wtorek, 29 listopada 2022

Status erupcji wulkanu Mauna Loa na Hawaii

Pierwsza od 1984 roku erupcja wulkanu tarczowego Mauna Loa w toku. Aktywne były trzy szczeliny erupcyjne w północno-wschodniej strefie ryftu. Dwie wyżej położone szczeliny zamarły, aktywna pozostaje niżej położona szczelina erupcyjna emitująca wyciek lawy. 28 listopada najwyższe fontanny lawy sięgały oszacowanej wysokości 30-60 metrów. Póki co nie ma zagrożenia dla Saddle Road oraz infrastruktury wojskowej. Droga Saddle Road oferuje natomiast fajny punkt widokowy na wypływ lawy.

Naukowcy z USGS uważają, że nie dojdzie do erupcji w południowo-zachodniej strefie ryftu, a co za tym idzie zamieszkane przez ludzi wybrzeże Kona nie jest zagrożone. 

Nie wiadomo jak długo obecna erupcja szczelinowa na Hawaii potrwa. Mogą to być dni, 2-3 tygodnie, a nawet pół roku. Nie będę tutaj spekulował. Erupcja efuzywna Mauna Loa w latach 1880-81 trwała 9 miesięcy, inna w latach 1855-56 - 16 miesięcy.

Wpis będzie aktualizowany w ciągu najbliższych dni, jeśli wydarzy się coś istotnego. Zdj. USGS, DLNR. 

Tak czy owak erupcja Mauna Loa w 2022 roku była dla mnie pewnym zaskoczeniem, choć wulkan był od dłuższego czasu w stanie podwyższonej aktywności sejsmicznej.

28 listopada na wierzchołku wyspiarskiego wulkanu Late (Tonga) zostały odkryte nowe pęknięcia i niskotemperaturowe fumarole. Nie świadczy to o rychłym przebudzeniu Late, ale warto ten fakt odnotować, gdyż wskazuje na obecność płytkiej magmy.  

EDIT 30 listopada, godz. 12 - Obecnie aktywne pozostają dwie szczeliny erupcyjne wulkanu Mauna Loa - nr 3, która emituje największy i najdłuższy wyciek lawy oraz nr 4. 29 listopada fontanny lawy ze szczeliny nr 3 sięgały wysokości 40-50 metrów. Lawa pokryła już drogę prowadzącą do obserwatorium klimatu Mauna Loa Observatory (trwające od 1958 roku ciągłe pomiary koncentracji CO2 w ziemskiej atmosferze, tzw. Krzywa Keelinga) i obecnie znajduje się w odległości 7.5 km od Saddle Road. Przemieszcza się jednak bardzo powoli. Fontanny i potoki lawy emitują obłoki gazu. Kamery USGS: 

https://www.usgs.gov/media/webcams/m5cam-mauna-loa-fissure-3-eruption-northeast-rift-zone

https://www.usgs.gov/media/webcams/m6cam-mauna-loa-northeast-rift-zone-uprift-view-wsw 

EDIT: 2 grudnia, godz. 12.30 - Erupcja wulkanu Mauna Loa bez większych zmian. Wylew lawy osiąga już imponującą długość ponad 15.5 km, front głównego wylewu ma szerokość aż 600 metrów. Lawa przemieszcza się jednak z ospałą prędkością 40 metrów na godzinę i znajduje się obecnie w odległości 5.2 km od Saddle Road. Być może przetnie drogę w ciągu tygodnia. 

Stratoulkan Pavlof (Alaska) emituje krótki wylew lawy. 

Reaktywował się niewielki wypływ lawy u podnóża SE Crater wulkanu Etna.  

Aktywne pozostają jezioro lawy w kraterze Santiago wulkanu Masaya (Nikaragua) oraz staw lawy w kraterze szczytowym chilijskiego wulkanu Villarrica (temp. 1043 stopni C). Chilijski wulkan ulega intensywnemu odgazowaniu. 

1 grudnia trzęsienie ziemi o magnitudzie 5.6, któremu towarzyszyły wstrząsy wtórne miało miejsce w pobliżu kaldery (superwulkanu) Taupo (Nowa Zelandia). Być może w jego wyniku powstało niewielkie tsunami na jeziorze kalderowym, które wdarło się 20-30 metrów na brzeg i uszkodziło kilka małych łodzi.

poniedziałek, 28 listopada 2022

Pierwsza od 38 lat erupcja wulkanu tarczowego Mauna Loa

                                                  

27 listopada o godzinie 11.30 czasu HST rozpoczęła się erupcja efuzywna wulkanu tarczowego Mauna Loa na Hawaii - pierwsza od 1984 roku. Poprzedził ją krótki rój trzęsień ziemi. Lawa płynie wewnątrz kaldery centralnej wulkanu zwanej Moku'aweoweo i póki co jej wypływ nie zagraża mieszkańcom hawajskiej wyspy. Gorzej będzie jeśli szczeliny erupcyjne otworzą się na zboczach Mauna Loa (wzdłuż stref ryftu). Zdj. USGS, Tim Ennis.

Od 1843 roku wulkan Mauna Loa wybuchał 33 razy, ale wcześniej także emitował płynne wylewy lawy. Wskazują na to podania rdzennych mieszkańców Big Island.

Ten wpis będzie aktualizowany. Przy okazji nieśmiało zachęcam do zakupu:

https://www.empik.com/wulkany-sekrety-wysp-wulkanicznych-bartlomiej-krawczyk,p1343451210,ksiazka-p?cq_src=google_ads&cq_cmp=18350051416&cq_term=wulkany%20sekrety%20wysp&cq_plac=&cq_net=g&cq_plt=gp&gclid=Cj0KCQiA1ZGcBhCoARIsAGQ0kko_WN0e1chG6FS9y2Fv6E0J6W61gyFcNXJOIJr8V7FhAdIMH1KX-0AaAhboEALw_wcB&gclsrc=aw.ds

Liczba ofiar śmiertelnych sobotniego laharu na wyspie Ischia wzrosła do ośmiu. Niestety wiele budynków na włoskiej wyspie zostało wybudowanych samowolnie, bez pozwoleń, na obszarach zagrożeń hydrogeologicznych. 

EDIT: godzina 19. Erupcja wulkanu Mauna Loa ma już miejsce z otworów erupcyjnych w północno-wschodniej strefie ryftu. Jeden z potoków lawy powoli zbliża się do Saddle Road i bazy wojskowej Pohakuloa. Badacze z USGS uspokajają, że łagodne zbocza w tej strefie zwanej NERZ spowolnią wyciek lawy.

Czyli kierunek Hilo. Jednakże warto dodać, że w 1984 roku lawa nie zdołała dotrzeć do tego hawajskiego miasta. Oby tak było tym razem. Zdj. USGS. Jutro z rana kolejny update sytuacji.

niedziela, 27 listopada 2022

Tragiczny lahar na wyspie Ischia i nowa erupcja wulkanu Etna

We wczesnych godzinach porannych 26 listopada z Monte Epomeo na wyspie Ischia wskutek ulewnych deszczy zszedł lahar (potok błota), który runął na Casamicciola Terme niszcząc domy i porywając samochody.  Zginęło 5 osób, w tym 31-letnia Eleonora Sirabella, 6-letnia dziewczynka i noworodek, 13 osób jest rannych, kilka jest zaginionych. To może być najtragiczniejsza katastrofa związana z wulkanem w tym roku. Lahar dotarł aż do morza taszcząc za sobą głazy i samochody. Obecnie wciąż trwa akcja ratunkowa w Casamicciola Terme. Niestety Ischia jest gęsto zabudowana i zaludniona, podatna na płytkie trzęsienia ziemi, erupcje wulkaniczne (ostatnia w 1302 roku, wylew lawy Arso) i osuwiska. Opisuję tą popularną wyspę turystyczną w "Sekretach wysp wulkanicznych".

27 listopada około godziny 18 u północno-wschodniej podstawy SE Crater(wysokość 2800 metrów) wulkanu Etna otworzył się niewielki otwór erupcyjny i trwa wyciek lawy w kierunku Valle del Leone.

Trwają emisje popiołu z wulkanu San Miguel (Chaparrastique) w Salwadorze. Wulkan emituje regularne obłoki popiołu o nieznanej wysokości (na zdjęciu). Przebudził się 23 listopada 2022 r.

27 listopada o godzinie 08.30 czasu lokalnego sumatrzański wulkan Kerinci wyemitował obłok popiołu o wysokości 4.2 km. 

Trwają umiarkowane eksplozje wulkaniańskie kurylskiego wulkanu Ebeko na wyspie Paramuszyr. Wyciek lawy ma także miejsce na południowym zboczu wulkanu Ałaid na wyspie Atłasowa. 

Ze względu na słabą aktywność strombolijską w kraterze centralnym kamczackiego wulkanu Kluczewska Sopka wulkanolodzy podnieśli dla niego stopień alarmu na żółty.

Trwa intensywne odgazowanie (obłok pary i gazu) wulkanu Cotopaxi w Ekwadorze. 

Trwa erupcja podmorskiego wulkanu Kaitoku Seamount (Japonia), o czym świadczy odbarwienie wody w jej miejscu. Aktywny pozostaje także podmorski wulkan Kavachi (Wyspy Salomona).

Intensywnie dzisiaj. Moja pierwsza książka póki co zbiera pozytywne opinie, co mnie cieszy.

niedziela, 20 listopada 2022

Przebudzenie kamczackiego wulkanu Kluczewska Sopka

                                                    

W niedzielę wieczorem u wybrzeża Kamczatki miało miejsce trzęsienie ziemi o magnitudzie 5.7, po którym uaktywnił się kamczacki wulkan Kluczewska Sopka, który zaczął wyrzucać bomby wulkaniczne z głównego krateru.To umiarkowana (na razie) aktywność strombolijska - pierwsza od marca 2021 roku. 

Jednak wulkanolodzy z KVERT sugerują, że słaba erupcja Kluczewskiej Sopki rozpoczęła się już 17 listopada, zatem wspomniane trzęsienie ziemi nie ma zapewne z nią związku.

Trwa ekstruzja (wzrost) niestabilnej kopuły lawowej kamczackiego wulkanu Szywiełucz. Jego południowym zboczem schodzą spływy piroklastyczne. Zdj. KVERT.

Trwa także intensywne odgazowanie japońskiego wulkanu Nishinoshima

Wylew lawy ma miejsce z wulkanu Pavlof (Alaska) Inny alaskański (aleucki) wulkan Takawangha wykazuje aktywność sejsmiczną.

Przy okazji zachęcam do nabycia książki "Sekrety wysp wulkanicznych" w tańszej przedpremierowej cenie. Starałem się jak mogłem, aby wszystkie w niej zawarte ciekawostki, informacje, dane były rzetelne, choć nie jestem z wykształcenia geologiem.

https://lubimyczytac.pl/ksiazka/5042872/wulkany-sekrety-wysp-wulkanicznych

https://www.empik.com/wulkany-sekrety-wysp-wulkanicznych-bartlomiej-krawczyk,p1343451210,ksiazka-p 

czwartek, 17 listopada 2022

Erupcja wulkanu Copahue w Chile

                                                        
16 listopada przebudził się wulkan Copahue w Chile. Aktywność erupcyjna ma miejsce blisko południowego brzegu jeziora kraterowego El Agrio. Popiół pokrył lokalne lotnisko, w tym samoloty i pasy startowe. Zdj. Valentina

Także 16 listopada rozpoczęły się niewielkie emisje popiołu z wulkanu San Miguel aka Chaparrastique (Salwador).

Od połowy października prawdopodobnie trwa aktywność erupcyjna podmorskiego wulkanu Ahyi Seamount (Mariany) zlokalizowanego około 18 km na południowy wschód od wulkanu Farallon de Pajaros (Uracas). Przynajmniej od 19 listopada na miejscu erupcji występuje odbarwienie wody.

6 listopada wulkan Matthew Island (Vanuatu) formujący bezludną wysepkę ulegał odgazowaniu. 
 
15 listopada niewielkie eksplozje targnęły wulkanem Ambae (Vanuatu). Miejscowi wyczuwali silny odór dwutlenku siarki.

Trwają emisje popiołu z kurylskiego wulkanu Ebeko (Paramuszyr, Kuryle).

sobota, 12 listopada 2022

The Fire Within: A Requiem for Maurice and Katia Krafft (2022) - recenzja

Kolejny tegoroczny dokument o brawurowej francuskiej parze wulkanologów Mauricie i Katii Krafft, tym razem wyreżyserowany przez Wernera Herzoga, który uwielbia wulkany i ich erupcje ("La Soufriere" z 1976 roku, "Into the Inferno" z 2016 roku). Tym razem zrealizowany w formie swoistego requiem dla najbardziej nieustraszonej pary wulkanologów, którzy zginęli w trakcie tragicznej erupcji piroklastycznej wulkanu Unzen (Kiusiu, Japonia) 3 czerwca 1991 roku. Herzoga jako filmowca nie interesuje miłość łącząca Krafftów, Niemiec skupia się natomiast na ich dokonaniach filmowych i fotograficznych. 

Podobnie jak w "Wulkanie miłości" (2022) Sary Dosy w "The Fire Within" nie brakuje nieziemskich i ogromnie spektakularnych materiałów filmowych Krafftów z rozmaitych erupcji wulkanicznych (niektóre widziałem po raz pierwszy). Potencjalny widz nieco zaznajomiony z historycznymi erupcjami wulkanicznymi znajdzie tutaj filmy archiwalne z erupcji wulkanów Unzen w 1991 roku, Mount Saint Helens w 1980 roku (tragiczne skutki erupcji z 18 maja, Krafftowie nie widzieli tego wybuchu na żywo), Nevado del Ruiz w 1985 roku (tragiczne skutki erupcji z 13 listopada, pokryte laharem miasteczko Armero w Kolumbii), Una Una w 1983 roku (zniszczenia na indonezyjskiej wyspie po erupcji wulkanu, niesamowity footage), Galunggung w 1982 roku, El Chichon w 1982 roku (zniszczenia okolic wulkanu wskutek spływów piroklastycznych), Augustine (Alaska) w 1986 roku, Heimaey w 1973 roku (fontanny lawy i zagłada portowego miasteczka na islandzkiej wyspie w archipelagu Vestmannaeyjar, footage przełomowy w karierze Francuzów) czy spektakularne potoki lawy na Big Hawaii. 

"The Fire Within" to dokument elegijny, żałobny, egzystencjalny, poetycki, w którym Krafftowie ukazani zostają jako filmowcy balansujący na krawędzi życia i śmierci, wulkanolodzy, etnografowie, artyści. Nie raz zastanawiałem się ile by Krafftowie jeszcze osiągnęli, gdyby nie zabił ich spływ piroklastyczny z Unzen 3 czerwca 1991 roku. Nie doczekali potężnej erupcji wulkanu Pinatubo (Filipiny) w czerwcu 1991 r. Szkoda, bo na pewno by ich ona zachwyciła.

W ostatnich dniach:

 - wzrost poziomu alarmu dla wulkanu Villarrica w Chile (aktywne jezioro lawy)

 - niewielki wylew lawy schodzi z wulkanu Tinakula (Wyspy Salomona)

 - niewielkie emisje popiołu z wulkanu Anak Krakatau (Indonezja)

 - 5 listopada spływy piroklastyczne z aktywnej kopuły lawowej wulkanu Szywiełucz (Kamczatka)

wtorek, 1 listopada 2022

Książka "Sekrety wysp wulkanicznych"

23 listopada 2022 roku nakładem wydawnictwa Pascal ukaże książka mojego autorstwa "Sekrety wysp wulkanicznych", w której omawiam 97 (w praktyce jednak więcej) wysp wulkanicznych (wyspiarskich wulkanów), które uznałem za najbardziej ciekawe i fascynujące. Kocham wulkany i to jest moja pierwsza próba napisania książki o wybuchających górach. Dziękuję redaktorowi prowadzącemu Romanowi Książkowi za 'odkrycie' mnie i zaproponowanie mi jej napisania, a także wszystkim pozostałym osobom z wydawnictwa, które mi w tym pisaniu pomagały. Chciałbym, aby "Sekrety wysp wulkanicznych" zostały w pamięci oraz przyczyniły się do zwiększenia fascynacji wulkanami wśród ciekawych świata i wiedzy rodaków. W końcu zawsze o to mi chodziło! Starałem się przedstawić w tej książce jak najwięcej naukowych faktów oraz ciekawostek, choć zawsze dodaję, że nie jestem naukowcem, jedynie pasjonatem, który uwielbia wulkany i ich monitoring. Książkę możecie kupić w przedpremierowej cenie np. tutaj:

https://www.empik.com/wulkany-sekrety-wysp-wulkanicznych-bartlomiej-krawczyk,p1343451210,ksiazka-p?cq_src=google_ads&cq_cmp=18652296143&cq_term=&cq_plac=&cq_net=x&cq_plt=gp&gclid=CjwKCAjw5P2aBhAlEiwAAdY7dEVvJJbAHVMdfCpO11Uk8Vn1uxyYB5fJe7d9GBFb_VrhWjtWbsfb5xoCe14QAvD_BwE&gclsrc=aw.ds 

W ciągu ostatnich dni osłabła aktywność erupcyjna kurylskiego wulkanu Ałaid

Trwa formowanie się (ekstruzja) kopuły lawowej kamczackiego wulkanu Szywiełucz, któremu towarzyszą spływy piroklastyczne.

31 października miały miejsce fontanny lawy z krateru wulkanu Villarrica w Chile wyrzucające rozżarzony materiał na jego górne zbocza.

Od 23 października wulkan Cotopaxi w Ekwadorze emitował obłok pary. Także 23 października kamczacki wulkan Bezimienny wyemitował obłok popiołu o wysokości 10 km.

Od 24 października nastąpiło wznowienie słabej aktywności erupcyjnej indonezyjskiego wulkanu Anak Krakatau.

Sporadyczne emisje popiołu wciąż mają miejsce z wulkanów Kerinci (Sumatra, Indonezja) oraz Sakurajima (Kiusiu, Japonia).

Generalnie aktywność erupcyjna na świecie w ostatnich tygodniach nie była zbyt spektakularna. Ciekawe czy zmieni się to w listopadzie.

EDIT: 4 listopada miała miejsce silna erupcja wulkanu Sangay w Ekwadorze. Opad popiołu zarejestrowano w wielu miejscach dystryktu Chimborazo. Kolumna erupcyjna wzniosła się na wys. 7-11 km i była długa na 200 km, powstały spływy piroklastyczne. Zdj. IG.