poniedziałek, 11 maja 2020

Wulkan Hekla: islandzkie wrota piekieł - galeria

Kontynuuję temat Islandii - w dużej mierze dzięki planowanej na kwiecień-maj 2020 roku wyprawy na Islandię, która wskutek pandemii koronawirusa Sars-Cov2 nie doszła niestety do skutku. Tym razem zajmę się wulkanem Hekla, na który wspiąłem się 26 kwietnia 2014 roku. W tym roku także planowaliśmy ze znajomymi wejście, ale wyjazd trzeba było odwołać/przełożyć na nadal nieokreślony czas. Tutaj link do dawnej wyprawy na Heklę (zdjęcia mojego autorstwa z 26 IV 2014 roku), w trakcie której udało mi się wraz z moim znajomym Sławkiem zdobyć ten słynny islandzki wulkan i dotrzeć aż do piekieł:

http://volcanic-landscapes.blogspot.com/2014/07/hekla-volcano-summit-reached-iceland.html

Mieszkający na Islandii miłośnik mojego bloga Łukasz Mężyk przysłał mi zdjęcia z wejścia na wulkan Hekla, które miało miejsce 9 maja 2020 roku. Patrzyłem na nie z lekką nostalgią i zdecydowałem się je tutaj zamieścić. Oto przed Wami islandzki wulkan Hekla.

Krótki rys biograficzny Hekli (tak, nazwa tego wulkanu jest żeńska). Hekla to bez wątpienia jeden z najaktywniejszych wulkanów Islandii z ostatnimi erupcjami w latach 2000, 1991, 1980-81, 1970 i 1947-48. Istnieje wiele mitów na temat tego islandzkiego wulkanu, w tym ten o sabacie czarownic gromadzącym się na niej na Wielkanoc.

W 1104 roku (data jest jednak nieprecyzyjna, podawane są też lata 1108 bądź 1109) doszło do potężnej erupcji eksplozywnej wulkanu Hekla, która wygenerowała pliniańską kolumnę erupcyjną o oszacowanej wysokości 36 km. Około 15 km na północ od Hekli znajdowała się żyzna dolina zwana Þjórsárdalur - obecnie słynąca ze słynnych wodospadów m.in. Háifoss, Hjálparfoss czy Þjófafoss. Ale w XII wieku funkcjonowało tam przynajmniej 21 wikińskich farm - jedna z tych farm zwana Stöng została zrekonstruowana w 1974 roku. Według legendy farmę ową wybudował w X wieku wojowniczy wiking Gaukur Trandilsson. Podobno Gaukur miał romans z żoną innego wikinga Ásgrímura Elliða-Grímssona z sąsiedniej farmy, co doprowadziło do honorowego pojedynku na siekiery i śmierci Gaukura. Według XV-wiecznego tekstu Biskupa annalar erupcja wulkanu Hekla zniszczyła poprzez opad tefry aż 11 farm w dolinie Þjórsárdalur. Zresztą sama dolina została zdewastowana i stała się w późniejszym czasie niezdatna do życia dla ludzi.

Pierwsza wzmianka o erupcji Hekli w 1104 roku pochodzi z XII-wiecznej księgi Hungrvaka będącej kroniką chrystianizacji Islandii. Pozostałe wzmianki istnieją w późniejszych kronikach: Annales regii i Lögmanns annáll; Gottskálksannáll oraz Oddaverjaannáll. Około roku 1180 mnich cysterski Herbert z Clairvaux napisał w "De Inferno Hyslandia" - "Osławiony ognisty kocioł na Sycylii, który ludzie nazywają kotłem piekła (Etna)... ten kocioł to niewielkie palenisko w porównaniu do tego przeogromnego piekła." (Hekla). Od tego czasu zaczyna krążyć mit o wulkanie Hekla jako piekle na Ziemi, w którym przetrzymywane są dusze potępionych, w tym zdradziecki Judasz. W Kronikach Księgi Flatey istnieje także opis erupcji Hekli w 1341 roku, w którym świadkowie widzieli małe i duże ptaki (dusze potępionych) wlatujące do kolumny ognia z wulkanu. Mit o Hekli jako o wrotach piekieł funkcjonował przynajmniej do 1750 roku gdy na wulkan wspięli się pierwsi śmiałkowie, dwaj badacze Bjarni Pálsson i Eggert Ólafsson nie znajdując na wierzchołku Hekli osławionych wrót piekieł.

Erupcje historyczne wulkanu Hekla w latach 1104, 1158, 1206, 1222, 1300, 1341, 1389, 1510, 1597, 1636, 1693, 1766, 1845, 1947, 1970, 1980, 1991 i 2000.

Na zdjęciach Łukasza Mężyka wulkan Hekla plus powyżej stara mapa części Islandii z 1585 roku autorstwa Abrahama Orteliusa.

Przy okazji jeśli chcielibyście mnie wesprzeć finansowo w tworzeniu tego bloga i wyszukiwaniu doń informacji to możecie to zrobić poniżej. Zapraszam na mój Patronite:

https://patronite.pl/wulkanyswiata

1 komentarz: