Krzyczące wulkany

Niektóre wulkany 'krzyczą'. Chcecie posłuchać ich krzyku? Alicia Hotovec-Ellis, doktorantka geologii z Uniwersytetu Washington przeanalizowała sekwencję erupcyjną wulkanu Redoubt z marca 2009 roku w celu przebadania wzrostu ciśnienia przed jego eksplozją. Niektóre wulkany emitują dźwięki, kiedy magma rezonuje popychana przez szczeliny w skorupie ziemskiej. Ciśnienie powoduje powstawanie serii małych trzęsień ziemi mających miejsce w krótkich odstępach czasu, które tworzą sygnał niskiej częstotliwości zwany harmonicznymi drganiami. Oto jest muzyka wulkanu. W pierwszym 10-sekundowym nagraniu doktorantka przyśpieszyła 10 minut sejsmicznego dźwięku 60 razy. W drugim nagraniu badaczka skondensowała godzinę aktywności sejsmicznej (1600 małych trzęsień ziemi) do minuty. Przed Wami krzyk wulkanu Redoubt!

http://www.washington.edu/news/2013/07/14/some-volcanoes-scream-at-ever-higher-pitches-until-they-blow-their-tops/

Zabójcza księżniczka: Mayon

Filipiński Mayon można  śmiało uznać za jeden z najniebezpieczniejszych wulkanów na świecie. Lokalne nazwy Mayon: Bulkang Mayon i Daragang Magayon (Piękna Mayon). I tutaj krótki wtręt kulturoznawczy: mit Daragang Mayon opowiada o miłości bez końca. To historia Magayon (pięknej dziewicy), jedynej córki naczelnika Makusog oraz Ulapa, odważnego syna naczelnika wioski z innego rejonu. Młodzi zakochali się w sobie i zaręczyli się, ale zazdrosny Pagtuga postanowił powstrzymać ich plany małżeńskie. W tym celu porwał naczelnika Makusog i zagroził, że go zabije, chyba że Magayon wyjdzie za mąż za niego i zrezygnuje tym samym ze ślubu z Ulapem. Magayon, aby ocalić życie ojca poddaje się żądaniu Pagtuga. Kiedy jednak Magayon i Pagtuga mają zostać zaślubieni pojawia się Ulap i zabija rywala. Magayon rusza w jego ramiona i zostaje ugodzona strzałą. Leży umierając w rękach wybrańca. Z kolei Ulap zostaje śmiertelnie ugodzony w plecy przez jednego z ludzi Pagtuga. Obaj kochankowie zostają pochowani w ziemi, z czasem ziemia zaczyna rosnąć coraz wyżej i wyżej, w końcu formuje się wulkan Mayon...

Mayon otacza osiem miast i liczne wioski. Łącznie 736 000 ludzi w miastach i pół miliona we wioskach. Wszyscy żyją w zasięgu erupcji o sile 4 w skali VEI. Od 1616 roku Mayon wybuchał 14 razy o sile 3 w skali VEI i dwukrotnie o sile 4 w skali VEI. Zatem przeciętnie umiarkowanie silna erupcja Mayon ma miejsce co 25 lat. Mayon odznacza się symetrycznym i stromym stożkiem zbudowanym ze zmieniających się warstw lawy, popiołu i materiałów piroklastycznych. Zagrożeniem są śmiertelne eksplozje, lahary, spływy piroklastyczne, śmierć pod wpływem popiołu i gazu, lawiny gruzu i rozżarzone bomby. Mayon bez ostrzeżenia targają eksplozje freatyczne - taka detonacja uśmierciła 8 osób w maju 2013 roku.

Od 1616 roku Mayon uśmiercił około 50 000 ludzi, z tym że w trakcie jednej katastrofalnej erupcji największa oszacowana liczba ofiar to 2200. Patrząc na gęstość zaludnienia wokół Mayon wulkan jest zdolny zabić do 100 000 ludzi w trakcie umiarkowanie silnej erupcji eksplozywnej, w trakcie erupcji Mayon o sile 6 czy 7 w skali VEI może zginąć od miliona do pięciu milionów ludzi. Oczywiście jeśli taka będzie miała kiedykolwiek miejsce...

Wysepka, latarnia morska i tajemnicze zniknięcie... więcej:

http://dtbbth.blogspot.com/2013/07/zagadka-wysepek-flannan.html

Reventador, Sakurajima i inne wulkany

Garść niusów z dzisiejszego dnia i kolejnych:

- Sakurajima (Japonia) - częste i bogate w popiół eksplozje, ostatniej nocy długie emisje popiołu o zróżnicowanej intensywności produkujące gęste obłoki sięgające wysokości 500 metrów. Eksplozje w interwałach czasowych od 1 do 10 godzin. Na zdjęciu eksplozja wulkanu w dniu 13 lipca 2013 roku.

- Tungurahua (Ekwador) - intensywna aktywność strombolijska, niemal ciągłe emisje popiołu. Liczne długo-okresowe trzęsienia ziemi (LP), produkcja SO2 3000 ton/dziennie, inflacja północnego zbocza, słabsza deflacja obszaru  na południowy zachód od wulkanu. 18 lipca żarzenie się krateru i wyrzucanie bloków skalnych na odległość do 500 metrów.

- Reventador (Ekwador) - aktywność eksplozywna i efuzywna, wylew lawy z krateru centralnego. Liczne małe eksplozje produkujące obłoki popiołu sięgające wysokości 1 km.

- Merapi (Jawa, Indonezja) - 22 lipca umiarkowana emisja popiołu do wysokości 1 km (na dolnym zdjęciu). Popiół wraz wodą deszczową spowodował powstanie laharów.

- Kizimen i Szywiełucz (Kamczatka) -  częściowe zapadnięcie się kopuł lawowych na obu wulkanach spowodowało powstanie spływów piroklastycznych i chmur popiołu sięgających wysokości odpowiednio 4.7 i 6 km.

Silniejsza niż zwykle erupcja wulkanu Tungurahua

14 lipca 2013 roku o godzinie 6.47 lokalnego czasu doszło do silnej erupcji wulkanu Tungurahua, która wygenerowała chmurę popiołu sięgającą wysokości ponad 10 km. Ze zboczy wulkanu zeszły spływy piroklastyczne. Duży opad popiołu i lapilli odnotowano w społecznościach Bilbao, Chacauco, Cotaló, Cahuají, Choglontus, Ambato, Cevallos, Colt i Guanujo Guaranda. Ewakuowano 200 osób ze stref Cusua, Chacauco i Juive. Tungurahua jest bardzo niespokojnym wulkanem i co rusz musi zamanifestować swoją siłę. :-)

Kolumbia

LAGUNA SAN DIEGO - Kolumbijski INGEOMINAS zainstalował pierwszy sejsmometr na wulkanie (maarze) Laguna San Diego, o którym wiadomo bardzo niewiele. Jezioro o średnicy 1 km i długości 1.3 km znajduje się w niewielkim kraterze (wymiary 2.5 x 3 km), którego krawędź jest wyraźnie zerodowana i zarośnięta wegetacją. Na krawędzi jeziora znajduje się stożek żużlowy (albo stratowulkan) Morro de San Diego. Jeśli San Diego rzeczywiście jest maarem to można go będzie uznać za wulkan monogentyczny tzn. był aktywny przez pewien czas i już nigdy nie wybuchnie np. Paricutin w Meksyku. Jeśli ów monogenetyczny wulkan znajduje się na obszarze wulkanicznym do potencjalnej przyszłej erupcji może dojść z innego otworu erupcyjnego. Na południe od Laguna San Diego znajduje się kompleks dacytowych kopuł Cerro Machin, mocno zalesiony, pod którym notowane są jednak ciągłe małe trzęsienia ziemi. Daty erupcji nieznane.

Miło mi dodać kolejny wulkan do bazy danych. :-) 

Ol Doinyo Lengai i Chirinkotan

- Chirinkotan (Kuryle) - 3 lipca słaba emisja gazu i pary, 4 lipca anomalia termiczna zaobserwowana satelitarnie. Erupcja?
- Ol Doinyo Lengai (Tanzania) - Wulkan jest aktywny i produkuje wylewy karbonatytowej lawy, które stopniowo wypełniają jego krater (na zdjęciu). Na zachodniej stronie krateru wulkanu formuje się stożek karbonatytowy. W 2008 roku seria silnych eksplozji wulkanu zniszczyła poprzednią terasę wypełniającą północny krater - słynną z obecności hornitos z białej i czarnej lawy. Na północno-zachodniej krawędzi krateru znajdują się szczeliny, z których wydobywają się gazy. Miejscowi wskazują na zwiększoną liczbę trzęsień ziemi. Erupcja w przyszłości?
- Suwanose-jima (Japonia) - mała chmura popiołu sięgająca wysokości 1.5 km w dniu 9 lipca. Przypuszczalnie silniejsza eksplozja strombolijska. Silniejszą aktywność erupcyjną wykazuje też japoński wulkan Sakurajima.

Intensyfikacja erupcji meksykańskiego Popocatepetl

Erupcja Popocatepetl raz nabiera siły, raz się uspokaja. Od 4 lipca wulkan produkuje ciągły obłok pary i popiołu któremu towarzyszą ciągłe drgania wysokiej częstotliwości. Odnotowano ponad 100 małych eksplozji Popo, które wyrzucały popiół i bomby wulkaniczne na zbocza wulkanu oraz niewielki opad popiołu na lokalne społeczności. Niektóre loty z Mexico City zostały odwołane. Słabiutko ostatnio z aktywnością wulkaniczną - chociaż Popo trzyma fason (zakończyła się chociażby erupcja wulkanu Pavlof na Alasce).

Aktywność sejsmiczna uskoku vs potwór z Loch Ness.

http://dtbbth.blogspot.com/2013/07/potwor-z-loch-ness-i-jego-tajemnica.html

Ciekawostka historyczno-mitologiczna związana z Campi Flergei. Labirynty, podziemia i sybille...

http://dtbbth.blogspot.com/2013/07/labirynt-baiae-zejsciem-do-antycznego.html

Jeziora lawy na Io

Badacze z Brigham Young University w Utah obejrzeli dokładnie zdjęcia sondy Cassini powierzchni księżyca Jowisza Io skupiwszy się na trzech gorących punktach: Pillan, Wayland Patera i Loki Patera. Grawitacja Jowisza ściska skaliste wnętrze Io czyniąc z tego księżyca najbardziej aktywne wulkanicznie ciało Układu Słonecznego. Naukowcy zwracali przede wszystkim uwagę na przepływ ciepła wulkanów na Io. Wywnioskowali z temperatur jezior lawy, że na Io najczęstszym typem lawy jest stopiony bazalt. Pillan wybuchł w 1997 roku pokrywając lawą obszar 5600 kilometrów kwadratowych. Odczyty temperatury wskazują, że jezioro otacza relatywnie duża masa skonsolidowanej skały. Wayland Patera o średnicy około 95 kilometrów to albo krzepnący wylew lawy albo jezioro lawy w stanie niskiej aktywności. Loki Patera (na zdjęciu) ma średnicę 200 kilometrów i emituje 13% ciepła Io. Jego morfologia podlega ciągłym zmianom:  skorupa jest solidna lub łamie się dając ujście olbrzymim fontannom lawy.

Aktywność wulkaniczna na początku lipca

Jak zapewne zauważyliście ostatnimi czasy dość rzadko aktualizuję tego bloga. Przyczyna jest prosta: brak zaskakującej aktywności wulkanicznej, brak niespodzianek. Aktywność wykazują wciąż te same wulkany. Skupiłem się zatem na moim drugim blogu (oraz na pisaniu na naTemat.pl), ale o wulkanach pamiętam. I czekam na jakąś niespodziewaną (i silną) erupcję wulkaniczną.

I tak:

- Hekla (Islandia) - Proces gwałtownej inflacji wulkanu, który rozpoczął się w kwietniu przystopował. Brak erupcji.
- Kizimen (Kamczatka) - Umiarkowana aktywność sejsmiczna wulkanu, ekstruzja kopuły lawowej, której towarzyszą gorące lawiny gruzu na zachodnim i wschodnim zboczu Kizimen.
- Szywiełucz (Kamczatka) - Umiarkowana aktywność sejsmiczna, ekstruzja kopuły lawowej, której towarzyszą gorące lawiny gruzu na zachodnim zboczu wulkanu.
- Plosky Tolbachik (Kamczatka) - lawa wciąż płynie z południowej szczeliny w Tolbachinsky Dol. Obecność anomalii termicznej na północnym obszarze Tolbachinsky Dol.
- Veniaminof (Alaska) - Trwa słaba erupcja wulkanu, która obejmuje efuzję lawy i umiarkowane emisje popiołu i pary.
- Galeras (Kolumbia) - częste emisje gazu i popiołu.
- Pacaya (Gwatemala) - aktywność strombolijska, słabe oraz umiarkowane eksplozje.
- Fuego (Gwatemala) - wulkaniańska aktywność wulkanu, umiarkowane oraz silne eksplozje generujące chmury popiołu do wysokości 4.5 km. Fale uderzeniowe odczuwane w odległości 15 km od wulkanu.
- Momotombo (Nikaragua) - w ciągu ostatniej doby rój trzęsień ziemi na wulkanie, co może wskazywać na intruzję magmy, ale póki co brak jakiejkolwiek aktywności powierzchniowej. Momotombo (na zdjęciu) jest czynnym wulkanem - odnotowano 10 jego erupcji między 1524 a 1905 rokiem.

Tymczasem wywiad dla wielbicieli fizyki kwantowej i topologicznej teorii węzłów:

http://bartkrawczyk.natemat.pl/66549,1-3-miliona-euro-grantu-dla-polskiego-fizyka-wywiad