Wulkaniczne niusy - Kirishima, Bromo, Galeras

Erupcja wulkanu Kirishima (stożka Shimnoedake) na wyspie Kiusiu uspokaja się. Opad popiołu i tefry spowodował zamknięcie lotnisk, szkół i dworców kolejowych w obszarze Miyazaki. Jawajski wulkan Bromo także powoduje zmiany w lotach w kierunku wyspy Bali. Kolumbijski wulkan Galeras został objęty pomarańczowym stopniem alarmu z uwagi na wzrost aktywności sejsmicznej.

Na zdjęciu łowcy erupcji wulkanicznych Jamesa Reynoldsa wybuchający wulkan Kirishima.

Erupcja Kirishima - galeria

Zdjęcia są po prostu urzekające. Przypomina mi się islandzki pieszczoszek - Eyjafjallajoekull i jego kwietniowa erupcja AD 2010.

Wyspy Galapagos

SIERRA NEGRA - Na południowym krańcu wyspy Isabela znajduje się wulkan tarczowy Sierra Negra o wysokości 1124 metrów. To największy wulkan na wyspie Isabela. Składa się z kaldery o szerokości 7.2 x 9.3 km i z licznych stożków żużlowych i tufowych. Silna erupcja szczelinowa Sierra Negra w 1979 roku wyprodukowała obłok popiołu sięgający wysokości 14 km oraz wylewy lawy pokrywające północne zbocze wulkanu i docierające do morza.

22 października 2005 roku o 23.30 lokalnego czasu Sierra Negra wybuchł po licznych wstrząsach sejsmicznych. Fontanny lawy sięgały wysokości 300 metrów, a erupcja miała miejsce wzdłuż dwu kilometrowej szczeliny blisko północnej krawędzi kaldery. 23 października lawa wypłynęła z krateru z prędkością 20 metrów na sekundę. Erupcja Sierra Negra zakończyła się 30 października. Lawa pokryła 14 km kwadratowych obszaru kaldery.

Erupcje Sierra Negra w latach 1813, 1817, 1844, 1860, 1911, 1948-49, 1953-54, 1954, 1957, 1963, 1979-80, 2005, 2018.

PS Nie ma mnie przez kilka dni, także moja aktywność blogowa zmaleje. Ufam, iż w międzyczasie nie dojdzie do erupcji Yellowstone albo innego superwulkanu (np. Taupo).

Wybuch wulkanu Kirishima w Japonii

Wczoraj doszło do erupcji wulkanu Kirishima w południowej części wyspy Kiusiu. Chmura popiołu sięgnęła wysokości 7.6 km. Wygląda na to, iż erupcja ma charakter freatomagmowy z wyrzucaniem materiału i bomb wulkanicznych z krateru na odległość 2 km. Eksplozywna erupcja Kirishima spowodowała opad popiołu na miasto Nichinan w prefekturze Miyazaki oraz na tamtejsze autostrady. Kirishima jest aktywnym wulkanem, choć jego erupcje są niewielkie, eksplozywne w skali VEI = 1. Ostatnia silniejsza erupcja wulkanu miała miejsce w 1959 roku (skala VEI = 2). Obecna eksplozywna erupcja ze stożka Shimnoedake jest najsilniejsza od 1959 roku.

UPDATE: Wulkan Kirishima nie stwarza większego zagrożenia według JMA. Nie podjęto póki co ewakuacji ludzi. Erupcja zakłóca jednak loty samolotów i ruch samochodowo/pociągowy w pobliżu wulkanu.

Znowu uaktywnia się jawajski wulkan Bromo. Erupcje Bromo są strombolijskie, ale na razie nie mam bardziej szczegółowych informacji. Wciąż aktywny pozostaje także wulkan Anak Krakatau. Targają nim liczne strombolijskie eksplozje.

Na zdjęciu i filmie erupcja Kirishima plus stożek Shimnoedake.

Filipiny

MAYON - Mayon (2462 m) uchodzi za jeden z najpiękniejszych wulkanów na świecie. Ten niemal idealnie symetryczny stratowulkan w prowincji Albay na wyspie Luzon (Filipiny) posiada krater o średnicy 200 metrów. Mayon jest skrajnie niebezpiecznym wulkanem a la jawajski Merapi i japoński Unzen. Jego erupcje produkują wylewy lawy, niszczące spływy piroklastyczne i lahary - niebezpieczne dla ludzi mieszkających w jego pobliżu.

Ważniejsze erupcje Mayon:

1 lutego 1814 roku - najbardziej destrukcyjna erupcja Mayon. Trwała 6 godzin i uśmierciła 1200 ludzi na skutek pożarów wywołanych opadem gorącej tefry, spływów piroklastycznych i post-erupcyjnych laharów. Miasto Cagsawa zostało zrównane z ziemią - pozostały po nim jedynie ruiny kościoła. Spłonęły drzewa, rzeki zmieniły bieg.

23 czerwca 1897 roku - 7-dniowa niszczycielska erupcja Mayon przyczyniła się do śmierci 350-400 ludzi. Wioska Bacacay została pogrzebana pod 15-metrową warstwą lawy.

21 kwietnia 1968 roku - Rozpoczęcie erupcji Mayon - do 15 maja Mayon targnęło 100 eksplozji, zginęło 6 osób, około 100 km kwadratowych obszaru pokrył popiół i wylew lawy. Chmura popiołu sięgnęła wysokości 10 km. W kierunku południowo-zachodnim zeszły z Mayon gorejące chmury i dotarły do wysokości 200 metrów.

7 maja 1978 roku - Mayon osiągnął maksimum tej erupcji 22 maja. Wylew lawy aa zszedł południowo-zachodnim stokiem wulkanu. Ewakuowano 8000 ludzi. 30 czerwca 1981 roku tajfun Daling spowodował spływy błota (lahary), które zeszły ze zboczy Mayon zabijając 40 ludzi.

10 września 1984 roku lawa przelała się przez krawędź krateru. Rozżarzone odłamki skał wyrzucane przez Mayon niszczyły drzewa. 12 września erupcja Mayon nabrała charakteru wulkaniańskiego - emisje popiołu sięgały wysokości 15 km, schodziły spływy piroklastyczne.

W trakcie erupcji Mayon w 1993 roku spływy piroklastyczne zabiły 77 okolicznych farmerów.

Erupcja Mayon w sierpniu 2006 roku przyczyniła się do ewakuacji 48 000 ludzi. W grudniu 2006 roku ulewne deszcze związane z tajfunem Durian spowodowały lawiny błota i powodzie na skutek których zginęło 1266 ludzi. Wiele wiosek zostało pogrzebanych pod zwałami błota, zginęli m.in studenci uniwersytetu Aquinas.

Do ostatniej umiarkowanej erupcji Mayon doszło w grudniu 2009 roku. Do 20 grudnia ewakuowano 44 394 ludzi żyjących u podnóża wulkanu.

Erupcje Mayon w latach 1616, 1766, 1800, 1811?, 1814, 1827-28, 1834-35, 1839, 1845, 1846, 1851, 1853, 1855, 1857, 1858, 1859, 1860, 1861, 1862, 1863?, 1868, 1871-72, 1873, 1876, 1881-82, 1885, 1886-87, 1888, 1890, 1891-92, 1893, 1895, 1896, 1897, 1900, 1928, 1938, 1939, 1941, 1943, 1947, 1968, 1978, 1984, 1993, 2001, 2002, 2003, 2004, 2006, 2008, 2009-10, 2013, 2018.

Argentyna

TUPUNGATITO - Wysoki na 6000 metrów stratowulkan Tupungatito znajduje się na granicy Chile i Argentyny. Składa się z 12 kraterów i piroklastycznego stożka. Wypełniona lodowcem dacytowa kaldera Nevado Sin Nombre mieści się na południowej stronie wulkanu. Erupcje Tupungatito umiarkowanie eksplozywne, wylewy andezytowej lawy nie poddane procesowi erozji. Tupungatito prawdopodobnie posiada dwa zbiorniki magmy. Erupcje Tupungatito w latach 1829, 1835?, 1861, 1881?, 1889-90, 1897, 1901, 1907, 1925, 1946-47, 1958, 1959, 1960, 1961, 1964, 1968, 1980, 1986.

Alaska

STELLER - Stratowulkan Mount Steller (2272 m) znajduje się w Parku Narodowym Katmai pomiędzy wulkanami Kukak i Mount Denison. Wulkan był aktywny w holocenie. Nie jest przebadany przez naukowców. Brak danych o jego erupcjach w czasach historycznych.

Kamczatka

ZIMINA - Kolejny majestatyczny kamczacki stratowulkan o wysokości 3081 metrów znajduje się w centralnej Kamczatce. Posiada dwa zerodowane stożki: Ostraya Zimina i Ovalnaya Zimina (3081 m). Z Ovalnaya Zimina zeszła ogromna lawina gruzu, która dotarła na odległość 10 km. Data ostatniej erupcji Zimina nieznana.

Rosja

ELBRUS - Na granicy europejsko-azjatyckiej w zachodnich górach Kaukazu (w pobliżu granicy gruzińskiej) znajduje się wygasły andezytowy stratowulkan Elbrus o wysokości 5642 metrów. Elbrus posiada dwa wierzchołki: Wschodni Elbrus (5621 m) posiadający dobrze zachowany, szeroki na 250 metrów krater i Zachodni Elbrus (5642 m). Oba szczyty rozdziela szerokie, płaskie siodło przełęczy Elbrus (Cedlowina) na wysokości 5300 metrów. Ponad 70 lodowców pokrywa Elbrus. Ostatnia erupcja najwyższego szczytu Rosji w roku 50 plus minus 50 lat. Najdłuższy wylew lawy z Elbrus powędrował na odległość 24 km. Na wierzchołku Elbrus ma miejsce słaba aktywność solfatar, a na zboczach znajdują się gorące źródła. Elbrus jest niezwykle popularnym obiektem dla wspinaczy i alpinistów.

Kuryle, Rosja

ALAID - Alaid (Ałaid) jest najwyższym i najbardziej na północ wysuniętym wulkanem Kuryli. Mierzy 2339 metrów i posiada szeroki na 1.5 km krater. Potężne erupcje eksplozywne wulkanu odnotowano w latach 1790 i 1981. Bazaltowo-andezytowy Alaid (Ałaid) wybucha centralnie z krateru i bocznie. To bardzo niebezpieczny stratowulkan.

Luty 1793 roku, czerwiec 1854 roku, lipiec 1860 roku, 1894 i 1981 - silne erupcje eksplozywne Alaid (Ałaid) z centralnego krateru.

1933-34 - boczna erupcja wulkanu.

Czerwiec 1972 roku - Podmorska erupcja szczelinowa. Kolumna popiołu sięga wysokości 8 km i jest szeroka na 6 km.

27 kwietnia 1981 roku - najpotężniejsza erupcja wulkaniczna na Kurylach odnotowana w czasach historycznych. Chmura popiołu sięga wysokości 12.8 km (blisko tropopauzy) i dociera na odległość 1900 km od Alaid (29 kwietnia), popiół opada w odległości nawet 1000 km od wulkanu. Na skutek erupcji stożek żużlowy i lodowiec kraterowy zostają rozerwane.

Grudzień 1996 roku - chmura erupcyjna sięga wysokości 6 km.

Erupcje Alaid (Ałaid) w latach: 1790-93, 1854, 1860, 1894, 1933-34, 1972, 1981, 1982, 1986, 1996, 1997, 2012.

Sumatra, Indonezja

PEUET SAGUE - Czynny stratowulkan Peuet Sague (2780 m) znajduje się w prowincji Aceh na Sumatrze. Posiada aktywny krater w południowo-wschodniej części kopuły lawowej Gunung Tutung. W latach 1918-1921 Peuet Sague był aktywny z 2 kraterów. W trakcie erupcji uformowana została kopuła lawowa z której schodziły gorejące chmury. W 1998 roku wulkan wybuchał dwukrotnie - 27 kwietnia kolumna popiołu sięgnęła wysokości 3 km. 25-26 grudnia 2000 roku Peuet Sague wstrząsnęły trzy eksplozje. We wioskach Geumpang, Lutung, Bangke i Mane oddalonych do 20 km od wulkanu odnotowano opad popiołu. 8 stycznia 2001 roku zaobserwowano potoki lawy. Erupcje Peuet Sague w latach 1918-21, 1998, 2000-01 (skala VEI = 2). Peuet Sague jest rzadko odwiedzany z racji trudnego dostępu do niego (wielodniowa piesza wędrówka).

Iran

TAFTAN - Mocno zerodowany andezytowy stratowulkan Taftan (4050 m) jest najaktywniejszym wulkanem w Iranie (blisko granicy z Pakistanem). Posiada dwa wierzchołki z aktywną solfatarą na południowo-wschodnim stożku. W styczniu 1902 roku odnotowano dym wydobywający się z krateru Taftan. W 1993 roku wylew lawy bądź płynnej siarki został zaobserwowany na Taftan.

Filipiny

BILIRAN - Stratowulkan Biliran (1187 m) jest położony na wyspie Biliran niedaleko zachodniego wybrzeża wyspy Leyte (Filipiny). Obszary termalne i gorące źródła są rozrzucone na wyspie. Odnotowano tylko jedną freatyczno-eksplozywną erupcję Biliran w czasach historycznych: 26 września 1939 roku. 12 km na wschód od wulkanu nastąpił opad popiołu.

USA

SODA LAKES - Dwa bazaltowe i wypełnione jeziorami maary zwane Soda Lake i Little Soda Lake są położone na północny zachód od miasta Fallon (Nevada). Wymiary: 1) Soda Lake - szerokość: 1.3 x 2 km 2) Little Soda Lake - szerokość: 300 metrów. Erupcje w ciągu ostatnich 1500 lat.

Inflacja gruntu w Yellowstone

Superwulkan Yellowstone podniósł setki mil gruntu, tak jakby przygotowywał się do zwiększenia aktywności. W ciągu ostatnich 2.1 miliona lat trzy erupcje Yellowstone były megakolosalne - każda z nich 1000 razy silniejsza od pamiętnej erupcji Mount St. Helens w 1980 roku. Kaldera Yellowstone o wymiarach 40 x 60 km w stanie Wyoming powstała po wybuchu Yellowstone około 640 000 lat temu. Od tego czasu Yellowstone wybuchał umiarkowanie przeszło 30 razy pokrywając obszar kaldery popiołem i lawą. Od 2004 roku grunt w kalderze wzrastał 7 centymetrów na rok, pomiędzy 2007 i 2010 rokiem zmniejszył wzrastanie do 1 centymetra. Teraz miejscami wzrósł o 25 centymetrów - Yellowstone puchnie i oddycha. Naukowcy przypuszczają, iż komora magmy 7-10 km pod kalderą powoduje deformację gruntu. Może to oznaczać, iż magma zbliża się do ujścia przed wybuchem. Z drugiej strony wzrost i opadanie (inflacja/deflacja) gruntu dla Yellowstone są od tysięcy lat naturalne. Obszar Yellowstone jest także aktywny sejsmicznie: dla przykładu pomiędzy 26 grudnia 2008 roku a 8 stycznia 2009 roku odnotowano tam 900 wstrząsów sejsmicznych. Mimo wszystko nadal uważam, iż przepowiednie o końcu świata w roku 2012 związane z przebudzeniem Yellowstone (i nie tylko) należy między bajki włożyć.

Niusy z Kostaryki i Kamczatki

12 stycznia - 18 stycznia 2011 roku

Kamczacki wulkan Kizimen wybucha eksplozywnie z chmurami popiołu sięgającymi wysokości 6 km. Popiół z wulkanu opada na miasto Pietropawłowsk. Aktywne pozostają również wulkany Karymsky i Szywiełucz.

Eksplozje targają wulkanem Anak Krakatau w Cieśninie Sundajskiej. Obłoki popiołu nad wulkanem sięgają wysokości 2.5-3 km.

Wzrastają emisje gazów i pary kostarykańskiego wulkanu Turrialba produkujące silny odór siarki. Innym wulkanem w Kostaryce, a mianowicie Poas wstrząsnęło kilka słabych erupcji freatycznych.

Odnotowano eksplozje dwóch aktywnych japońskich wulkanów Sakurajima i Suwanosejima. 12 stycznia chmura popiołu nad wulkanem Sangay w Ekwadorze osiągnęła wysokość 6.7 km.

20 stycznia lawa z wulkanu Kilauea zniszczyła trzeci dom w Kalapana (należący do niejakiej Peggy Fallwind - na zdjęciu) w ciągu ostatnich trzech miesięcy.

Na zdjęciu krater wulkanu Poas w Kostaryce.

Papua Nowa Gwinea

LOLOBAU - Wyspa Lolobau jest położona 6.5 km od wybrzeża Nowej Brytanii. Jej wymiary: 13.7 km długości oraz 9.7 km szerokości. Wulkan (858 m) składa się z zapadniętej kaldery o szerokości 6 km, w której znajduje się jezioro Namoi i ze stożków erupcyjnych Siwi i Malo. W kraterze Mount Lolobau o wymiarach 0.8 x 1.1 km znajduje się stożek pumeksowy Hulu. Erupcje Lolobau: 1100, 1904, 1908?, 1911.

Madagaskar

ANKARATRA - Masyw wulkaniczny Ankaratra (2644 metry wysokości) znajduje się w środkowym Madagaskarze. Erupcje szczelinowe utworzyły szereg jezior tektonicznych, uformowały także rozległe wylewy lawy i stożki z bazaltu, bazanitu i fonolitu pokrywające płaskowyż Ankaratra. Najwyższym szczytem masywu jest wygasły wulkan Tsjafajavona, co oznacza "nigdy nie wychodzący z mgieł".

Madagaskar

NOSY-BE - Wulkan (stożki żużlowe i wylewy lawy) Nosy-Be znajdują się na tropikalnej wysepce Nosy-Be na północny zachód od Madagaskaru. Najwyższym punktem wysepki jest Mont Lokone o wysokości 450 metrów. Odwiedzana masowo przez bogatych turystów Nosy-Be znana jest także pod nazwą Wyspa Perfum (Nosy Manitra) z uwagi na uprawy kawy, cynamonu, wanilii i kakao. Zachodnia strona wysepki zawiera jedenaście jezior kraterowych, z czego największe ma wymiary 1.5 km. Brak danych o erupcjach Nosy-Be w czasach historycznych.