Anomalia termiczna na wulkanie Tinakula

Krótki wpis w ramach ciekawostki. Szalenie lubię ten odizolowany geograficznie i czynny wulkan w archipelagu Wysp Salomona. I wygląda na to że Tinakula powraca do życia. Hobbystycznie zajmuję się detekcją satelitarną. Dzisiaj rano wykryłem anomalię termiczną na wyspiarskim wulkanie Tinakula, Wyspy Salomona. Może tam mieć miejsce aktywność erupcyjna (zapewne strombolijska). Delikatna anomalia termiczna widoczna jest także w kraterze stożka Lofia, kaldera Tofua, Tonga. Natrafiłem też na zdjęcia tego wulkanu wykonane przez Zey Yian w dniu 16 I 2019 roku w trakcie przelotu samolotem. Wygląda na to że nad Tinakula unosi się niewielki obłok pary. Ciekawe czy to początek przyszłej nowej fazy erupcyjnej tego wulkanu. Anomalie termiczne na wulkanach mogą być indykatorem aktywności wulkanicznej, tudzież stanowić prekursor silniejszej aktywności eksplozywnej danego wulkanu.

Niezamieszkaną wyspę wulkaniczną o szerokości 3.5 km formuje andezytowy stratowulkan Tinakula. Do jego ostatniej silniejszej erupcji doszło 21 października 2017 roku - wówczas obłok erupcyjny sięgnął wysokości 10.7 km. To obok podmorskiego Kavachi najaktywniejszy wulkan Wysp Salomona. Na południowo-wschodniej stronie Tinakula posiada pasożytniczy stożek Mendana. Około 1840 roku silniejsza erupcja eksplozywna Tinakula wygenerowała spływy piroklastyczne, które zabiły wszystkich mieszkańców zamieszkanej podówczas wyspy.

Co ciekawe Tinakula jest jedyną wyspą w obrębie archipelagu Salomona jeszcze wolną od inwazyjnych drapieżców takich jak zdziczałe koty, szczury czy dzikie świnie. Jedyną możliwością lądowania na wyspie jest stroma skalista plaża o długości 100 metrów, która narażona jest na porywisty południowo-wschodni wiatr.

29 stycznia ma miejsce erupcja wulkanu Kuchinoerabujima w Japonii. Obłok erupcyjny sięga wysokości 2.8 km ponad krater Shindake, a niewielki spływ piroklastyczny dociera na odległość 600 metrów w kierunku południowo-zachodnim.

Wyprawa Remika na wulkan Chaitén w Chile

Mam trochę znajomych, którzy aktywnie odwiedzają rozsiane po świecie wulkany i przesyłają mi dokumentację fotograficzną. Jedną z takich osób jest Remik z Krakowa. W styczniu 2019 roku wybrał się najpierw do Argentyny (Ushuaia), a potem dotarł do miasteczka Chaitén w Chile, które w maju 2008 roku zostało zdewastowane przez lahary i opad popiołu z pobliskiego wulkanu o tej samej nazwie. To była potężna ryolitowa erupcja eksplozywna o sile 5 w skali VEI. Oddaję głos koledze:

"Takiego wejścia na wulkan to jeszcze nie miałem :D Ale po kolei. Dziesięć lat temu pewien 🌋 wulkan od zawsze uważany za wygasły nagle się obudził. Ewakuację położonego w pobliżu miasta w jakim teraz jestem przeprowadzono sprawnie, ale samo miasteczko szlag trafił.

Siłą rzeczy musiałem tu dotrzeć. Załatwić transport i przewodnika nie było łatwo, bo nie było innych chętnych, co gorsza nikt tu nie mówi po angielsku. Dotarłem jednak do gościa sensownego a gdy pogadaliśmy to umówił się ze mną na następny dzień. Gdy rano dotarłem okazało się, że gość cały busik chętnych uzbierał, głównie Amerykanów, zawiózł to towarzystwo 40 km od miasta, wysadził potem wskazał na mnie mówiąc, że to jest gość co po wulkanach chodzi i się na tym zna, po czym zawinął się na miejscu i odjechał. Trochę mnie zatkało bo cała ekipa wpatrzona we mnie jak sroka w gnat. Zebrałem to towarzystwo do kupy i wio do góry.

Miałem wspinać się sam a gość zostawił mnie z grupą jakichś niedzielnych turystów i jeszcze im powiedział, że ja ich bezpiecznie doprowadzę na wulkan, cool. Rad nie rad, zebrałem tę zbieraninę i dałem nura do dżungli. Szlak tam jest strasznie stromy, przygotowany byłem na przechadzkę a tymczasem to wyrypa jest pierwsza klasa... Jakoś doszliśmy, ekipa została na koronie kaldery, ja próbowałem znaleźć zejście na dno, jednak to młody wulkan, niezerodowany jeszcze, ściany są tam pionowe a na dół ponad sto metrów, mimo wszystkich wysiłków nie znalazłem drogi, za to mało na dół nie zleciałem, gdy zaczął się grunt obsuwać. Spadając przywaliłem w jakąś aparaturę sejsmologiczną, ciekaw jestem dzisiejszych odczytów bo powinni zobaczyć niezłe trzęsienie ziemi."

Kopuła lawowa Chaitén znajduje się 10 km na północny wschód od miasteczka w kalderze o szerokości 3.5 km. Czasem pokrywa ją śnieg. Po zachodniej i północnej stronie kopuły o wysokości 120 metrów znajdują się dwa małe jeziorka. W wyniku erupcji pliniańskiej w maju 2008 roku las na północnej stronie wulkanu został zniszczony przez spływy piroklastyczne i opad popiołu. Z miasteczka Chaitén oraz przyległych terenów ewakuowano ponad 4000 mieszkańców. Warto dodać iż 6 maja 2008 roku pliniańska kolumna erupcyjna nad Chaitén sięgnęła wysokości aż 30 km (na pierwszym zdjęciu Paty Santini). W kraterze centralnym wulkanu uformowała się aktywna ryolitowa kopuła lawowa wizytowana przez Remika. Zdj. Remik Thraen, 26 I 2019.

O erupcji chilijskiego wulkanu pisałem już wcześniej m.in. tutaj:

http://wulkanyswiata.blogspot.com/2013/05/erupcja-chaiten-w-retrospekcji.html

Emisje popiołu z kraterów Bocca Nuova i NE Crater wulkanu Etna doprowadziły do czasowego zamknięcia lotniska w Katanii. Obecnie lotnisko Fontanarossa jest znowu otwarte i w pełni funkcjonalne.

26 stycznia 2019 roku o godzinie 16.00 lokalnego czasu miała miejsce erupcja freatyczna wulkanu Rincón de la Vieja w Kostaryce z kolumną erupcyjną nieznanej wysokości.

Wulkan Manam generuje obłok erupcyjny o wysokości 13 km

24 stycznia 2019 roku około godziny 16.20 czasu UTC dochodzi do kolejnego paroksyzmu erupcyjnego wulkanu Manam (Papua Nowa Gwinea). Obłok popiołu nad wulkanem sięga wysokości 13-16.7 km. Kod awiacji czerwony. Erupcja trwa już ponad dobę. Opad lapilli niszczy wieże telekomunikacyjne na wyspie i ogrody warzywne oraz kontaminuje zbiorniki wody pitnej. Charakterystyka tego wulkanu: jego niższe zbocza są obrośnięte roślinnością, wyższe są gołe. Manam nie posiada dobre zdefiniowanego krateru. Na wysokości 900 metrów są widoczne pozostałości starej kaldery. Aktywność erupcyjna wulkanu obejmuje erupcje peleańskie (ze spływami piroklastycznymi czasem docierającymi aż do morza) i strombolijskie. Do poprzedniego paroksyzmu erupcyjnego Manam doszło 11 stycznia 2019 roku. Zdj. Kessy Sawang via Facebook.

Manam - co za fascynujący wulkan!

Mają miejsce emisje popiołu z wulkanu San Cristobal w Nikaragui. Obłok erupcyjny sięga wysokości 2.5-3 km ponad krater.

Bezymianny, Kerinci i Rincon de la Vieja

Garść suchych newsów wulkanicznych.

20 stycznia 2019 roku o godzinie 16.10 czasu UTC silna eksplozja wulkanu Bezymianny (Bezimienny, Kamczatka) generuje obłok erupcyjny o wysokości 10 km. Potem obłok gazu, pary wodnej i popiołu sięga wysokości 3.5-4.5 km. Kod awiacji czerwony, 21 stycznia obniżony przez KVERT na pomarańczowy.

Eksplozje freatyczne targają wulkanem Rincon de la Vieja w Kostaryce. 20 stycznia o godzinie 01.26 lokalnego czasu (trwała przez 5 minut)- jej konsekwencją były lahary w Río Penjamo, Río Azúl i la Azufrada. Poprzednie erupcje freatyczne tego wulkanu miały miejsce 1 stycznia, 11 stycznia (dwie), 14 stycznia i 17 stycznia 2019 roku.

19 stycznia o godzinie 07:34 lokalnego czasu wulkan Kerinci (Sumatra, Indonezja, na zdj. Magma Indonesia) emituje ciemny obłok popiołu na wysokość 200 metrów. Bardzo niewielka i mało znacząca erupcja. Tego samego dnia o godzinie 02:45 lokalnego czasu wulkan Agung (Bali, Indonezja) wyrzuca rozżarzony materiał na górne wschodnie zbocze. Także niewielka i mało znacząca erupcja, ale oba wulkany warto monitorować.

22 stycznia o godzinie 03:42 lokalnego czasu krótka ponad dwu minutowa erupcja wspomnianego balijskiego wulkanu. Kolumna popiołu sięga wysokości 2 km, opad popiołu ma miejsce w paru pobliskich wioskach. 21 stycznia miały miejsce dwie erupcje Gunung Agung.

Erupcja wulkanu Kuchinoerabujima

17 stycznia 2019 roku o godzinie 09.20 am lokalnego czasu dochodzi do eksplozji japońskiego wulkanu Kuchinoerabujima z krateru Shindake. Obłok erupcyjny sięga wysokości 5.7 km, wygenerowane zostają gorejące chmury, które nie docierają do zamieszkanych terenów. Erupcja była doskonale widoczna z miasteczka Yakushima na wyspie o tej samej nazwie. Strefa niebezpieczeństwa wciąż wynosi 2 km w odległości od aktywnego krateru Shindake. Populacja wyspy Kuchinoerabu wynosi zaledwie 109 mieszkańców.

https://www3.nhk.or.jp/news/html/20190117/k10011780691000.html

Majotta, Komory - Rój trzęsień ziemi w pobliżu Majotty wciąż trwa. Na wschód i południowy wschód od tej starej wyspy wulkanicznej rybacy zauważyli ogromne ilości śniętych ryb. Wyczuwany jest także odór siarki. Nadal w stu procentach nie wiadomo czy ma miejsce podmorska erupcja, ale wiele na to wskazuje... Trzęsienia ziemi koło Majotty mają miejsce od maja 2018 roku. Sytuacja zdaje się przypominać podmorską erupcję El Hierro w 2011 roku (Wyspy Kanaryjskie) - wówczas emisje CO2 zabijały ryby i morski plankton.

Anak Krakatau przed kolapsem zbocza i po - porównanie

Dzisiaj krótki post, ale warto pokazać te zdjęcia dla porównania. 10 stycznia 2019 roku do strefy niebezpiecznej wulkanu Anak Krakatau (Indonezja) dopłynął łowca burz James Reynolds i wykonał powyższe zdjęcia dronem. Obrazują one skalę ekstremalnej metamorfozy jaką przeżył wulkan po bocznej (lateralnej) erupcji, kolapsie zbocza i tsunami z 22 grudnia 2018 roku. Wegetacja na pobliskiej wyspie Kecil (Lang) 3-4 km na wschód od AK oraz na samej Anak Krakatau została całkowicie zniszczona, fale tsunami i osuwiska zniszczyły także zachodnią stronę północnego wybrzeża wyspy Rakata oraz wybrzeże wyspy Sertung (Verlaten) 3-4 km na zachód od AK. Niesamowite.

Woda blisko wyspy uległa żółtemu/brązowemu odbarwieniu wskutek aktywności hydrotermalnej.

Zdj. James Reynolds/ Earth Uncut TV.

https://twitter.com/EarthUncutTV?lang=pl

W tej chwili oficjalny bilans ofiar śmiertelnych tsunami z 22 grudnia 2018 roku wynosi 437 osób zabitych. Wyspa Anak Krakatau jest obecnie płaska i pokryta tefrą, bez śladów wegetacji - dobrym przybliżeniem będzie tutaj aleucki wulkan Bogoslof.

Wieczorem 10 stycznia 2019 roku o godzinie 19.55 lokalnego czasu miała miejsce erupcja balijskiego wulkanu Agung generująca obłok erupcyjny o wysokości ponad 5 km.

Pierwsza w tym roku silna erupcja eksplozywna wulkanu Manam

Nowa silna erupcja wulkanu Manam, Papua Nowa Gwinea. Obłok erupcyjny sięgnął wysokości 16.5 km blokując promienie Słońca. Obecnie wulkan emituje popiół na wysokość 9 km. Kod awiacji czerwony.

Katastrofalna erupcja wulkanu Krakatau z dnia 22 grudnia 2018 roku została zaobserwowana przez rybaka imieniem Rony z Sumatry. Zaobserwował on aż 4 fale tsunami, w tym jedną która mogła mieć wysokość aż 25 metrów, gdyż była wyższa od drzew na wyspie Sertung. Fale nadeszły bez ostrzeżenia. Dwie były znaczącej wysokości. Jeden z rybaków uciekł na wyspę Sertung oddaloną od Anak Krakatau o 2 km i przypiął się tam liną do drzewa. Tam przetrwał wraz z trzema innymi do 27 grudnia odżywiając się kokosami. Wybudowali tratwę z drewna i 28 grudnia dotarli do najbliższej zamieszkanej wyspy Sebesi. Po drodze jeden z nich wypadł z tratwy i utonął. Według Rony'ego w chwili feralnej erupcji blisko Krakatau przebywało 15 rybaków. Siedmiu ocalało, jeden utonął, siedmiu uchodzi za zaginionych.

Inny rybak imieniem Puji opowiadał że do potężnej eksplozji doszło na zachodnim zboczu Anak Krakatau, po czym wierzchołek stożka zapadł się (doznał kolapsu). Powstała pierwsza fala tsunami, która uderzyła w jego łódkę, morze śmierdziało siarką i nabrały barwy kawy. Potem doszło do kolapsu wschodniego zbocza Anak Krakatau i woda stała się gorąca.

Czyli 22 grudnia 2018 roku musiało dojść do bocznej (lateralnej) erupcji Anak Krakatau przed kolapsem i tsunami.

Na Anak Krakatau uformowało się tymczasowe jezioro kraterowe widoczne na zdjęciu satelitarnym z 7 stycznia via Planet Labs. Erupcja freatomagmowa nadal w toku.

Tymczasem polski podróżnik Grzegorz Gawlik spędził ekstremalnego Sylwestra na sycylijskim wulkanie Etna, którego omal nie przypłacił życiem. Jak zwykle w przypadku Gregora masa unikatowych zdjęć, w tym ostatniej szczeliny erupcyjnej.

http://www.grzegorzgawlik.pl/blog/1286-sylwester-na-etnie-sycylia-zima?fbclid=IwAR0luW_tn3hcTk1dw97tH3VFVoTTRiplifc3h1xq1Cs-pKjsqzjpCP6rmvY

Silna aktywność eksplozywna wulkanu Anak Krakatau oraz Ultima Thule (2014 MU6)

Eksplozywna interakcja wody z magmą wulkanu Anak Krakatau (Indonezja) wciąż trwa. Obłoki pary i popiołu nad aktywnym centrum erupcyjnym sięgają niekiedy wysokości 13-15 km. Przecinają je setki wulkanicznych błyskawic. Krater wypełnia się nowymi depozytami erupcyjnymi. Gdy dostęp wody do krateru zostanie zamknięty aktywność erupcyjna obejmie eksplozje strombolijskie, fontanny lawy i wycieki lawy. Obraz satelitarny via Planet Labs.

Wzrasta aktywność eksplozywna wulkanu Fuego w Gwatemali, co może skutkować kolejnym paroksyzmem erupcyjnym w przyszłości. Mają miejsce słabe bądź umiarkowane eksplozje strombolijskie generujące obłoki erupcyjne na wysokość 1 km. W nocy krater Fuego żarzy się. Także kopuła lawowa Caliente wulkanu Santiaguito (Gwatemala) wykazuje wzmożoną aktywność w formie słabych eksplozji generujących obłoki erupcyjne o wysokości kilkuset metrów oraz lawiny gruzu.

Częste eksplozje targają również wulkanem Sabancaya w Peru. Obłoki popiołu sięgają wysokości 2-3 km. Aktywność sejsmiczna wulkanu obejmuje długookresowe i hybrydowe trzęsienia ziemi (związane z ruchem magmy).

Eksplozje pary mają miejsce z kwasowego jeziora kraterowego wulkanu Poas w Kostaryce, które zmniejsza swój rozmiar.

Za sprawą świeżej dostawy magmy ma miejsce gwałtowny wzrost kopuły lawowej kamczackiego wulkanu Szywiełucz. Eksplozje wulkanu generuje obłoki popiołu sięgające wysokości 5.5 km. Z kopuły lawowej schodzą niewielkie bądź umiarkowane spływy piroklastyczne.

Niewielką aktywność strombolijską wykazuje wulkan Villarrica w Chile. Małe fontanny lawy sięgają wysokości 30 metrów ponad krawędź krateru. Lekki opad popiołu ma miejsce na wschodniej flance tego wulkanu z aktywnym jeziorem lawy.

Stromboli (Włochy) - aktywnych pozostaje siedem otworów erupcyjnych tego wulkanu. Ze względu na wysoki poziom aktywności strombolijskiej wprowadzony został zakaz wchodzenia na wulkan od wysokości 400 metrów nad poziomem morza.

5 stycznia 2019 roku o godzinie 20:45 BST z rosnącej kopuły lawowej jawajskiego wulkanu Merapi zeszła na odległość 500 metrów rozżarzona lawina. Dzień wcześniej niewielki opad popiołu miał miejsce w dwóch wioskach u podnóża wulkanu.

4 stycznia 2019 roku pauza bądź zastopowanie aktywności erupcyjnej wulkanu Veniaminof, Alaska.

Sonda kosmiczna Juno sfotografowała aktywność wulkaniczną na powierzchni księżyca Jowisza - Io.

Warto jeszcze dodać w ramach ciekawostki iż 1 stycznia 2019 roku sonda New Horizons przeleciała w odległości 3500 km od 2014 MU6 (Ultima Thule), najdalszego obiektu Układu Słonecznego do jakiego kiedykolwiek dotarł człowiek. Ten znajdujący się w Pasie Kuipera obiekt trans-neptunowy o czerwonawej powierzchni przypomina śnieżnego bałwana i składa się z dwóch złączonych ciał o średnicy 19 i 14 km nazwanych Ultima i Thule. Ultima Thule na zdjęciu sondy New Horizons. Do tego tematu jeszcze będę powracał.

3 stycznia chiński statek kosmiczny Chang'e-4 wylądował po raz pierwszy na niewidocznej stronie Księżyca. Opuścił go sześciokołowy łazik Yutu 2 i rozpoczął badania powierzchni (na zdjęciu z kamery statku kosmicznego Chang'e-4).

Tym samym otwieram nowy rok (2019) globalnej aktywności wulkanicznej.