Nowa aktywność erupcyjna wulkanu Etna

Począwszy od wieczora 26 kwietnia 2017 roku nowy epizod erupcyjny ma miejsce z New SE Crater wulkanu Etna. Obejmuje aktywność strombolijską i efuzywną (emisja lawy). Wylew lawy płynie w kierunku Valle del Bove.

Trzeci stopień alarmu dla wulkanu Manam (Papua Nowa Gwinea). Oznacza on konieczność ewakuacji mieszkańców wiosek na wyspie. Rozpoczęto ewakuację kobiet i dzieci do Centrum Opieki Potsdam w Bogia. Od 16 kwietnia 2017 roku wulkan Manam wykazuje oznaki aktywności erupcyjnej (eksplozje, emisje popiołu).

Nowa kopuła lawowa rośnie w kraterze aleuckiego wulkanu Cleveland - przypuszczalnie od 31 marca 2017 roku po eksplozji wulkanu tamtego dnia. Kod awiacji pomarańczowy.

Na aktywnej wyspie wulkanicznej Nishinoshima zaobserwowano dwa nowe kratery. Trwa aktywność strombolijska wulkanu, lawa na zachodzie dociera do morza. Wyspa może się jeszcze powiększyć. Erupcja trwa od 20 kwietnia 2017 roku.

http://the-japan-news.com/news/article/0003662626

Nie dzieje się nic istotnego, ale dla Etny ten rok jest bardzo pracowity. Na zdj. Borisa Behncke wylew lawy z New SE Crater Etny o świcie 27 kwietnia 2017 roku.

Nishinoshima, Etna i Manam

Etna (Sycylia, Włochy) - Około godziny 11.30 lokalnego czasu 19 kwietnia 2017 roku nowy wylew lawy zaczął płynąć południowym zboczem kompleksu SE Crater w kierunku zachodniej krawędzi Valle del Bove. Towarzyszy mu umiarkowana aktywność strombolijska z New SE Crater. Zdj. Fabrizio Zuccarello.

Manam (Papua Nowa Gwinea) - Po erupcji w niedzielę 16 kwietnia 2017 roku wulkan Manam objęty został czerwonym alarmem z powodu wzrostu aktywności sejsmicznej - możliwość dużej erupcji. Na wyspie znajdują się wioski Budua, Bokure, Kualang, Dugalava i Warisi.

http://www.onepng.com/2017/04/pngs-manam-volcano-erupts.html

Niespodzianką jest przebudzenie wulkanu Nishinoshima (Japonia). Erupcja obejmuje wylew lawy z krateru stożka o długości ponad 300 metrów oraz białawe obłoki.

W tym roku raczej nie planuję wypraw wulkanicznych (chociaż kto wie?), ale może kogoś zainteresują moje zdjęcia z wyprawy na Ślężę (718 metrów wysokości), która miała miejsce 18 kwietnia 2017 roku. Ślęża (kiedyś nawet uznawana błędnie za wulkan) powitała mnie mglistą i zimową aurą. Cudowne miejsce. Musiałem wrzucić coś na Volcanic Landscapes, gdyż nie chciałem aby ten blog był całkowicie martwy. Inna sprawa że przestał już być wbrew nazwie tylko wulkaniczny.

http://volcanic-landscapes.blogspot.com/2017/04/pagan-mountain-sleza.html

Banda Api, Poas i molekularny wodór Enceladusa

Drugi stopień alarmu dla indonezyjskiego wulkanu Banda Api (Moluki). Powód: podwyższenie aktywności sejsmicznej od końca lutego/początku marca. Kilka umiarkowanie silnych trzęsień ziemi miało miejsce na wyspie w ciągu minionych tygodni, wstrząsy odczuwali mieszkańcy Banda Api. Możliwość erupcji w ciągu najbliższych miesięcy/lat.

12 kwietnia 2017 roku pomiędzy godziną 18 a 19 lokalnego czasu miała miejsce erupcja freatyczna wulkanu Poas (Kostaryka), która wygenerowała lahary na rzece Desague i opad popiołu w pobliskich społecznościach. Brak widoczności uniemożliwił określenie wysokości kolumny erupcyjnej.

Rankiem 14 kwietnia 2017 roku nowy epizod efuzji lawy rozpoczął się u południowej podstawy New SE Crater wulkanu Etna.

Wulkanolodzy z Uniwersytetów Cambridge i Bristol użyli dronów do przeprowadzenia pomiarów nad wierzchołkami wulkanów Fuego i Pacaya w Gwatemali. Pomiarów dokonali bezpośrednio z obłoków wulkanicznych, dostarczyli też obrazów wizualnych i termalnych. Za pomocą czujników zmierzyli wilgotność, temperaturę i uzyskali dane termalne z wulkanicznych obłoków. Posłużyły do tego bezzałogowce (drony), które latały na wysokości 3 km i na odległość 8 km. Obrazy z dronów rejestrujące czynny wulkan Fuego pokazywały zmieniającą się gwałtownie topografię wulkanu i dwa aktywne centralne otwory erupcyjne. Zmapowano topologię barrancas (wąwozów) i wulkanicznych depozytów w nich.

Link: https://youtu.be/r6AQR8VQl-s

Ciekawe wieści z Układu Słonecznego. Sonda Cassini wykryła obecność molekularnego wodoru H2 w obłoku erupcyjnym (gazu i cząstek lodu) księżyca Saturna Enceladusa, który pochodził z otworu hydrotermalnego znajdującego się na dnie podpowierzchniowego oceanu księżyca (biegun południowy Enceladusa, pod lodową skorupą o grubości 30-40 km). Wodór H2 może być potencjalnym źródłem energii chemicznej dla mikrobów, które mogą żyć w słonym oceanie Enceladusa. Istnienie H2 w ziemskich oceanach stanowi źródło pokarmu dla mikrobów. Zjadają one wodór przekształcając go w metan. Pod powierzchnią lodowej skorupy Enceladusa istnieje podpowierzchniowy ocean - w ziemskich oceanach funkcjonują systemy hydrotermalne zwane white smokers, które charakteryzują się interakcją wody i skał czego skutkiem jest uwolnienie H2. Być może coś podobnego dzieje się na Enceladusie (ten sam proces hydrotermalny). Obecność życia wymaga istnienia wody w stanie ciekłym, źródła energii i właściwych składników chemicznych. Konkludując, w wewnętrznym oceanie Enceladusa istnieje potencjał do biologicznego życia.

Także lodowy księżyc Jowisza Europa charakteryzuje się występowaniem obłoków pary wodnej oraz istnieniem podpowierzchniowego oceanu pod lodową skorupą. W 2016 roku Kosmiczny Teleskop Hubble'a wykrył obłoki o wysokości 50-100 km w tej samej lokalizacji co w 2014. Na tym obszarze Europa jest nietypowo gorąca (anomalia termiczna). Około roku 2025 powinna wystartować misja NASA Europa Clipper (sonda), która za pomocą 9 instrumentów naukowych ma m.in. za zadanie zbadać czy Europa posiada warunki do istnienia pozaziemskiego życia.

https://nasa.tumblr.com/post/159534477124/ocean-worlds-beyond-earth
https://pl.wikipedia.org/wiki/Europa_Clipper
https://pl.wikipedia.org/wiki/Jupiter_Icy_Moon_Explorer

Oceany (woda ciekła = potencjał biologicznego życia) występują także na Ganimedesie (ocean zamknięty na największym księżycu Jowisza, raczej nie sprzyjający istnieniu życia), Callisto (księżyc Jowisza, pod jego pokrywą lodową o szacowanej grubości 100 km może występować podlodowy ocean o głębokości 10 km raczej nie sprzyjający istnieniu życia), Tytanie (księżyc Saturna, słony podlodowy ocean - ok. 50 km pod powierzchnią pokrywy lodowej, być może zamknięty, a co za tym idzie raczej nie sprzyjający istnieniu życia), Mimasie (księżyc Saturna, możliwość istnienia podpowierzchniowego oceanu ok. 25-30 km pod powierzchnią, potencjał biologiczny nieznany), Trytonie (księżyc Neptuna z aktywnymi gejzerami, możliwość istnienia podpowierzchniowego oceanu, potencjał biologiczny nieznany) i na Plutonie (od 2006 roku planeta karłowata, możliwość istnienia podpowierzchniowego oceanu, potencjał biologiczny nieznany).

https://www.jpl.nasa.gov/infographics/uploads/infographics/11262.png

Chciałbym dożyć czasów gdy odkryjemy bezpośrednie dowody na obecność pozaziemskiego życia (nawet w formie ekstremofilnych mikrobów).

Odnalazłem wcześniej nie widziane zdjęcie erupcji wulkanu Hekla z 29 marca 1947 roku wykonane przez farmera Porsteinna Oddssona krótko po rozpoczęciu tej silnej eksplozywnej erupcji.

EDIT: Gdy byłem w pracy rankiem 14 kwietnia 2017 roku (o godzinie 7:39 i silniej o godz. 7:57) wulkan Poás w Kostaryce wybuchł generując obłok erupcyjny o wysokości 3 km. Opad popiołu miał miejsce w Poasito, Sarchí i Vara Blanca. Zdj. Carlos Arguedas.

Erupcja pod lodem Antarktydy?

No to mamy satelitarną zagadkę na Antarktydzie. W marcu 2017 r. satelita Copernicus wykrył (być może) aktywny otwór erupcyjny na południowy zachód od ryftu pokrywy lodowej Larsen C. Czyżby doszło tam do erupcji pod lodem? Otwór o średnicy 1 km (-68.454N -62.718W, zdj. z 17 marca 2017 roku) zamknął się 3 kwietnia 2017 roku. Dalej na północ Seal Nunataks określane jako oddzielne otwory erupcyjne bądź pozostałość wulkanu tarczowego (najwyższy z nich mierzy 368 metrów wysokości) - niepotwierdzona aktywność erupcyjna w 1893 (nunatak Lindenberg) i 1980 (emisja bardzo świeżego wylewu bazaltowej lawy, popiołu i lapilli oraz obecność aktywnych fumarol wykryta w 1982 roku przez chilijskich geologów).

Erupcja pod lodem Antarktydy? Hmm... A jeśli nie (brak obłoku pary) to z czym mamy do czynienia? Transport pyłu? Pojawiła się interpretacja że może to być pozostałość kruchej skały pod lodem. Tak czy owak fajna ciekawostka.

Źródła: https://twitter.com/MarkWalters_/status/849395324997304320
http://www.scielo.cl/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S0718-71062013000100001

Polarne wulkany - galeria Szwajcarskiego Instytutu Polarnego

Uwielbiam antarktyczne i sub-anatrktyczne wulkany i wyspy wulkaniczne, gdyż są zazwyczaj słabo zbadane i eksplorowane. Nawiązałem kontakt z badaczami ze Szwajcarskiego Instytutu Polarnego, którzy od grudnia 2016 roku do marca 2017 roku przemierzali Ocean Indyjski i Południowy na statku badawczym "Akademik Treshnikov". Ich celem były badania na styku klimatologii (wpływ globalnego ocieplenia i zanieczyszczeń na Ocean Południowy), biologii, biochemii, glacjologii i oceanografii. W wyprawie wzięło udział 60 naukowców z różnych stron świata i 60 członków załogi. "Akademik Treshnikov" opłynął Antarktydę oraz liczne sub-antarktyczne wyspy - w tym m.in. Kerguelena, Crozeta, Heard, Marion, Siple, Sandwich Południowy, Balleny'ego, Piotra I czy Bouveta. Projekty badawcze obejmowały np. formowanie się fal morskich, geograficzne wariacje w populacjach planktonu, bioróżnorodność wysp, zdolność oceanu do magazynowania CO2, zanieczyszczenia mikro-plastikiem i ich wpływ na faunę czy akustyczną analizę populacji wielorybów. Zdjęcia naukowców są niesamowite i obejmują m.in. wulkan tarczowy Mount Siple (rzadko fotografowany i nigdy nie zdobyty - czwarte zdjęcie od góry) czy aktywność wulkanu Big Ben (Mawson Peak) na wyspie Heard.

Chciałbym wziąć udział w takiej niesamowitej wyprawie badawczej, choć to raczej nierealne (brak odp. zaplecza finansowego, znajomości i predyspozycji naukowych). Ale marzenia warto mieć. Na zdj. począwszy od góry emisja pary z wulkanu Big Ben (Mawson Peak, wyspa Heard), krajobrazy wulkaniczne wyspy Marion i wysp Crozeta, nigdy nie zdobyty wulkan tarczowy Siple (Antarktyda, 3110 metrów wysokości), krajobrazy archipelagu wulkanicznego Sandwich Południowy i wysp Balleny (Buckle Island) i wreszcie najbardziej samotne miejsce na Ziemi - czyli wyspa Bouveta.

http://spi-ace-expedition.ch/
https://www.facebook.com/ACEexpedition/

1 kwietnia 2017 roku wulkan Kluczewska Sopka (Kamczatka, Rosja) wyprodukował obłok erupcyjny o wysokości 5-6 km. W dniu dzisiejszym doszło też do eskplozji kurylskiego wulkanu Chirinkotan. 2 kwietnia po 2 tygodniach ciszy doszło do dwóch emisji popiołu z wulkanu Nevados de Chillan w Chile.

EDIT: Od Ace Expedition otrzymałem kolejne przepiękne zdjęcie sub-antarktycznej wyspy wulkanicznej - Piotra I (Peter I) z wulkanem tarczowym Lars Christiensen Peak (zdj. c)Parafilms/EPFL). Umieszczam je na końcu galerii. Zapytałem naukowców z ACE czy widzieli jakiekolwiek oznaki aktywności wulkanów Sandwichu Południowego w trakcie przepływania obok archipelagu. Odpowiedzieli że nie, ale pogoda wtedy była bardzo zła i pochmurna uniemożliwiając bardziej wnikliwą obserwację.