piątek, 30 sierpnia 2024

Ile des Cendres (Wyspy Popiołów): podmorski wulkan Wietnamu

Hon Tro (Ile des Cendres), czyli po polsku Wyspy Popiołów to podmorski wulkan zlokalizowany 60 km na południe od wyspy Phu Quy. W wyniku erupcji w 1923 roku uformował nietrwałą (efemeryczną) wyspę wulkaniczną, która poddana erozji morskiej szybko przestała istnieć. 

Po południu 2 marca 1923 roku załoga japońskiego parowca "Wakasa Maru" płynącego z Hong Kongu do Singapuru ujrzała kolumnę białego dymu unoszącego się z morza (głębokość około 90 metrów). Kapitan Horikawa myślał, że płonie jakiś statek, zatem zadecydował, by podpłynąć parowcem bliżej. Okazało się, że ma miejsce podmorska erupcja, która przedarła się na powierzchnię. Kapitan opisywał "dużą kolumnę gazu pojawiającą się na powierzchni morza, rozciągającą się i rosnącą, wyglądającą niczym chmura cumulus, sięgającą wysokości 2.1 km" 8 marca 1923 roku rozpoczęła się emisja lawy. Po południu tego samego dnia brytyjski statek HMS "Carliste" płynący z Hong Kongu do zatoki Dai Bang podpłynął blisko miejsca erupcji. Nowa wyspa wulkaniczna miała kształt podkowy i emitowała kolumnę pary i popiołu na wysokość 1.6 km. 15 marca erupcja ustała, by zacząć się na nowo 20 marca. Nowa wyspa wulkaniczna nazwana została Hon Tro i osiągnęła długość 457 metrów. Jej południowo-zachodni kraniec sięgał wysokości 24-30 metrów. Pomiary batymetryczne wykazały, że jest bardzo stroma. W odległości 3.7 km od Hon Tro uformowała się jeszcze jedna wysepka wulkaniczna o wysokości 12 metrów, która była w stanie erupcji jeszcze 13 maja 1923 roku. 

W lutym 1923 roku mieszkańcy wyspy Phu Quy odczuwali trzęsienia ziemi. Czy Wyspy Popiołów kiedyś się przebudzą? Niewykluczone. Po Hon Tro pozostały jedynie wspomnienia i dawne naukowe zapiski. Zdj. Phuc Lap (wysepka satelicka przy Phu Quy uformowana przez dawny wybuch wulkanu). 

27 grudnia 1927 roku zaczął się rodzić wulkan Anak Krakatau (Indonezja). Narodziny tej słynnej wyspy wulkanicznej zostały udokumentowane fotograficznie i filmowo. Nie ma natomiast żadnych zdjęć Hon Tro. 

EDIT: Erupcja na półwyspie Reykjanes (NE od Stora-Skogfell, Islandia) jest stabilna. W ciągu minionej doby lawa przemieściła się na odległość 170 metrów i obecnie znajduje się w odległości 3.6 km od drogi Reykjanesbraut. Jej przepływ spowolnił. Na jej drodze staną liczne szczeliny, które wypełni. 

Miejsce erupcji szczelinowej pozostaje zamknięte dla turystów i osób postronnych za wyjątkiem naukowców i akredytowanych dziennikarzy & droniarzy. Wiem jednak, że niektórzy łamią zakaz zbliżania się do miejsca erupcji. 

piątek, 23 sierpnia 2024

Szósta erupcja szczelinowa systemu wulkanicznego Reykjanes-Svartsengi

                                                         

22 sierpnia o godzinie 21:26 czasu UTC (23:26 czasu islandzkiego) rozpoczęła się szósta erupcja szczelinowa systemu wulkanicznego Reykjanes (zwanego też Reykjanes-Svartsengi) z lokalizacją pomiędzy Stora-Skogfell a Sylingarfell. Zapoczątkowała ją intensywna aktywność sejsmiczna, która rozpoczęła się 37 minut wcześniej (najsilniejsze trzęsienie ziemi osiągnęło magnitudę 4.1) Pierwotnie aktywna szczelina erupcyjna osiągnęła długość 1.4 km, jednak w ciągu zaledwie 40 minut rozciągnęła się na długość 4 km generując niewysokie fontanny lawy i wylewy lawy. Lawa przemieszcza się na północ, ale nie zagraża miasteczku Grindavik. Wzdłuż aktywnej szczeliny erupcyjnej zaczęły formować się nowe stożki żużlowe tzw. spatter cones. 

Czasowo zamknięta została droga Reykjanesbraut. Loty pasażerskie z i na lotnisko Keflavik odbywają się normalnie. Z Blue Lagoon ewakuowano 1300 gości i pracowników, ewakuacja objęła także kilku mieszkańców miasteczka Grindavik. Najbardziej intensywna faza erupcji była doskonale widoczna np. z Reykjaviku czy Njardviku.

Ten wpis będzie aktualizowany. Z góry dziękuję rodakom na Islandii za wszelkie nadesłane zdjęcia i materiały filmowe. Oczywiście istnieje też możliwość finansowego i kawowego wsparcia WŚ, jeśli macie możliwość i ochotę. Z góry dziękuję i pozdrawiam. Marzy mi się, aby kiedyś osiągnąć liczbę ponad 100 Patronów i Patronek. 

https://buycoffee.to/wulkanyswiata

https://patronite.pl/wulkanyswiata

Zdjęcia Dariusz Błaszak, Piotr Korta (erupcja o godzinie 5 rano) i Islandzka Służba Cywilna (wieczorny lot nad miejscem erupcji). 

EDIT: 23 sierpnia intensywność erupcji zmalała. Obecnie (stan o godzinie 17 czasu polskiego) aktywna szczelina erupcyjna osiąga długość 2 km. Lawa przemieszcza się na wschód i północ, w kierunku Litla Skogfell. Fontanny lawy są niewysokie (80-100 metrów). 

To już szósta erupcja szczelinowa systemu wulkanicznego Reykjanes-Svartsengi w latach 2023-24.W latach 2021-23 trzykrotnie wybuchał system wulkaniczny Fagradalsfjall

sobota, 17 sierpnia 2024

Silna erupcja eksplozywna kamczackiego wulkanu Szywiełucz

                                                                     

Około godziny 22.30 lokalnego czasu rozpoczęła się gwałtowna erupcja kamczackiego wulkanu Szywiełucz. Kolumna popiołu sięgnęła wysokości 8-9 km, widoczne w niej były liczne wulkaniczne błyskawice (zjawisko tzw. brudnej burzy). Opad popiołu miał miejsce m.in. w miejscowości Ust-Kamczack. Eksplodowała prawdopodobnie kopuła lawowa Młody Szywiełucz znajdująca się w kraterze Karan i rosnąca na pozostałości kopuły lawowej częściowo zniszczonej wskutek potężnej erupcji wulkanu 11 kwietnia 2023 roku. Być może kopuła lawowa Młody Szywiełucz uległa całkowitemu bądź częściowemu zniszczeniu. Warto dodać, że na południowo-zachodniej flance Szywiełucz rośnie (tzw. ekstruzja) inna kopuła lawowa Karan-1. 

Kod awiacji czerwony. Erupcja w toku. Zdj. Volcaholic/ Wiktor Frołow. 

Warto dodać, że przed erupcją Szywiełucz w pobliżu miasta Pietropawłowsk Kamczacki (głębokość epicentrum 29 km, godzina 22.10 czasu GMT) miało miejsce trzęsienie ziemi o magnitudzie 7.2. Wydano ostrzeżenie o tsunami. 

środa, 14 sierpnia 2024

Szósty paroksyzm erupcyjny wulkanu Etna w 2024 roku

                                                 


W nocy z 14 na 15 sierpnia 2024 roku doszło do szóstego paroksyzmu erupcyjnego wulkanu Etna w bieżącym roku, który poprzedziła intensyfikacja aktywności strombolijskiej w kraterze Voragine. Paroksyzm obejmował przekraczającą wysokość 1 km fontannę lawy, kolumnę popiołu o wysokości 9.5 km oraz wyciek lawy. Opad popiołu miał miejsce m.in. w Pedara, Santa Venerina, Zafferana Etnea, Acireale i Milo, a także (lekki) w Katanii. Lotnisko międzynarodowe w Katanii ograniczyło loty do 5 przylotów na godzinę, zamknięty został sektor B2. O 9 rano okazało się, że lotnisko katańskie przestało funkcjonować do godziny 18 z powodu opadu popiołu na pasy startowe. 

Około godziny 01.20 paroksyzm erupcyjny Etny z krateru Voragine zaczął słabnąć. 

Od 9 sierpnia trwają emisje pary i popiołu z wulkanu White Island (Nowa Zelandia), które mogą wskazywać na akumulację świeżej magmy.

Trwają emisje popiołu z kurylskiego wulkanu Ebeko (Paramuszyr), doskonale widoczne z Siewiero-kurylska. 

Ciekawą informację o zaostrzeniu rygorów wspinaczkowych na wulkan Stromboli przysłała mi Ewa: 

"Cześć. Może zainteresuje Cię informacja o tym jak wygląda aktualna sytuacja z trekkingiem na Stromboli. Byłam tam z mężem 6 sierpnia, wyszliśmy bez przewodnika po południu na punkt widokowy 400 m. Okazuje się, że od czerwca tego roku turyści indywidualni nie mogą wchodzić powyżej 100 m., czyli do Obserwatorium, skąd właściwie nic nie widać. Wieczorem (około 20.30) przyszedł do nas strażnik, który w uprzejmy sposób wyjaśnił nam nowe zasady i poprosił o zejście. Wycieczki z przewodnikiem za 25 euro od osoby dochodzą do punktu widokowego na wysokości 290 m. Podczas naszego zejścia obecni tam przewodnicy nie byli sympatyczni, wypytywali co tam robimy i straszyli policją. Z naszych obserwacji wynika, że dałoby się wejść wyżej (być może nawet nawet na sam szczyt), ale strażnik (młody, wysportowany) sprawdza do około 800 metrów. Nie wiem czy gdyby tam nas spotkał to też byłby uprzejmy. Tablice straszą karą 500 euro. Z wysokości 290 m. widać w nocy erupcje żarzącej się lawy. Trasa używana przez przewodników do 2019 roku jest nieużywana i zarasta. Nie wiemy jak wygląda szlak z Ginostry,  ale może to być kusząca alternatywa. Może komuś przyda się ta informacja."

I o Vulcano (Wyspy Liparyjskie): "Na Vulcano wprowadzono absurdalny zakaz wejścia w godzinach 10.30-16.00, nie wszyscy to respektują, ludzie chodzą też w tych godzinach, ale są nawet ustanowione semafory ze światłami."

Warto dodać, że owo ograniczenie obowiązuje przez większą część roku i jest motywowane wysokimi temperaturami w owych godzinach. Kiedy wspinałem się na Vulcano w 2015 roku nie było żadnych ograniczeń. 

Niestety mam wrażenie, że przynajmniej w Europie zaostrza się tendencja do urzędniczego ograniczania dostępu ludziom do wulkanów. Oponował przeciwko temu choćby słynący z łamania zakazów na wulkanach polski podróżnik Grzegorz Gawlik. O ile reglamentacja dostępu do wulkanów jest dla mnie zrozumiała w przypadku wulkanu będącego w stanie erupcji, o tyle trudno ją zrozumieć w przypadku wulkanów drzemiących i starannie monitorowanych. Faktem jest, że zjawisko turystyki wulkanicznej narasta i mogą zdarzyć się tragedie na wulkanach. Ludzie jednak giną także na górach pochodzenia niewulkanicznego. 

Zdjęcia Ewa Be (Stromboli, Vulcano) oraz Antonella Presti (Etna).

niedziela, 4 sierpnia 2024

Piąty paroksyzm erupcyjny wulkanu Etna w 2024 roku

                                               
Około godziny piątej rano czasu lokalnego rozpoczął się piąty w tym roku paroksyzm erupcyjny wulkanu Etna z krateru Voragine. Zapoczątkowała go nocna intensyfikacja trwającej od kilku dni aktywności strombolijskiej w kraterze Voragine. Tak jak poprzednie obecny paroksyzm erupcyjny objął wysokie na setki metrów fontanny lawy (przewyższające kilometr wysokości), kolumnę popiołu sięgającą wysokości 10-11 km oraz opad pyłu wulkanicznego m.in. w Giarre, Zafferana Etnea czy Milo, a także na autostradę A18 z Messyny do Katanii. Tym razem lotnisko międzynarodowe w Katanii nie zostało zamknięte; zamknięty został jedynie sektor B1, zredukowano także liczbę lotów pasażerskich do 6 na godzinę. W Zafferana Etnea opad lapilli uszkodził szyby kilku samochodów. 
Erupcja zaczęła słabnąć około godziny 09.30. Trwa jednak wyciek lawy z Voragine do krateru Bocca Nuova. Czoło wylewu lawy, który się przelał znajduje się na oszacowanej wysokości 3000 metrów. 

https://www.facebook.com/reel/1628891821291640

Poprzedni paroksyzm erupcyjny sycylijskiej Etny miał miejsce 23 lipca 2024 r.

Zdjęcie: Asia Pióro/ Trails of Sicily, Carmelo Grasso.

Możliwość kawowego wsparcia WŚ. Z góry dziękuję.

https://buycoffee.to/wulkanyswiata