Ludzie obawiają się trzęsień ziemi, nowej erupcji szczelinowej, eksplozji metanu w jeziorze Kiwu czy tzw. erupcji limnicznej (uwolnienia znacznych ilości CO2 z dna jeziora). Zdj. AFP/ Moses Sawasawa.
Obecny bilans erupcji wulkanu Nyiragongo to przynajmniej 37 osób zabitych, 13 wiosek i 3629 domów zniszczonych i ponad 20 000 osób bezdomnych.
Powierzchnia jeziora lawy wulkanu Kilauea na Big Hawaii zakrzepła i przestała być aktywna. Pauza w erupcji czy jej definitywny koniec?
Rankiem 26 maja doszło do krótkiego paroksyzmu erupcyjnego sycylijskiego wulkanu Etna, który obejmował fontanny lawy i wysoką na 5 km kolumnę erupcyjną.
Dzisiaj w Superstacji (program "Za światem", około godziny 16.20) miałem okazję trochę opowiedzieć o niespodziewanej erupcji wulkanu Nyiragongo w nocy z 22 na 23 maja 2021 roku. Nyiragongo (całkiem słusznie) uchodzi za najgroźniejszy wulkan kontynentalnej Afryki ze względu na przeszłe destrukcyjne erupcje lawowe (w latach 1977 i 2002) oraz gęste zaludnienie jego okolic (670 000 mieszkańców miasta Goma oraz całościowo 2 miliony ludzi w okolicach jeziora Kiwu). Obrazy radarowe pokazują, że erupcja w zasadzie już się zakończyła, gdyż największe jezioro lawy uległo całkowitemu bądź częściowemu wydrenowaniu. A sam wyciek lawy, który dotarł do przedmieść Goma oszczędzając tym razem lotnisko miał miejsce z bocznego stożka Shaheru. Rozmowa bardzo fajna, choć krótka, przynajmniej mogłem przekazać nieco informacji o zagrożeniach związanych z tym wulkanem czy o niedofinansowaniu pracy lokalnych wulkanologów wskutek pandemii Covid-19. Dziękuję za kolejne zaproszenie. Przy okazji przygotowując się merytorycznie do rozmowy napisałem krótki artykuł. Link poniżej:
https://natemat.pl/blogi/bartkrawczyk/355629,o-erupcji-wulkanu-nyiragongo-w-drk-kongo
Bilans ofiar śmiertelnych erupcji wulkanu Nyiragongo w Kongo wzrósł obecnie do 32. Zniszczeniu uległo wskutek wylewów lawy około 2500 domów. Aktywność sejsmiczna wciąż ma miejsce w Goma i w okolicach wulkanu. Trzęsienia ziemi są zlokalizowane pod zboczami Nyiragongo (epicentra m.in. w sektorach Cyanzarwe i Rubavu). W Gisenyi i sektorze Rubavu zawaliło się kilka budynków. Ponad 5000 osób utraciło swoje domy. Oczywiście bilans zniszczeń jeszcze będzie rósł. W Goma szkoły pozostają zamknięte, brakuje prądu, ludzie boją się pozostawać w domach. Wulkaniczne drgania skutkują otwieraniem się pęknięć w drogach i budynkach. Przypomina mi się kryzys sejsmiczny po erupcji filipińskiego wulkanu Taal w styczniu 2020 roku.
Jak wyglądała sobotnia erupcja? Najpierw wylew lawy płynął na wschód i przeciął drogę N2 z Goma do Rutshuru blisko Kibati. Potem nowy wylew lawy skierował się na południe i dotarł do przedmieść Goma, czyli Buhene zatrzymując się w nocy z 22 na 23 maja w odległości 1.25 km od lotniska w Goma. Nie było żadnych prekursorów erupcji szczelinowej.
W nocy z 24 na 25 maja doszło do kolejnego już paroksyzmu erupcyjnego wulkanu Etna z New SE Crater. Obejmował intensywną aktywność strombolijską, fontanny lawy, wysoką kolumnę erupcyjną oraz wyciek lawy z New SE Crater. To 25 paroksyzm erupcyjny Etny w 2021 roku. I być może lada moment nastąpi kolejny.
Wylew lawy schodzi z NE Crater wulkanu Stromboli w dół Sciara del Fuoco.
Erupcja Fagradalsfjall/ Geldingadalsgos. Wylew lawy w dolinie Natthagi znajduje się obecnie w odległości 2-2.5 km od parkingu i przybrzeżnej drogi. Lawa ciągle wpływa także do doliny Meradalir.
Od czasu ostatniej erupcji eksplozywnej karaibskiego wulkanu Soufriere minął już ponad miesiąc. W kraterze wulkanu nie ma kopuły lawowej. Mają miejsce emisje pary i gazu.
Lawa płynie według ostatnich informacji w kierunku miejscowości Busambli i Byungo oraz zgrupowania Mudja. Odczuwalna panika w mieście Goma, którego populacja liczy 670 000 ludzi. Plan ewakuacji miasta został uruchomiony. Podobno pali się cmentarz Makao oddalony o 4 km od lotniska w Goma. Płoną pierwsze zabudowania w Buhene - są to przedmieścia miasta Goma. Wyciek lawy znajduje się kilka km od międzynarodowego lotniska w Goma, zatem jest ono zagrożone. Właściciele stacji benzynowych dostali polecenie usunięcia paliwa, aby nie doszło do eksplozji tak jak w 2002 roku. Granica Rwandy i DRK została otwarta.
Jezioro lawy wulkanu Nyiragongo prawdopodobnie zostało kompletnie wydrenowane.
Według wulkanologa Simona Carna anomalia termiczna (czyli wypływ lawy) ma miejsce na wschodnim zboczu Nyiragongo w kierunku granicy z Rwandą. Lawa przecięła drogę z Goma do Rutshuru.
Do ostatnich niszczycielskich erupcji szczelinowych Nyiragongo doszło w latach 1977 i 2002. W obu przypadkach potoki lawy niszczyły infrastrukturę i zginęły dziesiątki ludzi. To groźny wulkan z najszybszymi wylewami płynnej lawy na świecie - ich prędkość dochodzi do 60 km/h. Ze względu na gęste zaludnienie okolic najniebezpieczniejszy na kontynencie afrykańskim.
Aktualizacja: Wypływ płynnej lawy z wulkanu Nyiragongo zatrzymał się w Buhene (przedmieścia Goma) blisko lotniska. Wygląda na to, że aktywność erupcyjna wulkanu osłabła. Niektórzy Kongijczycy przekraczają już granicę Rwandy/DRK i wracają do domów. W Goma i okolicach miały miejsce niewielkie trzęsienia ziemi. Lawa dotarła do Buhene oraz do wiosek Mutaho, Kabaya, Kasenyi.
Oficjalny bilans erupcji to obecnie przynajmniej 15 osób zabitych - w tym ofiary wypadków komunikacyjnych oraz cztery trupy w trakcie próby ucieczki z więzienia w Munzenze. Dwie osoby zostały uśmiercone przez wylew lawy. 170 dzieci uchodzi za zaginione po oddzieleniu się od rodziców. W porównaniu jednak z erupcją 17 stycznia 2002 roku szkody tym razem są minimalne. Lotnisko w Goma nie zostało uszkodzone. Lawa przecięła jednak drogę łączącą Goma z Beni.
EDIT: 24 maja odkryto kolejnych pięć ciał 13 km na północ od Goma. Ofiary śmiertelne przekraczały krzepnący wylew lawy. Udusiły je toksyczne gazy. Jedna osoba w stanie krytycznym została zabrana do szpitala. W nocy oraz w poniedziałek miały miejsce liczne wstrząsy wtórne wskazujące na obecność magmy pod powierzchnią m.in. trzęsienie ziemi o magnitudzie 5.1 pod powierzchnią jeziora Kivu (Kiwu) o godzinie 11.53 czasu GMT (Rwanda). Ciekaw jestem czy dojdzie do wznowienia aktywności szczelinowej. Po erupcji filipińskiego wulkanu Taal 12 stycznia 2020 roku także miała miejsce długotrwała aktywność sejsmiczna... i wulkan nie wznowił erupcji.
W tej chwili trwa także kolejny paroksyzm erupcyjny wulkanu Etna z New SE Crater zapoczątkowany aktywnością strombolijską. Mają miejsce fontanny lawy.
Dzisiaj wyciek lawy z erupcji Geldingadalsgos przerwał czterometrową barierę ziemną i zaczął spływać do doliny Natthagi. Powstał malowniczy lawospad, zapalił się mech. Kwestia czasu, być może kilku tygodni gdy lawa przetnie przybrzeżną drogę.
24 maja 2021 roku po 45 dniach aktywności powierzchniowej zakończyła się erupcja szczelinowa wulkanu Piton de la Fournaise na wyspie Reunion.
Około 02.20 w nocy aktywność strombolijska w New SE Crater wulkanu Etna uległa wznowieniu. Godzinę później zintensyfikowała i pojawiły się fontanny lawy. Wzrósł poziom wulkanicznych drgań. Niewielki wylew lawy zaczął płynąć południowo-zachodnim zboczem wulkanu. W porównaniu do poprzednich obecny paroksyzm erupcyjny był niewielki. Fajnie jednak, że Etna przypomniała o sobie!
EDIT: Kolejny paroksyzm erupcyjny nastąpił 48 godzin później - w nocy 21 maja. Fontanny lawy z New SE Crater sięgnęły wysokości 500 metrów.
Zarejestrowano nowe emisje popiołu z aleuckiego wulkanu Semisopochnoi. Pomarańczowy kod awiacji.
Wczoraj miała miejsce kolejna rocznica katastrofalnej erupcji ukierunkowanej wulkanu Mount Saint Helens, do której doszło 18 maja 1980 roku. Warto też wspomnieć, iż 18 maja 1980 roku to także rocznica samobójczej śmierci Iana Curtisa, lidera zespołu post-punkowego Joy Division. Poniżej link do mojego starego artykułu o erupcji Saint Helens:
https://www.crazynauka.pl/mount-saint-helens-co-wiemy-o-jednej-z-najwiekszych-katastrof-xx-wieku/
16 maja 2021 roku doszło do silnej erupcji wulkanu Sangay w Ekwadorze, która wyprodukowała obłok popiołu o wysokości 12.2 km. Obecna aktywność erupcyjna tego wulkanu trwa od maja 2019 roku i obejmuje wylewy lawy, spływy piroklastyczne oraz kolumny popiołu.
Wieczorem 17 maja doszło do kolapsu ściany krateru nr. 5, aktywnego centrum erupcyjnego Geldingadalsgos obejmującego spektakularny wyrzut lawy. Na miejscu erupcji pojawił się nowy znak wskazujący, że ma ona miejsce na obszarze prywatnym. Została wprowadzona opłata za parking, która wynosi około 6.50 euro. Nieuchronna oznaka komercjalizacji islandzkiej erupcji.
EDIT: O godzinie 14.51 lokalnego czasu znaczący spływ piroklastyczny zszedł Sciara del Fuoco wulkanu Stromboli i dotarł aż na wybrzeże, a potem przemieścił się morzem na odległość 1 km. Towarzyszący mu obłok popiołu wzniósł się na wysokość 1.5-2 km. Część północno-wschodniej krawędzi krateru zawaliła się wywołując osuwisko i spływ piroklastyczny. Pojawił się wylew lawy docierający Sciara del Fuoco aż do morza.
Jako ilustracja niniejszego tekstu rzadko fotografowany krater centralny najwyższego wulkanu Kamczatki, czyli Kluczewska Sopka.
13 maja 2021 roku doszło do silnej erupcji sumatrzańskiego wulkanu Sinabung, która wygenerowała obłok popiołu o wysokości 13 km.
W piątek 14 maja miałem sposobność udzielić króciutkiego wywiadu telefonicznego dla telewizji Polsatu Superstacja, program "Za światem", godzina 16.20. Czas ściśle ograniczony do 5 minut, więc za dużo się nie nagadałem. Trochę o Islandii, Etnie, Stromboli, karaibskim Soufriere, trochę o superwulkanach, w tym obowiązkowo Yellowstone, wzmianka o Wezuwiuszu. Łącznie 4 pytania od dziennikarki prowadzącej "Ze świata". W tym roku ląduję coraz częściej w ogólnopolskich mediach, wreszcie wytrwała praca popularyzatorska zaczyna przynosić skromne owoce. Oby tak dalej. Zdjęcia mojego ojca.
Trwa także erupcja szczelinowa wulkanu Piton de la Fournaise na wyspie Reunion, która rozpoczęła się 9 kwietnia 2021 roku. Aktywne pozostają dwa stożki. Wylew lawy dotarł już na wysokość 1200 metrów.
Dzisiaj otrzymam pierwszą dawkę szczepionki mRNA Pfizer, druga zapewne za 42 dni. Także wypad na miejsce erupcji Geldingadalsgos w lipcu 2021 roku jest całkiem realny, chyba że Islandczycy wprowadzą do tego czasu jeszcze surowsze restrykcje sanitarne niż obowiązują obecnie. Poczekamy zobaczymy. Zazdroszczę rodakom na Islandii, że mogą ten spektakl oglądać na żywo.
https://www.youtube.com/watch?v=bHFClLjA8jw
W skrócie prymitywna bazaltowa magma z erupcji Geldingadalir pochodzi z głębokości 17-20 km, czyli z płaszcza ziemskiego. Póki co czekam na kolejne szczegółowe badania tej magmy (jej pochodzenia, składu chemicznego, etc.) Wiem, że rodacy zamieszkujący Islandię, którzy wizytowali już miejsce erupcji kilka razy wzięli ze sobą na pamiątkę okruchy tej wspaniałej lawy. Być może w wakacje uda się wizytować dolinę i zabrać ze sobą 2-3 kolejne fragmenty bazaltowej lawy. Tymczasem u góry zdjęcia tych skalnych, otrzymanych w prezencie wspaniałości. Zdj. fontann lawy z aktywnego stożka - mbl.is.
Przy okazji zachęcam do wsparcia mojej skromnej działalności popularyzatorskiej na Patronite i dziękuję wszystkim moim dotychczasowym Patronom za okazane zaufanie. Działam dalej.
Swoją drogą blog Wulkany Świata powstał dokładnie 11 lat temu. Dzisiaj kolejna rocznica. Mam nadzieję, że moja aktywność przyczyniła się do obudzenia w Was fascynacji ziemskimi i kosmicznymi wulkanami oraz ich erupcjami.
Być może aktywność szczelinowa Geldingadalsgos ulega redukcji/zaczyna ustawać, co jednak wcale nie wyklucza możliwości otwarcia się nowych pęknięć erupcyjnych. Osobiście wolałbym, aby wypływ lawy w dolinie Geldingadalur potrwał przynajmniej do końca roku, a nawet dłużej, gdyż chciałbym dotrzeć na miejsce erupcji jeszcze w tym roku (po rychłym zaszczepieniu). Jednak procesy geologiczne takie jak erupcje wulkaniczne są niezależne od moich pragnień i zachcianek. Zdj. Arnar Stein Elisson.
Obecnie brak aktywności eksplozywnej wulkanu Soufriere na karaibskiej wyspie Saint Vincent, ale kilkanaście godzin temu dolinami wulkanu zeszły niebezpiecznie i niesamowicie mobilne lahary spowodowane przez ulewne deszcze. Do ostatniej jak dotąd erupcji eksplozywnej karaibskiego wulkanu doszło 22 kwietnia.
Rankiem 29 kwietnia na północnym zboczu wulkanu Pacaya otworzyła się nowa szczelina erupcyjna produkująca dwa wylewy lawy. Aktywność strombolijska i powiązane z nią emisje popiołu ze stożka MacKenney w toku. Czyli mamy wznowienie aktywności szczelinowej gwatemalskiego wulkanu.
Wylew lawy wciąż ma miejsce z wulkanu Piton de la Fournaise na wyspie Reunion. Śmierć dwóch studentów zapewne przyczyni się do zamknięcia turystycznych szlaków. Pole lawowe się rozszerza, a wyciek lawy osiągnął już długość 3.5 km zatrzymując się w Grandes Pentes.
Nie wiadomo jak długo potrwa islandzka erupcja Geldingadalsgos. Obecnie aktywny pozostaje tylko jeden krater, który generuje fontanny lawy o wysokości około 50 metrów. Pozostałe kratery są nieaktywne. Być może przepływ lawy wciąż ma miejsce pod ziemią - w tubach lawowych. Wypływ lawy jest jednak stabilny i wcale się nie zmniejszył. Erupcja nadal jest bardzo popularna wśród Islandczyków, rodaków i nielicznych zagranicznych turystów. Miejsce zostało już odwiedzone przez 55 000 ludzi. Niektórzy byli w dolinie Geldingadalur przynajmniej osiem razy! Fotografowie, droniarze, artyści, amatorzy mocnych wrażeń, etc.
Mam wrażenie, że po paroksyzmach erupcyjnych Etny, początku erupcji Geldingadalsgos i erupcjach eksplozywnych wulkanu Soufriere na Saint Vincent nadszedł czas większego spokoju. Media przestały się interesować tematyką wulkanów. Przynajmniej chwilowo. Ale to się może w każdej chwili zmienić. Na pewno dojdzie do jakieś zaskakującej erupcji eksplozywnej w najbliższych miesiącach.