Kryzys sejsmiczny na wyspie wulkanicznej Sao Jorge w archipealgu Azorów

                                                   

Od sobotniego popołudnia 19 marca 2022 roku ma miejsce rój trzęsień ziemi na wyspie wulkanicznej São Jorge w archipelagu portugalskich Azorów. Do tej pory zarejestrowano ponad 1100 trzęsień ziemi, najsilniejsze o magnitudzie 3.3. Niektóre ze wstrząsów były odczuwane przez mieszkańców wyspy. Być może wciąż trwający kryzys sejsmiczny na wyspie wskazuje na intruzję świeżej magmy i będzie prekursorem erupcji szczelinowej. Czas pokaże.

Słów kilka o wyspie wulkanicznej (wulkanie) São Jorge. To czwarta największa wyspa Azorów o długości 55 km i maksymalnej szerokości 7 km z najwyższym punktem Pico da Esperança o wysokości 1053 metrów. Przepiękne strome klify, najwyższe o wysokości sięgającej 480 metrów na północnym wybrzeżu. Mieszkańcy wyspy żyją na płaskich przybrzeżnych terenach zwanych fajãs. Główne miejscowości na São Jorge to Topo, Calheta i Velhas. 

Erupcje na wyspie szczelinowe, hawajskie, formujące monogenetyczne stożki wulkaniczne. Czasem mają też miejsce silne tektoniczne trzęsienia ziemi np. w latach 1757 (magnituda 7.4, zginęło 1000 osób) i 1 stycznia 1980 roku (magnituda 7.2, duże szkody na wyspach São Jorge, Graciosa i Terceira, zginęło 61 osób, rannych zostało 400). Wulkanizm na wyspie w czasach historycznych także związany jest z uskokiem Pico do Carvão.

Dwie erupcje szczelinowe na São Jorge w latach 1580 i 1808. W roku 1580 potoki lawy wypłynęły z trzech otworów erupcyjnych zlokalizowanych nad przybrzeżnymi miejscowościami Queimada i Velas. Erupcja ta trwała przez cztery miesiące, natomiast erupcja z 1808 roku miała miejsce z rzędu otworów erupcyjnych zwanych Bocas do Fogo i trwała ponad miesiąc. Obie erupcje na wyspie miały również charakter freatomagmowy i wygenerowały spływy piroklastyczne docierające do morza. Wskutek obu erupcji zginęli ludzie (30-45 osób w 1808 roku w Urzelina). 

 Co ciekawe, spływ piroklastyczny z erupcji w 1808 roku opisał lokalny ksiądz i określił go mianem ‘nuvem ardente' ("straszliwa gorąca chmura", która zeszła ze zbocza, podpaliła winnice, krzaki i drzewa i dotarła do kościoła pochłaniając około 30 osób). Wylew bazaltowej lawy dotarł do miejscowego kościoła São Mateus w Urzelina i go zrujnował.

W okolicach wyspy doszło też do krótkich erupcji podmorskich w latach 1757, 1800 i 1902. 

Jeśli dojdzie do erupcji na wyspie zapewne powstaną nowe otwory erupcyjne emitujące lawę. Swoją drogą jeszcze w trakcie erupcji na La Palmie w 2021 roku zastanawiałem się czy kolejne nie będą Azory. W 2014 roku wybuchł wulkan Fogo (Cabo Verde, Wyspy Zielonego Przylądka), w 2021 roku miała miejsce erupcja Tajogaite na La Palmie, 2022 rok - Sao Jorge?

Przy okazji wrzucam zdjęcie wyspy wulkanicznej Nishinoshima wykonane przez Japońską Straż Przybrzeżną 15 marca 2022 roku. Ładnie widoczne podmorskie odgazowanie wokół wyspy oraz odgazowanie głównego stożka.  

EDIT 22 marca: od soboty zarejestrowano ponad 1800 trzęsień ziemi na São Jorge, w tym 94 wstrząsy odczuwane przez populację. Wcale się nie zdziwię, jeśli dojdzie do erupcji szczelinowej jak 19 września 2021 roku na La Palmie. Druga opcja: ustanie roju trzęsień ziemi bez erupcji.

Podwyższenie stopni alarmu dla dwóch wulkanów: Ruapehu (Nowa Zelandia) - wzrost aktywności sejsmicznej i wzrost temperatury jeziora kraterowego oraz Lonquimay (Chile) - wzrost aktywności sejsmicznej, ostatnia boczna erupcja zwana Navidad w latach 1988-90.

22 marca zarejestrowano satelitarnie słabe emisje popiołu z kurylskiego wulkanu Chirinkotan.

24 marca indonezyjski wulkan Anak Krakatau wznowił aktywność erupcyjną emitując popiół na wysokość 500 m. - 1 km. 25 marca erupcja Dziecka Krakatau jest kontynuowana.