości), Heishibeihu, Huangyangling, Liuhuangdaban, Maoniu Shan, Migong Shan, Quanshuigou, Shenglidaban, Wuluke Shan (4820 m. wysokości), Xihuokou, Yi Shan, Yuei Shan. Część obszaru wulkanicznego Kunlun znajduje się na obszarze Askai Chin, do którego pretensje roszczą sobie Indie. W basenie Ashikule znajdują się także trzy słone jeziora Ashikule, Wulukekule i Shagesikule, które otoczone są przez 10 głównych stożków i kilkanaście mniejszych. Stożki wulkaniczne Kunlun są o tyle fascynujące, że ich relatywna wysokość nie jest duża, acz są one uformowane na wysokiej wysokości. Jest to zatem najwyżej położona grupa stożków wulkanicznych na świecie. Miejsce dla mnie absolutnie fascynujące, które chciałbym kiedyś odwiedzić.

O obszarze wulkanicznym Kekexili (Hoh Xil) jeszcze mniej wiadomo. Lokalizacja: północno-zachodni Tybet. Najwyższy wulkan tarczowy w Kekexili nazwany Bamaoqiongzhong wznosi się na wysokość 5400 metrów, a do ostatniej niepotwierdzonej erupcji stożka w kalderze Kekexili (położonej na wysokości 5200 metrów) miało dojść 16 lipca 1973 roku. Jest ona jednak dyskusyjna. Kekexili uchodzi za trzeci największy niezamieszkany obszar świata i największy niezamieszkany obszar Chin. Temperatura potrafi tam spaść do -40 stopni Celsjusza, przeciętnie wynosi -4 stopnie. Istna Ziemia Niczyja. Lokalny rząd nie chce uczynić z Kekexili strefy turystycznej, zatem jest to niewątpliwie intrygujące miejsce.

Innym intrygującym wulkanem w Chinach jest niewątpliwie samotny stożek wulkaniczny Turfan, znany także jako Ho-Tscheu/Bischbalik i zlokalizowany w pobliżu miasta Turfan. Ostatni raz wybuchł w roku 1120 plus minus 150 lat - w czasach dynastii Song. Oczywiście zdjęć w sieci zero. Nawet wysokość stożka Turfan pozostaje nieznana.

Zdjęcia stożków Kunlun pochodzą z rosyjskiej wyprawy wspinaczkowej oraz chińskiej wyprawy geologicznej w 2011 roku do basenu Ashikule.

2 komentarze:

  1. No proszę - a wydawałoby się że tak dobrze znamy geografię Ziemi.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Ostatnio ekipa, która nurkowała w jeziorze kraterowym Nevado Tres Cruces Norte ujawniła na swoim profilu facebookowym, iż odnalazła położone na wysokości 6400 metrów nowe jezioro, ale na razie trzymają w tajemnicy na jakim andyjskim wulkanie/szczycie... także wbrew pozorom takich białych plam geograficznych jest całkiem sporo. Typowym niewulkanicznym przykładem są np. systemy jaskiniowe australijskich Gór Błękitnych.

      Usuń