Potężne trzęsienie ziemi blisko Kamczatki oraz tsunami

 

29 lipca 2025 roku o godzinie 23.24 czasu UTC  blisko Kamczatki miało miejsce trzęsienie ziemi o magnitudzie 8.8, najsilniejsze od czasu japońskiego trzęsienia ziemi Tohoku w 2011 roku i generalnie szóste najsilniejsze trzęsienie ziemi od czasu rozpoczęcia pomiarów sejsmologicznych. Jego epicentrum miało miejsce to 136 km na wschód-południowy wschód od Pietropawłowska Kamczackiego, głębokość (hipocentrum) to zaledwie 20.7 km. W chwili gdy piszę ten artykuł miało miejsce ponad 30 silnych wstrząsów wtórnych o różnych magnitudach. To klasyczne subdukcyjne trzęsienie ziemi. Poprzednie o magnitudzie 8.8-9.0 wystąpiło w tej strefie subdukcji w 1952 roku. Co ciekawe, wspominałem o nim w mojej debiutanckiej książce "Sekrety wysp wulkanicznych" w trakcie opisywania wulkanów na Paramuszyr. 

W najsilniejszego wstrząsu częściowemu zniszczeniu uległo zamknięte i remontowane przedszkole nr 15 w Pietropawłowsku Kamczackim. Na terminalu lotniska Elizowo (blisko Pietropawłowska Kamczackiego) runął fragment sufitu (panele sufitowe) raniąc kobietę. Lotnisko pozostało jednak w pełni operacyjne. 

Fale tsunami o maksymalnej wysokości 3-4 metrów dotarły do Siewiero-kurylska na wyspie Paramuszyr (Kuryle) zatapiając tamtejszą infrastrukturę portową i rybacką. 2700 mieszkańców miasteczka zostało w porę ewakuowanych. Alert o tsunami ogłoszony został także dla zatoki Awaczyńskiej. 

Wydane zostały liczne ostrzeżenia przed tsunami dla wybrzeży Rosji, Japonii (np. Hokkaido, Honsiu, kiusiu), części Alaski (Aleuty), Hawajów, wysp Oceanii (Tonga, Samoa, Samoa Amerykańskie, Kiribati, Fidżi, Wyspy Salomona, Palau, Nauru, Polinezja Francuska etc.), Guam i Północnych Marianów, części wybrzeży Filipin, Korei Południowej i Indonezji (np. Północne Moluki, Sulawesi), wysp Galapagos (Ekwador) oraz zachodniego wybrzeża USA (Pacific Coast). W Japonii spodziewano się wystąpienia fal o wysokości 3 metrów. Ewakuowany został personel elektrowni atomowej Fukushima Daiichi., zamknięte zostały pasy startowe lotniska Sendai, wstrzymano ruch pociągów. 

W prefekturze Iwate zarejestrowano falę tsunami o wysokości 1.3 metra, w porcie Ishinomaki (prefektura Miyagi) fala sięgnęła wysokości 0.5 metra. Kalifornia, USA - Crescent City, 1.09 metra, Arena Cove - 0.9 metra. Niewielkie tsunami wystąpiło także na niektórych wybrzeżach Chile (np. Valparaiso) czy Peru. 

Ten wpis będzie aktualizowany i edytowany w miarę napływu nowych danych. Na zdjęciach Siewiero-kurylsk po uderzeniu fal tsunami. Poniżej nagranie z X. 

https://x.com/GlobalNews_24/status/1950481366639903047

Trwa aktywność erupcyjna wulkanów Bagana (Papua Nowa Gwinea, wyciek lawy), Mount Michael (Sandwich Południowy, jezioro lawy) oraz Nyamuragira (Kongo, obecność jeziora lawy i wylew lawy) i Nyiragongo (Kongo, jezioro lawy). 

Media informują też o tym, że kilka godzin po wystąpieniu najsilniejszego wstrząsu (magnituda 8.8) uaktywnił się kamczacki wulkan Kluczewska Sopka. W każdym razie wylew lawy płynie jego zachodnim zboczem. Mam z takim komunikatem ten problem, że Kluczewska Sopka był już aktywny we wcześniejszych dniach i miesiącach (anomalie termiczne, aktywność strombolijska, emisje popiołu). To obok Bezimienny i Szywiełucz najaktywniejszy wulkan Kamczatki. Przykładowo 19 lipca br. nad wierzchołkiem Kluczewskiej Sopki wystąpiła chmura soczewkowa, która zasnuła aktywność strombolijską w kraterze centralnym najwyższego (4750 m. wysokości) wulkanu Kamczatki.

EDIT 31 lipca: Stopniowo ostrzeżenia tsunami zostały zniesione np. dla Tonga, Hawajów, Alaski. Z chwilą gdy piszę te słowa jedynie Japonia pozostawiła ostrzeżenia dla wybrzeży Hokkaido, Kagoshima i wysp Izu. Od wystąpienia głównego wstrząsu o magnitudzie 8.8 wystąpiło już ponad 200 wstrząsów wtórnych o różnych magnituach np. 6.9. Rosyjscy sejsmolodzy nie wykluczają przyszłego wystąpienia trzęsienia ziemi o magnitudzie 7.5 blisko Kamczatki (albo silniejszego), które wygeneruje kolejne fale tsunami. Wtórne trzęsienia ziemi mogą występować w pobliżu Kamczatki jeszcze przez najbliższe tygodnie. 

Na koniec pragnę serdecznie podziękować wszystkim moim dzisiejszym kawodawcom i kawodawczyniom za dzisiejsze kawowe wsparcie. Nie spodziewałem się, że tak doceniacie moją pracę. Kłaniam się nisko. I podaję linki wsparciowe dla osób chętnych:

https://buycoffee.to/wulkanyswiata

Zostań Patronem WŚ:

https://patronite.pl/wulkanyswiata

Możliwość zakupu debiutanckiej książki:

https://bonito.pl/produkt/wulkany-sekrety-wysp-wulkanicznych?srsltid=AfmBOopGRkssvrLF6sP8E_upViEKZr9wIz6mzHkHjXsbVL7hP_IRlwNM

Osiem dni erupcji systemu wulkanicznego Reykjanes-Svartsengi

                                                                           

Dziewiąta erupcja szczelinowa systemu wulkanicznego Reykjanes-Svartsengi trwa już 8 dni. Aktywny pozostaje obecnie (co było do przewidzenia) pojedynczy krater. Islandczycy otworzyli miejsce erupcji gdyż uznali, że jest bezpieczne dla miejscowych i dla turystów. Polecam podjechać na parking Fagradalsfjall P1 i stamtąd jest już tylko 60-80 minut pieszo, by dojść do wycieku lawy. 

Erupcja może się zakończyć za kilka dni. Na razie jest względnie stabilna. Zdjęcie: Andrzej Porycki, 24 lipca br.

Żółty stopień alarmu dla kompleksu wulkanicznego Planchon-Peteroa w Chile ze względu na wzrost aktywności sejsmicznej i emisji gazów. Do ostatniej erupcji chilijskiego wulkanu doszło w latach 2018-19. 

Powstała globalna baza danych obejmująca około 1100 płytko położonych (m.in. w Morzu Śródziemnym) podmorskich wulkanów błotnych. Dokładna liczba tych wulkanów ze względu na naszą słabą znajomość oceanicznych głębin pozostaje nieznana.

https://eos.org/articles/mapping-mud-volcanoes-in-shallow-seas?fbclid=IwY2xjawLwDspleHRuA2FlbQIxMQABHgxSZeUYDcdrGvX2sLlW0a106Z8CV5LPS3t3XnDyrWH1DqJ-nMS_-VN00pfa_aem__qnz4S-NbCqjfqvEcQOWig

Ową bazę danych można ściągnąć w linku poniżej:

https://zenodo.org/records/13120956

Spadek intensywności erupcji systemu wulkanicznego Reykjanes-Svartsengi

                                                  

Zgodnie z przewidywaniami 18 lipca mamy spadek intensywności drugiej erupcji szczelinowej systemu wulkanicznego Reykjanes-Svartsengi w 2025 roku, ale wyciek lawy w kierunku Fagradalsfjall wciąż trwa. Aktywne pozostają obecnie przynajmniej trzy kratery (otwory erupcyjne) szczeliny. Myślę, że lipcowa erupcja Sundhnukagigar potrwa jeszcze przynajmniej kilka dni, tudzież zakończy się w najbliższy weekend. 

17 lipca droniarze tacy jak Bjorn Steinbekk nakręcili gwałtowną interakcję lawy z zasobami wody na północnym krańcu szczeliny, która skutkowała intensywną emisją popiołu i pary. To przykład aktywności freatomagmowej. Zdj. Isak Finnbogason.

Polecam streaming Isaka. Jest niesamowity. Isak jest zawsze na miejscu, gdy dochodzi do szczelinowego wypływu lawy na półwyspie Reykjanes. 

https://www.youtube.com/watch?v=jKb-7Zm_Fps

Wulkaniczny smog (dwutlenek siarki SO2 reagujący z tlenem i wilgocią) utrzymuje się w wielu miejscach na Islandii m.in. w Kopavogur. 

18 lipca br. miała miejsce krótka erupcja freatomagmowa jeziora kraterowego wulkanu Taal (Luzon, Filipiny). 

Druga erupcja szczelinowa systemu wulkanicznego Reykjanes-Svartsengi w 2025 roku

                                                        

Wczesnym rankiem (godzina 03.54 czasu GMT) 16 lipca rozpoczęła się erupcja szczelinowa systemu wulkanicznego Reykjanes-Svartsengi, którą poprzedził rój trzęsień ziemi. Do erupcji doszło na południowy wschód od Litla-Skogfell. Pierwotnie szczelina erupcyjna osiągnęła długość 700 metrów-1 km, potem 1.5 km, obecnie ma długość 2.4 km. Mają miejsce niewysokie fontanny lawy oraz wyciek lawy formujący pole lawowe. Erupcja ma miejsce z dala od infrastruktury, jednak zanim jeszcze do niej doszło ewakuowano pracowników Blue Lagoon i kilka osób z Grindavik. 

W Sundhnukagigar otworzyła się druga szczelina erupcyjna o długości 500 metrów.

To już dziewiąta erupcja systemu wulkanicznego Reykjanes-Svartsengi od grudnia 2023 roku i druga w 2025 roku - poprzednia miała miejsce 1 kwietnia br. W latach 2021-23 trzykrotnie wybuchał system wulkaniczny Fagradalsfjall, którego aktywność erupcyjną miałem przyjemność widzieć w lipcu 2021 roku. Pytanie jak długa będzie obecna erupcja i jak się rozwinie. Zdj. RUV Iceland.

15 lipca br. doszło do emisji popiołu z kaldery wulkanu tarczowego Erta Ale w Etiopii. Być może w Northern Pit Crater tego wulkanu pojawi się jezioro lawy. 

Oszacowana wysokość kłębów popiołu to 800 metrów-1 km.

Taka niespodzianka akurat po moim powrocie z festiwalu dark independent Castle Party 2025.

28 epizod erupcyjny wulkanu Kilauea w toku

                                                          

Gdy piszę te słowa właśnie trwa 28 epizod erupcyjny wulkanu tarczowego Kilauea (Hawaii) w kalderze Halemaumau, który rozpoczął się 9 lipca br. o godzinie 4.10 rano czasu HST. Początkowo fontanny lawy były niewysokie (50 metrów), ale szybko przekroczyły wysokość 200 metrów. Ciekaw jestem czy przekroczą wysokość 350 metrów!

Osiągnęły rekordową wysokość 365 metrów. :-)

Niejako przy okazji wrzucam dwa zdjęcia japońskiej wyspy wulkanicznej Nishinoshima (Wyspy Ogasawara) wykonane przez Japońską Straż Przybrzeżną 26 czerwca 2025 roku. 

EDIT: 10 lipca wulkan Sakurajima (Kiusiu, Japonia) wyemitował obłok popiołu o wysokości 1.8 km z krateru Minamidake. To 139 eksplozja japońskiego wulkanu w 2025 roku.

Natomiast po południu 11 lipca br. indonezyjski wulkan Lewotobi Lakilaki (Flores) wyemitował obłok popiołu o wysokości ponad 5 km. 

Pliniańska erupcja indonezyjskiego wulkanu Lewotobi Lakilaki

Dziś o godzinie 11.05 czasu WITA silna erupcja pliniańska targnęła indonezyjskim wulkanem Lewotobi Lakilaki na wyspie Flores generując obłok popiołu przypominający grzyb, który sięgnął wysokości 18 km. W trakcie paroksyzmu erupcyjnego Lewotobi Lakilaki powstały spływy piroklastyczne, które pomknęły na odległość 5 km w kierunku północnym i północno-wschodnim. Wulkan jest objęty najwyższym (czwartym) stopniem alarmu. Zdj. Magma Indonesia.

Liczne loty pasażerskie pomiędzy Australią a Bali zostały anulowane/przesunięte w czasie. 

We wrześniu 2024 roku eksplorował go polski podróżnik i miłośnik wulkanów Tomasz Lepich. Tomek dziś leci na kolejną ciekawą wyprawę wulkaniczną, a ja polecam lekturę jego wspomnień:

https://wulkanyswiata.blogspot.com/2024/10/eksploracja-kompleksu-wulkanicznego.html

Kolejna silna erupcja Lewotobi Lakilaki miała miejsce o godzinie 19.35 czasu WITA. Towarzyszył jej głośny huk i popiół wyrzucony na wysokość 13 km. 

Wcześniejszy paroksyzm erupcyjny Lewotobi Lakilaki miał miejsce 17 czerwca br. 

Wulkan zapewne zniszczył kopułę lawową, która formowała się w jego kraterze przez ostatnie tygodnie. Tuż przed erupcją sfotografował ją z drona Mbah Lurah. Można zatem założyć że za kilka tygodni możliwy będzie kolejny paroksyzm erupcyjny Lewotobi Lakilaki. 

3 lipca o godzinie 14.30 trakcie erupcji japońskiego wulkanu Shinmoedake wygenerowany został niskotemperaturowy spływ piroklastyczny, który spłynął zewnętrznym zboczem wulkanu. Zjawisko to powtórzyło się także 6 lipca br. Wulkan wybucha z dwóch szczelin erupcyjnych przecinających jego krater. Wygląda na to, że magma unosi się z głębi ziemi i szuka ujścia na powierzchnię. 

Rój trzęsień ziemi blisko wysp Tokara (Japonia) nadal trwa. Obecnie trzęsienia ziemi koncentrują się blisko wyspy wulkanicznej Suwanosejima. Tamtejszy wulkan 8 lipca br. wyemitował obłok popiołu o wysokości 1.8 km. To obok Sakurajima najaktywniejszy wulkan w Japonii.

Wysoka kolumna popiołu nad wulkanem Shinmoedake

                                                              

W związku z moim już przeszłym wyjazdem wpis zbiorczy. 

3 lipca o godzinie 13.49 wchodzący w skład kompleksu wulkanicznego Kirishima wulkan Shinmoedake wyemitował obłok popiołu sięgający wysokości 5 km. Opad popiołu spodziewany jest w miastach Takaharu i Kobayashi (prefektura Miyazaki). 2 lipca o godzinie 11.43 lokalnego czasu słup popiołu nad Shinmoedake sięgnął wysokości 2.8 km. Zdj. z X.

Od dwóch tygodni trwa rój trzęsień ziemi w pobliżu wysp wulkanicznych Tokara obejmujący już ponad 1050 trzęsień ziemi, w tym dwa o magnitudach 5.1 i 5.5 (3 lipca br.). Nieliczni mieszkańcy wysp Tokara nie mogą spać. Trzęsienia ziemi są chociażby odczuwane przez mieszkańców wyspy wulkanicznej Akutsekijima. Być może trzęsienia ziemi są spowodowane ruchem magmy wywierającym nacisk na aktywne uskoki w pobliżu wysp. 4 lipca chętni mieszkańcy wysp Tokara mogą zostać ewakuowani promami do miasta Kagoshima. 

Analogia z kryzysem sejsmicznym na Santorini w 2025 roku nasuwa się sama. 

Do 27 epizodu erupcyjnego w kalderze Halemaumau wulkanu Kilauea doszło 29 czerwca 2025 roku. Oczywiście obejmował on wysoką (ponad 300 metrów) fontannę lawy oraz wyciek lawy. 

Natomiast 30 czerwca miał miejsce rój trzęsień ziemi w kalderze Campi Flegrei. Najsilniejszy wstrząs o magnitudzie 4.6 spowodował niewielkie osuwisko w Punta Pennata (gmina Bacoli). Nie spodziewam się jednak erupcji kaldery w najbliższych miesiącach, choć zdaję sobie sprawę, że te częste roje trzęsień ziemi są dla mieszkańców Pól Flegrejskich niepokojące i frustrujące. 

Przy okazji pozdrawiam rodzimego eksploratora wulkanów Tomasza, który obecnie bawi się na Open'er 2025. Oj, zobaczyłbym Massive Attack czy Nine Inch Nails na żywo (widziałem występ NIN w 2009 roku na Międzynarodowych Targach Poznańskich w ramach festiwalu Malta). 

EDIT 6 lipca br. - Zarejestrowano już ponad 1350 trzęsień ziemi w pobliżu wysp Tokara, w tym kilka o magnitudzie powyżej 5. Istnieją możliwości: 1) wystąpienia silniejszego trzęsienia ziemi 2) erupcji podmorskiej w pobliżu wysp Tokara 3) ustania roju po kilku tygodniach intensywnej aktywności sejsmicznej.