Druga erupcja szczelinowa na północ od Bardarbunga

Dzisiaj wczesnym rankiem (godzina 5.05 czasu GMT) druga umiarkowana erupcja szczelinowa rozpoczęła się na północ od Bardarbunga w rejonie wolnym od lodu - w tym samym miejscu co poprzednia, blisko północnego krańca intruzji magmy. Erupcja owa wydaje się być 50 razy większa niż ta z 29 sierpnia. Aktywna szczelina ma długość około 1.5-1.8 km i jest zlokalizowana 9 km na północ od lodowca Dyngjujökull na polu lawy Holuhraun. Aktywność sejsmiczna trwa - od północy odnotowano 200 trzęsień ziemi. Czerwony alarm dla Bardarbunga. Zdjęcia Sveinbjörn Steinþórsson i Jarðvísindastofnun Háskólans (geolog Ármann Höskuldsson). W tej chwili z powodu nawałnicy naukowcy monitorujący erupcję opuszczają teren. Warunki pogodowe są bardzo kiepskie do obserwacji.

Piękne, acz niewysokie fontanny lawy sięgają wysokości 50-60 metrów. Przepływ lawy wynosi prawie 1000 metrów kwadratowych na sekundę. To znacząca erupcja! Lawa dotarła już na odległość 3 km od erupcyjnej szczeliny. Jest relatywnie bogata w aluminium, co świadczy o tym, że pochodzi z głębszego źródła połączonego z górnym płaszczem, a nie z płytko położonej komory magmowej Bardarbunga (lub Askja). Wylewy lawy pahoehoe formują pole lawy. W rejonie erupcji mają miejsce intensywne podmuchy wiatru - 25/30 metrów na sekundę. W każdej chwili mogą się otworzyć kolejne szczeliny erupcyjne.

Mała erupcja wulkanu Aso dzisiejszego ranka (Kiusiu, Japonia). Chmura popiołu sięgnęła wysokości 1.8 km. Od wczoraj aktywność erupcyjną wykazuje także wulkan Suwanose-jima (eksplozje strombolijskie, ciągła emisja popiołu).
Wczoraj pomiędzy godziną 18:23 a 19:00 eksplozje wulkanu Tungurahua w Ekwadorze wygenerowały niewielkie spływy piroklastyczne.
Kamczacki wulkan Żupanowski (Zhupanovsky) wyemitował dzisiaj obłok popiołu o wysokości 6 km.

EDIT: 1 września 2014 roku - duża erupcja lawowa Holuhraun jest kontynuowana i przypomina efuzywne erupcje wulkanu Krafla w latach 1980-84. Szczelina ma długość 2 km i wyemitowała szacowane 20-30 milionów metrów kwadratowych lawy. Aktywna pozostaje jej centralna część o długości 600-800 metrów, a także pojedynczy krater na południowym jej krańcu. Tempo efuzji lawy wynosi 300-500 metrów kwadratowych na sekundę. Pomiary gazowe wykazały dużą koncentrację SO2. Naukowcy powinni mieć przy sobie maski i czujniki gazowe. Od północy dzisiejszego dnia odnotowano 500 trzęsień ziemi, w tym dwa o magnitudzie 5.0 i 5.2 w kalderze Bárðarbunga. Ryzyko eksplozywnej erupcji kaldery znaczące. Erupcja lawowa Holuhraun jest 5-krotnie silniejsza od erupcji lawowej Fimmvörðuhálsi (marzec 2010 roku, wulkan Eyjafjallajökull). Typ bazaltowej lawy - pahoehoe. Kiedy lawa wypływa ze szczeliny osiąga grubość 1 metra natomiast na krawędziach strumieni osiąga już grubość 7-8 km. Jej temperatura wynosi 1200 stopni Celsjusza, ale bazalt z Holuhraun szybko krzepnie. Północna krawędź lawy pokrywa jedno z koryt rzeki glacjalnej Jökulsa a Fjöllum. Lawa do tej pory zalała obszar o powierzchni 4.5 km kwadratowych.

Bardzo ładna galeria tutaj:

http://photos.gudmann.is/#!/index/G0000VHvgRsUlb5M

Zakaz sterowania dronami nad Parkiem Narodowym Yellowstone

19 sierpnia Donald Criswell z Mollala w stanie Montana mimo zakazu sterował dronem, który przeleciał nad zatłoczonym Midway Geyser Basin i bizonami. W ten piątek miłośnik dronów został oskarżony o złamanie zakazu. 7 sierpnia sterowany automatycznie dron rozbił się o słynne gorące źródło Grand Prismatic Spring. Do tej pory samolociku nie zlokalizowano. Sterował nim Holender Theodorus Van Vliet, któremu już postawiono kilka zarzutów. Oskarżony został także obywatel Niemiec Andreas Meissner, którego dron rozbił się 17 lipca o Yellowstone Lake. Ban na używanie wszelkich bezzałogowych pojazdów latających został narzucony przez władze Parku w czerwcu 2014 roku. Yellowstone powiedział nie dronom. Ale jak widać nie wszyscy o tym wiedzą. Drony łamiących zakaz zostaną skonfiskowane, delikwentom grozi się także sądem i karą grzywny.

Erupcja stożka Tavurvur z 29 sierpnia wyprodukowała duży obłok dwutlenku siarki rozciągający się na odległość 400 km.

Erupcja szczelinowa rozpoczęła się na polu lawy Holuhraun

Mała erupcja szczelinowa rozpoczęła się na polu lawy Holuhraun 9 km na północ od lodowca Dyngjujökull. Szczelina ma w tej chwili długość około 1 km. Czerwony kod dla awiacji - lotnisko w Akureyri zamknięte. Północny czubek intruzji magmy na polu lawy Holhraun dotknął powierzchni i oto rezultat. Godzina rozpoczęcia 00.02 lokalnego czasu (w Polsce druga nad ranem). Możliwość migracji erupcji w kierunku południowym (lodowiec Dyngjujökull) nie może zostać wykluczona. Erupcja jest mała, aktywność eksplozywna minimalna, obfite emisje pary, lawa płynie w kierunku południowo-wschodnim do lodowca. Chciałbym aby rozwinęła się w coś większego, a nie ustała. Pole lawy Holuhraun zostało uformowane w trakcie erupcji efuzywnej Bárðarbunga w 1797 roku. Pierwsze zdjęcia autorstwa studentki geofizyki z Islandii Þorbjörg Ágústsdóttir.

Strefa wyłączona z ruchu wynosi - wysokość 1.5 km nad miejscem erupcji, 15 km wokół erupcji. Dziwię się, że tak ogromna intruzja magmy stała się zaczynem do malutkiej erupcji szczelinowej. Być może doszło jedynie do niewielkiego wycieku magmy na powierzchnię. Dajka zatrzymała się w Holuhraun; spekuluje się, że magma zatrzymana została przez starsze dajki wulkanu Askja i zaczęła się cofać z powrotem na południe w kierunku źródła. Prawdopodobna silniejsza erupcja bądź seria erupcji w różnych miejscach, w tym pod lodowcem Vatnajökull. Póki co mają miejsce emisje pary z nowo otwartej szczeliny - magma podgrzewa zasoby wody podziemnej. Możemy się spodziewać silniejszej erupcji w ciągu najbliższych godzin, a może ona trwać dni, tygodnie, miesiące. W najbliższych tygodniach mogą otworzyć się nowe szczeliny erupcyjne. Czas pokaże co się wydarzy.

Pierwszy przelot nad miejscem erupcji: http://www.ruv.is/frett/fyrstu-flugmyndir-af-eldgosinu

Dzisiejszego ranka doszło też do silniejszej niż zazwyczaj erupcji stożka Tavurvur w Papui Nowej Gwinei. Chmura popiołu sięgnęła wysokości około 18 km, zaobserwowano fontanny lawy. Popiół opadł na obszary Kokopo, Rabaul i Malaguna niszcząc uprawy. Szkoły w Rabaul zamknięto. George Kourounis (znany łowca burz) przed chwilą poinformował mnie, że obserwuje wybuch wulkanu. W każdym bądź razie nocna erupcja Tavurvur była przypuszczalnie silniejsza od erupcji Tavurvur z 2006 roku.

EDIT: Erupcja Holuhraun ku mojemu rozczarowaniu już się zakończyła. Znowu nie pozostaje nic innego niż tylko czekać. W każdym bądź razie aktywność sejsmiczna wulkanu Askja trwa z powodu intruzji magmy. Trzęsienia ziemi mają też miejsce w kalderze Bardarbunga. W dniu dzisiejszym miało miejsce 900 trzęsień ziemi, w tym najsilniejsze o magnitudzie 5.2.

Askja i Bárðarbunga

Dzisiaj o godzinie 1.52 UTC trzęsienie ziemi o magnitudzie 4.5 targnęło islandzkim wulkanem Askja (najsilniejsze od roku 1992; pod wschodnią krawędzią kaldery). Oczywiście owo trzęsienie ziemi (i mniejsze wstrząsy) są związane z aktywnością dajki z wulkanu Bárðarbunga. Erupcja wulkanu Askja w 1875 roku była potężna - miała siłę 5 w skali VEI i zamieniła część Islandii w nienadającą się do upraw/zamieszkania pustynię. Warto o tym pamiętać. Komora magmowa wulkanu Askja znajduje się pod jeziorem Öskjuvatn na głębokości 5-10 km i jest szeroka/wysoka na około 5 km.

Intruzja magmy Bárðarbunga ma obecnie długość 45 km i szacunkową głębokość 20 km, ale pozostaje w dużej mierze na głębokości 5 km. W przypadku gdy dajka osiągnie powierzchnię może dojść do umiarkowanej bądź dużej erupcji szczelinowej. Dajka Bárðarbunga powinna dotrzeć do wulkanu Askja w ciągu 2-3 dni. Czubek dajki znajduje się obecnie w odległości 7 km od ścian kaldery Askja, a dajka podąża w kierunku zachodniej części kaldery. Może dojść do interakcji tej nowej i gorącej intruzji magmy z bogatą w krzemionkę starszą magmą pod wulkanem Askja i w rezultacie do eksplozywnej erupcji tegoż wulkanu. Dwa trzęsienia ziemi o magnitudzie odpowiednio 5.3 i 5.2 zarejestrowano dzisiaj w kalderze Bárðarbunga. Niektórzy turyści ignorują zakaz wjazdu na obszar Bárðarbunga/Dyngjujökull/Askja, co widać na poniższym nagraniu:

http://ruv.is/frett/laetur-lokanir-ekki-stoppa-sig-myndband

Przelot nad podlodowcowym wulkanem Bárðarbunga ujawnił obecność rzędu pęknięć o głębokości 10-15 metrów i szerokości 1 km na południe od kaldery Bárðarbunga (powierzchnia lodowca Dyngjujökull). Formują one linię o długości 4-6 km. Powstały wskutek stopienia lodu, prawdopodobnie w następstwie podlodowcowej erupcji (a takowej miało nie być?)... już sam zaczynam się gubić w tym zalewie nowych informacji. W każdym bądź razie woda z lodowca prawdopodobnie dopłynęła do jeziora Grímsvötn - poziom wód którego podniósł się w ostatnich dniach o blisko 5-10 metrów. Aktywność sejsmiczna wysoka, poziom harmonicznych drgań również.

Poza tym 25 sierpnia o godzinie 20:39 lokalnego czasu miała miejsce erupcja freatyczna wulkanu Sabancaya w Peru.

EDIT: 28 sierpnia, wulkan Askja objęty żółtym stopniem alarmu. Dajka (intruzja magmy) do niego dotarła. Czy dojdzie do erupcji zarówno Bárðarbunga (pod lodowcem), jak i Askja czas pokaże. Zatem rodacy przebywający na Islandii nie zbliżajcie się do zamkniętego obszaru. Erupcja może się zacząć w każdej chwili (pod lodowcem, jak i szczelinowa poza lodowcem). Ryzyko glacjalnej powodzi jest duże. Powodzi, która może zabić w mgnieniu oka.

Archiwalne zdjęcie przedstawia erupcję wulkanu Hekla w 1947 roku. Wówczas chmura erupcyjna sięgnęła wysokości 27 km.

Erupcja Bárðarbunga rozpoczęła się?

Czyżby zaczęło się? Erupcja wulkanu Bárðarbunga mogła się zacząć albo właśnie zaczyna się? Nadal nie mam pewności, bo wciąż brakuje wiarygodnego wizualnego potwierdzenia (np. oznak powodzi glacjalnej). Niemniej nieciekawie to wygląda, a harmoniczne drgania szaleją. Rosną. Tak intensywnego poziomu drgań nie odnotowano w trakcie erupcji Eyjafjallajökull w 2010 roku i Grimsvötn w 2011 roku (VEI = 4). Czekam na dalszy rozwój wydarzeń.

EDIT: Helikopter Straży Nabrzeżnej przeleciał nad Bárðarbunga - jego załoga nie dostrzegła żadnych oznak aktywności powierzchniowej. Prawdopodobne miejsce przyszłej erupcji - pod lodem 13 km na wschód od stożka Kistufell.

EDIT 2: Niewielka erupcja lawowa rozpoczęła się pod lodowcem Dyngjujökull na północ od Bárðarbunga (północna część lodowca Vatnajökull). Szacowana głębokość warstwy lodu w tym miejscu 150-400 metrów. Kod Czerwony Awiacji dla Bárðarbunga i okolic. Kilka minut temu miało miejsce trzęsienie ziemi o magnitudzie 4.5 (o godzinie 14.04 lokalnego czasu). Park Narodowy Jökulsárgljúfur i wodospad Dettifoss są oczyszczane z turystów i zamykane. Wszystkie islandzkie lotniska są otwarte; jedynie przestrzeń powietrzna nad miejscem erupcji (część lodowca Vatnajökull) została zamknięta. Wulkanolodzy nie są w stanie przewidzieć czy erupcja przebije się przez powierzchnię lodowca.

Niektórzy naukowcy twierdzą, że wczorajsza erupcja okazała się fałszywym alarmem. Ja nie byłbym wcale taki pewien, gdyż małe erupcje podlodowcowe na Islandii zdarzają się często. Niektórych z nich nie da się łatwo zweryfikować. W każdym bądź razie Bárðarbunga nadal objęty jest czerwonym alarmem. W ciągu minionych godzin miały na nim miejsce dwa wstrząsy o magnitudach 5.3 (godzina 00:09 lokalnego czasu) i 5.1 (godzina 5.33 lokalnego czasu) - to najsilniejsze wstrząsy od początku sejsmicznego kryzysu. Dajka ma już szacowaną długość 30 km i zaczyna się rozciągać w kierunku wulkanu Askja.

Słynny islandzki wulkanolog i geochemik Haraldur Sigurdsson spekuluje, że erupcja będzie miała miejsce między lodowcem Dyngjujökull a kalderą Askja. Zapewne będzie to erupcja szczelinowa z fontannami lawy oraz aktywnością eksplozywną.

EDIT: 26 sierpnia. Kod awiacji pomarańczowy. Dajka (intruzja magmy) ma już szacowaną długość 40 km, a jej wierzchołek dociera do kaldery Askja. W przypadku erupcji część z niej będzie miała miejsce na powierzchni, a nie pod lodem. Prawdopodobieństwo dużej albo bardzo dużej ryftowej erupcji szczelinowej rośnie z każdym dniem. Nie można wykluczyć erupcji w stylu Krafla (1980-84) czy Laki (1783). Od 16 sierpnia zarejestrowano ponad 8000 trzęsień ziemi.

Rozpatrywać należy trzy możliwości: 1) intruzja magmy zatrzyma się bez erupcji 2) magma przedostaje się na powierzchnię i ma miejsce erupcja efuzywna (lawowa) z towarzyszącymi jej eksplozjami - najbardziej prawdopodobna lokalizacja: północny kraniec intruzji 3) intruzja dochodzi do powierzchni, ale ma miejsce erupcja całkowicie bądź częściowo pod lodowcem, duże kolumny popiołu oraz jökulhlaup schodzący wodami rzeki glacjalnej Jökulsá á Fjöllum. Na razie Askja jest wykluczona, chociaż może być ciekawie gdy dajka wkroczy na obszar systemu szczelin wulkanu Askja. Wówczas albo intruzja zostanie zatrzymana przez starsze dajki z obszaru Askja albo dojdzie do aktywacji wulkanu Askja.

Około 50 milionów metrów kwadratowych magmy dołączyło do obecnej intruzji (dajki) czyli 500-600 m2 na sekundę. 26 sierpnia aktywność sejsmiczna nadal wysoka (w tym trzęsienie ziemi o magnitudzie 5.7 o godzinie 1.26 UTC). Prawdopodobna możliwość erupcji szczelinowej na północ od lodowca Dyngjujökull.

Nagła eksplozja wulkanu Ubinas w Peru

Wczoraj czyli 21 sierpnia 2014 roku o godzinie 15.36 lokalnego czasu nagła eksplozja wulkaniańska targnęła wulkanem Ubinas w Peru generując obłok popiołu sięgający wysokości 4.2 km. Detonacja wyrzuciła bloki skalne na odległość 2 km. Była ona rezultatem gwałtownego uwolnienia ciśnienia - bogata w gaz i lepka magma skumulowała się pod 'korkiem' zatykającym otwór erupcyjny. Jak widać Ubinas jest w stanie eksplodować w niebezpieczny sposób.

Na północ i na wschód od kaldery Bárðarbunga uformowała się dajka o długości 25 km. Tam też skupia się aktywność sejsmiczna wulkanu. Dajka uformowała się na głębokości 5-10 km pod lodowcem Dyngjujökull. Pomiary GPS przesunięć gruntu wokół wulkanu wskazują na 14 cm w Dyngjuháls i Kverkfjöll od rozpoczęcia kryzysu sejsmicznego rankiem 16 sierpnia - dla porównania islandzkie płyty tektoniczne (Północnoamerykańska i Euroazjatycka) odsuwają się na odległość 2 cm na rok. Zmniejsza się zatem ciśnienie w komorze magmowej kaldery Bárðarbunga, a zwiększa na wschód od Bárðarbunga w związku z intruzją dajki. Szacuje się, że do dajki napłynęło 200 milionów ton metrów sześciennych magmy. Od 16 sierpnia zarejestrowano ponad 5000 trzęsień ziemi.

Nie sposób przewidzieć kiedy Bárðarbunga wybuchnie. Niepewność. Chciałbym się dowiedzieć o pomiarach zmian temperatur w okolicznych gorących źródłach czy o chemicznych zmianach w wodzie wypływającej z lodowca. Sejsmiczność to za mało.

Bárðarbunga update

Intensywna aktywność sejsmiczna wulkanu Bárðarbunga wciąż trwa i jest obecnie skoncentrowana pomiędzy Bárðarbunga a wulkanem Kverkfjöll z wolna migrując w kierunku północno-wschodnim. Zaniknął rój trzęsień ziemi na krawędzi Dyngjujökull na wschód od stożka Kistufell. W kalderze Bárðarbunga także mają miejsce trzęsienia ziemi. Większość trzęsień ziemi ma miejsce na głębokości 5-10 km. Od początku roju 16 sierpnia do teraz miało miejsce ponad 4000 trzęsień ziemi. Pomiary deformacji gruntu za pomocą GPS wskazują na horyzontalny ruch magmy na płytkiej głębokości. Nadal brak aktywności powierzchniowej, ale nie można wykluczyć, że dojdzie w przyszłości do podlodowcowej erupcji eksplozywnej prowadzącej do powstania powodzi glacjalnej i emisji popiołu. Obowiązuje zakaz poruszania się samochodem czy wędrowania w obszarze wewnątrz trójkąta z czerwonych linii ze ściętym bokiem.

Kaldera Bárðarbunga przypuszczalnie może się obniżać, a co za tym idzie może się w końcu zapaść. To bardzo zła wiadomość, bo erupcja po kolapsie kaldery może być potężna. Zobaczymy co się wydarzy. Robi się ciekawie.

Kpiny z Etną. Z wiarygodnych źródeł dowiedziałem się, że znowu zakazano dostępu do obszaru wierzchołka sycylijskiego wulkanu - pomimo że Etna jest w tej chwili spokojna! Dostęp dla turystów/wielbicieli wulkanów tylko do wysokości 2800 metrów. Co to do diaska ma być?

Wulkany Antarktydy godne zapamiętania

Uzupełniając ostatnio bloga pod kątem wulkanów zdziwiłem się jak wiele wulkanów na Antarktydzie nie umieściłem tutaj. Może dlatego, że uchodzą one w przeważającej części za wygasłe i tym samym nie są umieszczone w bazie danych Global Volcanism Program. Ten zbiorczy post jest im właśnie poświęcony:

1) Mount Bird - bazaltowy wulkan tarczowy o wysokości 1800 metrów formujący północną część wyspy Rossa. Posiada stożki scorii, kopuły i wylewy fonolitu na zboczach. Po raz ostatni aktywny pomiędzy 3.8 i 4.6 miliona lat temu.
2) Mount Discovery - Stratowulkan Mount Discovery znajduje się na wschód od Lodowca Koettlitz. Wysokość 2681 metrów.
3) Mount Frakes - Wulkan tarczowy Mount Frakes (3675 m) znajduje się w Górach Crary na Ziemi Marie Byrd. Daty erupcji nieznane.
4) Gaussberg (Mount Gauss) - Wygasły wulkaniczny stożek o wysokości 370 metrów na zachód od Lodowca Posadowsky na Ziemi Wilhelma II Kaisera. Nazwany ku czci wybitnego matematyka Carla Friedricha Gaussa.
5) Mount Hampton - Kolejny wulkan tarczowy na Ziemi Marie Byrd. Posiada wypełniony lodem krater. Wysokość 3323 metry.
6) Mount Harcourt - Stratowulkan tworzący część półwyspu Hallett. Wysokość 1571 metrów.
7) Mount Moulton - Pokryty lodem wulkan tarczowy (3078 m) znajduje się 16 km na wschód od wulkanu Mount Berlin (Ziemia Marie Byrd, Antarktyda).
8) Mount Overlord - Wygasły masywny stratowulkan posiadający kalderę o średnicy 8 km. Lokalizacja: na wschód od czoła Lodowca Aviator na Ziemi Victorii. Erupcje 7 milionów lat temu.
9) Mount Pleiades - Grupa wulkaniczna Pleiades obejmuje młode stożki żużlowe i kopuły (z dobrze zachowanymi kraterami) oraz trachitowy stratowulkan Pleiones na płaskowyżu Evans Neve blisko zachodniego wybrzeża Morza Rossa. Stożek Taygete ma 3000 lat, co czyni go jednym z najmłodszych centrów aktywności wulkanicznej na Antarktydzie.
10) Royal Society Range - W skład pasma górskiego Royal Society Range wchodzi blisko 50 bazaltowych otworów erupcyjnych, w tym niewielkie stożki żużlowe. Aktywność erupcyjna w holocenie.
11) Mount Steere - W odległości 6 km od Mount Frakes znajduje się wulkan tarczowy Mount Steere. Masyw górski Crary, Ziemia Marie Byrd.

Na zdjęciach wulkany Gaussberg, Mount Hampton i jezioro lawy w kraterze czynnego wulkanu Mount Erebus.

Papua Nowa Gwinea

GARUA - Nowa Brytania, półwysep Willaumez. Garua (Talasea) to obszar wulkaniczny obejmujący aktywność geotermalną, gorące źródła, duże baseny wrzącego mułu, a także niewielkie gejzery wzdłuż wybrzeża Garua i w pobliżu wioski Pangalu. Wulkaniczną wyspę Garua formują dwie ryolitowe kopuły lawowe. Brak danych o erupcjach w czasach historycznych. Zdjęcia John B. Dikaung. W tle obszaru geotermalnego wulkan Bola.

Papua Nowa Gwinea

HARGY - Stratowulkan Hargy (1148 m) znajdujący się na Nowej Brytanii posiada wielką kalderę o wymiarach 12 x 10 km, a także jezioro na południowo-zachodniej stronie. We wrześniu 1990 roku w trakcie przelotu nad wulkanem zaobserwowano słabe emisje fumaroliczne. Do erupcji stożka lawowego Galloseulo doszło około roku 950.

Kamczatka

MASHKOVTSEV - Bazaltowy stratowulkan Mashkovtsev (503 m) jest najbardziej na południe wysuniętym wulkanem Półwyspu Kamczackiego. Formuje mały półwysep na Morzu Ochockim. Na północ od niego znajdują się dwa holoceńskie bazaltowe stożki. Daty erupcji nieznane.

Arabia Saudyjska

JABAL YAR - Niewielki bazaltowy obszar wulkaniczny w pobliżu granicy z Jemenem, zlokalizowany w pobliżu Morza Czerwonego. Bogaty w oliwiny. Obejmuje trzy grupy wulkanów zwane Qummatain, Djar'atain-Harra i 'Ukwatain. Na południe od Djar'atain i pomiędzy Djar'atain a 'Ukwatain odnajdziemy gorące źródła. Do erupcji wulkanicznej w Jabal Yar doszło w 1810 plus minus 10 lat. Miała ona siłę 2 w sali VEI i wyprodukowała wylewy lawy.

Iran

QAL'EH HASAN ALI - Obszar wulkaniczny Qal'eh Hasan Ali znajduje się na południowym wschodzie prowincji Kerman. Obejmuje 14 maarów, w tym największy zwany Wielkim Kraterem (Great Crater) o szerokości 1.2 km i głębokości 200-300 metrów. Wiek maarów wynosi 5000-50 000 lat. Erupcje w holocenie.

Indonezja

MANUK - Andezytowy stratowulkan o wysokości 282 metrów tworzący niezamieszkaną wyspę wulkaniczną Manuk na Morzu Banda. Posiada aktywne solfatary na zachodniej stronie krawędzi krateru oraz w kraterze. Ongiś wydobywano na wysepce siarkę. Brak danych o jego erupcjach w czasach historycznych.

Etiopia

ZUQUALLA - Wygasły wulkan o wysokości 2989 metrów w regionie Oromia (Etiopia). Posiada eliptyczne jezioro kraterowe Dembel o średnicy 1 km uznawane za święte zarówno przez chrześcijan jak i plemię Oromo zamieszkujące w pobliżu. W kraterze wulkanu znajduje się monaster, a także formacje skalne uchodzące za święte. Daty erupcji nieznane. Inna nazwa: Zukwala.

Japonia

YOKOATE-JIMA - Na otoczoną skalistymi klifami wyspę Yokoate-jima w archipelagu wysp Riuku składają się dwa niewielkie stratowulkany Higashimine (494 m) i Nishimine (259 m). Kaldera jest częściowo zalesiona, natomiast wierzchołki obu szczytów są wolne od wegetacji. Wysepka jest niezamieszkana. Ostatnia erupcja w roku 1835 plus minus 30 lat. Dziw bierze, że umknął mi ten wulkan (zdjęcia Bernhard Krauth).

Ewakuacja ludzi na północ od Bárðarbunga

Władze islandzkie na serio podchodzą do groźby podlodowcowej erupcji wulkanu Bárðarbunga. Kiedy dojdzie do erupcji oczekiwana jest ogromna powódź, tym bardziej że trzęsienia ziemi mają obecnie miejsce na głębokości 2-3 km na obszarze lodowca o grubości lodu 600 metrów i wykryto magmę na głębokości 3-7 km. Od 16 sierpnia naliczono już 3500 trzęsień ziemi, niektóre z nich o magnitudzie wyższej niż 3. Wciąż brak oznak powierzchniowych erupcji. Aktywność sejsmiczna zintensyfikowała się w kalderze Bárðarbunga, co nie wróży zbyt dobrze. Obszar na północ od lodowca Vatnajökull zamknięty dla ludzi, ewakuacja obejmuje m.in. popularne turystyczne destynacje takie jak Askja, Herdubreidarlindir, Hvannalindir i wulkan Kverkfjöll. W 1996 roku doszło do poprzedzonej intensywnym rojem trzęsień ziemi erupcji Gjálp, która spowodowała powódź (jökulhlaup) na południe od wulkanu Grimsvötn. Jeżeli dojdzie do erupcji Bárðarbunga powódź glacjalna zapewne pójdzie w kierunku rzeki glacjalnej Jökulsá á Fjöllum, która schodzi z północno-wschodniej części lodowca Vatnajökull i płynie w kierunku północnym do Öxarfjörður docierając w końcu do Morza Grenlandzkiego. Powódź glacjalna dotrze do morza w ciągu 10 godzin.

Survival na Sangeang Api

Gaylene Wilkinson (lat 53) i Tony Lawton (lat 52) z Nowej Zelandii wybrali się z Lombok na indonezyjską wyspę Komodo, aby podziwiać słynne warany. W drodze do celu ich prom wycieczkowy "Versace Amara" uderzył w rafę i zaczął nabierać wody. Łódź była drewniana, więc od razu nie zatonęła. Rozbitkowie czekali na rafie na ratunek, ale ten nie nadchodził. Zaczęli panikować. Po 11 godzinach wyczekiwania Gaylene, Tony i ósemka innych zdecydowali się popłynąć na pobliską wyspę wulkaniczną na której znajdował się emitujący obłoki pary wulkan. Wyspę Sangeang Api, od której dzieliła ich odległość pięciu kilometrów. Rozbitkowie mieli dinghy, które mogło pomieścić sześć osób. Podzielili się na małe grupki i zaczęli płynąć wodami Morza Flores. Po sześciu godzinach pływania dotarli do brzegu Sangeang Api. Wszyscy mieli na sobie kamizelki ratunkowe i wszyscy wylądowali na brzegu wulkanicznej wyspy w odmiennych lokalizacjach. Tam spędzili noc. Piątkę rozbitków zauważyli przepływający niedaleko rybacy, innych przebywających bardziej na północy załoga łodzi dla nurków. W trakcie płynięcia na Sangeang Api rozbitków parzyło słońce. Gaylene twierdzi, że po dotarciu na brzeg pili urynę, by zaspokoić palące pragnienie. Jedli liście. Zarówno ona, jak i Tony są ochotniczymi ratownikami. Do katastrofy promu wycieczkowego doszło 15 sierpnia 2014 roku. Ratownicy łącznie wyratowali 23 osoby, nadal nie odnaleziono mężczyzny z Holandii i kobiety z Włoch.

Uratowano obywateli Nowej Zelandii, Wielkiej Brytanii, Hiszpanii, Holandii, Niemiec i Francji. Gwoli przypomnienia wulkan złożony Sangeang Api wybuchł 30 maja 2014 roku generując kolumnę popiołu sięgającą wysokości 15-20 km.

Taki survival z aktywnym wulkanem w tle to rozumiem. Tymczasem czekam na wieści z Islandii.

Rój trzęsień ziemi pod wulkanem Bárðarbunga

Trwa intensywny rój trzęsień ziemi pod islandzkim wulkanem Bárðarbunga zlokalizowanym pod północno-zachodnią częścią lodowca Vatnajökull. Kaldera Bárðarbunga (nazwana Loki) ma szerokość blisko 10 km i wyprodukowała więcej lawy niż jakikolwiek inny wulkan w ciągu minionych 10 000 lat. Lokalizacje dwóch rojów trzęsień ziemi: Kistufell (system szczelin Dyngjuháls) oraz południowo-wschodnia część wulkanu Bárðarbunga, a także wulkan Kverkfjöll. Brak potwierdzenia o wystąpieniu podlodowcowej erupcji. Może się to, rzecz jasna, zmienić bez ostrzeżenia. Ostatnia erupcja centralnego wulkanu Bárðarbunga miała miejsce w 1794 roku, erupcja z 1910 roku miała miejsce z wulkanu Loki-Fögrufjöll, oddzielnego wulkanu znajdującego się w systemie szczelin Bárðarbunga.

EDIT: Pomiary GPS wskazują na intruzję magmy pod systemem wulkanicznym Bárðarbunga. Zamknięto drogę Gæsavatnaleið oraz inne drogi na wschód od Skjálfandafljót aż do Askja. Droga Herðubreiðarlindir (F88) także została zamknięta na wypadek potencjalnej post-erupcyjnej powodzi glacjalnej ((jökulhlaup). Obserwacje wizualne powierzchni lodowca Vatnajökull nie wskazują na razie na erupcję, ale należy mieć na uwadze, iż erupcje podlodowcowe potrafią być dyskretne.

Kistufell (na dolnym zdjęciu) to mały wulkan będący częścią systemu wulkanicznego Bárðarbunga. Wybuchł przynajmniej trzy razy: dwa razy w trakcie zlodowacenia i trzeci raz pod koniec tego okresu. Kistufell dzieli z centralnym wulkanem Bárðarbunga system szczelin, które wyprodukowały pole lawy Odhadhahraun, kolosalny wylew bazaltu Thjorsahraun (największa erupcja lawowa w ciągu 10 000 lat) i liczne duże erupcje bazaltowej lawy w Veidivötn i Vatnaöldur.

Kaldera Bárdarbunga zasłynęła także potężną erupcją eksplozywną w 1477 roku o sile 6 w skali VEI w trakcie erupcji bazaltu Veidivötn (południowa część skupiska szczelin). Dopiero erupcja Laki/ Grimsvötn w 1783 roku podwyższyła poprzeczkę pod kątem ilości wylanej lawy. Wulkan Bárdarbunga jest rzadko studiowany, gdyż jest kompletnie pokryty lodem i trudno do niego dotrzeć. Od 1477 roku notowano jego małe erupcje - przypuszczalnie system hydrauliki wulkanu został uszkodzony w 1477 roku. To także jeden z najbardziej aktywnych sejsmicznie islandzkich wulkanów.

12 sierpnia 2014 roku stwierdzono obecność niewielkiej kopuły lawowej o wysokości 30-50 metrów w kraterze wulkanu Mayon (Filipiny). Niewielkie i słabe fazy inflacji w ciągu ostatnich dwóch miesięcy wskazują na ruch magmy. W ciągu minionej doby na Mayon zarejestrowano trzy lawiny gruzu, zaobserwowano też emisje pary z krateru wulkanu. Kopuła lawowa blokuje krater Mayon, odgazowanie jest intensywne, więc rośnie prawdopodobieństwo silnej erupcji tego malowniczego wulkanu.

Dobra wiadomość dla wielbicieli wulkanu Etna

Dla wycieczek z wykwalifikowanymi przewodnikami ponownie otwarto obszar wierzchołka Etny (wysokość ponad 2900 metrów pod poziomem morza). Obszar ów do tej pory był częstokroć zamknięty dla turystów, nawet wówczas gdy towarzyszyli im certyfikowani przewodnicy górscy. Sam nie widziałem sensu jechać na Etnę, skoro mam nie zobaczyć czterech centralnych kraterów wulkanu (nie jestem wulkanologiem, ale na pewno pasjonatem wulkanów). Grupy wraz przewodnikiem mogą dotrzeć do niniejszego obszaru na własne ryzyko i odpowiedzialność.

Aktywność strombolijska jest kontynuowana z otworu erupcyjnego na wyższej części stożka New SE Crater (50 metrów poniżej wschodniej krawędzi jego krateru). Wylew lawy jest rozdzielony na kilka odgałęzień płynących w kierunku Valle del Bove i Monte Simone. Aktywność erupcyjna się ustabilizowała, podobnie poziom drgań. Zdjęcie Josepha Nasi.

Turystyczny boom na Stromboli. Praktycznie brak wolnych miejsc w hotelach i pensjonatach, pełne restauracje. Rybacy zabierają turystów w pobliże wylewów lawy docierających Sciara del Fuoco do morza. Korki przy plażach Piscità, Ficogrande i Scari, do której dopływają statki i wodoloty. Cierpi na tym wyspa Vulcano, gdzie turystów jest wyraźnie mniej.

Fuego i Stromboli

Wulkanem Fuego w Gwatemali targają umiarkowane eksplozje (4-6 co godzinę) z chmurami szarego popiołu sięgającymi wysokości 4.6 km. Popiół opada na wioski na zboczach i w okolicach wulkanu oraz na miasto San Pedro Yepocapa. Eksplozywna aktywność Fuego skutkuje drganiem szyb w oknach we wioskach Panimaché, Morelia i Santa Sophia. W ciągu najbliższych godzin mogą pojawić się wylewy lawy, a także spływy piroklastyczne - głównie na południowo-zachodnim zboczu Fuego w dół kanionu Ceniza.

Zintensyfikowała się aktywność erupcyjna wulkanu Stromboli. Prawdopodobnie zapadła się część terasy krateru - 6 sierpnia o godzinie 14.30 lokalnego czasu wylewy lawy zaczęły schodzić Sciara del Fuoco i docierać do Morza Tyrreńskiego. Towarzyszyły im rozległe lawiny gorącego materiału. Aktywność efuzywna w postaci pulsujących wylewów lawy (przynajmniej trzech) trwała w nocy i rankiem 7 sierpnia. O godzinie 5.16 GMT rozpoczął się wypływ lawy z północnego krateru terasy kraterowej, po czym uformował na Sciara del Fuoco pole lawy. To największy wypływ lawy ze Stromboli w ciągu ostatnich lat. Jakbym chciał tam w tej chwili być.