Eksplozja freatyczna filipińskiego wulkanu Pinatubo

Dzisiaj między godziną 12.09 a 12.14 lokalnego czasu pojawiły się sygnały sejsmiczne i infrasoniczne o erupcji filipińskiego wulkanu Pinatubo. Eksplozja miała być 'słaba', chociaż Tokyo VAAC poinformowali o obłoku erupcyjnym sięgającym wysokości 14.3 km. Nadal jednak erupcja jest niepotwierdzona. Zapewne dopiero za kilka godzin dowiemy się czy rzeczywiście doszło do wybuchu słynnego filipińskiego wulkanu. W ciągu ostatnich miesięcy wulkan był spokojny. Teoretycznie mogło jednak dojść do erupcji freatycznej (napędzanej przez parę) bądź freatomagmowej (interakcja pary i magmy) Pinatubo. Obłok sfotografowany przez pilota to może jednak zwykła chmura. Hmm.

Jednak mamy wyraźne potwierdzenie. Filipiński Instytut Wulkanologiczny Phivolcs właśnie wyjaśnił, że eksplozja, która miała miejsce dziś po południu miała charakter freatyczny, co jest rodzajem eksplozji spowodowanej przez system hydrotermalny wulkanu. Tego typu eksplozje nie emitują lawy ani popiołu, ale bywają niespodziewane i śmiertelnie niebezpieczne. Biały obłok erupcyjny, zdominowany przez parę wodną. Brak opadu popiołu w Zambales. W tym roku mieliśmy także kilka eksplozji freatycznych jeziora kraterowego wulkanu Taal.

La Palma -  tak jak wspomniałem nowy otwór erupcyjny otworzył się 28 listopada na północno-wschodnim zboczu nowego stożka; powstał niewielki boczny stożek. Ustała natomiast aktywność erupcyjna w kraterze centralnym głównego stożka.

Lawa pokrywa już obszar o powierzchni 1147 hektarów. Zniszczeniu uległo 2748 budynków i innych struktur. Wylew lawy znajdował się w ostatnim czasie w odległości 1.5 km od miasta La Laguna. 

30 listopada główny stożek ponownie zaczął emitować popiół. Trwa strombolijska emisja lawy z mniejszego bocznego stożka.

La Palma: emisja lawy spod przysypanego popiołem domu

Erupcja na La Palmie przestaje być powoli atrakcyjna dla polskich mediów, gdyż rządzą czwarta fala Covid19, nowy wariant koronawirusa z RPA zwany Omicron oraz zażarte dyskusje odnośnie zasadności szczepień i ewentualnych obostrzeń. A na La Palmie dzieje się od wczoraj sporo, stąd najnowszy wpis. 25 listopada pod przysypanym popiołem domem mieszkalnym w Corazoncillo (Las Manchas, na południe od nowego stożka) otworzył się nowy otwór erupcyjny i zaczął wydobywać się wylew płynnej lawy. Lawa o średniej temperaturze 1024 stopni Celsjusza popłynęła w kierunku południowo-zachodnim, zniszczyła cmentarz w Las Manchas, zakład fotowoltaiczny i sporo domów. Zwłaszcza strata cmentarza w Las Manchas jest ogromnym ciosem psychologicznym dla miejscowych, gdyż był on symbolem nadziei i przyszłej odnowy. Cmentarz w Las Manchas miał powierzchnię 1000 metrów kwadratowych, pochowano na nim 3160 zmarłych i stanowił jedyne miejsce krematoryjne na wyspie. Dom, spod którego wypływała lawa znajdował się na wysokości 685 metrów i podobno wciąż stoi. Tutaj widok z drona na to zjawisko:

https://www.youtube.com/watch?v=LLTZZpQAhuI

Lotnisko na La Palmie nadal pozostaje zamknięte z powodu opadu popiołu. Nie da się ukryć, że ta erupcja to straszny kataklizm naturalny: setki budynków farmerskich i domów rezydencjalnych, a także kościół i cmentarz pochłonęła lawa. Zniszczone zostały liczne pola uprawne i plantacje bananowców. Co prawda wyspa się rozrasta, jednak dla mieszkańców, którzy utracili dorobek życia to zapewne marne pocieszenie.  

Oszacowana  wysokość nowego stożka erupcji Cumbre Vieja to 1126 metrów.

Niewielki wylew lawy pojawił się w górnej części Sciara del Fuoco włoskiego wulkanu Stromboli. 

Pokrywa lodowa podlodowego wulkanu Grímsvötn zapada się codziennie o ok. 60 cm. Woda z jeziora Grímsvötn przedziera się przez lodowiec. Możliwa powódź glacjalna oraz być może erupcja islandzkiego wulkanu.

Rankiem około 03.30 24 listopada doszło do erupcji freatycznej w pobliżu północno-zachodniego wybrzeża wyspy Iwojima (Wyspy Ogasawara, Japonia, na zdj).

EDIT 28 listopada 2021 - nowy otwór erupcyjny otwiera się na północno-wschodnim zboczu nowego stożka i zaczyna emitować fontanny lawy zasilające nowy wylew lawy poruszający się wzdłuż północno-zachodniego zbocza blisko Tacande z prędkością 6 metrów na minutę. Lotnisko na La Palmie zaczęło znowu działać. 

23 listopada: wieści z La Palmy

Na La Palmie na obszarze El Perdido, 3 km na południe od portu Tazacorte (zachodnia część wyspy) formuje się nowa lawowa delta  o oszacowanej obecnie powierzchni 9 hektarów. Tworzy ją wylew lawy nr. 7 spływający z klifu. Wskutek emisji gazu i pary zarządzono ewakuację 3000 mieszkańców Tazacorte. Od czterech dni lotnisko na La Palmie pozostaje zamknięte. 23 listopada obłok erupcyjny sięgnął wysokości 3.7 km.Po południu tego samego dnia nastąpiła intensyfikacja wypływu lawy do oceanu. Zdj. z 22 listopada Involcan.

24 lipca w okolicy pierwotnej lawowej delty na La Palmie (na czarnej wulkanicznej plaży) zarejestrowano obecność morskich ptaków.

Z powodu niszczycielskiej erupcji na La Palmie rośnie liczba miejscowych zmagających się z problemami psychicznymi oraz sprzedaż antydepresantów. 

Lawa pokrywa już obszar o powierzchni 1088 hektarów, w tym 335 hektarów pól uprawnych oraz 206 hektarów plantacji bananowców. Zniszczeniu uległo 2676 budynków i innych struktur.

Wylew lawy z alaskańskiego wulkanu Pavlof osiągnął już długość 750 metrów.

19 listopada o godzinie 17.14 lokalnego czasu meksykański wulkan Popocatepetl wyemitował obłok erupcyjny o wysokości 8.5 km.

Emisje CO2 z krateru Fossa wulkanu Vulcano (Wyspy Liparyjskie) i w obszarze portowym są wciąż wysokie, szczególnie w Camping Sicilia.

Ten wpis będzie aktualizowany, jak wydarzy się na La Palmie coś istotnego.

Dwa miesiące erupcji wulkanu Cumbre Vieja/ Tajogaite

19 listopada 2021 roku mijają dwa miesiące od rozpoczęcia erupcji wulkanu Cumbre Vieja na La Palmie, zdecydowanie najbardziej niszczycielskiej erupcji wulkanicznej w tym roku. Erupcja o roboczej nazwie Tajogaite rozpoczęła się 19 września o godzinie 15.10 czasu kanaryjskiego na obszarze Cabeza de Vaca (gmina El Paso). Otworzyły się dwie szczeliny erupcyjne o długości 200 metrów oddzielone od siebie o 200 metrów. 7 aktywnych otworów erupcyjnych wzdłuż szczelin generowało wysokie fontanny lawy, zalesiony teren zaczął płonąć. Kolumna popiołu sięgnęła wysokości 1.5 km, gazu 3 km. Ewakuowano 5000 ludzi oraz liczne zwierzęta gospodarskie. Do 20 września uformował się nowy stożek. Do 21 września lawa o temperaturze 1075 stopni C zniszczyła 350 budynków.

W dniach 10-16 listopada erupcja na La Palmie wciąż pozostawała aktywna. Jej obecna charakterystyka to eksplozje strombolijskie, fontanny lawy z licznych otworów erupcyjnych, codzienne emisje gazu i popiołu i rozgałęzione wylewy lawy. W dniach 9-11 listopada wzrosła głęboka aktywność sejsmiczna, potem zmalała. Aktywność erupcyjna raz była bardziej intensywna, innym razem słabła, ale generalnie erupcja w ciągu ostatniego tygodnia osłabła. Lawa przemieszcza się kanałami i tubami lawowymi na starszych wylewach, czasem tworząc rozgałęzienia. 9 listopada wylew lawy numer 2 dotarł do plaży Los Guirres i zaczął powiększać lawową deltę. Do 16 listopada szerokość pola lawowego wzrosła do 3.2 km.

14 listopada zintensyfikowała się emisja popiołu. W Corazoncillo (strefa wykluczenia) zginął 72-letni mężczyzna, który dostał pozwolenie na wyczyszczenie dachu swojego domu z zalegającego popiołu. To pierwsza ofiara śmiertelna erupcji na La Palmie. 

Jak długo potrwa jeszcze erupcja na kanaryjskiej wyspie? Cóż, nie wiem. Nie będę się już bawił w jakiekolwiek przypuszczenia. Zapewne przynajmniej do grudnia.

1040 hektarów powierzchni pokrywa lawa, powierzchnia lawowej delty to obecnie 42.87 ha. Zdj. erupcji Tajogaite 17.11.2021 via Involcan.

Co ciekawe, 20 lipca wulkanolodzy z Involcan podnieśli siłę erupcji na La Palmie z 2 na 3 w skali VEI ze względu na intensywną emisję popiołu i gazu w ostatnich dniach.

16 listopada wykryto głęboką inflację pod górą wulkaniczną Fagradalsfjall na Islandii być może wskazującą na akumulację magmy. Czy i kiedy (jeśli w ogóle) dojdzie do wznowienia erupcji Geldingadalsgos? Oto jest pytanie. Osobiście chciałbym, aby znowu popłynęła na Reykjanes lawa.

Deformację gruntu i aktywność fumaroliczną zarejestrowano w kalderze wulkanu La Cumbre (Fernandina, Wyspy Galapagos). Możliwa akumulacja magmy i erupcja lawowa w przyszłości. Ostatnia erupcja szczelinowa La Cumbre miała miejsce w styczniu 2020.

Początek końca erupcji na La Palmie?

Erupcja Tajogaite/ Cumbre Vieja słabnie zarówno wizualnie, jak i dźwiękowo. Spada liczba eksplozji, dźwięk odgazowania jest mniej intensywny. Czasem emisje popiołu stają się intensywniejsze, ale generalnie spada także aktywność sejsmiczna wulkanu (spadek drgań harmonicznych). Wyciek lawy także jest mniej intensywny i pochodzi z płytszej głębokości. Głębsza część rezerwuaru magmy jest mniej aktywna, o czym świadczy również spadek emisji dwutlenku siarki (SO2). Tak czy owak na razie trudno przewidzieć czy erupcja na La Palmie zbliża się do nieuchronnego końca. Czas pokaże.

Maksymalna szerokość nowego pola lawowego wynosi 3.1 km. Kolumna erupcyjna nad nowym stożkiem sięga wysokości 1.6-2.5 km. Dzisiaj jeden z wylewów lawy zaczął spływać w dół plaży Los Guirres formując spektakularny lawospad. Lawa pokrywa poprzednią deltę i wspomnianą plażę. 

11 listopada kolumna erupcyjna nad nowym stożkiem sięga wysokości 2.5 km. Wzrosły emisje SO2.

Lawa do tej pory zniszczyła 2605 budynków i pokryła obszar o powierzchni 1005 hektarów.

Aktualizacje dotyczące erupcji na La Palmie będą rzadsze, chyba że erupcja znowu nabierze wigoru. Zdj. Involcan z 8 listopada 2021 roku.

Niewielkie emisje popiołu zarejestrowano z wulkanu White Island (Nowa Zelandia).

Grupa turystów została schwytana przez policję na wierzchołku wulkanu Vulcano (Wyspy Liparyjskie) i ukarana karą grzywny 5000 euro, gdyż dostęp do wulkanu jest obecnie zakazany. Osobiście w takich przypadkach mam ambiwalentne odczucia co do zasadności tak surowego karania.

Przeczucie mówi mi, że po ustaniu erupcji na La Palmie będzie dłuższy okres względnego wulkanicznego spokoju. Póki co erupcja na kanaryjskiej wyspie nadal w toku.

Erupcja wulkanu Cumbre Vieja słabnie?

Od kilku dni aktywność sejsmiczna i emisje SO2 z erupcji Tajogaite/ Cumbre Vieja słabną, ale jest za wcześniej jeszcze, by ogłosić jej nadciągający koniec. Aktywność sejsmiczna nadal potrafi być całkiem intensywna. Zdaję sobie  jednak  sprawę, że erupcja na La Palmie jest dla mieszkańców wyspy męcząca i większość z nich oczekuje jej rychłego końca. Mieszkańcy obszaru Los Llanos de Aridane muszą używać masek FPP2 i minimalizować aktywność na powietrzu.

Południowe wylewy lawy nr 3 i 9 w zasadzie się zatrzymały, natomiast nadal przemieszcza się lawa w strefie 11, która obecnie znajduje się w odległości 100 metrów od drogi LP-211. Popiół opada w różnych miejscach na wyspie, m.in. na położone na wysokości 2396 metrów obserwatorium astronomiczne Roque de los Muchachos (gmina La Garafia). Anulowane są loty z/na La Palmę. Gruba warstwa popiołu zawala dachy budynków m.in. w Tacande. Popiół zasypał m.in. cmentarz w Las Manchas. Zdj. Ticom Soluciones. 

Lawowa delta, która zaczęła się formować 29 września jest obecnie nieaktywna. Erozja morska zaczyna formować pierwsze piaszczyste plaże erodując krawędź wylewu lawy.

Tak jak w przypadku pandemii Covid19 i izolacji społecznej przez nią wymuszonej kryzys związany z erupcją na La Palmie spowodował wzrost przypadków przemocy domowej na wyspie, której ofiarami padają głównie kobiety.

Rankiem 3 listopada 2021 roku doszło do 2 silnych emisji popiołu z kamczackiego wulkanu Karymsky. Obłok popiołu wyemitowany przez wulkan rozciągnął się na odległość 1100 km. Kolumy erupcyjne sięgnęły wysokości 9.5 i 10.5 km.

Wulkaniańskie eksplozje wciąż mają miejsce z krateru Arenas wulkanu Nevado del Ruiz w Kolumbii. Obłok popiołu sięga wysokości 5.8 km. 

3 listopada o godzinie 06.46 lokalnego czasu doszło do nagłej i krótkiej erupcji freatycznej wulkanu Turrialba w Kostaryce. Zapewne freatycznej, napędzanej przez parę bez obecności świeżej magmy.

Od kilku miesięcy mają miejsce trzęsienia ziemi pod południowo-zachodnim zboczem wulkanu Ulawun (Papua Nowa Gwinea). Wulkan emituje niewielki obłok gazu i pary.

Rankiem 3 listopada z południowo-zachodniego zbocza jawajskiego wulkanu Merapi zszedł spływ piroklastyczny docierając na odległość 2 km.

Na początku października pumeks z podmorskiej erupcji Fukutoku-Okanoba dotarł już na odległość ponad 1000 km od miejsca erupcji m.in. do wysp Kitadaito, Okinawa i Maejima i do kilku portów prefektury Kagoshima. Tratwa pumeksu zatykała zatoki, uszkadzała setki łodzi, uniemożliwiała łowiectwo. Pumeks trzeba było z wody usuwać.

Kontynuacja erupcji wulkanu Cumbre Vieja na La Palmie

                                             

Mamy 1 listopada 2021 roku i nie zanosi się na prędki koniec erupcji wulkanu Cumbre Vieja na La Palmie. Rozpoczęła się ona 19 września 2021 roku - tego samego dnia, w którym ustała emisja lawy na Islandii. Wciąż trwa także aktywność sejsmiczna na La Palmie, przykładowo wieczorem 31 października zarejestrowano trzęsienie ziemi o magnitudzie 5.0 pod Villa del Mazo na głębokości 37 km. Tego samego dnia kolumna popiołu nad wulkanem sięgnęła wysokości 4.5 km.

Coraz więcej turystów przybywa na La Palmę, by obserwować erupcję z punktów widokowych. Dowożą ich autobusy z lotniska Buenavista, blisko Santa Cruz. Nie ma możliwości dostać się bez pozwolenia do strefy wykluczenia, w której przebywa wojsko i lokalna policja. Najsłynniejszym punktem widokowym na erupcję Tajogaite pozostaje kościół w Tajuya, do którego można dojechać autobusem, taksówką czy wynajętym samochodem. Tworzą się częste korki, samochody parkują gdzie popadnie. Wiele obiektów infrastruktury hotelowej pozostaje zamkniętych z powodu opadu popiołu albo mieszkają w nich ewakuowani. Ceny miejsc noclegowych idą w górę. 

1 listopada doszło do intensyfikacji emisji popiołu z erupcji Tajogaite. Kolumna erupcyjna sięgnęła   wysokości 3 km. Jeden z wylewów zaczyna zagrażać 2 drogom dostępu do Puerto Naos, gdzie funkcjonują dwie mobilne instalacje do odsalania wody. Z powodu opadu popiołu lekcje stacjonarne w szkołach w 5 gminach La Palmy (El Paso, Los Llanos de Aridane, Tazacorte, Tijarafe i Puntagorda) zostały zamienione na nauczanie zdalne.

Lawa obecnie pokryła 987.9 hektarów powierzchni oraz zniszczyła 2613 budynków.

Moja znajoma Sandra udała się na La Palmę, by zobaczyć emisję lawy, ja obserwuję erupcję na kamerach sieciowych (webcams). Zdjęcia przysłał mi Tomasz Rosa.

Wzrasta aktywność erupcyjna kolumbijskiego wulkanu Nevado del Ruiz. Emisje popiołu sięgają wysokości 2.5-3 km i są widoczne z miasta Manizales.

W Glasgow rozpoczęła się kolejna konferencja klimatyczna COP26, która ma potrwać od 31 października do 12 listopada 2021 roku. Ma się na niej pojawić około 30 000 uczestników, w tym prezydent USA Joe Biden, kanclerz Angela Merkel, Justin Trudeau i Emmanuel Macron. Nie pojawią się natomiast prezydenci Chin, Rosji i Brazylii: Xi Jinping, Władimir Putin i Jair Bolsonaro. Tak czy owak ta kosztowna konferencja zapewne zakończy się tak jak dotychczas: pustosłowiem decydentów i polityków. Lodowce dalej będą się topić, antropogeniczne emisje CO2 i CH4 do atmosfery będą stale rosnąć. 

Przy okazji polecam dokument o polskich aktywistach klimatycznych z różnych miast, którzy spotykają się z obojętnością ze strony biernych polityków i decydentów, którzy dobrze umieją dwie rzeczy: bogacić się (przypominam fakt, że są utrzymywani za nasze pieniądze) i kłamać. Osobiście uważam zmiany klimatyczne i degradację środowiska za realne, choć rozłożone na lata zagrożenia dla dobrostanu ludzkości. Klimatolodzy, geofizycy, fizycy atmosfery, geolodzy, wulkanolodzy, biolodzy, przyrodnicy tj. David Attenborough czy spece od zarządzania kryzysowego się nie mylą. Konsensus naukowy w sprawie zmian klimatycznych jest wyraźny i pora działać jak najszybciej, a nie tylko uprawiać politykę inercji i pustosłowia. Przydałaby się na początek podstawowa edukacja o zmianach klimatycznych w szkołach plus jeszcze przekazywanie wiedzy o innych potencjalnych zagrożeniach egzystencjalnych, o których większość ludzi stara się nie myśleć na zasadzie "bo po co, skoro (jeszcze) mnie to nie dotyczy."

https://www.youtube.com/watch?v=lMOHhNRLDZk