poniedziałek, 16 maja 2022

Kolejny kryzys sejsmiczny na półwyspie Reykjanes

Od kilku dni trwa kryzys sejsmiczny na półwyspie Reykjanes. Tym razem płytki rój trzęsień ziemi ma obecnie miejsce w odległości 5-7 km od miasteczka Grindavik, blisko rzędu kraterów Eldvörp będącego częścią obszaru geotermalnego Svartsengi. Owe kratery będące częścią systemu wulkanicznego Reykjanes powstały w trakcie serii erupcji Ognie Reykjanes w latach 1210-40. Najsilniejsze trzęsienie ziemi miało miejsce 15 maja i osiągnęło magnitudę 5.0. Rój trzęsień ziemi bywa odczuwany w różnych miejscach m.in. w stolicy Islandii, Reykjaviku oraz w Grindaviku. W ciągu 12 dni deformacja gruntu na obszarze Svartsengi wyniosła 2.5 cm. 

Czy dojdzie jeszcze w tym roku do kolejnego wypływu lawy na półwyspie Reykjanes? Niewykluczone. Pamiętać należy, że erupcje Ognie Reykjanes (lata 1210-40) czy Krafla (1975-84) składały się z wielu epizodów szczelinowych z wypływami lawy. Być może erupcja Geldingadalsgos w 2021 roku to dopiero przedsmak długotrwałej aktywności erupcyjnej na półwyspie Reykjanes. Zdj. Iceland Mag. 

Historyczne erupcje na półwyspie Reykjanes - kilka przykładów:

Lata 1151-1188, tzw. Ognie Krysuvik - okolice wulkanu tarczowego Trölladyngja - powstanie pól lawowych Ögmundarhraun i Kapelluhraun, w trakcie zapewne kilkunastodniowej erupcji Ögmundarhraun szczeliny erupcyjne w jej fazie początkowej osiągnęły długość 9 km otwierając się wzdłuż doliny Mohalsadalur, a wyciek lawy dotarł do morza. 

Lata 1210-1240, erupcja Svartsengi, tzw. Ognie Reykjanes. Powstały trzy pola lawowe Arnarseturshraun, Illahraun i Eldvarpahraun. Wyciek lawy Illahraun obejmuje m.in. obecny teren słynnej islandzkiej atrakcji Blue Lagoon. Erupcja Arnarseturshraun była zapewne dłuższa i bardziej znacząca, obejmowała fontanny lawy i masywne wylewy lawy, a także formowanie się jezior lawowych. 

Kilka erupcji było podmorskich czy wzdłuż islandzkiego wybrzeża. Erupcja w 1211 roku uformowała Eldeyjar (wyspy ognia). Erupcja w latach 1226-27 (okres zimowy) została oszacowana na 4 w skali VEI, zatem mogła mieć charakter freatomagmowy, eksplozywny z opadem popiołu. Do kolejnych erupcji sytemu wulkanicznego Reykjanes dochodziło w latach 1231, 1238 i 1240. 

Potem Ognie Reykjanes wygasły. Do czasu erupcji Geldingadalsgos w marcu-wrześniu 2021 roku. Pytanie kiedy i gdzie otworzą się nowe szczeliny erupcyjne. Oczywiście nie umiem na nie odpowiedzieć. Być może w Svartsengi, ale może to być równie dobrze inna lokalizacja zważywszy na to, że trzęsienia ziemi na półwyspie Reykjanes migrują. Natomiast zaczynam powątpiewać, że w bliższej lub dalszej przyszłości lawa znowu zacznie płynąć w dolinie Geldingadalir. Ale możliwe, że w przyszłości nazwa Ognie Fagradalsfjall może się przyjąć, bo erupcja Fagradalsfjall to był dopiero początek.

Gdyby doszło do erupcji w Svartsengi to w zależności od jej lokalizacji i jej miejsca zagrożone mogło być miasteczko Grindavik, Blue Lagoon czy elektrownia geotermalna Svartsengi. Tym razem dostęp do miejsca erupcji mógłby zostać przez Islandczyków zamknięty. 

Trwają także inflacja (podnoszenie się gruntu) i aktywność sejsmiczna na obszarze kaldery Askja

Koniecznie zajrzyjcie tutaj:

https://www.ig.cas.cz/wp-content/uploads/2021/04/naspmon_eag.pdf 

Od 13 maja ma miejsce efuzja lawy na północnym zboczu SE Crater wulkanu Etna - spokojny wypływ lawy. Bardzo malowniczy. 

16 maja japoński wulkan Sakurajima wyemitował popiół z krateru Minamidake na wysokość 2.5 km. 

Trwa także efuzja lawy powiększająca lawową deltę na wyspie Anak Krakatau (Indonezja). 

Kamczacki wulkan Karymski kontynuuje umiarkowaną aktywność eksplozywną emitując obłoki popiołu sięgające wysokości 4 km. 

Warto monitorować także wulkany Awu (Sangihe, Indonezja) oraz Ruapehu (Nowa Zelandia), bo mogą się w tym roku przebudzić.  

Wciąż trwa efuzywno-strombolijska erupcja z SE Crater wulkanu Etna, która rozpoczęła się wieczorem 12 maja. To spokojna erupcja w porównaniu do licznych krótkotrwałych paroksyzmów erupcyjnych sycylijskiego wulkanu.

Możecie wesprzeć moją aktywność popularyzatorską tutaj, do czego zachęcam:

https://buycoffee.to/wulkanyswiata

Zapraszam także do jednorazowego bądź cyklicznego mecenatu WŚ na Patronite:

https://patronite.pl/wulkanyswiata 

Plus Instagram (czasem coś wrzucę :-))

https://www.instagram.com/wulkanyswiatablog/ 

2 komentarze:

  1. Bedzie sie dzialo... albo i nie :)

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Oczywiście. Też jest taka opcja. Ale jeśli sprawdzi się to, że erupcja Fagrdalsfjall to dopiero początek długoletniej aktywności szczelinowej na półwyspie Reykjanes to wówczas kolejna erupcja to kwestia najbliższych miesięcy, lat.

      Usuń