Gwatemala

SANTA MARIA / SANTIAGUITO - W pobliżu miasta Queltzatenango (Gwatemala) znajduje się jeden z najgroźniejszych wulkanów na Ziemi - masywny i czynny wulkan Santa Maria o wysokości 3772 metrów. Jego olbrzymia erupcja z 1902 roku (w skali VEI = 6) była obok erupcji Katmai w 1912 roku i Pinatubo w 1991 roku największą erupcją wulkaniczną XX wieku. Oblicza się, iż wulkan Santa Maria był aktywny od 30 000 lat.

Katastrofa z 1902 roku

Już w styczniu 1902 roku uśpiony od setek lat wulkan dawał sygnały ostrzegawcze: roje niewielkich wstrząsów sejsmicznych, większe trzęsienie ziemi miało miejsce w kwietniu 1902 roku. Do kolosalnej erupcji Santa Maria doszło w dniach od 26 do 28 października 1902 roku. Huk eksplozji słyszano w Kostaryce 850 km na południe od wulkanu. Odór siarki dotarł do oddalonego o 160 km od Santa Maria miasta Coban, gdzie trzęsły się szyby. 25 października chmura erupcyjna sięgnęła wysokości 27-29 km. Popiół dotarł aż do oddalonego o 4000 km od wulkanu San Francisco. Erupcja rozerwała większość południowo-zachodniego zbocza wulkanu tworząc krater o wymiarach 1000 na 700 metrów, głęboki na 300 metrów. W wyniku erupcji gospodarka Gwatemali została zrujnowana, zginęło 5000 ludzi, a epidemia malarii po erupcji sięgnęła po kolejne ofiary.

Narodziny Santiaguito

W następstwie erupcji Santa Maria w 1922 roku w kraterze wulkanu zaczęła rosnąć (ekstruzja) dacytowa kopuła lawowa Santiaguito. Od tamtej pory jest ona aktywna niemal bez przerwy wznosząc się na wysokość 2500 metrów. W 1929 roku część kopuły Santiaguito zawaliła się produkując spływy piroklastyczne, które zabiły 5000 ludzi mieszkających w pobliżu wulkanu.

10 kilometrów od Santiaguito leży miasto El Palmar, dwukrotnie niszczone przez lahary w trakcie pory deszczowej. Co prawda wylewy gęstej lawy z Santiaguito są powolne i w związku z tym nie stanowią większego zagrożenia dla ludzi, ale szybkie spływy piroklastyczne są możliwe.

19 kwietnia 1990 roku wybuch Santiaguito zabija czworo wspinaczy. W 2008 roku Santiaguito wybucha produkując chmury popiołu i lawiny gruzu ze zboczy. W dniach 26-29 czerwca 2009 dochodzi do kolejnej silnej erupcji kopuły Santiaguito. 2 stycznia 2010 roku zawala się wschodnia strona krateru Santiaguito produkując spływ piroklastyczny. 4 stycznia Santiaguito targają trzy eksplozje.

Erupcje Santa Maria: 1902, 1903-13, 1922-2013.