niedziela, 3 czerwca 2012

Sześć lat erupcji Timanfaya: 1730-36
























Lanzarote: większość wyspy pokrywa wywietrzały, blady osad (caliche) w kolorze ochry, są to starsze tereny wulkaniczne; obszar środkowej Lanzarote pokrywa ciemny wulkaniczny popiół i lapilli (picon), owoc sześcioletniej erupcji wulkanicznej w latach 1730-36. Większość erupcji wulkanicznych na Lanzarote miała miejsce ze szczelin, które wydźwignęły wyspę z głębin Atlantyku. Pierwsza aktywność wulkaniczna nad powierzchnią oceanu miała miejsce 11 milionów lat temu, ale 80% wyspy ma mniej niż pół miliona lat, lawy na wyspie są kompozycji bazaltowej.

Czas trwania erupcji Timanfaya: 1 września 1730 - 16 kwietnia 1736 roku. Miejsce: pas szczelin (niektóre o szerokości nawet 4 km) rozciągających się na odległość nawet 18 km, uformowanie 38 aktywnych wulkanów, rozległe wylewy bazaltowej lawy.

I faza - 1-19 września 1730 roku, uformowanie stożka Los Cuervos, 8 km na północny wschód od Yaiza, wylewy lawy z wulkanu docierają na północno-wschodnie wybrzeże. Tydzień ciszy. 10 października aktywność rozpoczyna się 1.5 km na północ, lawa dociera coraz bliżej Yaiza. Ma miejsce erupcja stożka Santa Catalina, która niszczy wioskę i wyrzuca fragmenty skalne. Grupa otworów erupcyjnych 1 km na północny zachód niszczy Mazo formując wulkan Pico Partido, który wieńczy stożek żużlowy z szeregiem trzech kraterów, oflankowany przez pierścień tufowy, pozostałości lawowych kaskad, posiadający zakrzepłe jezioro lawy częściowo wydrenowane przez tubę lawową. Zbocza Pico Partido pokryte są lapilli, a wylewy lawy są środowiskiem życia dla porostów.

II faza - 7 marca 1731 do czerwca 1731 roku - cztery otwory erupcyjne formują Montañas del Senalo 1 km na południe od Pico Partido. Uformowanie stożka Corazoncillo o wysokości 150 metrów. Strumienie lepkiej lawy docierają do Yaiza.

III faza - czerwiec 1731 do stycznia 1732 roku - miejsce: 12 km w kierunku zachodnim od głównej szczeliny. Czerwiec 1731 roku - erupcja typu Surtsey, potem mają miejsce erupcje na lądzie w kierunku wschodnim od głównej szczeliny. W czerwcu i lipcu formują się stożki żużlowe El Quemado, Montaña Rajada oraz cztery stożki Quemadas (pomiędzy X 1731 a I 1732 roku). Wylewy lawy z tych wulkanów pokrywają większość zachodniej Lanzarote - to one skłoniły mieszkańców Yaiza do ewakuacji w styczniu 1732 roku na Gran Canaria.

IV faza - zima 1732 roku, trwała ponad rok, nawet więcej, najsłabiej udokumentowana. Miejsce aktywności: środkowa sekcja głównej szczeliny Timanfaya, uformowanie wielu 'czerwonawych' stożków żużlowych w Timanfaya, wylewy lawy docierają w kierunku południowym i północnym.

V faza - w marcu 1736 roku zmiana aktywności erupcyjnej w kierunku wschodnim od głównej szczeliny, uformowanie małego stożka Las Nueces, którego wylewy płynnej lawy dotarły na odległość 20 km aż do oceanu. W kwietniu 1736 roku w ciągu 10 dni powstaje stożek żużlowy Colorada 1 km dalej na wschód. Strumienie lawy z niego prawie docierają na północne wybrzeże. 16 kwietnia - koniec erupcji Timanfaya.

Obecnie obszar wokół Timanfaya, Quemadas i Montaña Rajada objęty jest Parkiem Narodowym. Islote de Hilario w pobliżu Timanfaya - temperatura na głębokości 13 metrów sięga wysokości 600 stopni Celsjusza, a fumarole służą jako źródło gotowania. Na zdjęciach wulkany Lanzarote np. Caldera Colorada.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz