"Pompeje" (2014) Paula W.S Andersona

Nie mam zamiaru recenzować nowego blockbustera historyczno-katastroficznego skupiwszy się na obsadzie czy scenariuszu. W kategoriach czysto rozrywkowych "Pompeje" (2014) Paula W.S. Andersona są całkiem przyjemnym wypełniaczem czasu z historią miłosną, zemstą i krwawymi walkami gladiatorów w tle. Bardziej interesuje mnie "realizm geologiczny" filmu, tudzież jego brak. Czyli można by rzec ostatnie pół godziny filmu, kiedy Wezuwiusz z hollywoodzkim rozmachem niszczy Pompeje. Do tej pory geolodzy i archeolodzy spierają się jak Wezuwiusz wyglądał przed katastrofalną erupcją w 79 roku. Przykładowo Strabon w "Geografii" porównuje Wezuwiusza do bardziej aktywnej Etny. Odnaleziony w ruinach Pompejów fresk "Bacchus i Wezuwiusz" ukazuje wulkan jako górę o stromych zboczach i pojedynczym wierzchołku. Zbocza Wezuwiusza pokryte są winnicami i obrośnięte lasami, na co wskazuje także Strabon, który jednak wspomina, że wierzchołek Wezuwiusza był płaski, bez wegetacji, pokryty szczelinami. Być może tak właśnie Wezuwiusz wyglądał przed katastrofalną erupcją w roku 79. Erupcja ta uformowała krater, który uległ zniszczeniu w trakcie późniejszej erupcji wulkanu w roku 472. Od czasu erupcji wulkanu w 1631 roku Wezuwiusz wyglądał tak jak wygląda obecnie: dwa wierzchołki uformowane na krawędzi kaldery Monte Somma, w tym wewnętrzny Wielki Stożek. Zatem wygląd wulkanu zapewne został na potrzeby filmu nieco podkoloryzowany.

Niewątpliwym plusem filmu jest realistyczne ukazanie Pompejów - filmowcy używali LIDARu (połączenia lasera z teleskopem) oraz zdjęć z lotu ptaka, aby jak najdokładniej odwzorować strukturę (tkankę miejską) Pompejów. Realistycznie pokazano ruch spływów piroklastycznych; to, że spód gorejącej chmury porusza się szybciej niż część szczytowa. Kiedy gorejąca chmura zwalnia i osiada na przystanku końcowym tworzy się nowy obłok erupcyjny (tzw. obłok Feniksa). Natomiast eksplodujące bomby wulkaniczne wyrzucane przez wulkan to już gruba przesada. Przykładowo Koloseum w Pompejach jest świetnie zachowane, bez śladów uszkodzeń czy zawalenia. Podobnie powstałe na skutek trzęsień ziemi szczeliny bez dna, które pochłaniały łodzie, rydwany, ludzi, itd. Tsunami niszczące Pompeje też jest dyskusyjne: nie ma dowodów na ogromne lawiny schodzące z Wezuwiusza, które mogły spowodować powstanie niszczących fal czy też na pionowe przesunięcie morskiego dna. Poza tym gdzie jest wybrzeże w Pompejach? Nie zachowało się do współczesnych czasów. Mimo tych niedociągnięć na "Pompeje" (2014) warto się wybrać do kina - choćby dla znakomitej roli Kiefera Sutherlanda jako zbrodniczego Senatora.

Nius z ostatniej chwili: zintensyfikowała się aktywność erupcyjna wulkanu Pacaya w Gwatemali. Wulkan wyrzuca rozżarzone bomby wulkaniczne na wysokość do 200 metrów, a na jego zachodnim zboczu pojawił się nowy wylew lawy. Chmura erupcyjna nad kraterem MacKenney sięgnęła wysokości 3 km.