Jawa, Indonezja

KELUT - Stratowulkan Kelut (1731 m) jest jednym z najniebezpieczniejszych wulkanów w Indonezji (wschodnia Jawa). Znajduje się w odległości 90 km od drugiego największego miasta na Jawie, Surabaya. Od 1000 roku odnotowano 30 jego erupcji, eksplozywnych, krótkich i silnych, produkujących spływy piroklastyczne i lahary. W kraterze wulkanu znajduje się jezioro.

W trakcie swoich wybuchów Kelut zbiera krwawe żniwo. W wyniku dużej erupcji w 1856 roku lahary zabiły 10 000 ludzi. Popiół z erupcji z 1901 roku opadł na Jakartę i Serang położone w odległości 650 km od wulkanu. 19 maja 1919 roku erupcja Kelut uśmierciła 5110 ludzi poprzez wyrzucenie w ciągu sekund wody z jeziora kraterowego i powstanie gorących laharów. Zniszczeniu uległy 104 wioski. Rozsadzona wybuchem została andezytowa kopuła lawowa uformowana przed erupcją. Lahary dotarły na odległość 40 km na zachód od krateru. W 1951 roku Kelut wybuchł bez ostrzeżenia. System tuneli i kanałów Hettiga Tromp wybudowany dla powstrzymania formowania się laharów spełnił swoje zadanie, bowiem lawiny błotne nie powstały. W wyniku erupcji zginęło siedem osób znajdujących się w pobliżu otworu erupcyjnego, a system tuneli Hettiga Tromp został zniszczony. Powierzchnia krateru uległa obniżeniu o 70 metrów. W wyniku kolejnej erupcji Kelut w 1966 roku zginęło ponad 200 ludzi.

10 lutego 1990 roku wulkan znowu wybuchł. Ze wschodniego zbocza zeszły spływy piroklastyczne i dotarły doliną na odległość 6 km. Jezioro kraterowe opróżniło się z wody. 32 ofiary śmiertelne spowodował silny opad tefry, która zawalała dachy budynków. Opad popiołu odnotowano w Malang 35 km na wschód od wulkanu.

W sierpniu 2007 roku Kelut zaczął wykazywać aktywność. Wstrząsom sejsmicznym towarzyszyło uformowanie się kopuły lawowej. Zwiększyła się temperatura jeziora kraterowego, które zmieniło kolor z zielonego na żółte. 4 listopada 2007 roku doszło do erupcji lawowej z jeziora. Kopuła (na zdjęciu Toma Pfeiffera) rosła do kwietnia 2008 roku, gdy była wysoka na 200 metrów i szeroka na 400. Do połowy maja 2008 roku jezioro kraterowe prawie zupełnie znikło. W przypadku erupcji to właśnie owo jezioro przyczyniało się do powstawania laharów i zabijania ludzi.

Daty erupcji Kelut: 1000, 1311, 1334, 1376, 1385, 1395, 1411, 1450, 1451, 1462, 1481, 1548, 1586, 1641, 1716, 1752, 1771, 1776, 1785, 1811, 1825, 1826, 1835, 1848, 1851, 1864, 1901, 1919, 1920, 1951, 1966, 1967, 1990, 2007-08, 2014.

UWAGA: Jutro wybieram się na Szlak Wygasłych Wulkanów na Pogórzu Kaczawskim (Dolny Śląsk) , także trochę przerwy od blogowania mi się przyda. Relacja z tej ciekawej wyprawy niebawem. Tymczasem Ostrzyca i inne polskie wulkany czekają!