Silne trzęsienie ziemi w Birmie (Mandalaj i inne miasta)

                                       

Rzadko piszę na tym blogu o tektonicznych trzęsieniach ziemi, ale o birmańskim trzęsieniu ziemi napisać wręcz trzeba, gdyż może być najtragiczniejsze w 2025 roku. Dzisiaj o godzinie 06.20 czasu UTC w Sagaing miało miejsce silne trzęsienie ziemi (hipocentrum: 10 km głębokości), którego magnitudę sejsmolodzy z USGS określili jako 7.7. Najgorsze zniszczenia są w miastach Mandalaj (populacja 1.2 miliona ludzi) i Sagaing (zawaliły się mosty, restauracje, meczety, pagody, apartamentowce, uszkodzona została autostrada). W Bangkoku (stolica Tajlandii, dystrykt Chatuchak) zawalił się budowany przez chińskiego developera wieżowiec State Audit Office. W gruzowisku może przebywać 81 budowlańców, na razie wydobyto trzy ciała.

Dzisiejsze trzęsienie ziemi jest najsilniejsze od czasu trzęsienia ziemi w Birmie w 1912 roku (magnituda 7.9). Po głównym wstrząsie miało miejsce 7 wstrząsów wtórnych. 

Na razie nieznana pozostaje liczba ofiar śmiertelnych. W Mandalaj ludzie zginęli w trakcie modlitw w zawalonych meczetach i klasztorach. W jednej z zawalonych szkół zginęło 5 dzieci. Setki osób mogą być wciąż uwięzione w zawalonych budynkach szkół, hoteli, świątyń, apartamentowców i oczekują pomocy. W Sagaing częściowo zawalił się wybudowany w 1934 roku przez Brytyjczyków most Ava. 

Zawaliła się wieża kontroli lotów na lotnisku w Naypyidaw (Birma). Zginęło 5 pracowników. 

Trzęsienie ziemi było odczuwane także w Bangladeszu, Chinach i Wietnamie (np. Hanoi, Ho Chi Minh City). W Bangkoku wstrzymany został ruch metra oraz chwilowo ruch lotniczy. W trakcie trzęsienia ziemi budynki kołysały się, a wśród mieszkańców zapanowała panika. 

Wpis będzie w ciągu najbliższych godzin aktualizowany o nowe informacje. 

EDIT 31 marca: W chwili gdy piszę te słowa oficjalny bilans ofiar śmiertelnych w Mjanmie wynosi ponad 2900 osób i ponad 3500 rannych. W ruinach zawalonego 33-piętrowego State Audit Office w Bangkoku zginęło 13 osób, 32 osoby zostały ranne, a 81 budowlańców uchodzi za zaginionych. Poszukiwania trwają przy użyciu psów gruzowiskowych, dronów i robotów ratowniczych. 

Przy okazji zachęcam do wsparcia WŚ, jeśli podoba Wam się moja aktywność popularyzatorska. Można to zrobić trwale via Patronite albo jednorazowo (kawowo). Wszystkie linki wrzucam poniżej:

Wsparcie Patronackie, czyli zostań Patronem WŚ na dłużej! Z góry dziękuję. 

https://patronite.pl/wulkanyswiata

Wsparcie kawowe (z pośrednikiem). Dziękuję wszystkim kawodawczyniom i kawodawcom.

https://buycoffee.to/wulkanyswiata

Wsparcie kawowe (bez pośrednika) via Suppi.pl.

https://suppi.pl/wulkanyswiata

Aktywność erupcyjna wulkanu tarczowego Nyamuragira

                                                                           

19 marca br. zaczęły pojawiać się zdjęcia wykonane z miasta Goma (DRK, dawne Kongo) przedstawiające erupcję lawową wulkanu tarczowego Nyamuragira. Wylewy lawy nie zagrażają miastu Goma, ewentualnie mogą popłynąć na niezamieszkane tereny Parku Narodowego Virunga. Zdj. Moses Sawasawa. 

Obserwatorium Wulkanologiczne Goma obecnie nie jest w stanie monitorować aktywności erupcyjnej wulkanów Nyiragongo i Nyamulagira z powodu braku funduszy. Kongijscy wulkanolodzy nie otrzymują wynagrodzeń za swoją pracę. Brakuje aktualizacji i ostrzeżeń. 

Wczoraj nastąpiło wznowienie aktywności strombolijskiej w SE Crater wulkanu Etna.

20 marca br. rozpoczął się 14 epizod erupcyjny w kalderze Halemaumau hawajskiego wulkanu tarczowego Kilauea. Mają miejsce wysokie fontanny lawy i wylew lawy na powierzchni kaldery. 

Intensywny opad popiołu i lapilli ma miejsce obecnie w okolicy indonezyjskiego wulkanu Lewotobi Lakilaki na wyspie Flores. Kolumna popiołu sięgnęła oszacowanej wysokości przynajmniej 8 km. Silniejsza erupcja rozpoczęła się o godzinie 22.56 czasu WITA. Powstały spływy piroklastyczne, które dotarły na odległość 3.3 km. 

Erupcja Maddaloni/X6: prawdopodobna erupcja kaldery Campi Flegrei

                                                                      

Kilka dni temu przeczytałem interesujący artykuł o wykryciu śladów potężnej erupcji zwanej Maddaloni/X6, która miała miejsce około 109 000 lat temu prawdopodobnie z kaldery Campi Flegrei, a jej siła była porównywalna do kolosalnej erupcji Pól Flegrejskich około 39 000 lat temu (7 w skali VEI). Można zatem założyć, że włoska kaldera wybuchała potężnie częściej niż do tej pory zakładano. 

Oczywiście przyszła erupcja Campi Flegrei może być niewielka (tak jak w 1538 roku), a nie olbrzymia. Kaldera jest aktywna sejsmicznie od ponad 7 dekad, zachodzi tam też deformacja gruntu. Warto wspomnieć, że w ostatnich dniach w Campi Flegrei miały miejsce trzęsienia ziemi o magnitudach 4.4 (14 marca, epicentrum blisko wybrzeża w gminie Bagnoli) i 3.9 (16 marca br.) Oba te trzęsienia ziemi były odczuwane w Pozzuoli, Bagnoli i w innych miejscach na obszarze włoskiej kaldery. Wywołały one panikę wśród mieszkańców kaldery. 

https://www.livescience.com/planet-earth/volcanos/italys-campi-flegrei-volcano-may-unleash-devastating-eruptions-more-often-than-we-thought-ancient-outburst-suggests?fbclid=IwY2xjawJGGFJleHRuA2FlbQIxMAABHfcbASilJx5HzSGXcukpCKUVWq5CnqJ09xD4P4_aRW8gp4fuAp4z7cysmA_aem_W22RvNcGD1-5HVfeExz0Yg

Źródło mapy:

https://www.frontiersin.org/journals/earth-science/articles/10.3389/feart.2017.00072/full

Podmorski wulkan błotny Borealis, który został odkryty w głębinach Morza Barentsa w 2023 roku stał się ważnym schronieniem dla zagrożonych gatunków. Wulkan uwalnia ciepłe płyny i osady bogate w metan, tworząc unikalne siedliska przystosowane do warunków niskiego poziomu tlenu i emisji metanu. Obszar ten jest bogaty w duże złoża węglanów, które chronią przed trałowaniem dennym i służą jako wylęgarnia ryb, w tym karmazyna atlantyckiego (Sebastes marinus), gatunku wymienianego w Norwegii jako zagrożony. 

Podczas gdy niektóre części dna krateru Borealis wydają się być niegościnne dla różnych organizmów, skorupy węglanowe - rodzaj minerału utworzonego tysiące lat temu - które charakteryzują Borealis, stanowią odpowiednio twarde podłoże dla gatunków ukwiałów, serpuli (pierścienice), gąbek pospolitych i rzadkich kolonii oktokorali. Nadto węglany zapewniają schronienie oraz możliwości żerowania odgrywając ważną rolę w utrzymaniu lokalnych populacji ryb. Naukowcy zaobserwowali duże ławice gatunków cennych pod względem handlowym jak np. czarniak i różne gatunki przydenne (dorsz, skalnik i karmazyn atlantycki), skupiające się wokół postrzępionych formacji węglanowych. 

https://www.nature.com/articles/s41467-024-55712-x?fbclid=IwY2xjawJGG69leHRuA2FlbQIxMAABHXUOdbuHPBeqmgIcuyUsMZnnPOgX_Su0n8lNMf1fDVMDMnvMz2wkmF7uLw_aem_zJYJnoCfphyPBbfQ2t3CGw

Od 16 marca br. trwa aktywność strombolijska w New SE Crater sycylijskiego wulkanu Etna. 

Wulkan Home Reef (Tonga, obecnie najmłodsza wyspa wulkaniczna na Ziemi) wznowił aktywność eksplozywno-lawową. 

Nie działa mi obecnie profil na buymeacoffe (awaria techniczna), zatem zachęcam do patronowania WŚ na profilu Patronite, jeśli chcecie i możecie sobie na to pozwolić. Kilka dni temu minęło 5 lat od założenia przeze mnie profilu na Patronite, w związku z tym postanowiłem go nieco aktualizować.

https://patronite.pl/wulkanyswiata

Postaw kawę Wulkanom Świata, jeśli masz możliwość i ochotę. Z góry dziękuję.

https://buycoffee.to/wulkanyswiata

W weekend z okazji pięciolecia mojej obecności na Patronite założyłem też profil na Suppi. Zatem poniżej możecie postawić mi kawę bez prowizji. Z góry dziękuję.

https://suppi.pl/wulkanyswiata

Wznowienie erupcji gwatemalskiego wulkanu Fuego

Po ponad 40 dniach spokojnego odgazowania nastąpiło gwałtowne wznowienie erupcji wulkanu Fuego w Gwatemali. Wulkanem zaczęły targać słabe, umiarkowane i silniejsze eksplozje, z centralnego krateru Fuego zaczęły tryskać fontanny lawy sięgające wysokości 300 metrów. Zamknięta została droga RN14. Odwołane zostały zajęcia szkolne w Alotenango (np. miasto Sacatepequez). Obecnie jest zakaz wspinaczki na wulkan Acatenango, który sąsiaduje z aktywnym Fuego. Opad popiołu miał miejsce w gminie San Miguel Pochuta. 

Istnieje ryzyko zejścia spływów piroklastycznych z Fuego. 

Fuego to obok Santiaguito i Popopcatepetl najaktywniejszy wulkan Ameryki Środkowej.

Hayli Gubbi: pionierskie zdjęcia wulkanu tarczowego w Etiopii

                                                     

21 lutego 2025 roku Tomaszowi udało się wejść na etiopski wulkan tarczowy Hayli Gubbi (Afar, Etiopia). Z dużą dozą pewności wulkan niniejszy nigdy wcześniej nie został zdobyty. Ba, znalazłem jedynie dwa wcześniejsze zdjęcia Hayli Gubbi w sieci (poza satelitarnymi) - oba autorstwa Marco Fulle i z 2002 roku. Mam wrażenie, że Tomasz Lepich robi więcej dla eksploracji Afaru niż niejedna przeszła ekspedycja wulkanologiczna, która zazwyczaj skupiała się na badaniach wulkanów Erta Ale i Dallol. To jest dopiero wyczyn eksploratorski, a nie skomercjalizowane kolejki na Mount Everest i powtórki wszelkich Koron Ziemi. Zamierzam w tym wpisie zamieścić moją subiektywną listę nigdy niezdobytych wulkanów. Ale to na koniec, teraz oddaję głos Tomaszowi:

"Hayli Gub (Hayli Gubbi) zdobyty (21.02.2025) - wulkan tarczowy znajdujący się najbardziej na południe od masywu Erta Ale, należący do pasma Erta Ale, sięgający aż do jeziora Afdera w Afarze. Jak to często bywa w Etiopii, nie są znane daty jego erupcji. W 2002 roku zaobserwowano z niego obłoki pary. Nawet wysokość tego wulkanu w różnych źródłach waha się od 493 do 521 m. npm. To był pierwszy cel tej wyprawy, wcześniej ciągle jadąc w kierunku Erta Ale lub Dallol spoglądałem na niego, mając w głowie, że kiedyś będę chciał go zdobyć. Ponieważ leży najbliżej miasta Afdera od strony drogi wydawało się, że jest łatwy do zdobycia, ale były to tylko pozory. Najkrótsza ok. 30 km trasa  okazała się z okolicy Erta Ale. I znowu największym wyzwaniem staje się temperatura. Podczas wędrówki najpierw mija się po lewej stronie wulkan Erta Ale z jego polem lawowym z 2017 roku, po przeciwnej stronie widoczny jest najwyższy i jako jedyny nie leżący w osi wulkan Ale Bagu, który udało mi się zdobyć dwa lata temu. Następnie trzeba pokonać około 14 km odcinek pola lawowego. Raz jest to stare pole lawowe z ogromnymi płytami, które przechodzi się szybko i łatwo, ale niekiedy jest to też ciężkie do przeprawy pole lawowe, gdzie trzeba uważać, żeby nie skręcić kostki, które wymaga więcej czasu. Następnie po tym odcinku następuje lekka wspinaczka, aby dostać się do stożka zbudowanego ze scorii  z kraterem o szerokości 200 metrów. Wchodzenie na niego było łatwe, gorzej ze schodzeniem. W kraterze głównie od jego strony północnej występują aktywne fumarole, zaś w kierunku południowym ciągną się ogromne szczeliny o długości około 10 km, dobrze widoczne na zdjęciach z drona. Sam krater zrobił na mnie ogromne wrażenie. Szkoda, że miałem mało czasu - tylko około 20 minut, bo trzeba było wracać. Wyprawa jest na cały dzień, a nie od 12.00, więc na pewno będę chciał na niego wrócić (wulkan do poprawki)."

Zdj. Tomasz Lepich. 

Krótko o erupcjach na świecie. W ostatnich dniach miały miejsce niewielkie erupcje wulkanów Poas i Turrialba w Kostaryce. 

Natomiast 5 marca 2025 r. rozpoczął się dwunasty już od grudnia 2024 r. epizod erupcyjny w kalderze Halemaumau hawajskiego wulkanu tarczowego Kilauea. 

Niezdobyte/prawdopodobnie niezdobyte wulkany na Ziemi. Takich wulkanów rozsianych na naszej planecie jest całkiem sporo. O tym, że dany wulkan jest prawdopodobnie niezdobyty może świadczyć:

1) brak w sieci zdjęć jego krateru centralnego oraz innych elementów wierzchołka.

2) obecność w sieci jedynie zdjęć satelitarnych danego wulkanu.

3) brak jakiegokolwiek opisu przeszłej wspinaczki czy jakiejkolwiek wzmianki o wejściu. 

Czasem natrafiam na zdjęcia danego wulkanu robione z pokładu statku czy drona, ale wcale to nie świadczy o tym, że ktoś się na dany wulkan wspiął. Przykłady: Tinakula (Wyspy Salomona) czy Bagana (Papua Nowa Gwinea). Interesujące są dla mnie też wulkany zdobywane bardzo sporadycznie np: Heard Island (Australia, do tej pory jedynie trzykrotnie), Mount Michael (Sandwich Południowy, zdobyty po raz pierwszy w 2023 roku) czy Bouvet Island (Olavtoppen, jeden raz w 2012 roku), ale zostańmy przy wulkanach niezdobytych. 

Tomasz na przestrzeni lat zdobył wcześniej niezdobyte wulkany etiopskie Gada Ale i Ale Bagu, teraz dochodzi Hayli Gubbi. Oto moja subiektywna lista niezdobytych do tej pory wulkanów (na pewno jest ich więcej):

Mount Asphyxia (Sandwich Południowy)

Bristol Island (Sandwich Południowy)

Mount Belinda (Sandwich Południowy)

Candlemas Island (Sandwich Południowy)

Visokoi Island (Sandwich Południowy)

Thule Island (Sandwich Południowy)

Cook Island (Sandwich Południowy)

Mount Siple (Antarktyda)

Mount Takahe (Antarktyda)

Mount Berlin (Antarktyda)

Mount Lamington (Papua Nowa Gwinea)

Mount Vicctory (Papua Nowa Gwinea)

Bagana, Ulawun, Langila, Pago, Waiowa, Long Island (wszystkie w Papua Nowa Gwinea)

Home Reef (Tonga)

Mate Grande (Chile)

Teon i Nila (Indonezja)

Peter I Island (Antarktyda, wulkan Lars Christiensen Peak)

Wszystkie wulkany sub-antarktycznych wulkanów wysp Balleny'ego

Satsuma-Iojima (Japonia)

Nishinoshima (Japonia, wyspa była badana przez badaczy i robotami, ale jeszcze nie widziałem zdjęć ze wspinaczki na krater)

Niektóre wulkany aleuckie np. Bobrof i Sergief

Alu-Dalafilla (Etiopia)

Matthew Island i Hunter Island (Vanuatu, sporadyczne wyprawy ornitologów na te wyspy, ale nie widziałem do tej pory zdjęć kraterów)

Lopevi (Vanuatu)

Tinakula (Wyspy Salomona)

Level Mountain i Heart Peaks (Kanada)

Liczne wulkany Northern Tibet Volcanic Field (Chiny)

Ludzie chcą eksplorować to, co nieodkryte i niezbadane. Marzymy o koloniach na Księżycu czy Marsie, ale prawie nie znamy głębin oceanicznych i mamy na Ziemi mnóstwo gór i wulkanów, na których jeszcze nie stanęła ludzka stopa. Albo nikt tego rzetelnie nie udokumentował. Tomasz ma ogromne osiągnięcia, jeśli chodzi o eksplorację wulkanów Afaru i powinny zostać one uwzględnione w przyszłych pracach geologicznych i wulkanologicznych. W tej chwili nie ma chyba osoby która poznała więcej wulkanów Afaru niż on. Celem tego bloga i mojej popularyzacji wulkanów było poszerzanie wiedzy na temat mało znanych wybuchających gór i tego celu zamierzam się trzymać tak długo jak to możliwe. Poprzednie wspinaczki Tomasza na mało znane i nieeksplorowane wulkany Etiopii w poniższych linkach:

https://wulkanyswiata.blogspot.com/2023/03/wulkany-catherina-ale-bagu-i-black-lake.html

http://wulkanyswiata.blogspot.com/2024/01/pionierskie-zdjecia-dwoch-wulkanow-w.html

Moje wysiłki w popularyzowaniu wulkanów powstają także dzięki Waszemu wsparciu, za które dziękuję serdecznie i kłaniam się nisko. Blogowanie nie jest obecnie jakoś wybitnie zasięgowe, królują podcasty i filmy na TikToku i YouTube.

Zatem zachęcam moich Czytelników do jednorazowego, tudzież sporadycznego wsparcia via buymeacoffee. 

https://buycoffee.to/wulkanyswiata

Wulkanoholików, którzy by chcieli robić to regularnie zapraszam do wsparcia mnie na Patronite:

https://patronite.pl/wulkanyswiata

Trzęsienia ziemi na włoskim wulkanie Roccamonfina

                                                                  

Dziś w nocy napisał do mnie Daniele Bianchino, który zasygnalizował mi problem aktywności sejsmicznej włoskiego wulkanu Roccamonfina (Caserta, Kampania), który o tysięcy lat uchodzi za wygasły. Ten stratowulkan zlokalizowany jest około 60 km od Neapolu i jest aktywny sejsmicznie! Daniele napisał do mnie wiadomość tej treści:

"Oprócz uporczywego roju sejsmicznego w Campi Flegrei, interesujący wydaje mi się rój sejsmiczny, który występuje od kilku miesięcy na wulkanie Roccamonfina. Liczba trzęsień ziemi, choć minimalna w porówaniu z tymi odnotowanymi w Campi Flegrei, jest znacznie wyższa niż średnia dla tego obszaru. Z danych INGV wynika, że poza kilkoma rzadkimi i pojedynczymi epizodami w latach 1986, 1992, 2005, 2008 i 2011, co najmniej od 1980 r. na tym wulkanie nigdy nie wystąpił rój trzęsień ziemi. W ostatnich miesiącach zarejestrowano 40 trzęsień ziemi o maksymalnej sile 3.6 i głębokościach od 2 do 20 km (przeważnie od 4 do 6 km). Wulkan Roccamonfina to wulkan środkowoplejstoceński, położony 30 km na północny zachód od Campi Flegrei, a jego ostatnie erupcje datowano na 150 000 lat temu (55 000 lat temu według niektórych niepotwierdzonych badań."

Roccamonfina kiedyś mierzył 1800 metrów wysokości, ale przynajmniej 4 dawne erupcje częściowo go zniszczyły. Być może doszło do zapadania się kaldery w trakcie opróżniania komory magmowej wulkanu. Przynajmniej jedna erupcja Roccamonfina formująca kalderę mogła mieć siłę VEI = 6. 

Intrygujące są te trzęsienia ziemi. 

Wznowienie erupcji wulkanu Home Reef w Tonga. Najnowszy raport mówi o emisjach popiołu w dniu 20 lutego br. Wymiary krateru na wyspie: średnica około 78 metrów, głębokość około 50 metrów. Szkoda, że nie ma żadnych aktualnych zdjęć Home Reef wykonanych z powietrza czy przez żeglarzy.

Tomasz Lepich znowu jest w Etiopii. W planach ma oczywiście badanie wulkanów w Oromii i Afarze np. Dalafilla, Fentale i Dofen. Przysłał mi ostatnio zdjęcia powstałego w styczniu 2025 roku pola geotermalnego w okolicy fabryki Kessem pomiędzy Fentale i Dofen. Oto one powyżej. N

Na jednym ze zdjęć fragment wulkanu Fentale, dodałem jeszcze mapę geologiczną masywu Erta Ale w Afarze, gdzie Tomasz będzie działał.

W Indonezji wybuchają następujące wulkany Dukono i Ibu (Halmahera) oraz Lewotobi Lakilaki (Flores) i Lewotolo (Lembata, wznowienie erupcji 20 lutego br.)

Podniesienie stopnia alarmu dla stratowulkanu Lascar w Chile na żółty z uwagi na wzmożenie emisji gazu i aktywności sejsmicznej i słabą anomalię termiczną w kraterze. 

Zachęcam do trwałego (Patronite) bądź jednorazowego wsparcia WŚ, jeśli lubicie moją aktywność popularyzatorską. Dziękuję ślicznie za wszelkie motywujące mnie darowizny. Macie pytania odnośnie wulkanów to piszcie śmiało na krawczykbart@yahoo.com

https://patronite.pl/wulkanyswiata

https://buycoffee.to/wulkanyswiata/

Przy okazji mój komentarz dla serwisu wp.pl:

https://tech.wp.pl/ekspert-o-sytuacji-w-rejonie-superwulkanu-liczba-trzesien-ziemi-najwyzsza-od-40-lat,7126502676204320a